«انتخابات ایران، تیتر یک تمام روزنامه‌های منطقه»

ایرج ادیب‌زاده

روزنامه‏ی «یاس نو» توقیف شد. روزنامه‏ی «سرمایه» از دریافت نامه‏ای از سوی وزارت ارشاد با مضمون: «منع رسانه‏ها از انتشار مطلب، علیه نامزدها»، نوشته است. هم‏چنین، سایت روزنامه‏ی «اعتماد ملی» هم امروز متوقف شد.

در این باره با آقای علیرضا نوری‏زاده، روزنامه‏نگار، نویسنده و تحلیل‏گر سیاسی در لندن، گفت‏وگویی کرده‏ام.

آقای نوری زاده، ارزیابی شما از این رویدادها در زمانی کم‏تر از چهل و هشت ساعت به انتخابات ریاست جمهوری ایران، چیست؟

تمام این‏ها، نشانه‏ی این است که آقای احمدی‏نژاد و حامیان‏اش متوجه شده‏اند که بازی را باخته‏اند. به معنای دیگر، بعد از مناظره، شما مسیر را کاملا، به سود اصلاح‏طلبان و به ویژه، آقای موسوی می‏بینید.

گو این که آقای کروبی با مطالبی که مطرح کرد، سقف مطالبات را بالا برد و دو نامزد دیگر، حتا آقای رضایی، به نوعی مجبور شدند، آن‏ها نیز سقف مطالباتشان را بالا ببرند. اما به هرحال، امروز آقای موسوی با رنگ سبزش، نمادی از یک حرکت و یک تحول در جامعه است.

وقتی آقای سردار جوانی که مسئول سیاسی سپاه است، در مصاحبه با روزنامه‏ی «صبح صادق» می‏گوید که این‏ها رنگ سبز را انتخاب کرده‏اند و اشاره می‏کند به ماجرای اوکراین و رنگ‏های نارنجی و سرخ و زردی که نمادهایی از انقلاب‏های مخملی بود، نشان می‏دهد که واقعا وحشت کرده‏اند.

آقای احمدی‏نژاد با دستپاچگی، حرف‏هایی می‏زند و اعمالی انجام می‏دهد که در عمل‏، به ضررش تمام می‏شود. نحوه‏ی بی‏اخلاقی او در برخورد با آقای موسوی و به ویژه، در رابطه با خانم دکتر زهرا رهنورد، بسیاری از حامیان او را از او دور کرد.

این که عده‏ای از مسئولان ستادش در شهرستان‏ها، استعفا بدهند و به ستادهای آقای موسوی، آقای کروبی یا آقای رضایی بپیوندند، همه نشان‏دهنده‏ی این است که آقای احمدی‏نژاد در بی‏اخلاقی، پشتیبانان تازه‏ای به‏دست نیاورد.

این‏ها می‏بینند، روزنامه‏ی «اعتماد ملی» منتشر می‏شود و یک ساعت بعد از انتشار نایاب است. چاپ دوم و سوم آن هم به بازار می‏آید که روزهای انقلاب یا روزهای بعد از دوم خرداد 76 را به یادها می‏آورد که روزنامه‏ها تیراژهای بالایی داشتند.

علی رضا نوری زاده، روزنامه نگار و تحلیل گر سیاسی

حتا روزنامه‏های دیگری مثل «اعتماد» یا حتا «اطلاعات» که در این سال‏ها، روزنامه‏ی خنثایی شده بود، به علت حمایت از نامزدهای اصلاح‏طلب، اعتبار دیگری پیدا کرده‏اند.

آقای احمدی‏نژاد واقعا نگران است. دوستان‏اش چندین روزنامه را در اختیار دارند. غیر از روزنامه‏ی «کیهان» و روزنامه‏‏ی «ایران» که ارگان رسمی دولت است، روزنامه‏های دیگری را هم در اختیار دارند. رادیو و تلویزیون در اختیار آن‏ها است. شگفتا! آقای احمدی‏نژاد به زمین و زمان بد گفت. اما مدیر صدا و سیما فقط برای او حق پاسخ‏گویی به منتقدین قایل شده است.

