Nov 2007

خندیدن به زنانگی

بسیاری از ما، هر روز تعداد بسیار زیادی جوک با سوژه‌هایی که به نوعی به زنانگی مربوط می‌شود، می‌شنویم؛ می‌خوانیم یا ویدیوها و عکس‌هایی ظاهراً طنزآمیز در همین رابطه را در سایت‌های مختلف می‌بینیم. ولی شاید در وهله نخست به ماهیت کاملاً آشکارا ضد زن و یا به عبارت دیگر تبعیض جنسی‌گرایانه این سرگرمی‌ها، پی نبرده باشیم.

سبقت گرفتن حال از آینده

با انتشار روزافزون کتاب‌ها در اینترنت، آیا بازار کتاب چاپی کساد می‌شود؟ آیا حقوق معنوی نویسنده و هنرمند در عصر گسترش اینترنت معنایی دارد؟ در زمانه‌ای که مرزهای حال و آینده شناور شده است، داستان‌های علمی‌ - تخیلی دیگر به چه کار می‌آیند؟ کری دکتروف از نویسندگان وبلاگ «بوئینگ بوئینگ» یکی از معروف‌ترین وبلاگ‌های جهان پاسخ‌های خاص خود را به این سؤال‌ها دارد.

دانش در خارج از محدوده‌ی شریعت

در عربستان سعودی، قانون در واقع شریعت است. با این همه اما ملک عبدالله پادشاه سعودی، با صرف ۱۲.۴ میلیارد دلار، جزیره‌ای به مساحت ۳۶ کیلومتر مربع در صحرای عربستان بنا می‌نهد تا دانش آزادانه در کار خویش باشد. دانشگاه علم و صنعت ملک عبدالله قرار است طرح آینده‌ی عربستان بدون نفت را پی ریزد و برای این کار، حتی به زنان اجازه رانندگی نیز داده می‌شود.

آناپولیس؛ صلح، حالا یا هیچ‌ وقت

محمود عباس با خطاب قرار دادن فلسطینیان در سخنرانی پر احساس خود از پنجره ای تازه صحبت کرد که با برگزاری کنفرانس آناپولیس به سوی صلح گشوده شده. آقای عباس از امید فلسطینیان به روزی صحبت کرد که بدون ایستگاه های بازرسی، زندان و دیوار حائل آغاز شود. نخست وزیر اسرائیل هم گفت: "من به همه کسانی که خواستار صلح با اسراییل هستند می گویم اهلا و سهلا."

دانش با نام خدا

در جهان ما، از هر پنج نفر، یکی مسلمان است. اما در میدان پژوهش‌های علمی کشورهای اسلامی آخرین چرخ‌ ارابه‌اند. از دلایل آن، یکی خوار شمردن دانش در جهان و جهان اسلام است. زیرا دانش در این تلقی، تنها ابزاری است در خدمت هدف. زمانی بود که دانشمندان اسلامی بر قله‌ی دانش نشسته بودند؛ هر چند از آن زمان هزار سال می‌گذرد.

حق طلاق شوهر، شگون ندارد

سپیده پشت میز کارش، در پذیرش یکی از هتل‌های تهران نشسته و از شوق فراوانش برای سفر به خارج می‌گوید. سپیده ۲۵ سال دارد. مادرش در این سن که بوده، ازدواج کرده و حتی دو تا بچه هم داشته؛ اما سپیده هنوز مجرد است و حالا حالاها هم قصد ازدواج ندارد. سپیده به خبرنگار الشرق الاوسط می‌گوید: «شرط اصلی من برای ازدواج این است که داماد در ضمن عقد، کتباً موافقت کند که جلوی کار کردن من را نگیرد.»

زندگی آرام و آزاد برای کردها

هیرو ابراهیم احمد، همسر جلال طالبانی، رییس‌جمهور عراق است. او عاشق گل و گیاه است و این را با مشاهده انبوه گل‌هایی که در اتاقش (واقع در هتلی در لندن) گذاشته است، می‌توان فهمید. وی در هوایی آکنده از گل‌ها و دود غلیظ سیگارش از بیم و امیدهای خود گفت. او می‌گوید همسرش را قسم داده که رییس‌جمهور عراق نشود.

