صفحه ویژه انتخابات ریاست جمهوری
دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران که در 22 خرداد ماه 1388 برگزار می شود رویداد مهمی است که نه تنها در ایران بلکه در پهنه بین المللی نیز با کنجکاوی دنبال می شود. رادیو زمانه می کوشد تا در این صفحه ویژه انتخاباتی، اخبار، دیدگاه‌ها و تبادل نظرهای مربوط به این رویداد مهم را بازتاب دهد. برای بررسی اختصاصی اخبار مربوط به انتخابات هم می توانید از صفحه اخبار انتخابات استفاده کنید:
 سکوت هاشمی در دقیقه ۹۰نیک‌آهنگ کوثر: هاشمی رفسنجانی، رییس مجلس خبرگان رهبری و یکی از حامیان اصلی میرحسین موسوی در نخستین اظهارنظر رسمی خود بعد از انتخابات تدبیر رهبر نظام را در تمدید مهلت شورای نگهبان برای بررسی بیشتر مسایل و ادای توضیحات قانع‌کننده و ابهام‌زدایی از انتخابات را ارزشمند دانست. این موضع‌گیری رفسنجانی با اما و اگرهای بسیاری همراه است. در طول دو هفته‌ی گذشته بسیاری انتظار داشتند که هاشمی رفسنجانی با توجه به قدرت و نفوذی که در کل نظام دارد وزنه را به سمت میرحسین موسوی سنگین‌تر کند. اما اظهارنظر اخیر وی مطمئنا باعث ناامیدی خیلی‌ها خواهد شد. در همین رابطه با مسعود سفیری روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی ساکن آمریکا گفت‌وگو کردم.  "عقب نشینی نظام بدتر از قطعنامه 598 نیست"مریم محمدی: در ادامهی فعالیت‌های معترضین به نتیجه‌ی انتخابات ریاست جمهوری و نهادهای دولتی که تا کنون بر نتیجه‌ی این انتخابات صحه گذاشتهاند، روز دوشنبه، اول تیرماه، دیداری میان رؤسای سه قوه‌ی قضایی، قانونگذاری و اجرایی کشور، با آیت‌الله خامنه‌ای صورت گرفت. در مورد نتایج احتمالی این دیدار با هوشنگ آگاه و عباس عبدی تحلیگران سیاسی گفتگو کرده ام.  «شعارهای تهران، به شهرهای اروپا هم رسید»میدان تروکادورو در پاریس، به میدان حقوق بشر معروف است و بیشتر گروه‌های اپوزیسیون دولتهای مختلف، در اینجا تظاهرات می‌کنند. امروز در اینجا، بیش از هزار ایرانی که بیشتر آنان از جوان هستند، با پلاکاردهایی در دست با مضمون «رأی من کجاست» جمع شده‌اند و با شعارهایی توجه رسانه‌های فرانسوی را هم به خود جلب کرده‌اند. امروز قرار بود ایرانی‌ها در مقابل سفارت جمهوری اسلامی در پاریس، جمع شوند. ولی پلیس فرانسه تمام خیابان‌های منتهی به سفارت را محاصره کرده است. با برخی از تظاهر کنندگان گفت‌وگوهایی کردهام. «کاری از دست هاشمی برنمی‌آید»مریم محمدی: ایران و به ویژه تهران و شهرهای بزرگ آن هنوز در تب و تاب انتخابات روز جمعه هستند. زیرا نامزدهای اصلاح‌طلب این انتخابات و هواداران‌شان، نتیجه‌ی انتخابات را به رسمیت نمیشناسند. در این بین عده‌ای منتظرند تا ببینند آیت‌الله هاشمی چه واکنشی نشان خواهد داد. دکتر صادق زیباکلام در این مورد میگوید: «مردم میپرسند که چرا هاشمی رفسنجانی سکوت کرده و چرا کاری نمی‌کند. ولی مهمترین دغدغهی آقای هاشمی رفسنجانی این نیست که چرا آقای احمدی‌نژاد شبانهروز به ایشان حمله می‌کند و…، مهمترین دغدغهی ایشان، مهمترین مسالهای که به آن فکر می‌کند، حفظ نظام است و این که به نظام خللی وارد نشود.» «احمدی‌نژاد عمل مجرمانه انجام داده است»مریم محمدی: یک روز از انتخابات ریاست جمهوری در ایران می‌گذرد و نتایج دور از انتظار آن اعلام شده است. در حالی که هر سه نامزد رقیب آقای احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست جمهوری، نتیجه‌ی این آرا را غیر قابل اعتماد اعلام کرده‌اند، رهبری جمهوری اسلامی با ارسال پیام زودهنگامی، نتیجه‌ی تاکنونی انتخابات را مورد تایید قرار داده و پیروزی آقای احمدی‌نژاد را محرز اعلام کرد. در بسیاری از نقاط شهر تهران، به شهادت فیلمهای خبری، اعتراضات و برخوردهای خیابانی میان معترضین به نتیجه‌ی انتخابات و نیروهای انتظامی جریان دارد. در این زمینه با دکتر مهدی خزعلی، تحلیلگر سیاسی و از منتقدان دولت نهم گفت‌وگویی کردهام. «توزیع ۴۵۰ هزار تعرفه اضافه، در خارج از کشور»نیک آهنگ کوثر: در روز ۲۲ خرداد، با تعدادی از همکاران روزنامهنگار و شهروندان عادی در باره مشاهدات‌شان صحبت کردم. عبدالحسن مختاباد، روزنامه‌نگاری که در تهران و با روزنامه همشهری همکاری کار می‌کند به نقاط مختلفی در شهر تهران سر زده است. او در باره آنچه دیده چنین میگوید: «مشاهدات من از سه یا چهار حوزه‌ی رای گیری این بود که واقعاً استقبال شگفت انگیز است. هر کسی شناسنامه‌ای در دستش بود و توان رای دادن دارد آمده است که رای بدهد و این را از مقایسه‌ی این حوزه‌ها با انتخابات دیگر می‌توان داشت.»  تایمز: احمدی‌نژاد با تقلب قادر به پیروزی استتب انتخابات ریاست جمهوری اسلامی به لندن هم رسیده است. در پنج حوزه‌ی رای‌گیری که از سوی سفارت ایران در لندن برپا شده، از صبح جمعه صف‌های طولانی ایرانیانی که می‌خواهند در سرنوشت آینده کشورشان سهم داشته باشند شکل گرفته بود. در میان رای دهندگان، از هر صنف و طبقه‌ای حضور دارند. در حوزه‌های رای گیری در لندن، حضور زنان، چه با حجاب اسلامی و چه بدون حجاب، بسیار چشمگیر است. آنها فعالانه نه تنها رای خود را به صندوق می‌اندازند؛ بلکه در گفت‌وگو با شبکه‌های تلویزیونی بریتانیا هم پیش‌قدم هستند. «این اتفاق در سی سال اخیر بینظیر بود»مریم محمدی: با شروع انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری و آغاز رای‌گیری، بسیاری از چهره‌های سرشناس و هنرمندان هم به پای صندوق‌های رای رفتند. برای این‌که از حال و هوای فضای انتخابات مطلع شویم به سراغ بعضی از این اشخاص و هنرمندان رفتم و از آنها در ارتباط با فضای کلی انتخابات پرسیدم. در این زمینه با دفتر آیت الله منتظری، آقای علی مصفا، بازیگر و کارگردان سینما، خانم آسیه امینی، فعال حقوق زنان، خانم شهلا شرکت، مدیر مسئول ماهنامهی توقیف شده‌ی «زنان»، خانم منیژه حکمت، کارگردان سرشناس سینمای ایران، خانم رفعت بیات و نیز آقای قاسم شعله‌سعدی، گفت‌وگوهای کوتاهی کردهام. «در پاریس هم بیشتر ایرانیان رای دادند»روز جمعه، زیر آسمان ابری و بارانی پاریس گروه پرشماری از ایرانیان در صفی طولانی در انتخابات ریاست جمهوری اسلامی شرکت کردند. اکثریت این گروه را جوان‌هایی تشکیل می‌دادند که پس از انقلاب به دنیا آمده‌اند. بیش از هشتاد درصد آنها به زمانه گفتند که به میرحسین موسوی رای دادند. شمار بسیاری هم گفتند که رای می‌دهند تا احمدی‌نژاد انتخاب نشود. پاریس همچنان مرکز اپوزیسیون جمهوری اسلامی است. قسمتی از گفته‌های امروز زمانه با مردم در برابر سفارت ایران در خیابان ینای پاریس را می‌خوانید. «موسوی، طبقه‌ی متوسط را به حرکت درآورد»نیک‌آهنگ کوثر: یکی از عواملی که باعث نگرانی کاندیداها و طرفداران‌شان می‌شود، دخالت احتمالی نیروهای نظامی و شبه نظامی از جمله بسیج در انتخابات است. وقتی پس از برگزاری انتخابات ۱۳۸۴، سردار ذوالقدر، قائم مقام فرماندهی سپاه وقت اعلام کرد که انتخابات ریاست جمهوری مهندسی شده بود، تحلیل‌گران آن را نشانه‌ی دخالت بسیج در انتخابات دانستند. پس از تهدیدهای اخیر بخش‌هایی از سپاه و نهادهای مطبوعاتی، بسیاری بر این باورند که ممکن است نیروهای نظامی نزدیک به احمدی‌نژاد تصمیم بگیرند در انتخابات امسال دخالت کنند. در همین رابطه با شهرام رفیع‌زاده و مسعود سفیری، گفت‌وگو کردهام.  «فکر نمی‌کردیم مشارکت این‌قدر باشد»محمدرضا اسکندری: امروز صبح در کنسول‌گری ایران در لاهه، ایرانیان باید به نوبت وارد سفارت می‌شدند. آنها پس از وارد شدن به سالن اخذ رای، در یک صف ایستاده و به نوبت رای خود را به صندوق می‌ریختند. پس از رای دادن هم مردم با یکدیگر حرف می‌زدند و در رابطه با کسی که به او رای داده‌اند و این‌که چرا در این انتخابات شرکت کرده‌اند، بحث می‌کردند. از مسئول مطبوعاتی سفارت درخواست مصاحبه کردم ولی ایشان گفت که حق مصاحبه با رسانه‌ها را ندارد. در هر حال توانستم بدون ضبط، صوت، سئوالاتی را از وی بپرسم.  «یکی بیاید که با پول مردم چلوکباب نخورد»«وقتی که این آقایان بر مسند می‌نشینند، همه را فراموش می‌کنند. گرانی در دوره‌ی احمدی نژاد افزایش پیدا کرد. ما مصرف کننده و بازنشسته هستیم. الان شما یک ماست را در نظر بگیرید، ماستی که قبل ازعید یک قیمت داشت، الان چند درصد افزایش پیدا کرده است.» این صحبت‌های پیرمردی بازنشسته است که در گزارش‌هایم با او صحبت کرده بودم. او از توقع‌هایش می‌گفت. این روزها بیشتر می‌روم سراغ مردم. مردمی که این روزها شور و نشاط‌شان آدم را یاد روزهای اول انقلاب و به قول یک دانشجو به یاد خرداد ۷۶ می‌اندازد. «فضای سیاسی کنونی، عمیق‌تر از دوم خرداد است»مریم محمدی: در حال حاضر در ایران و مراکزی در خارج از کشور، رأیگیری برای دهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری انجام می‌شود. در صورتی که نتیجه‌ی انتخابات به سود آقای احمدی‌نژاد نباشد، هفتمین رییس جمهور ایران انتخاب خواهد شد. در مورد آنچه روی خواهد داد، نتیجه‌ی احتمالی آرا و موقعیت نامزدهای چهارگانه با فعالین و اعضای ستادهای چهار نامزد ریاست جمهوری، احمد زیدآبادی، از فعالین ستاد مهدی کروبی، اسماعیل نصرتی، از اعضای ستاد محمود احمدی‌نژاد در آذربایجان شرقی، محمد عطریانفر، از حامیان میرحسین موسوی و غلامرضا قمیشی، از اعضای ستاد مرکزی محسن رضایی، گفتگوهایی کردهام.  «مردم خواهان تغییرات بزرگی در ایران هستند»محمدرضا اسکندری، اسعد سلامی: یونس آبسالان، کارگردان و استاد دانشگاه، درباره‌ی وضعیت دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در استان لرستان میگوید: «به طور کلی یک حرکت بسیار جالب و درست در میان قوم لر آغاز شده است. قوم لر که همیشه وامدار نسل ایرانی بوده، به شکل خیلی عجیبی کمتر در تصمیم گیری کلان ایران نقش داشته است. در حال حاضر اراده مردمی ظهور کرده که می‌خواهند شخصی را انتخاب کنند که نه تنها به مردم لر و لرستان و ایلام و کهکیلویه و بختیاری و بوشهر و تنگسیر و فراهان و حوزه بزرگ پارس یا زاگرس بزرگ، بلکه به همه ایرانیان خدمت کند.» «موسوی، قولی را نمی‌دهد که نتواند به آن عمل کند»محمدرضا اسکندری، اسعد سلامی: محمد علی توفیقی، روزنامه نگار و عضو شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی است. در مورد این‌که چرا حزب ایشان، میر حسین موسوی را به عنوان کاندیدا برگزیده است میگوید: «استراتژی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی برای این دوره از انتخابات بدین صورت است که ما اوضاع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور را مد نظر قرار داده‌ایم که دچار بحران شده است. برای خروج از این بحران ما معتقدیم که انتخاب آقای موسوی بهترین گزینه است. اگرچه انتخاب قبلی ما آقای خاتمی بود، اما بعد از عدم کاندیداتوری ایشان، ما آقای مهندس موسوی را در نظر گرفتیم.» «نامه هاشمی، تاثیری در نتیجه آراء ندارد»مریم محمدی: در تب و تاب انتخابات ریاست جمهوری، صحنههای بیسابقهای از حضور پیشا انتخاباتی مردم را شاهد هستیم. هرچه به انتخابات نزدیکتر شدهایم، حضور مردم انبوهتر و حوادث و رویدادها متفاوتتر شده‌اند. روز سهشنبه، یک هفته پس از حملات علنی و بیسابقهی آقای احمدی‌نژاد در مناظرههای تلویزیونی‌اش، علیه آقای هاشمی رفسنجانی و خانوادهی او، آقای هاشمی در یک حرکت بیسابقه، نامهای سرگشاده خطاب به آیت‌الله خامنه‌ای نوشت و خواهان رسیدگی به اتهامات آقای احمدی‌نژاد شد. در ارتباط با مجموعهی این مسائل با شهربانو امانیپور، زهرا اشراقی، قربان بهزادیان نژاد، عباس عبدی، و همچنین ماشاالله شمسالواعظین گفت‌وگوهایی کردهام.  «برنامه انتخاباتی اکثر نامزدها، طبیعت‌سوز است»نامزدهای دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در طول تبلیغات خود از اقتصاد تا سیاست و فرهنگ را نشانه گرفتند. اما سهم محیط زیست و محیط طبیعی در برنامه‌ها و شعارهای آنان چقدر بود؟ ناصر کرمی اقلیم شناس و فعال حوزه محیط زیست در گفت‌وگوی خود با زمانه میگوید اکثر آنها فقط شعارهای توسعه‌گرا مطرح می‌کردند اما نه توسعه‌ی پایدار. او معتقد است در سیر قهقرای محیط زیست در ایران و رسیدن به وضعیت امروز، هر چهار نامزد به نحوی سهیم هستند. کرمی از ضرورت وجود دیدگاهی محیط محور در کل نظام حکومتی سخن میگوید؛ دیدگاهی که اکنون موجود نیست. احمدی با تاج و تختت دیگه بای بایدر حالی که مدت کمی تا انتخابات ریاست جمهوری ایران باقی مانده است، طبق اخباری که از گوشه و کنار ایران می‌رسد، تب انتخابات هر لحظه بالاتر میرود و جنبشها و جریانهایی که به نفع گروهها و یا کاندیداهای مختلف عمل می‌کنند، پررنگتر از گذشته، در صحنه حاضر می‌شوند. روز دوشنبه نیز زنجیرهای انسانی از طرفداران موسوی چهره تهران را عوض کرد. این زنجیرهی هیجده کیلومتری از میدان تجریش تا میدان راه آهن تهران امتداد داشت و بنا بود در این زنجیره، مردم دست به دست یکدیگر داده و به نفع موسوی، اعلام حضور کنند. «انتخابات ایران، تیتر یک تمام روزنامه‌های منطقه»علیرضا نوری زاده، روزنامه نگار و تحلیلگر سیاسی در خصوص پیش‌بینی انتخابات روز جمعه میگوید: «این را بگویم که در سیاست، پیش‌بینی کردن کار اشتباهی است، به خصوص در ارتباط با ایران که هر اتفاقی می‌تواند بیفتد. اما اگر بر عقل تکیه کنیم و تمام نمادهای عقلی را مورد توجه قرار بدهیم و به آنچه که الان در ایران در جریان است، توجه کنیم، آقای موسوی، قاعدتا باید حتا در دور اول برنده شود، وگرنه، انتخابات به دور دوم کشیده می‌شود. ضمن این که آقای کروبی دارای طرفداران بسیاری است. تمام اصلاح‌طلبان واقعی و نیروهای ملی، نیروهای ملی مذهبی، دانشگاهیان، از آقای کروبی حمایت می‌کنند.» در این زمینه با وی گفت‌وگویی کردهام. ایران، مثل پیاز میماندنیکآهنگ کوثر: در هنگام برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، تعداد زیادی از خبرنگاران رسانه‌های بزرگ و کوچک بین‌المللی به تهران می‌روند و از نزدیک وقایع را دنبال می‌کنند. حتی شبکه سی‌بی‌سی کانادا که مدت‌ها برای اعزام خبرنگار به ایران مشکل داشت، الان دو نفر در تهران دارد. مارگارت اوانز به نقل از مترجمش در تهران میگوید که ایران مثل پیاز می‌ماند، هر لایه‌ای را که جدا کنی، به لایه جدیدی بر خواهی خورد. برای این خبرنگار کانادایی دیدن تجمع بزرگ طرفداران محمود احمدی‌نژاد که گویی با شعارهای مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل گرم می‌شدند، و از سوی دیگر زنجیره انسانی سبز طرفداران موسوی در خیابان ولی‌عصر دیدنی بود. امید به تغییرمهرداد درویش‌پور: بخش مهمی از نیروهای دمکرات و سکولار اپوزیسیون و جنبش‌های مستقل اجتماعی که به دلیل شرایط ضد‌دمکراتیک موجود شانس و علاقه‌ای برای شرکت در انتخابات ندارند، این‌بار به جای سیاست تحریم و یا حمایت بی‌چون و چرا از «بد در برابر بدتر»، رویکرد سومی در پیش گرفته‌اند که بنا بر آن با طرح گفتمان مطالبه‌محور، آگاهی دمکراتیک و توقع انتخاباتی در ذهنیت عمومی جامعه را افزایش داده و در کارزار انتخاباتی حضوری فعال یافته‌اند، بی‌آن‌که این امر به خودی خود به معنی شرکت در انتخابات و یا حمایت از یکی از چهار کاندیدای موجود باشد. «نظرسنجی‌ها در شرایط دمکراتیک، قابل قبول است»نیک‌آهنگ کوثر: در مدت زمان مبارزات انتخاباتی و برگزاری انتخابات، روزنامهها و سایت‌های خبری، از نظرسنجیهایی خبر می‌دهند که کاندیداهای مختلف با بختهای متفاوتی در آنها مطرح می‌شوند. تفاوتهای عمده میان نظرسنجی‌ها که گاه به نظرسازی شباهت دارد، کار را برای تحلیل‌گران سخت می‌کند. دکتر حسین قاضیان در این باره در گفت و گو با زمانه میگوید: «نظرسنجی در جامعهای امکانپذیر است که رشد نهادهای علمی در حد قابل قبولی باشد. رشد نهادهای علمی هم محتاج حداقلی از شرایط دمکراتیک، از جمله آزادی بیان، آزادی دسترسی به اطلاعات و آزادی پژوهش است.» «گفتمان مطالبه‌محور، تذکر به کاندیداهاست»مریم محمدی: امضا کنندگان بیانیهی پر سر و صدا و اثرگذار «گفتمان مطالبه‌محور» دومین اعلامیهی خود را انتشار دادند. در این بیانیه، آمده است: «علی‌رغم این‌که در ماه‌های اخیر، نامزدهای انتخابات نکات متعدد و بعضاً، مهمی را در شعارها و برنامه‌های خود مطرح کرده‌اند، اما مطالبات تأثیرگذار و مهمی نیز توسط کاندیداها مغفول مانده است.» در مورد هدف از انتشار این بیانیه، با سه تن از امضا کنندگان سرشناس آن، محمد علی عمویی، از فعالان سیاسی قدیمی چپ در ایران، عزتالله سحابی، مسئول «شورای فعالان ملی مذهبی» و همچنین فرزانه طاهری، مترجم، نویسنده و از فعالان «جنبش همگرایی زنان» گفت و گو کردهام. «مناظره با احمدی‌نژاد، در افزایش آرای موسوی موثر بود»چه کسی برندهی مناظرههای تلویزیونی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در ایران بود؟ این مناظرهها چه تأثیری در افکار عمومی ایران گذاشته است؟ سعید مدنی، جامعه‌شناس و پژوهشگر جامعه‌ی مدنی در این باره به زمانه میگوید: «چراغ سبز موقتی به آقای احمدی‌نژاد داده شده بود که در یک دوره، این مسایل را عنوان کند. به همین دلیل ارزیابیام این است که این مسأله، کاملاً انتخاباتی و موقتی بود. زیرا در چهار سال گذشته آقای احمدی‌نژاد هم تریبون و هم امکان آن را داشت که این موارد را مطرح کند و اگر صحت داشته باشد، پای دفاع از آنها بایستد. ولی در چهار سال گذشته، جز تهدید به ارائهی این اطلاعات، حرف جدیدی نزد.» مهاجرانی: از صفر تا صد، يک عدد را انتخاب کنيمشیرین فامیلی: روز يکشنبه، هفدهم خردادماه، عطاء‌الله مهاجرانی، مشاور مهدی کروبی و وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت محمد خاتمی، در يک کنفرانس مطبوعاتی در برلين شرکت کرد. اين کنفرانس را احمد پورمندی، روزنامهنگار و فعال سياسی، از طرف شبکه فرهنگی ايرانيان اروپا تدارک ديده بود و تعدادی از روزنامه‌نگاران و خبرنگاران ايرانی در آن شرکت داشتند. مشکلات سياسی و اجتماعی کنونی ايران از جمله مسأله زنان، قوميت‌ها و اقليت‌های مذهبی، محور پرسش‌هايی بود که روزنامه‌نگاران و خبرنگاران حاضر در اين کنفرانس با عطاء‌الله مهاجرانی در ميان گذاشتند و ديدگاه او را در اين زمينه‌ها جويا شدند. «وجه پوپولیستی تبلیغات، در انتخابات امسال»مریم محمدی: مهمترین اتفاق این دوره‌ی انتخابات، تغییر اشکال مبارزهی انتخاباتی و بهویژه، ورود مناظرههای تلویزیونی نامزدهای انتخابات به عرصه‌ی تبلیغات است. عامل اخیر، گفتمان جدیدی را، با عنوان ضوابط و معیارهای یک مبارزهی تبلیغاتی سالم در جامعه‌ی ایران، جاری کرده است. در ارتباط با این مسأله و چگونگی امر تبلیغات انتخاباتی در سایر کشورها و مقایسه‌ی آن با ایران با سعید شروینی، تحلیلگر سیاسی در آلمان و مرتضی کاظمیان، تحلیلگر، کارشناس امور اجتماعی سیاسی و فعال حقوق بشر در ایران گفت و گو کردهام. «حتا برخی اصول‌گرایان مشهد هم متأسف شدند»در روز دوشنبه مسیر سبز موسوی از تجریش تا میدان راه آهن تهران باعث بسته شدن خیابان‌های مسیر شده بود. در برخی از شهرستان‌ها نیز خبر می‌رسد گروه‌های طرفدار موسوی در تدارک برنامه‌هایی مشابه هستند. از جمله شهر مشهد که به نظر می‌رسد فضای انتخاباتی جوانان را به خیابان کشیده است. روز چهاردهم خرداد امسال در محل خیابان سید‌رضی مشهد، درگیری بین دو ستاد منجر به مجروح شدن چهار نفر از فعالان مشهدی شده بود. روز بعد در بیمارستان پرهام رضایی یکی از اعضای فعال در ستاد میرحسین موسوی کشته شد. در رابطه با فضای انتخاباتی این شهر با دو نفر از شهروندان مشهدی گفت و گو کردهام. «هر اتفاقی که در بالاترین می‌افتد، به جامعه بر‌می‌گردد»نیک‌آهنگ کوثر: این روزها بسیاری از روزنامه‌نگارانی که اینترنت را برای کسب اخبار و اطلاعات جست‌وجو می‌کنند، پیش از رفتن به سراغ سایت‌های رسمی خبری، از یک سایت بازدید می‌کنند. اسم آن سایت بالاترین است. با وجود فیلتر شدن سایت بالاترین، بسیاری با فیلتر‌شکن از این سایت بازدید می‌کنند و نمی‌توان آمار دقیقی داشت که نشان بدهد چند نفر بدون فیلتر‌شکن سایت را می‌بینند. اما مهدی یحیی‌نژاد، مدیر سایت بالاترین میگوید که همان بازدیدهای ثبت شده هم نشان‌دهنده‌ی افزایش بازدیدکنندگان از سایت بالاترین در محدوده‌ی زمانی رقابت‌های انتخاباتی ریاست جمهوری است. «رقابت‌های انتخاباتی، بهترین نوع فعالیت سیاسی است»محمدرضا اسکندری، اسعد سلامی: بعد از ۳۱ سال که از حاکمیت جمهوری اسلامی می‌گذرد به‌جز دوره اول که احزاب کردستان در انتخابات شرکت کردند، برای اولین بار دو حزب کردستان به نامهای پاک، پارت آزادی کردستان و حزب دمکرات کردستان در انتخابات شرکت می‌کنند. خالد عزیزی، عضو شورای رهبری و سخنگوی حزب دمکرات کردستان به زمانه میگوید: «به این انتخابات مانند یک میدان سیاسی می‌نگریم، که کردها چگونه بتوانند از این فرصت به درستی بهره ببرند و خواسته‌های خود را مطرح کنند زیرا مدت زیادی است که مسأله کردها در تابو قرار گرفته است. ما معتقدیم که بهترین نوع فعالیت سیاسی در حال حاضر رقابت‌های پارلمانی و انتخاباتی است.»  نگاه نامزدهای انتخابات به حقوق بشربه همت کمیسیون حقوق بشر اسلامی، نشست دو روزهای در خصوص بررسی دیدگاه‌های کاندیداهای انتخابات دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری در زمینه‌ی حقوق بشر ترتیب یافت. در این نشست، آقای بیگدلی، نماینده‌ی ستاد انتخاباتی محمود احمدی‌نژاد، دکتر نوبهار، به نمایندگی ستاد میرحسین موسوی، دکتر علی احمدی به نمایندگی از ستاد انتخاباتی دکتر محسن رضایی و عمادالدین باقی بود از طرف مهدی کروبی به بیان دیدگاه‌های کاندیداها درباره‌ی حقوق بشر و برنامه‌هایشان برای اجرای حقوق بشر در ایران پرداختند. «احمدی‌نژاد در مناظره با موسوی، خودزنی کرد»نیک‌آهنگ کوثر: مناظره تلویزیونی میان محمود احمدی‌نژاد، رییس جمهوری و یکی از کاندیداهای مطرح جناح راست و میرحسین موسوی، نخست‌وزیر دوران جنگ و کاندیدای مطرح اصلاح‌طلبان موجب بروز حساسیت‌هایی بسیار زیاد شد. در همین رابطه رادیو زمانه میزگردی تحلیلی و آن‌لاین با حضور علیرضا نامور حقیقی، مدرس دانشگاه تورنتو و تحلیلگر سیاسی و مسعود سفیری، روزنامهنگار ساکن کلیفرنیا و تحلیلگر مسایل داخلی ایران تشکیل داد. هر دو تن معتقد بودند که برنده این مناظره، موسوی بود و چنین مناظره‌ای را برای مردم ایران بسیار میمون و مبارک می‌دانند. مشخصههای تبلیغات انتخاباتی در غربمریم محمدی: به میان آمدن شیوهی مناظره‌ی نامزدهای انتخاباتی با یکدیگر، برای اولین بار در ایران، شاید یکی از نمودهای این ویژگیها باشد. این مناظرهها و مجموعهی برخوردهای تبلیغاتی میان نامزدها، در این دور ابعادی یافته است که جامعه را در مورد رفتار صحیح یا نادرست تبلیغاتی و به نوعی، به قضاوت در این باره که تبلیغات انتخاباتی چه مشخصههایی باید داشته باشد، به قضاوت کشانده است. درباره‌ی فضای تبلیغات انتخاباتی در دمکراسیهای غربی با نوشابه امیری، روزنامهنگار در فرانسه و مهرداد مشایخی، استاد دانشگاه و جامعه‌شناس در آمریکا گفت و گو کردهام. انتخابات و طبقه متوسط شهریامید حبیبی‌نیا: دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی در ایران فرصتی است تا به بررسی عمیق‌تر رفتار سیاسی رأی دهندگان بالقوه از منظرها و گرایش‌های مختلف بپردازیم. از آنجا که طبقه متوسط شهری به گمان نگارنده نقشی کلیدی در کنش‌های مرتبط با کارزار انتخاباتی ایفاء می‌کند در این نوشتار که می‌تواند مقدمه‌ای برای بحث و تحلیل‌های عمیق‌تر و عینی‌تر تلقی شود به برخی از ویژگی‌های مرتبط با تحرک‌پذیری این طبقه با توجه به پارامترهای انتخابات پیش رو پرداخته‌ایم. بنا بر داده‌های آماری، طبقه متوسط شهری در ایران در فاصله سال‌های دهه هفتاد تا کنون بیش از یک و نیم برابر رشد یافته است. تأکید بر ضرورت مشارکت در انتخاباتجمعه شب، انجمن بین‌اللمللی دانش‌آموختگان ایرانی در دانشگاه لندن، دومین میزگرد خود درباره انتخابات ریاست جمهوری ایران را در دانشگاه لندن برگزار کرد. سخنرانان این جلسه مهدی جامی، روزنامهنگار، آزاده کیان، استاد دانشگاه سوربن فرانسه، مازیار بهروز، نویسنده و استاد دانشگاه سانفرانسیکو، سید مجید تفرشی، روزنامهنگار و پژوهشگر تاریخ معاصر و سید یاسر میردامادی، وبلاگ‌نویس و پژوهشگر علوم اسلامی بودند. پس از پایان صحبت‌های سخنرانان در دومین میزگرد انجمن بین‌المللی دانش‌آموختگان ایرانی در دانشگاه لندن، حاضران در جلسه سوالات و گاه انتقاداتی را با سخنرانان مطرح کردند. «ایرانی‌ها یک‌نوع اروپایی‌اند»فرهاد امیرمنش: این هفته بحث انتخابات ایران به مرکز مناظرات فرهنگی ـ سیاسی در آمستردام نیز کشیده‌شد. این مرکز که «دِبالی» نام دارد روز پنج‌شنبه جلسه‌ای تحلیلی تحت عنوان «وضعیت دموکراسی در ایران» برگزار کرد. در بروشورهای تبلیغاتی این همایش، جُستار اصلی مورد بحث این‌گونه نوشته شده است: «رئیس اصلی در ایران کیست؟ خیلی‌ها ایران را یک دیکتاتوری می‌دانند که احمدی‌نژادِ شدیداً محافظه‌کار، جمهوریِ آن را ریاست می‌کند و آیت‌الله خامنه‌ای آن را رهبری. ولی تقسیم قدرت در ایران بسیار پیچیده‌تر از این‌ها است.» پرنسیب موسوی یا چهره‌ی قدرتمند احمدی‌نژاد؟مریم محمدی: همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد مناظره‌ی میرحسین موسوی، کاندیدای اصلاح‌طلبان با محمود احمدی‌نژاد، کاندیدای اصول‌گرایان و رییس جمهور فعلی یکی از داغترین و پرحاشیهترین مناظرهها و اساساً، رویدادهای تبلیغاتی این دوره از انتخابات شد. تا جایی که چهارشنبه شب تا نیمههای شب در بعضی از نقاط تهران و شهرستان‌های ایران، تجمعاتی از جانب هواداران دو کاندیدا، ظاهراً به طور خود به خودی صورت گرفت. برای تأمل بیشتر بر این مناظره، با دو تن از چهره‌های سیاسی در تهران، آقایان محمد عطریانفر که از آقای میرحسین موسوی حمایت می‌کند و امیر محبیان، از حامیان آقای محمود احمدی‌نژاد گفت و گو کردهام.  خبرهای انتخاباتی با رحمت‌علی‌خان کمردرهایکامران ملک‌مطیعی: نظر به این‌که الگو‌برداری بعضی وقت‌ها بد نیست ما هم شروع کردیم به رصد کردن سایت‌ها و چون این مهم به تنهایی از دست من برنمی‌آمد بخش عمده این ماجرا را سپردم به کارشناس افتخاری این برنامه، جناب آقای رحمت‌علی‌خان کمر‌دره‌ای که او این کارها را بکند. ولی الحق و الانصاف که خوب از عهده‌اش برآمد و وقتی از او تعریف کردیم گفت اگر با من بد‌رفتاری می‌کنید، می‌روم و به استخدام نیروی انتظامی در می‌آیم. حاج‌آقا برادر سردار دکتر محسن رضایی در هفته گذشته زیاد به کار سایر کاندیداها کاری نداشتند و به قول معروف نون ماست خودشان را می‌خوردند و مشغول بودند به سفرهای استانی خودشان. «توجه جدی نامزدهای اصلاح‌طلب به مطالبات اهل سنت»با گرم‌تر شدن رقابت میان کاندیداهای دهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری، موضوع حقوق و مطالبات اقوام و مذاهب نیز مورد توجه اکثر کاندیداها قرار گرفته است. در همین رابطه با دکتر لقمان ستوده و ادریس پیرانه‌سر از اعضای «جماعت دعوت و اصلاح» گفت و گو کردهام. دکتر ستوده به زمانه میگوید: «شاید بتوانیم بگوییم در واکنش به این بیانیه، جدی‌ترین و ملموس‌ترین اهتمام را آقایان مهدی کروبی و میرحسین موسوی داشته‌اند که این جای تقدیر و تشکر دارد. برای بحث قومیتها و مذاهب تا جایی که من اطلاع دارم تاکنون ستاد آقای احمدی‌نژاد در این مورد چیز خاصی اعلام نکرده است.» همگرایی؛ طرح مطالبات زنان یا فعالیتی سیاسی؟