به این ترتیب، می‏خواهند کورسوی کوچکی را که باقی مانده، این پنجره‏های نیمه‏بسته، مثل اعتماد ملی‏، یاس نو، سرمایه و… را هم یا ببندند یا وادار کنند که در چهارچوب ضوابط قبل از انتخابات باقی بمانند.

این انتخابات، فضای سیاسی جامعه را عوض کرد. آقای خامنه‏ای و کسانی که مجری سیاست‏های او هستند اشتباه می‏کنند، اگر گمان کنند جامعه‏ی ایران را بعد از بیست و دوم خرداد، می‏توان به قبل از بیست و دو خرداد، برگرداند.

آقای کروبی در مناظره‏ی تلویزیونی‏اش با آقای احمدی‏نژاد، از ماجرای هفتصد میلیون دلاری صحبت کرد. بعد هم وعده داد که ماجرای نفت اردبیل را بعد از انتخابات، افشا کند.

آقای احمدی‏نژاد هم در همین مناظره‏ها، کسان دیگری مثل آقای هاشمی رفسنجانی‏، آقای ناطق نوری را به فساد متهم کرد. فکر می‏کنید این مسایل بعد از انتخابات هم ادامه پیدا کند؟

حتا اگر ادامه پیدا نکند، جامعه را در جایی قرار داد که از این پس ساکت نخواهد بود. اگر تا دیروز، این مخالفان و اپوزیسیون بودند که در باره‏ی فساد سی ساله و مافیا صحبت می‏کردند و رژیم جمهوری اسلامی و دستگاه‏های امنیتی و تبلیغاتی آن، آن‏‏ها را متهم می‏کرد که ضد انقلاب هستند، صدای امریکا، صهیونیست‏ها و… هستند، امروز از زبان رییس جمهوری نظام، همان حرف‏ها بیرون می‏آید.

بنابراین، از این به بعد، رژیم نمی‏تواند ادعای قدسیت بکند. هیچ کس در رژیم جمهوری اسلامی، دیگر آن هاله‏، حصار و حریم امنیتی را ندارد. همه، از رهبر گرفته تا بقیه‏ی مسئولان، قابل سوال شده‏اند.

وقتی آقای احمدی‏نژاد سه دوره‏ی پیش از خود را زیر سوال می‏برد، در یکی از این دوره‏ها، آقای خامنه‏ای در دو نوبت، رییس جمهور و آقای موسوی، نخست وزیر ایشان بود.

بنابراین، این تهمت‏ها و حملات، متوجه خود ایشان هم می‏شود. یا این که بازرس کل مقام معظم رهبری، خود و پسرش، زیر سوال می‏روند، این بازرس مورد تایید ایشان بوده و در واقع «فردوست» آقای خامنه‏ای است که تعیین شده بوده تا به ‏‏ظلم‏ها و فسادها رسیدگی کند. حالا خود متهم به فساد می‏شود.

بنابراین، از این به بعد، با فرهنگ سیاسی دیگری در جامعه روبرو خواهیم بود. نکته‏‏ای هم که به نظر من، خیلی اهمیت دارد، این است که آقای احمدی‏نژاد انگشت کشید و همه را متهم کرد و زمانی که از خود او سوال شد، از این سوال فرار کرد. اما آقای کروبی کسی نیست که این ماجرا را رها کند.

مثل آقای هاشمی نیست که به رهبر نامه بنویسد یا به خدا پناه ببرد. او بازگو می‏کند. در تبریز، این وعده را داده بود و احتمالا این کار را کرده و به همین دلیل هم روزنامه‏اش را تهدید کرده‏اند و سایت‏اش را هم بسته‏اند.

به جهت این که آقای کروبی، مدارک را جمع کرده و الان دارد بازگو می‏کند. آقای کروبی مساله‏ی چهل و هشت میلیارد تومانی که به دستور آقای احمدی‏نژاد، به صادق محصولی داده‏اند را با مدرک رو کرد.

