«هر اتفاقی که در بالاترین می‌افتد، به جامعه بر‌می‌گردد»

نیک‌آهنگ کوثر

این روزها بسیاری از روزنامه‌نگارانی که اینترنت را برای کسب اخبار و اطلاعات جست‌وجو می‌کنند، پیش از رفتن به سراغ سایت‌های رسمی خبری، از یک سایت بازدید می‌کنند. اسم آن سایت بالاترین است.

در رابطه با تب ویژه بازدیدکنندگان بالاترین با مهدی یحیی‌نژاد گفت ‌و ‌گو کردم.

به نظر می‌آید که تب انتخابات، بالاترین را هم گرفته است و کاربران بالاترین به خاطر بحث‌های انتخاباتی به بالاترین بیشتر می‌آیند، وقتی لینک‌های بالاترین را می‌بینیم تعداد لینک‌هایی که مربوط به انتخاب و کلاً سیاست است، خیلی بالا رفته است.

آیا ارائه آمار دقیقی از تعداد بازدیدکنندگان در این دوره عملی است؟

این کار یک مقدار مشکل است. چون فیلترینگی که در ایران اعمال شده است حدود دو ماه قبل خیلی بیشتر شده است. با وجود شدید شدن فیلترینگ، ترافیک بالاترین بالاتر رفته است. یعنی بازدید بالاترین حدود ۳۰ درصد بالا رفته است.

نمی‌دانم آن فیلترینگی که اخیراً شدیدتر شده است چقدر تأثیر منفی داشته است. یعنی شاید بدون آن ترافیک بالاترین بازدید بالاترین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد بالا می‌رفت.

یکی از قواعد در بالاترین این است که اگر خبری دروغ یا تکراری باشد یا نقض کپی رایت باشد به آن منفی می‌دهند. در حالی که در دوران رقابت‌های انتخاباتی خیلی از کاربران به خبرهایی که خوششان نمی‌آمده است امتیاز منفی می‌‌دهند. تو و دیگر همکارانتان برای رفع این مشکل که امتیاز منفی بی‌خودی به خبری داده نشود، چه برنامه‌ای دارید‌؟

دقیقاً همان‌جوری است که شما می‌گویید و این مشکلی است که در بالاترین داریم. بالاترین بر این اساس می‌چرخد که بیشتر کاربرانش قوانین آن را رعایت بکنند. یعنی اگر بیشتر از ۹۵ درصد کاربران بالاترین قوانین را رعایت کنند، مشکلی پیش نمی‌آید.

ولی در زمانی مثل الان که ۱۰ یا ۲۰ درصد کاربران قوانین بالاترین را به خاطر مسایل عقیدتی، باورهایی که دارند و علاقه‌ای که به کاندیداهای مختلف دارند، زیر پا بگذارند بالاترین با مشکل مواجه خواهد شد و متأسفانه بعضی از لینک‌ها که مستحق این هستند که در موردشان بحث بشود ممکن است توسط کاربران با رأی منفی مواجه بشوند.

این را شاهد بودیم، مثلاً در مدتی کسانی که طرفدار تحریم بودند خیلی با رأی منفی مواجه شدند .طرفدارهای احمدی‌نژاد هم حتی در این چند هفته اخیر با رأی‌های منفی مواجه شدند. یعنی لینک‌هایی بوده است که جای بحث داشته است و قواعد بالاترین را زیر پا نمی‌گذاشته است اما به دلیل این‌که خیلی از کاربران، کاندیدای مورد نظرشان احمدی‌نژاد نیست به لینک‌های مربوط به احمدی‌نژاد رأی منفی می‌دهند‌.

دکتر مهدی یحیی‌نژاد، مدیر و موسس سایت بالاترین

یکی از کارهای جالبی که روی بالاترین می‌توان مشاهده کرد و تیم خود شما آن را انجام داد، نظرسنجی اینترنتی روی سایت بالاترین بود. که اطلاعات زیادی را از مردم می‌گرفت برای این‌که بتواند نظر آن‌ها را در نهایت پردازش بکند. چه نتایجی برای شما جذاب‌تر بود؟

این نظر‌سنجی یکی از جامع‌ترین نظر‌سنجی‌هایی بوده است که روی اینترنت انجام شده است. خیلی از نظر سنجی‌هایی که قبلاً انجام شده بود اکثر می‌پرسند که شما به چه کسی رأی می‌دهید؟ نامزد مورد علاقه شما کیست؟

طیفی که در اینترنت قرار دارند یک طیف جوان و معمولاً تحصیل‌کرده‌تری هستند در نتیجه علایقشان با علایق جامعه خیلی متفاوت است، این‌جور نظرسنجی‌ها از این نظر اشکال دارند. کاری که در نظر‌سنجی کردیم این بود که تنها نپرسیدیم می‌خواهید به چه کسی رأی بدهید بلکه پرسیدیم در انتخابات گذشته به چی کسی رأی دادید؟

این به ما کمک می‌کند که ببینیم این مجموعه که داریم رأی آن‌ها را می‌بینیم و در نظرسنجی شرکت می‌کنند چقدر با مجموعه کل جامعه متفاوت هستند. مثلاً اگر در انتخابات گذشته، در این مجموعه فقط ۲۰ درصد افراد به احمدی‌نژاد رأی داده باشند، می‌فهمیم که این مجموعه با جامعه فرق دارد.