شیرین فامیلی: در آستانه انتخابات ریاست جمهوری، بخشی از فعالان جنبش زنان که در عرصه‌های گوناگون صنفی و اجتماعی فعالیت دارند، با انتشار بیانیه‌ای تحت عنوان «همگرایی جنبش زنان برای طرح مطالبات در انتخابات» ائتلافی را اعلام کردند. در اولین واکنش‌ها پروین اردلان، از اولین اعضای کمپین یک میلیون امضا، در مطلبی تحت عنوان «به نام همگرایی، به جای کمپین» با اشاره به برخی مطالبی که فعالان همگرایی درمورد رابطه کمپین یک میلیون امضا با همگرایی جنبش زنان مطرح کرده اند، به نقد همگرایی پرداخت. در همین رابطه و پیرامون این همگرایی با پروین اردلان و محبوبه عباسقلی‌زاده، از امضا کنندگان بیانیه همگرایی گفت و گو کردهام. چه باید کرد؟حمید صدر: برداشت درست از یک انتخابات محدود در یک شرایط سیاسی بسته و اختناقی مانند انتخاباتی که اکنون به صورت علیل و ناقص آن در جمهوری اسلامی برگزار می‌شود، باعث می‌شود که ما بی‌خود سر خود را با وراجی گرم نکنیم. باید قبول کنیم این انتخابات تنها ابزاری برای مردم است که خواست‌ها و مطالبات خود را ابراز کنند، و با همه تنگناها می‌تواند آنها راقدم به قدم به طرف عادت شدن یک فرهنگ مبارزات پارلمانی سوق بدهد و کمی در رشد آگاهی سیاسی مردم در این مورد نقش داشته باشد. می‌گویید از همین حداقل نیز چشم‌پوشی کنیم؟ به امید این‌که چه بشود؟ «برنامه‌های اقتصادی اصلاح‌طلبان، مناسب‌تر است»محمدرضا اسکندری: در حالی که کمتر از یک هفته به انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است، کاندیداها در مناظرات و رقابت‌هایشان با ارایه‌ی برنامه‌ها سعی در جلب توجه آرای اقشار مختلف دارند. در این میان، مسأله اقوام و قومیتها، موضوعی است که برای اولین بار در سخنان برخی کاندیداها به آن اشاره شده است. حامد فرازی، نویسنده و عضو جبهه متحد کرد به زمانه میگوید: «اقتصاد ایران از مشکلات بنیادی و ساختاری رنج می‌برد یعنی اگر مناسبات دموکراتیک و آزاد در کشوری حاکم نباشد امکان استفاده از ظرفیت متعدد برای بهبود اقتصاد و افزایش تولید ملی وجود ندارد. اما اصلاح‌طلبان به لحاظ برنامه و تئوریک شانس بهتری برای ارائه برنامه‌های اقتصادی مناسب‌تر دارند.» انقلاب فرهنگی، انقلاب موسوی یا سروش؟نیک‌آهنگ کوثر: با زنده شدن ماجرای انقلاب فرهنگی در انتخابات ریاست جمهوری اخیر، سوال‌های زیادی برای جوان‌تر‌ها پیش آمده است. حمایت دکتر عبدالکریم سروش از مهدی کروبی و حمله محمود دولت‌آبادی از مدافعین میرحسین موسوی به سروش و مطرح کردن مسایل خاموش مانده‌ی انقلاب فرهنگی، سوال‌های زیادی در ذهن جوان‌تر‌ها برجای گذاشت. اما نهایتاً نامه سرگشاده دکتر سروش به موسوی که سکوت او را در برابر نقش نخست وزیر دهه شصت در انقلاب فرهنگی زیر سوال برده بود، توپ را عملاً به زمین نخست وزیر سابق و کاندیدای ریاست جمهوری انداخت. در همین رابطه با گروهی از کارشناسان و تحلیل‌گرانی که آشنایی زیادی با مسأله دارند، گفت‌وگو کردهام. «در برنامه‌ی نامزدها، نشانی از تولید ثروت نیست»مریم محمدی: با پیشرفت روند تبلیغات انتخاباتی در ایران و در حرکتی که برای اولین بار در ایران صورت می‌گیرد، دو تن از نامزدهای ریاست جمهوری، آقایان مهدی کروبی و محسن رضایی، سهشنبه شب، دوازدهم خرداد ماه، در قالب یک مناظره‌ی تلویزیونی شرکت کردند. دو کاندیدا، حول برنامه‌های تاکنونی خود و با تاکید فراوان بر ضرورت تغییرات اقتصادی سخن گفتند. تاثیر این حضور بر شهروندان ایرانی چگونه بوده است و کارشناسان اقتصادی طرحهای اقتصادی ارائه شده از جانب دو نامزد را چگونه می‌بینند؟ در این رابطه با سه تن از شهروندان و همچنین با آقای دکتر بهمن آرمان، و آقای محمد رضا بهزادیان، رییس سابق اتاق بازرگانی، گفت‌وگو کردهام. «سفر متکی به پاریس در روند انتخابات بی‌تاثیر است»منوچهر متکی، وزیر امور خارجهی جمهوری اسلامی ایران، روز چهارشنبه سیزدهم خردادماه، به دعوت آقای نیکولای سارکوزی، در کاخ الیزه، با او دیدار کرد. این دیدار چند روز پیش از سفر بارک اوباما به پاریس صورت گرفت. در بیانیهی کاخ ریاست جمهوری فرانسه، هدف از این دیدار آمادهسازی از سرگیری مذاکرات بر سر پروندهی هسته‌ای ایران اعلام شده است. پیرامون اهمیت این دیدار در این مقطع که همزمان با انتخابات ریاست جمهوری در ایران است، با دو تحلیلگر سیاسی مسایل ایران، آقایان: دکتر جلال ایجادی و حسین باستانی گفت‌وگوهایی انجام دادهام. سونامی احمدی‌نژاد، حربه‌ی حامیانش یا اصلاح‌طلب‌ها؟مریم محمدی: در روند شتابان تبلیغات نامزدهای انتخاباتی، موجی از ضد تبلیغات را نیز علیه نامزدهای مختلف می‌توان مشاهده کرد. از جمله شایعهی بروز «سونامی احمدی‌نژاد» که در اساماسها، فعالترین بخش تبلیغاتی میان ایرانیان، انعکاس پیدا کرده بود، یکی از این ضد تبلیغات را بیان یا افشا میکرد. «سونامی احمدی‌نژاد» صرفنظر از این‌که واقعیت داشته باشد یا نه، چیست؟ در ارتباط با این حرکت و پیام جدید، با آقای عیسی سحرخیز، روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی در تهران؛ شهاب طباطبایی، عضو شورای مرکزی حزب مشارکت و رییس ستاد ۸۸، و همینطور سه از تن از شهروندان در تهران و شهرستان‌ها، گفت و گو کردهام. «رقبای دولت فعلی، بحران‌ساز در عرصه بین‌الملل نیستند»نیک‌آهنگ کوثر: یکی از محورهایی که در رقابت‌های انتخاباتی امسال مورد توجه قرار گرفته است، امنیت ملی است. با وجود آن‌که کاندیداهای رقیب آقای احمدی‌نژاد از نگاه او به مقوله‌ی امنیت ملی انتقاد می‌کنند اما میزان آگاهی عمومی از برنامه‌های دیگر کاندیداها نیز محدود است. حسین باستانی در گفت و گو با زمانه میگوید: «حلقه‌هایی که از احمدی‌نژاد حمایت می‌کنند، استراتژی مشخصی دارند که از مدت‌ها پیش روی آن کار شده است. قطعاً آقای احمدی‌نژاد در آن راستا حرکت می‌کند و کاندیداهای مقابلش هم دارند همین رویکرد را مورد انتقاد قرار می‌دهند.»  تشکیل کمیته‌ی صیانت از آرا، قانونی است؟مریم محمدی: چگونگی برگزاری انتخابات سالم و حفاظت از آرای مردم بحثی است که در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری در تشکیل «کمیته‌ی صیانت از آرا»، صورت مشخصتری یافته است. کمیتهای از جانب ستادهای دو نامزد اصلاح‌طلبان تشکیل شده است و از همان آغاز طرح خود، با مخالفت شورای نگهبان و وزارت کشور دولت نهم، روبهرو است. در این زمینه با مرتضی الویری، عضو مسئول این کمیته، محسن صفایی فراهانی، معاون دبیرکل حزب مشارکت، محمدرضا خباز، نماینده‌ی مردم کاشمر در مجلس هشتم، محمد تقی محصل همدانی، رییس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس هفتم و همچنین جلالالدین حجتی، سخنگوی «کمیته‌ی مستقل و مردمی صیانت از آرا»، گفت و گو کردهام. «کروبی قول آزادی زندانیان سیاسی را داد»مریم محمدی: روز شنبه، نهم خرداد ماه، مهدی کروبی، یکی از نامزدهای اصلاح‌طلب در دانشگاه امیرکبیر حاضر شد که این حضور با حواشی‌ای همراه بود. سعید رضوی فقیه، مسئول ستاد دانشجویی آقای کروبی و سخنگوی ستاد ایشان در خصوص شکستن درب دانشگاه به زمانه گفت: «می‌توان گفت هجوم جمعیت باعث شد که درب از جا کنده شود، ولی شکستن به معنای عملی خشونتآمیز نبود. واقعا نبود. اما در هر حال جمعیت آنقدر زیاد بود که وقتی به در تکیه دادند، در آرام آرام از جا کنده شد.» در همین زمینه با وی گفت‌وگویی کردهام. کرباسچی: شاخص‌ترین صفت کروبی، شجاعت استنیک آهنگ کوثر: رنگ‌ها در سیاست، معانی و مفاهیم مخصوص به خودشان را دارند. به عنوان مثال در دنیای امروز رنگ سبز نماد محیط زیست است و وقتی صحبت از اقتصاد سبز می‌شود، منظور اقتصادی است که مبنا و پایه‌ی آن بر اساس محیط زیست ریخته شده است. توسعه در ایران بدون سبز کردن اقتصاد نمی‌تواند پایدار شود. گفت‌وگوی من با غلامحسین کرباسچی، از همین بحث اقتصاد و رابطه‌اش با محیط زیست شروع شد و به تفکیک قوا، مشکلات قانونی رییس جمهوری و نهایتا حکم حکومتی کشیده شد. موسوی خوئینی: اختیارات رئیس جمهور، کم نیستمیزگرد تحلیل انتخابات ریاست جمهوری ایران، جمعه شب در دانشگاه لندن برگزار شد. در این جلسه که از سوی انجمن دانش آموختگان ایرانی دانشگاه‌های بریتانیا سازماندهی شده بود، احمد سیف، استاد