درخت بلوط آنا فرانک

آنا می‌خواست نویسنده شود. اما او تنها فرصت یافت که یک کتاب بنویسد؛ یعنی خاطرات روزانه دو سالی را که در این خانه با خانواده‌اش و چهار یهودی دیگر پنهان شده بود. در ۲۵ ماهی که آنا در ترس و وحشت دائمی از دستگیری و فرستاده شدن به کوره آدم‌سوزی به نوشتن پناه می‌برد، هر صبح از پلکان چوبی زیر شیروانی بالا می‌رفت تا از پشت تنها پنجره‌ای که پوشانده نشده بود، با آسمان آبی و بلوط پیر دیدار کند.

«حتی اجازه‌ی برگزاری ختم را هم نمی‌دهند»

پنجشنبه یکم آذرماه، نهمین سالگرد قتل داریوش فروهر و پروانه اسکندری، از فعالان سرشناس سیاسی و رهبران حزب ملت ایران بود. اما در تهران، برای دومین سال متوالی از برگزاری مراسم سالگرد مرگ آنان توسط فرزندانشان، پرستو و آرش فروهر جلوگیری شد. در این رابطه با حسین شاه‌حسینی از اعضای حزب ملت ایران، لحظاتی پس از آن که از ورود او به مراسم جلوگیری به عمل آمد، گفت‌وگو کردیم.

پوپولیست‌های پرهیزکار

محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور ایران، که در انتخابات سال ۲۰۰۵ پیروزی دور از انتظاری به دست آورد، در آمریکا به مثابه یک عوام‌فریب خطرناکِ یهودی‌ستیز بدنام شده است. اما احمدی‌نژاد را باید بسیار جدی گرفت؛ و نه تنها برای تهدیدها، حملات لفظی و تحریک‌های سیاسی‌اش. او از بسیاری جهات محصول تاریخ معاصر ایران است و فهم سال‌های اولیه‌ی زندگی او و به قدرت رسیدن‌اش، پرتو نوری بر وضعیت فعلی ایران، مسیر سیاست‌های احتمالی خودِ او و آینده‌ی اصلاحات سیاسی در ایران می‌اندازد.

«برخورد با اشتباه دانشجویان، اشتباه بزرگ‌تر است»

دکتر سعید پیوندی استاد جامعه‌شناسی دانشگاه پاریس در گفتگو با زمانه در خصوص اعتصابات دانشجویی در فرانسه می‌گوید: «نوع دموکراسی که دانشجویان امروز در دانشگاه‌های فرانسه دنبال می‌کنند، یک دموکراسی مشارکتی و اکثریتی نیست و می‌گویند ما معترضیم؛ به همین خاطر هر قدر هم که تعداد ما کم باشد، دانشگاه‌ها باید بسته بماند.»

ملال در صبحگاه

نزدیک به ربع قرن از آغاز پخش برنامه‌های مستمر صدای آمریکا به زبان فارسی می‌گذرد؛ اما به نظر می‌رسد که در این مدت این برنامه‌ها به لحاظ ساختاری و محتوایی تفاوت قابل توجهی با برنامه‌های ابتدایی آن نکرده‌اند. مشکل اساسی صدای آمریکا، چه در برنامه‌های تلویزیونی و چه در برنامه‌های رادیویی‌اش، دوری از ایران است؛ نه به معنای جغرافیایی، بلکه به معنای فرهنگی و روان‌شناختی آن.

بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری در تاریخ افغانستان

در ماه‌های اخیر، کمتر خبری از افغانستان بر روی تلکس خبرگزاری‌ها رفته که بوی دود و باروت ندهد. اما خبر امروز، متفاوت از گذشته و برای افغان‌ها بسیار امیدوارکننده است. یک شرکت دولتی چینی، قرارداد استخراج دومین معدن بزرگ مس جهان را با دولت افغانستان امضا کرد. این شرکت با اختصاص حدود سه میلیارد دلار برای استخراج معدن مس عینک، بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری را در تاریخ افغانستان انجام می‌دهد.

مرجع تقلید زنان، ستاره رسانه‌ای حوزه

آیت‌الله صانعی از آیت‌الله‌های بزرگ قم است و به جنبش زنان نزدیک. او از حقوق زنان دفاع میکند و در این مورد به علمای اهل سنت در اطراف و اکناف جهان هم نامه‌هایی ارسال کرده است. بسیاری از زنان طرفدار او هستند و این تعجبی ندارد. قانون جدید مجلس شورای اسلامی در مورد اجازه خروج زنان از کشور بدون همراهی یک فرد محرم، برای ادامه تحصیل، پس از فتوای آیت‌الله صانعی در این زمینه به تصویب رسیده است.