چون می‌دانیم دفعه‌ی قبل حدود ۵۵ و ۶۰ درصد جامعه ایران به احمدی‌‌نژاد رأی داده‌اند. برای همین نتایجی را که می‌گیریم با توجه با این‌که در انتخابات گذشته چطور رأی دادند، تصحیح خواهیم کرد. به این می‌گویند تصحیحات آماری که اعمال می‌شود تا نتیجه را بهتر بکند.

بر اساس همین تحقیقاتی که شما داشتید و بر اساس تعداد کسانی که مراجعه می‌کنند کامنت‌هایی که گذاشته می‌شود، خود شما جو بالاترین را نسبت به جامعه ایران چطور می‌بینید و مقایسه می‌کنید؟

خیلی از کاربران بالاترین جوان هستند، این را بر اساس نظر‌سنجی‌هایی که ما انجام دادیم و یک نظر‌سنجی که سال گذشته انجام داده بودیم، می‌گویم و بیشتر سنشان بین ۲۰ تا ۳۵ سال است و خیلی‌هایشان کسانی هستند که به اینترنت دسترسی دارند.

بعضی‌هایشان دانشجو هستند، بعضی‌هایشان روزنامه‌نگار و عده‌ی دیگرشان واقعاً کسانی هستند که با اینترنت خیلی خوب آشنایی دارند و حتی زبان انگلیسی‌شان در حد این‌که می‌توانند مقاله‌های ساده را بخوانند، خوب است.

عده‌ای از آن‌ها از خارج از ایران می‌آیند و کسانی هستند که تازه از ایران رفته‌اند و با فضای ایران هنوز خیلی آشنا هستند این را از نظرها و لینک‌هایی که گذاشته‌اند، می‌توان دید. با توجه به این نکته بالاترین، می‌توان گفت که میانگین دانش افرادش از میانگین جامعه بالاتر است.

البته این‌ها جامعه نخبه‌گرای انتلکچوال نیست. جامعه بالاترین جامعه‌ای است که سواد عمومی‌اش بالا است. اما لزوماً دنبال مطالب تخصصی نیست.‌ این را به عنوان میانگین جامعه می‌گویم. البته جایی که بیست هزار کاربر دارد، مطمئناً گرایش‌های متفاوت زیادی وجود دارد.

با توجه به این، بالاترین یک جوری در بعضی مواقع جلوی جامعه حرکت می‌کند. مثلاً اتفاقی که من به طور شخصی در بالاترین دیدم این است که حدود شش هفته پیش، جو بالاترین ـ نمی‌خواهم بگویم ـ تحریمی بلکه تردیدی بود.

آدم‌هایی را می‌گویم که لزوماً نمی‌خواهند انتخابات را تحریم بکنند. ولی ممکن است برای آن‌ها مهم هم نباشد. یعنی تا زمانی که کاندیدای مناسبی نباشد این‌ها حاضر نمی‌شوند رأی بدهند. این در کشورهای دیگر هم وجود دارد که خیلی از افراد تا وقتی که اتفاق خاصی نیفتد رأی نمی‌دهند.

جامعه بالاترین هم حدود شش هفته پیش واقعاً دچار تردید بود و تردید در مورد این انتخابات در آن‌ها زیاد بود. احساس کردم یکدفعه یک اتفاقی افتاد و از حدود سه هفته گذشته این جو برگشت و طرفداران موسوی یک موجی درست کردند و اصلاً جو عوض شد و هیجان انتخابات خیلی بیشتر شد.

حدود یک هفته قبل این جو از موسوی به کروبی.حرکت کرد. یعنی نقطه ثقل جامعه بالاترین با توجه به آن حرف‌هایی که کروبی زد، به سمت کروبی حرکت کرد. نمی‌دانم هفته بعد چه خواهد بود. چون با توجه به مناظره‌هایی که اتفاق می‌افتد ممکن است این جو تغییر کند.

بر اساس نظرسنجی شما‌، میر حسین موسوی اول است، کروبی دوم است و محمود احمدی‌نژاد سوم با درصدهای متفاوتی. اگر نتیجه انتخابات در ایران با نظرسنجی شما هماهنگ باشد خود شما چه برداشتی از این مسأله خواهید داشت؟

اگر چنین اتفاقی بیفتد برای من خیلی جالب است. نشان می‌دهد که بالاترین خیلی به جو عمومی جامعه نزدیک است و شاید بشود گفت به دلیل این‌که خیلی از روزنامه‌نگارها و دانشجوها در بالاترین حضور فعال دارند هر اتفاقی که اینجا می‌افتد به جامعه بر‌می‌گردد.

مسیر دو طرفه است و این‌ها از نظر اتفاقاتی که می‌افتد و تصمیماتی که می‌گیرند، خیلی به هم نزدیک هستند.