علوم سیاسی دانشگاه استافوردشایر؛ مسعود بهنود، عطالله مهاجرانی و علی اکبر موسوی خوئینی‌ها حضور داشتند. آقای خوئینی‌ها در سخنان خود به اصلاحات ساختاری اشاره کرد که مطلوب اکثریت اصلاح طلبان است. در این زمینه و در ارتباط با انتخابات با آقای موسوی خویینی‌ها گفت وگو کردم. «تورم را به راحتی نمی‌توان مهار کرد»تورم، بیماری در حال گسترش اقتصاد ایران در سه دهه‌ی اخیر بوده است. در فاصله‌ی کمتر از دو هفته به انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران، آقای میرحسین موسوی، برنامه‌ی خود را برای مهار تورم در ایران اعلام کرده و هدفش را تک‌رقمی کردن نرخ تورم اعلام کرده است. برای بررسی بیشتر این مساله‌ی مهم اقتصادی با آقای دکتر حسن منصور استاد اقتصاد در بازار انرژی در لندن گفت‌وگو کردهام. تلاش سازمان بازرسی برای نظارت بر انتخاباتغیر از محمود احمدی‌نژاد که طرفداران او در وزارت کشور و شورای نگهبان به عنوان دستگاه مجری و ناظر در انتخابات به ایفای نقش می‌پردازند، سایر کاندیداهای موجود در صحنه‌ی رقابت از سلامت انتخابات به ویژه در امر شمارش و اعلام نتایج ابراز نگرانی کرده‌اند. مهدی کروبی و میرحسین موسوی، با تشکیل کمیته‌ی صیانت از آراء، نگرانی خود را نشان داده‌اند. نگرانی از سلامت انتخابات اختصاص به کاندیداهای اصلاح‌طلب ندارد. سازمان بارسی کل کشور هم که زیر نظر قوه‌ی قضاییه می‌باشد، برای اولین بار با جدیت قدم در عرصه‌ی نظارت و بازرسی انتخابات گذاشته است. بهبهانی: مطرح کردن خواسته‌ها، به هيچ عنوان بد نیستشیرین فامیلی: سيمين بهبهانی، در واکنش به انتقادها و بحث‌هايی که در روزهای اخير درباره «همگرايی جنبش زنان» برای طرح مطالبات در انتخابات مطرح می‌شود، در نامهای سرگشاده خطاب به فعالان جنبش زنان نوشته است: «دخترانم، خواهرانم چه شد که در چشمانتان ترديد می‌بينم و در کلامتان گله می‌شنوم؟» خانم بهبهانی در گفت و گو با زمانه میگوید: «من در اين همگرايی هيچ موضوع بدی نمی‌بينم، مطرح کردن خواسته‌ها را به هيچ عنوان بد نمی‌دانم و با خوش‌بينی به آن نگاه می‌کنم. ما هميشه بايد خواسته‌های خود را مطرح کنيم.» «نمی‌توان در شرایط فعلی، تحریم را تجویز کرد»بعد از ۳۱ سال که از حاکمیت جمهوری اسلامی می‌گذرد به‌جز دوره اول که احزاب کردستان در انتخابات شرکت کردند، برای اولین بار دو حزب کردستان به نامهای پاک و حزب دمکرات کردستان در انتخابات شرکت می‌کنند. حسین یزدان‌پناه، جانشین دبیر اول حزب پاک به زمانه میگوید: «در این انتخابات چند تحول مهم به‌وجود آمده است. اگر قبلاً هم سیستم انتخابات نادمکراتیک بود و هم کاندیداها برنامه آن‌چنانی برای حل مسأله ملی در ایران و به خصوص حل مسأله کرد نداشتند و هیچ اشاره‌‌ای به آن نشده بود، اما مولفه دیگری روی داده است که مسأله ملی در برنامه‌های دو نفر از کاندیداهای اصلاح‌طلب منعکس شده است.» رأفت: مطبوعات، جانشین احزاب نیستندنیکآهنگ کوثر: در بررسی حضور روزنامه‌نگاران در فعالیت‌های انتخاباتی، این‌بار با احمد رأفت، روزنامهنگار ایرانی که سال‌های سال است در ایتالیا و اسپانیا قلم می‌زند و با رسانه‌های مختلفی در سطح اروپا کار کرده، گفت و گو کردهام. رأفت، درباره تداخل وظایف حزبی و رسانه‌ای در ایران میگوید: «وقتی دیدم تعدادی از روزنامه‌های اصلاح‌طلب برای انتخابات مجلس ششم، لیستی ارایه داده‌اند که مردم به چه کسانی رأی بدهند واقعاً برای مطبوعات ایران نگران شدم. مطبوعات، جانشین احزاب نیستند و به‌هیچ‌وجه نمی‌توانند کار احزاب را بکنند. اگر جانشین احزاب شوند، روند دموکراسی مشکل پیدا می‌کند.» «هدف کاهش سن رأی، به دست آوردن رأی ناآگاهان»یکی دیگر از اقداماتی که از سوی دولت محمود احمدی‌نژاد دنبال می‌شود و بار دیگر لایحه‌ی آن به مجلس شورای اسلامی فرستاده شده است، پایین آوردن سن رأی‌دهندگان با هدف شرکت جوانان ۱۵ ساله در انتخابات است. مهرداد درویش‌پور در این باره در گفت و گو با زمانه میگوید: «نفس این کار، گویای وضعیت تراژیک و رقت‌باری است که دولت احمدی‌نژاد با آن روبهرو است. تمایل برای به دست آوردن رأی ناآگاهان است. درست با همین نوع نگاه و منطق سعی می‌کنند رأی خردسالان را که آگاهی کمتر سیاسی ـ اجتماعی که جای خود دارد، حتا از بلوغ سنی درخور هم برخوردار نیستند، به دست بیاورند.» «می‌خواهیم در پی ائتلاف سازمان‌های مردم‌نهاد باشیم»عده‌ای از فعالان سیاسی در ایران به تازگی گروهی را به نام «همبستگی برای دموکراسی و حقوق بشر در ایران» تشکیل داده‌اند. آنان طی بیانیه‌ای موجودیت خود را اعلام کردند. در این گروه به کسانی چون داوود هرمیداس باوند از فعالان جبهه ملی و استاد دانشگاه، ادیب برومند شاعر ایرانی، حشمت‌الله طبرزدی از فعالان سیاسی در ایران و کورش زعیم از جبهه ملی بر می‌خوریم، این افراد اعضای این گروه جدید را تشکیل می‌دهند. کورش زعیم یکی از بنیان‌گذاران این گروه میگوید: «برای این‌که بتوانیم در روند سیاسی کشور تأثیرگذار باشیم باید به این امید که به زودی به یک ائتلاف میان سازمان‌های سیاسی و برخی از سازمان‌های مردم‌نهاد تبدیل شود تلاش کنیم.» «خوش‌آمدگویی به طنز سفارشی، در این دوره انتخابات»نیک‌آهنگ کوثر: محدوده‌ی زمانی رقابت‌های انتخاباتی، معمولاً بهار فعالیت طنز‌نویسان و کاریکاتوریست‌ها است. در طول ماه‌های اخیر تعداد زیادی از کارتونیست‌ها و کاریکاتوریست‌های مطبوعاتی فعالیت خود را چند برابر کرده‌اند. علیرضا رضایی، طنزنویس سیاسی در گفت و گو با زمانه، درباره‌ی فضای انتخاباتی برای طنز‌نویسان، میگوید: «جهتدارتر و موضوعی شده است. برای کسانی که کار طنز می‌کنند و کسانی که به دنبال سوژه و موردی برای نوشتن هستند به نظر من خیلی جهتدارتر شده و همه دارند در یک جهت کار می‌کنند و مشخص است که دارند چه کاری انجام می‌دهند.»  دایه دایه وقت جنگهمستند تبلیغاتی احمدی‌نژاد با آه و ناله و مصیبت و روضه‌خوانی و تأثیر‌گذاری فراوان احتمالی پخش شد. فیلم را شمقدری ساخته است و در فیلم از کلیه عناصر احساس برانگیز استفاده شده است. دوستان معتقدند با توجه به عادت مردم به تماشای دائمی فیلم محمد رسول الله مصطفی عقاد، اسم این فیلم «محمود رسول الله» گذاشته شود. البته اشکالاتی هم در فیلم موجود بود که به نظرم باید به آن توجه کرد: برای نمونه، بیشترین هزینه توسط احمدی‌نژاد اعم از فیلم و دی‌وی‌دی و سیب‌زمینی و پرتقال صرف جذب آرای شهرستان‌ها و روستایی‌هایی می‌شود که به‌طور طبیعی به او رأی می‌دهند، و در حقیقت دولت هزینه تبلیغ را صرف کسانی می‌کند که احتمالاً به احمدی‌نژاد رأی می‌دهند. زنان و مطالبات زنان در شعارهای کاندیداهادر بازار داغ رقابت‌های انتخاباتی، بحث زنان و مطالبات زنان در شعارها و وعده‌های کاندیداها، به وفور دیده و شنیده می‌شود. کاندیداها در مسابقهای نفسگیر برای جذب آرای زنان که حدود نیمی از جمعیت رأی دهندهی ایرانی را تشکیل می‌دهند، دست روی نقصانها و کاستیهای موجود در این زمینه میگذارند. در همین رابطه با بدرالسادات میرموسوی، مسئول بخش زنان در ستاد آقای کروبی و دکتر فاطمه رسولی، فعال زنان پیرامون مطالبات زنان در این دوره از انتخابات گفت و گو کردم. «کمپین یک میلیون امضا، با حکومت معامله نمی‌کند»مریم محمدی: در مجموعهی گفت‌وگو با صاحبنظران و ایرانیان مقیم خارج از کشور، در ارتباط با انتخابات دوره‌ی دهم ریاست جمهوری در ایران، با خانم‌ها دکتر سهیلا وحدتی بنا، پژوهشگر و فعال حقوق بشر و حقوق زنان و همچنین شکوه میرزادگی، روزنامهنگار و نویسنده که هردو ساکن امریکا هستند، گفت‌وگو کردهام. سهیلا وحدتی و شکوه میرزادگی، هر دو از اعضای «کمپین یک میلیون امضا» هستند و در رابطه با مسایل مربوط به زنان در ایران، کار و فعالیت می‌کنند. هم خانم وحدتی و هم خانم میرزادگی مایل بودند انتخابات را از منظر مسایل و مطالبات زنان بررسی کنند. مقایسه سیاست خارجی موسوی و کروبینیک آهنگ کوثر: یکی از حوزههایی که توسط کاندیداهای انتخابات دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری در روزهای اخیر مطرح، ولی کمتر به آن پرداخته شده، حوزه‌ی سیاست خارجی است. بسیاری از رأی دهندگان ایرانی با نگاه سیاست خارجی دولت احمدی‌نژاد آشنایی کاملی دارند. اما نگاه دیگر کاندیداها به این حوزه چندان نقد و تحلیل نشده است. در بارهی دیدگاه‌ها و برنامه‌های احتمالی دیگر کاندیداها در حوزه‌ی سیاست خارجی، با دکتر علیرضا نامور حقیقی، تحلیلگر سیاسی و مدرس دانشگاه تورنتو، گفت‌وگو کردهام. «تکیه کروبی بر استفاده از ظرفیت انسانی است»حال و هوای شهرها، رفته رفته، انتخاباتیتر می‌شود. چهار کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری، یعنی میرحسین موسوی، محمود احمدی‌نژاد، مهدی کروبی و محسن رضایی هر کدام به نقاط مختلف کشور سفر می‌کنند و برنامه‌های خود را ارائه می‌دهند. مهندس نوروز‌زاده، قائم مقام رییس ستاد انتخاباتی کروبی در گفت و گو با زمانه میگوید: «برای این‌که به درون تودهها برویم، باید نقطهنظراتمان را بیان کنیم. ابتدا باید صاحبان خرد، صاحبان برنامه و علاقهمندان به برنامه را به کمک بطلبیم و نظر آنها را جلب کنیم. آن وقت تریبونهای ما، محدود به ما و ستاد ما در حد این ده بیست نفر نخواهد شد.» «منفعل بودن در انتخابات، کار صحیحی نیست»مریم محمدی: ایرانیان خارج از کشور در ارتباط با انتخابات دهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری، چگونه می‌اندیشند؟ واقعیت این است که جمعیت عظیم ایرانیان خارج از کشور در مقطع برگزاری هر انتخاباتی در ایران، با رویکردهای متفاوت و متنوع خود، همواره فعال بوده و این فعالیت، بعضاً، در داخل کشور نیز انعکاس و تاثیرات معین خود را داشته است. در این زمینه با دو تن از فعالین و چهره‌های شناخته شده‌ی خارج از کشور آقای محمد برقعی، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی در امریکا و آقای حسن شریعتمداری، تحلیلگر سیاسی در آلمان گفت‌وگویی کردهام. مطالبات جامعه‌ی مدنی از رییس جمهور آیندهمریم محمدی: پنجم خردادماه در تهران جلسه‌ای به دعوت «شورای سازمان‌های جامعه‌ی مدنی» در ارتباط با انتخابات دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری، تشکیل شده است. در بخشی از بیانیه آنان آمده است: «ما جمعی از تشکلها و سازمان‌های جامعه‌ی مدنی، با تکیه بر تحرک، پویایی و هویت بخشی در این عرصه، بر آنیم که با هدف طرح مطالبات جامعه‌ی مدنی از رییس جمهور آینده، نسبت به تشکیل ائتلافی فراگیر، اقدام کنیم.» در گزارشی از این همایش، با آقای علی‌اکبر سهیلی، یکی از برگزار کنندگان و مسئولان همایش گفت و گو کردم، همچنین بخش‌هایی از سخنان شرکت کنندگان در مراسم را به آگاهیتان میرسانم. استقبال جامعه بهائیان از سخنان جمیله کدیورخانم جمیله کدیور، مشاور امور زنان آقای مهدی کروبی در سخنرانی‌اش در اراک از بهاییان ایران به عنوان شهروندان ایرانی یاد کرد و گفته است بهاییان به عنوان شهروندان ایران دارای حقوقی هستند که باید دولتمردان به این حقوق احترام بگذارند و آن را به رسمیت بشناسند. دایان علایی در این باره در گفت و گو با زمانه میگوید: «الان که اشخاص مهمی مثل آیت‌الله منتظری یا جمیله کدیور که در حوزه اجتماعی و سیاسی فعال هستند، راجع به این موضوع صحبت می‌کنند برای مدافعان حقوق بشر که در ایران و در خارج روی وضعیت و نقض حقوق بشر بهاییان کار می‌کنند، کمک خیلی بزرگی است.» «رفتار احمدی‌نژاد، باعث سرافکندگی من شده»علی‌رغم اعلام اولیه مبنی بر عدم راهاندازی ستادهای انتخاباتی برای آقای محمود احمدی‌نژاد، ستادهایی با پسوند «مردمی» در سراسر کشور، کار تبلیغات برای این نامزد دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری را بر عهده گرفته‌اند. ستاد دانشجویی محمود احمدی‌نژاد در خیابان احمدآباد مشهد، این روزها محل مراجعهی رهگذران است و شبها در پیادهروی مقابل این ستاد، بحث و جدلهای سیاسی له و علیه این داوطلب ریاست جمهوری، میان طرفداران و مخالفان ایشان، سخت جریان دارد. به میان مردم رفتم و با آقای مُبَرا، یک روستایی منتقد سیاست‌های احمدی‌نژاد گفت و گو کردم. راج کاپور، پوری فشفشو و فیسبوکنگاه نبوی به انتخابات: الهی بمیرم براش که موقع نطق تلویزیونی‌اش لالمونی گرفته بود، نه ملتی در کار بود که بگه کی خسته است و ملت جواب بدن، دشمن و نه بسیج دانشجویی برای بوی فلانی آمد می‌خواندند. دیروز که نگاه می‌کردم، دیدم انگار تمام آن اعتماد به نفس الکی که احمدی‌نژاد در سازمان ملل داشت، به‌کلی از بین رفته بود و اصلاً دو تا کلمه حرف نمی‌توانست بزند. من فکر کنم یا چشمش زدند یا به‌قول پوری فشفشو، قفلش کردند، حالا کجاش را قفل کردند، نمی‌دانم. «هدف از معرفی کرباسچی، جذب طبقه متوسط است»نیک‌آهنگ کوثر: غلامحسین کرباسچی، شهردار اسبق تهران و دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی از سوی مهدی کروبی، کاندیدای حزب اعتماد ملی در انتخابات ریاست جمهوری، به عنوان معاون اول معرفی شد. احمد زیدآبادی در گفت و گو با زمانه میگوید: «آقای کروبی روحانی است که برای طبقه متوسط جاذبه‌ای ندارد. بنابراین با معرفی آقای کرباسچی به عنوان تکنوکراتی که در تهران خوب کار کرده و مدیریت خوبی داشته و حداقل بخشی از طبقات اجتماعی در تهران از عملکرد وی راضی هستند، خواسته است اعلام کند، هر کس که می‌خواهد به آقای کروبی رأی بدهد تنها به یک روحانی به نام شیخ مهدی کروبی رأی نمی‌دهد.» «جنبش زنان، مطالبات زنان را در انتخابات عمومی کرد»مریم محمدی: فاطمه حقیقتجو از نمایندگان بسیار فعال و معترض مجلس ششم بود که روزنامه‌های جناح راست، معمولاً حملاتی را علیه وی داشتند. حقیقتجو پیرامون نقش ویژهی زنان در انتخابات ریاست جمهوری در گفت و گو با زمانه میگوید: «در این انتخابات بحث زنان، نسبت به تمامی انتخابات پیشین، شکل جدیتری پیدا کرده و تبدیل به مطالبهای عمومیتر شده است. بخش عمدهی این نوع برخوردها، برگرفته از تجارب شخصی افراد است. وقتی تجارب افراد عوض می‌شود، باورها هم تغییر می‌کند و اگر به سه جزء نگرش نگاه کنیم، همین را به ما نشان میدهد. همین که مدیران زن آمدند و قابلیت خود را نشان دادند، در عمل، تجربهی این آقایان عوض خواهد شد.»  «رییس جمهور، به اصل پنجاهم قانون اساسی عمل کند»در حالی که ۱۷ روز به انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری باقی مانده است، بحث محیط زیست و منابع طبیعی ایران، کمتر در شعارها و برنامه‌های کاندیداها دیده می‌شود. در همین رابطه از سه تن از افرادی که در زمینه محیط زیست تخصص و فعالیت دارند پرسیدم با توجه به تخصص‌تان، از رئیس جمهور آینده چه مطالباتی در زمینه محیط زیست دارید؟ هر سه نفر خواستار این بودند که رییس جمهور آینده به اصل پنجاه قانون اساسی در رابطه با محیط زیست عمل کند. به نظر آنها، این اصل، خط را مشخص کرده است و هر عملیاتی را که مغایر با محیط زیست و موجب تخریب آن است، باید متوقف کنند. کروبی: نباید احمدی‌نژاد دوباره انتخاب شوداشپیگل، ترجمه‌ی مجید روشن‌زاده: مهدی کروبی، نامزد ریاست جمهوری در گفت و گو با هفته‌نامه آلمانی اشپیگل تأکید کرد که یکی از اهداف کاندیدا شدن وی جلوگیری از انتخاب مجدد احمدی‌نژاد است. آقای کروبی معتقد است که احمدی‌نژاد به کشور زیان‌های جدی وارد کرده است، از این رو باید مانع انتخاب مجدد وی شد. او به صراحت میگوید که درصورت انتخاب شدن با همه کشورها به‌جز اسرائیل تماس خواهد گرفت. کروبی اضافه می‌کند که در مورد سیاست‌های هسته‌ای، رییس جمهور به تنهایی تصمیم نمی‌گیرد. این‌گونه تصمیم‌های اساسی تنها در حوزه اختیارات آیت‌الله خامنه‌ای است. «مخالف تحریم در این انتخابات هستیم»مریم محمدی: در ادامهی گفت و گوهایم با سازمانها و احزاب اپوزیسیون ایرانی که رهبری آنها در خارج از کشور قرار دارد و در مجموعه برنامه‌های مرتبط با دهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری، با آقای بهروز خلیق، عضو رهبری «سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)» گفت و گو کردهام. بهروز خلیق به زمانه میگوید: «طرد جریان راست افراطی، مهمترین مسألهی انتخابات آینده است و تلاش ما هم تاکنون در این جهت بوده و خواهد بود. در این انتخابات، مخالف تحریم هستیم. چون کسی که موضع تحریم را دارد، به طور کلی از انتخابات کنار میکشد. در حالی که ما از ماهها قبل، فعالانه در روند انتخابات شرکت داشتهایم، و از مطالبهمحوری دفاع کردهایم.» سبزی تو از من، سرخی من از تومیگویند محمود احمدی‌نژاد فکر می‌کند چهارشنبه‌سوری هر هفته است، و فکر می‌کند هر روز چهارشنبه است، سید هم نیست که دیوانگی‌اش را گردن چهارشنبه بیندازیم، با همه این‌ها هر روز جلوی دیوار خانه موسوی (همان جایی که فاطی و غلام ماشین سواری می‌کنند و بوق می‌زنند) آتش روشن کرده و با کلهر و جوانفکر و محصولی و زریبافان و چمران از روی آتش می‌پرند و می‌گویند که «سرخی من از تو، سبزی تو از من» موسوی هم هر نیم ساعت از در خانه بیرون می‌آید و روی آتش آب می‌پاشد و به ترکی و به سبک رشید بهبودف میگوید: «اده ورمرم، اده ورمرم ورمرم ورمرم ورمرم آی آمان آمان هی!» «سردرگمی مخاطب، نتیجه‌ی جانبداری روزنامه‌نگاران»نیک‌آهنگ کوثر: در محدوده زمانی انتخابات و مبارزات انتخاباتی، بسیاری از روزنامه‌نگاران در ایران علناً از کاندیداهای مختلف حمایت می‌کنند و تعداد زیادی از روزنامه‌نگاران به ستادهای انتخاباتی می‌پیوندند. اما در بسیاری از کشورهای غربی، روزنامه‌نگارانی که مایل به فعالیت به نفع نامزدها هستند، باید موقتاً کار خود در رسانه را رها کنند تا روند واقعی اطلاع‌رسانی مخدوش نشود. علی‌اصغر رمضانپور، روزنامه‌نگاری با سابقه سردبیری و عضویت شورای سردبیری تعدادی از روزنامه‌های اصلاح‌طلب میگوید: «جانبداری