خشم مقدس به جنایت مقدس تبدیل می‌شود

قاتل گاندی عضو سازمانی بود که اعضایش را اغلب جوانان فقیر هندویی تشکیل می‌دادند که همیشه از چیزی خشمگین بودند. زمانی سربازان انگلیسی را لت و پار می‌کردند و بعدتر با چماق و چاقو، تجمع طرفداران حزب گنکره گاندی یا گروه‌های اقلیت مذهبی را به هم می‌ریختند و وقتی منتقدین به آن‌ها اعتراض می‌کردند، روحانیان هندو در دفاع از «جوانان غیور» در می‌آمدند که «خشم آن‌ها مقدس است.»

سفر به قامیشلی، زندان مخوف کردهای سوریه

یک ساعت مانده به نیمه‌شب بود که از لابی هتل مرا به پایین خواندند. در ابتدا با خنده گفتم که میهمان‌نوازی چنین در میان کردها غریب است. با نهایت بی‌ادبی و پرخاش، رفتار کرد. کاغذی بیرون آورد که آیا آن اسامی را می‌شناسم یا خیر. جلوی قهقهه‌ام را نگرفتم و شلیک خنده به پا شدن همان و صدای زر زر دستبند به دستان مبارکم زدن همان.

دست خالی بر می‌گردیم

چهاردهمین نمایشگاه مطبوعات در سال ۸۶ به طور مجزا از نمایشگاه کتاب برگزار شد. این نمایشگاه که هر ساله در سالن‌های نمایشگاه بین‌المللی برگزار می‌شد، این بار به یک منطقه پر ترافیک شهر تهران انتقال یافت. مرکز آفرینش‌های فرهنگی و هنری در خیابان حجاب پذیرای هزاران بازدیدکننده‌ای بود که با وجود مشکل طرح ترافیک و کمبود پارکینگ، به نمایشگاه مطبوعات آمده بودند.

خبرهای داغ؟

بیش از ۷۰ درصد از جامعه جوان ایران را جوانان زیر ۳۵ سال تشکیل می‌دهند که اخبار صدا و سیما در برابر رسانه‌های برون‌مرزی دیگر از جذابیتی برای آن‌ها برخوردار نیست. به این ترتیب سرانجام صدا و سیما برای دفاع از خود دست به یک پاتک رسانه‌ای گسترده زده است. از این قرار اخبار ۲۰:۳۰ تنها یک بخش خبری یک شبکه نیست؛ بلکه صحنه نبرد رسانه‌ای و محک آزمون رویکردهای تازه در برنامه‌سازی خبری در صدا و سیما است.

«زیبایی زنان ایرانی، مانع پیشرفت آنان در خارج»

نسرین پارسا جامعه‌شناس و روزنامه‌نگار مقیم آلمان است که به تازگی کتابی به نام «تروریست یا بازیچه‌ی امنیتی» منتشر کرده است. وی همچنین در زمینه‌ی مد و رنگ لباس و کمپانی‌های معروف تولیدی مد، تحقیق کرده است. وی معتقد است که زیبایی زنان ایرانی، یکی از موانع پیشرفت آنان در خارج از کشور است. با وی در مورد دلایل موفقیت و عدم موفقیت زنان ایرانی در خارج از کشور و جنبه‌های مختلف زندگی زنان ایرانی گفتگو کردیم.

در جستجوی تفسیری مهربان با جنس زن

«جایگاه زن در اسلام» یکی از موضوعاتی است که همواره مورد بحث بوده و هر دو گروه مدافعان و منتقدان اسلام مطالب زیادی در مورد آن نوشته‌اند. در تمام این نوشته‌ها اما جای خالی زنان معتقد به اسلام به چشم می‌خورد؛ زنانی که اعتقاد دارند اسلام خود به عدالت جنسیتی فرمان داده است. این موضوعی است که خانم «مارگوت بدران» در کتاب جدیدش «فمنیسم ورای شرق و غرب» به آن پرداخته است.