الان هم هفتصد میلیون دلار، گم شدن سیصد میلیارد تومان در زمان شهرداری آقای احمدی‏نژاد و همین‏طور، ماجرای یک میلیارد دلار مفقوده، مسایلی هستنند که گریبان آقای احمدی‏نژاد را گرفته‏‏اند و ایشان باید پاسخ‏گو باشد.

کمی از انتخابات در ایران فاصله می‏گیریم. هرچند با آن ارتباط پیدا می‏کند؛ با توجه به این که شما در رسانه‏های عربی هم مطلب و تفسیر می‏نویسید، انتخابات روز جمعه تا چه حد برای روزنامه‏ها و دولت‏های عربی، اهمیت دارد؟

بسیار! امروز خبر اول در تمام روزنامه‏های عربی، رادیو تلویزیون‏ها و به ویژه، رسانه‏های ماهواره‏ای، مثل شبکه‏های بزرگ الجزیره، العربیه، ال.بی‏.سی، المستقبل، انتخابات ایران است. همه‏ی این رسانه‏ها، هیأت‏هایی را به تهران اعزام کرده‏اند.

بعضا، مثل الجزیره و العربیه در تهران، نمایندگی ثابت دارند. بخش‏های خبری این رسانه‏ها، با رنگ‏های سبز و رنگ‏های مختلف دیگری که طرف‏داران کاندیداها در تهران به دست دارند، آغاز می‏شود. بنابراین، خیلی برای‏شان مهم است.

می‏توانم این‏طور بگویم که فقط تلویزیون المنار، متعلق به حزب‏الله و تلویزیون العالم، متعلق به رژیم جمهوری اسلامی و یکی دو تلویزیون کوچک‏تر در عراق، مثل فرات و… که به مجلس اعلا گرایش دارند، به نوعی از آقای احمدی‏نژاد حمایت می‏کنند.

ولی بقیه‏ی تلویزیون‏ها، به خصوص، ماهواره‏ای، تماما، طرف‏دار اصلاح‏طلب‏ها هستند و پوشش بسیار گسترده‏ای به اصلاح‏طلبان می‏دهند و بر این باورند که احمدی‏نژاد نه فقط خطری برای ایران، بلکه خطری برای منطقه و جهان است.

پیش‏بینی شما از انتخابات روز جمعه چیست؟

اول این را بگویم که در سیاست، پیش‏بینی کردن کار اشتباهی است، آن هم به خصوص، در ارتباط با ایران که هر اتفاقی می‏تواند بیفتد.

اما اگر بر عقل تکیه کنیم و تمام نمادهای عقلی را مورد توجه قرار بدهیم و به آن‏چه که الان در ایران در جریان است، توجه کنیم، آقای موسوی، قاعدتا باید حتا در دور اول برنده شود. وگرنه، به دور دوم کشیده می‏شود.
ضمن این که آقای کروبی دارای طرف‏داران بسیاری است.

تمام اصلاح‏طلبان واقعی و نیروهای ملی، نیروهای ملی مذهبی، دانشگاهیان، همه از آقای کروبی حمایت می‏کنند.

در این میان، جالب‏ترین مساله، آقای محسن رضایی است که با حداقل امکانات مالی برای تبلیغات، بعد از مناظره با آقای احمدی‏نژاد، تبدیل به یک کاندیدای جدی شد. چون همگان دیدند او تنها کسی است که برنامه‏ی اقتصادی مدونی دارد و در این سال‏هایی که در مجمع تشخیص مصلحت بوده، موفق شده با اطلاع از ارقام واقعی و مسایل پس پرده، برنامه‏ی منظمی تدوین کند.

بخشی از این برنامه برای بهبود اقتصاد کشور، بخشی برای ارتباط با امریکا و جالب است که بخش دیگری از برنامه‏ی ایشان اعلام عفو عمومی برای بازگشت ایرانیان خارج از کشور است. درست است که آقای رضایی بخت زیادی ندارد، ولی همین‏، مطالبات را بالا خواهد برد.

من، هم‏چنان بر این عقیده هستم که اگر منصفانه قضاوت کنیم، حداقل باید آقای موسوی، یکی از بازیگرانی باشد که اگر انتخابات به دور دوم رفت، ایشان به دور دوم برود.