روزنامه‌نگاران به میزان زیادی مخاطب را دچار سردرگمی و نگرانی خواهد کرد. از این نظر که آیا اطلاعاتی که در اختیار او قرار می‌گیرد اطلاعات صحیح و دقیق و غیر جانبدارانه‌ای هست یا نه.» انقلاب سیب‌زمینی در ایرانفارین پالسی، ترجمه‌ی احسان نوروزی: اگرچه بسیاری از لیبرال‌های ایرانی ـ و برخی از تحلیل‌گران غربی ـ موسوی را یک اصلاح‌طلب بالقوه می‌دانند که از افراط‌گرایی‌های فردی چون احمدی‌نژاد به‌دور است، نخست‌وزیر سال‌های نخست پس از انقلاب با فرض این‌که بتواند با سخت‌کوشی ورق را برگرداند و بر شانس اندک پیروزی خود در انتخابات ۲۲ خرداد فائق آید، بیش از آن‌که بتواند ساختار جمهوری اسلامی را اصلاح کند، می‌تواند تغییراتی بسیار جزیی در رفتار حاکمیت پدید آورد. او را می‌توان با لئونید برژنف هم‌سان دانست، نه میخاییل گورباچف. «مشارکت بالا، موقعیت احمدی‌نژاد را دشوار می‌کند»مریم محمدی: بیست و یک روز تا برگزاری انتخابات دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری در ایران باقی مانده است. انتخاباتی که با هرچه نزدیکتر شدن به زمان برگزاری، علی‌رغم روشن شدن برخی ابهامات، به سوالات تازهتری می‌رسد. شدت گرفتن فعالیت‌های انتخاباتی، هم در اردوی اصول‌گرایان و هم در اردوی اصلاح‌طلبان، چشماندازها را تغییر میدهد. در جبههی اصلاح‌طلبان گرچه پیشبینیهای آغازین نسبت به برتری موقعیت میرحسین موسوی به مهدی کروبی همچنان پابرجاست، اما آمار و احتمالات تغییر یافته است. در مورد این مسایل و مجموعهای از مطالب مربوط به انتخابات، با آقای امیر محبیان، تحلیلگر سیاسی گفت و گویی کردهام. «در جمهوری اسلامی، دوم خرداد تکرار نخواهد شد»نیک آهنگ کوثر: انتخابات در ایران را می‌توان «سیاست با دور تند» نامید. تحولاتی که در طول مبارزات انتخاباتی اتفاق می‌افتد، به هیچوجه قابل مقایسه با سکوت و سکون چهار سال پیش از آن نیست. میزان انتقادهایی که منتهی به دستگیری افراد نمیشود، در دوران مبارزات انتخاباتی نامزدها، شدیدا افزایش مییابد. از سوی دیگر، برخی حمایتهای رهبر نظام، آیت‌الله خامنه‌ای، از برنامه‌های دولت نهم، نشان‌دهنده‌ی تفاوتهایی است که نگاه رهبری با بعضی از کاندیداهای مطرح، از جمله مهدی کروبی و میرحسین موسوی دارد. در همین رابطه، با مسعود سفیری، روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی، گفت‌وگو کردهام. «شبانه همه‌ی سازمان‌های برنامه‌ریز را منحل کردند»مهندس میرحسین موسوی، یکی از دو کاندیدای اصلاح‌طلبان در انتخابات دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری، در ادامه سفرهای انتخاباتی خود، به شهر زنجان سفر کرد. وی در انتقاد از سیاست خارجی تشنجزای دولت اظهار داشت: «آیا درست است، بیجهت و فقط به دلیل مصرف سیاسی داخلی، به جایی برویم که همه‌ی کارشناسان ما می‌گویند سودی ندارد. درست است که برویم و در آنجا، آن وضعیتی که در سوییس پیش آمد، پیش بیاید؟ این به نفع ما است؟ این فقط اهانت به دولت نیست، اهانت به ملت ماست. گذرنامههای ما بیاعتبار شده، اعتبار ایرانیان در جهان پایین آمده، اعتبار تجار ما پایین آمده است.» «رهبری باید تصمیم شورای نگهبان را اصلاح کند»مریم محمدی: در مجموعهی اخبار و رویدادهای مربوط به انتخابات دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری، اعلام نتایج بررسی صلاحیتهای کاندیداهای ریاست جمهوری توسط شورای نگهبان، مهمترین خبر بود. با این‌که نتیجه‌ی اعلام شده و تایید صلاحیت فقط چهار نفر از کاندیداها زیاد دور از انتظار نبود، اما احتمالات و امکاناتی در صحنه‌ی سیاسی تصور می‌شد که بر اساس آن، برخی تحلیل‌گران سیاسی معتقد بودند که حداقل برای شکستن آرای کاندیداهای اصلی اصلاح‌طلب، امکان تایید برخی نامزدها وجود دارد. پیشبینیای که در عمل محقق نشد. در این زمینه با خانم رفعت بیات، قاسم شعله سعدی، و رضا جلالی، رییس ستاد انتخاباتی آقای اکبر اعلمی گفت‌وگوهایی کردهام. «تردیدی وجود ندارد که خواست حاکمیت احمدی نژاد است»مهدی کروبی، یکی از نامزدهای اصلی انتخابات ریاست جمهوری، در نامهای اعتراضی به رییس صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نوشته است: «صدا و سیما را به کیهان مصور تبدیل نکنید.» مهدی کروبی در نامهاش به ضرغامی، هشدار داده است که بیطرفی را حفظ کند و دست از تخریب بردارد، وگرنه سکوت نخواهد کرد. میرحسین موسوی هم در اعتراض به رفتار صدا و سیما، نامهای خطاب به مجلس، قوه‌ی قضاییه و دادستان کل کشور نوشته و به نقض مکرر و آشکار بیطرفی این رسانه در مورد کاندیداها، اعتراض کرده است. برای بررسی بیشتر این موضوع با آقای حسین باستانی، روزنامهنگار ساکن فرانسه، گفت‌وگویی انجام دادهام. «وعده‌های پیش از انتخابات، بر سر قدرت است»با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران، گفت و گو درباره‌ی آن و همچنین نامزدهای اصلی آن رونق گرفته است. همچنین آیت‌الله خامنه‌ای بار دیگر دولت احمدی‌نژاد را مورد حمایت قرار داد. کامبیز روستا درباره انتخابات در گفت و گو با زمانه میگوید: «نه فقط در جمهوری اسلامی بلکه در تمام استبدادهای مطلقه، پیش از انتخابات وعده وعیدهایی می‌دهند یا نقدهایی می‌کنند تا جریان انتخابات را گرم نگه دارند. این‌ها هیچ‌کدام نماینده‌ی طبقه‌ی اجتماعی نیستند. و اختلافاتشان اختلافات سر منافع عمیق اجتماعی و کشور نیست. اختلافات آنها در مورد قدرت است.» «مشوقی برای کردها جهت شرکت در انتخابات وجود ندارد»مریم محمدی: در مجموعه گفت و گوهایم با سازمانها و احزاب اپوزیسیون دولت جمهوری اسلامی ایران، در این برنامه با حسن شرفی، جانشین دبیرکل و سخنگوی «حزب دمکرات کردستان ایران» گفت و گو کردهام. حسن شرفی به زمانه میگوید: «هیچ مشخصهی ویژهای را برای این انتخابات قایل نیستیم. زیرا فکر می‌کنیم، صحنهسازیهایی اینچنینی، باز هم مثل دورههای سابق بینتیجه خواهد بود و مشوق و انگیزهای برای مردم، به ویژه در مناطق کردنشین ایران، جهت شرکت در انتخابات وجود ندارد. زیرا که هر کسی در مسند ریاست جمهوری ایران قرار بگیرد، باید در چهارچوب همین قانون اساسی نادمکراتیک و تحت امر ولی فقیهی که هیچ باوری به دمکراسی ندارد، کار کند.» اعلمی: الان هر مدیر کلی، خودش را دیکتاتور میدانداکبر اعلمی، نماینده‌ی پیشین مجلس که خود را نامزد این انتخابات کرده است، بیست و هفتم اردیبهشت، در جمع دانشجویان دانشکده‌ی علوم اجتماعی دانشکده‌ی تهران به ایراد سخنرانی پرداخت. اعلمی در بخشی از سخنانش در انتقاد از عملکرد دولت احمدی‌نژاد گفت: «الان در این مملکت هر مدیر کلی خودش را یک دیکتاتور می‌داند تا چه رسد به آقای احمدی‌نژاد که هر تصمیمی که می‌گیرد حتی از مجلس هم احساس بی‌نیازی می‌کند و میگوید که من اصلاً نیاز ندارم که از مجلس مصوبه بگیرم. ما به سلطنت نه گفتیم برای این‌که با خودکامگی مخالفت کنیم. قرار نشد که مهره‌ها را عوض کنیم، قرار شد مناسبات شاهنشاهی را تغییر بدهیم.» «مطالبات یک کرد، از دست هیچ کاندیدایی برنمی‌آید»مریم محمدی: حزب دمکرات کردستان، در آذرماه سال ۱۳۸۵، در نتیجه‌ی جدایی و استقلال بخشی از اعضای «حزب دمکرات کردستان ایران» به‌وجود آمد. کاوه آهنگری، عضو رهبری حزب دموکرات و مسئول رابطه با احزاب ایرانی درباره انتخابات، به زمانه میگوید: «هنوز بیانیهی رسمی منتشر نکردهایم و در حال تحلیل و بررسی هستیم. اما به عنوان یک کرد و حزب دمکرات کردستان به عنوان یک حزب کردستانی، آن مطالبات و خواستههایی را که یک کرد دارد، در ایران، نه در چهارچوب قانون اساسی و نه از دست هیچ کاندیدایی برنمی‌آید و به احتمال زیاد، مواضع ما به سوی تحریم حرکت می‌کند.»  مبهم‌اندیشی در نظریه سیاسی، آفت مهم اصلاح‌طلبی ایرانیمیثم بادامچی: دکتر سروش معتقد است دوره هشت ساله اصلاحات در ایران از ابهام در مفاهیم رنج می‌برد. تکلیف اصلاح طلبان و به خصوص شخص آقای خاتمی با برخی مفاهیم پایه نظریه سیاسی، اصلاً مشخص نبود و این ابهام و ضعف در اندیشه و نظر سیاسی موجب تردید و تذبذب آنان در عمل و رفتار سیاسی می‌گردید که در نهایت اصلاحات را با بن‌بست مواجه کرد. اندیشه‌ای که سروش در این مصاحبه و سایر آثارش به صراحت بر آن تاکید بسیار دارد آن است که «شجاعت در عمل فرزند بصیرت در نظر است» و این‌که تا وضوح و شفافیت در نظر حاصل نشود، شجاعت عملی به دست نخواهد آمد. حال و هوای ستادهای انتخاباتی کروبی و موسویعلیرغم گرمای زودرس تهران، هنوز تنور انتخابات دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری آن‌طور که باید و شاید داغ نشده است. چند روزی تا آغاز رسمی تبلیغات کاندیداها باقی مانده اما در داخل ساختمان‌هایی که بعداً تابلوی ستاد انتخاباتی را بر خود خواهد دید، جنب و جوش زیادی جریان دارد. برای این‌که از حال و هوای ستادهای انتخاباتی تا پیش از آغاز موعد رسمی تبلیغات آگاه شویم ابتدا از الیاس حضرتی، مدیر مسئول روزنامه اعتماد و رییس ستاد آقای کروبی در تهران پرسیدم در ستاد آقای کروبی چه می‌گذرد و تا امروز چه کارهایی انجام شده است. سپس با جعفر ایرانی از فعالان مرتبط با ستاد میرحسین موسوی گفت و گو کردهام. «نگرانی از فروپاشی اجتماعی، دلیل صدور بیانیه بود»جمعی از تشکل‌های دانشجویی بیانیه‌ای درباره‌ی آنچه عواقب انتخاب مجدد محمود احمدی‌نژاد به عنوان رییس جمهور ایران نامیده‌اند، صادر کرده‌اند. فرید هاشمی در گفت و گو با زمانه میگوید: «آقای احمدی‌نژاد با نحوه‌ی مدیریت کشور نشان دادند در صورتی که روند ریاست جمهوری ایشان ادامه پیدا کند احتمالاً بحران‌ها تشدید هم خواهند شد و ما با نوعی ناامیدی، بی‌اعتمادی، سرخوردگی و یأسی که تمام جامعه را فرا می‌گیرد روبهرو خواهیم شد و احتمال این‌که جامعه‌ی ایران در خطر فروپاشی و بی‌سازمانی اجتماعی قرار بگیرد، وجود دارد.» طبقه متوسط؛ رأی دادن یا رأی ندادننیکآهنگ کوثر: یکی از مشکلات و دل‌مشغولی‌های ستادهای انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری در حال حاضر جلب آرای طبقه متوسط است. با وجود این‌که در چهار سال گذشته، قدرت طبقه متوسط ضعیف‌تر و ضعیف‌تر شده است، اما به‌نظر می‌رسد بخش عمده‌ای از همین طبقه متوسط قصد ندارد با حضور در انتخابات ریاست جمهوری قدرت از دست‌داده خود را تا حدی بازیابد. دکتر کاوه احسانی در این باره میگوید: «باید شرکت کرد. به‌نظر من با عدم شرکت که تجربه این چهار سال اخیر را داشتیم، به جامعه ضربه می‌زنیم و همان مختصر صدایی را که این طبقه متوسط می‌تواند در صدای نظام سیاسی و اقتصادی داشته باشد، از جامعه می‌گیرد.» «بعید است اکبر اعلمی با کسی ائتلاف کند»مریم محمدی: فقط ۲۶ روز دیگر به برگزاری دهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری در ایران زمان باقی مانده است. از جمله کاندیداهایی که علی‌رغم نگرانی در مورد رد یا قبول صلاحیت‌اش، فعالیت‌های منظم انتخاباتی را آغاز کرده است، اکبر اعلمی نماینده مردم تبریز در مجلس ششم و هفتم است. اکبر اعلمی که تاکنون چندین بار از بایکوت خبری در مورد خود گله کرده است، سفرهایی در محدوده‌ی استان آذربایجان و سخنرانی‌های انتخاباتی داشته است. در مورد این برنامه‌ها با آقای دکتر رضا جلالی، رییس و سخنگوی ستاد آقای اعلمی، و نیز تعدادی از افراد مختلف، گفت‌وگوهایی کردهام. «به کسی رای می‌دهیم که گرانی را کنترل کند»مریم محمدی: در ارتباط با انتخابات ریاست جمهوری، با برخی شهروندان تهرانی گفت‌وگو کردهام. اولین سوالام از بیشتر مصاحبه شوندهها در مورد دریافت آنها از فضای انتخاباتی و پیشبینیشان نسبت به میزان استقبال مردم از این انتخابات بود. خانم ژیلا طاهری، معلم دوره‌ی راهنمایی، پاسخ میدهد که: «خوشبختانه یا متاسفانه، مردم آنقدر درگیر مشکلات مختلف زندگیشان هستند که اخبار انتخابات را فقط به عنوان اخباری خیلی معمولی می‌شوند که؛ چند روز به انتخابات مانده، چه کسانی کاندیدا شده‌اند، چه کسانی مورد نظر هستند و گزینش می‌شوند. وگرنه، هیچ کس هیچ انگیزهای برای این که به چه کسی رأی بدهد ندارد.» نهضت آزادی از کروبی حمایت می‌کند؟مریم محمدی: هرچه به زمان انتخابات نزدیکتر میشویم، فعالیتها و تحرکات انتخاباتی یا تبلیغاتی بیشتر می‌شود. از جملهی این فعالیتها، دیدارهای پنهانی یا آشکار میان کاندیداها یا نمایندگانشان با چهره‌های شاخص اجتماعی یا نمایندگان جریانها و احزاب گوناگون است. یکی از این فعالیتها دیداری بود که بیستم اردیبهشت‌ماه، میان اعضای رهبری «نهضت آزادی ایران» با مسئولان ستاد آقای مهدی کروبی صورت گرفت. آیا این دیدار به نتایج مشخصی، نظیر حمایت نهضت آزادی ایران از کاندیداتوری آقای کروبی منجر خواهد شد؟ در همین رابطه با غلامحسین کرباسچی، ابراهیم یزدی و عیسی سحرخیز گفت و گو کردهام. رأی می‌دهید؟ به چه کسی؟مریم محمدی: یکی دیگر از برنامه‌های «روی خط زمانه» را در ارتباط با انتخابات ریاست جمهوری، به آگاهی از نظر شهروندان ایرانی در شهرهای سنندج، مهاباد و تبریز که نامزدی هم به این انتخابات معرفی کرده است، اختصاص دادهام. تماسهای من در شهر تبریز با شمارههای اتفاقی برقرار شده است. اما در شهر سنندج با یکی از کارگران فعال، آقای صدیق کریمی، از اعضای «هیأت مدیرهی اتحادیهی صنفی کارگران ایران» گفت و گو کردم. در شهر مهاباد با خانم زهرا بایزیدی، خواهر زینب بایزیدی تماس گرفتم. همچنین طی یک تماس تلفنی تصادفی با خانم کارمندی در مهاباد گفت و گو کردم. زیباکلام: موسوی، جدی‌ترین رقیب احمدی‌نژاد استسی و یک روز به دهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است. با توجه به نظرسنجی‌‌های صورت گرفته، فاصله بین احمدی‌نژاد با کاندیداهای اصلاح‌طلب بسیار است و با این حال احتمال اجماع بین دو کاندیدای اصلاح‌طلب بسیار کم است. دکتر صادق زیباکلام در گفت و گو با زمانه میگوید: «احتمال این‌که تا ۲۲ خرداد، آقای کروبی به نفع آقای میرحسین موسوی کنار برود، خیلی کم است. بنابراین عملاً با دو نامزد اصلاح‌طلب روبهرو خواهیم بود. از نظر جامعه‌شناسی هم باید بگوییم که رأی آقای احمدی‌نژاد بیشتر در مناطق روستایی و شهرستان‌های کوچک است که تأثیر سیاست‌های اقتصادی ایشان زیاد نبوده است.» شعله‌سعدی: میانگین تعداد نامزدها، پنج، شش نفر استدر میان ۲۵۰ نفری که نامزد انتخابات دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری شده‌اند به جز محمود احمدی‌نژاد، رییس جمهوری کنونی، مهدی کروبی، رییس مجلس ششم، میرحسین موسوی، نخست وزیر ۲۰ سال پیش که جزو نامزدهای اصلی به حساب می‌آیند، چهره‌های شناخته شده‌ی دیگری نیز در جمهوری اسلامی هستند. از جمله محسن رضایی، فرماندهی پیشین سپاه پاسداران، اکبر اعلمی، نماینده‌ی پیشین تبریز در مجلس شورای اسلامی و قاسم شعله‌سعدی یکی دیگر از نمایندگان مجلس در ادوار گذشته. برای بررسی بیشتر وضعیت این نامزدها، روند انتخابات و نگاه به شورای نگهبان و تبلیغات انتخاباتی، با آقای قاسم شعله‌سعدی گفت و گو کردهام. نگاه نبوی به انتخاباتنوشتن درباره انتخابات کاری است که قرار است در صفحه نگاه نبوی به انتخابات بیاید. در این صفحه که از امروز تا روز اعلام نتایج انتخابات دایر خواهد بود، برایتان تعریف می‌کنم که در وبگردی و ولگردی‌های انتخاباتی چه چیزهایی را دیده‌ام و چه چیزهایی را شنیدم. شوخی می‌کنیم، با همه، طرف کسی را نمی‌گیریم، اگر هم خواستیم بگیریم گاف نمی‌دهیم کسی بفهمد، موضع‌گیری‌های شخصی‌مان را بیرون این صفحه می‌کنیم. ببین! من چرا دارم هی می‌نویسم می‌رویم و می‌گوییم و می‌کنیم و می‌زنیم؟ چرا خودمان را مثل ناصرالدین شاه جمع می‌بندیم؟ گفتم ناصرالدین شاه، خدا رحمتش کند، گفته بود «روبهرو بودن به از پهلو بود» این هم شد شعر؟ «اطلاعات لازم در مورد کاندیداها به جامعه ارائه نشده»نیک‌آهنگ کوثر: در روزهای اخیر بعضی از کاندیداهای ریاست جمهوری با پرسش‌هایی روبهرو می‌شوند که انتظار شنیدن آن را یا نداشته‌اند یا تمایلی نداشته‌اند در مجامعی ظاهراً شوند که چنین سوال‌هایی از آنها پرسیده شود. درباره‌ی نحوه‌ی روبهرو شدن با تاریخ انقلاب و وقایع آن و به خصوص وقایع دهه‌ی ۶۰ با شهرام خلدی، پژوهشگر تاریخ و محقق علوم سیاسی از دانشگاه منچستر انگلستان گفت و گو کردهام. خلدی، معتقد است که رسانه‌ها و نهادهای حزبی نتوانسته‌اند اطلاعات لازم در مورد کاندیداها را به جامعه ارائه کنند. او معتقد است که مرور سوابق، گفته‌ها و اطلاعات در مورد کاندیداها می‌تواند امکان انتخاب بهتری به مردم بدهد. واقع‌گرایی موسوی یا دغدغه حقوق بشر کروبی؟مریم محمدی: در این برنامه‌ی «روی خط زمانه» با دو تن از اهالی مطبوعات در ایران، در مورد گزینههایشان برای ریاست جمهوری در انتخابات پیش رو، گفت و گو کردهام. آقای ایرج جمشیدی، دبیر سرویس سیاسی روزنامهی «اعتماد» که نامزد مورد نظرش آقای میرحسین موسوی است و آقای اکبر منتجبی، سردبیر بخش سیاسی روزنامهی «اعتماد ملی» که نامزد مورد نظرش، آقای مهدی کروبی است. آقای جمشیدی معتقدند مواضع رادیکال کنونی کروبی با عملکرد قبلیشان، خیلی شباهتی ندارد. در حالی که اکبر منتجبی اعتقاد دارد شعارها و رفتار ایشان نسبت به آقای مهندس موسوی، خیلی عملیاتیتر است. نگاه سازمان‌های اپوزیسیون خارج از ایران به انتخاباتمریم محمدی: در حالی که تنها ۳۳ روز به دهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است، احزاب و سازمان‌های اپوزیسیون خارج از ایران نظرشان را در رابطه با این دوره از انتخابات بیان نکرده‌اند. در این برنامه به چگونگی نگاه احزاب و سازمان‌های اپوزیسیون خارج از ایران به انتخابات این دوره پرداختهام. در این ارتباط با آقایان، فرهاد فرجاد، از اعضای رهبری «حزب دمکراتیک مردم ایران»، پرویز نویدی، عضو رهبری «سازمان اتحاد فداییان خلق ایران» و مهدی فتاپور از اعضای رهبری «اتحاد جمهوریخواهان ایران» گفت و گو کردهام.  |
 |
