بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری در تاریخ افغانستان

پیمان باختری

مخاطبان رسانه‌های خبری، سال‌هاست که خبرهایی از کشت و کشتار، حملات انتحاری و انفجار و آتش و خون از افغانستان دیده و شنیده‌اند. به ویژه در ماه‌های اخیر، کمتر خبری از این کشور بر روی تلکس خبرگزاری‌ها رفته که بوی دود و باروت ندهد. اما خبر امروز، متفاوت از گذشته و برای افغان‌ها بسیار امیدوارکننده است.

اقتصاد افغانستان به شدت وابسته به کمک‌های خارجی است (عکس: رویترز)

به گزارش خبرگزاری رویترز از کابل، یک شرکت دولتی چینی، قرارداد استخراج یکی از بزرگ‌ترین معادن مس جهان را با دولت افغانستان امضا کرد.

این معدن، که بر اساس گزارش‌ها، دومین معدن بزرگ مس جهان است، در ولایت لوگر، در جنوب شرق کابل واقع است و انتظار می‌رود بیش از ۱۳ میلیون تن مس قابل استخراج داشته باشد.

شرکت چینی «ام.سی.سی.» با اختصاص حدود سه میلیارد دلار برای استخراج معدن مس عینک ولایت لوگر افغانستان، بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری را در تاریخ این کشور انجام می‌دهد.

عملیات آماده‌سازی معدن مس عینک برای استخراج، پنج سال به طول خواهد انجامید و پس از آن که این معدن آماده بهره‌برداری شد، شرکت استخراج‌کننده، سالانه ۴۰۰ میلیون دلار به دولت افغانستان سود خواهد رساند.

شرکت دولتی استخراج معادن در چین، قرارداد استخراج معدن مس عینک افغانستان را در مزایده‌ای با حضور ۱۳ شرکت خارجی به دست آورد. شرکت‌های بزرگی از کشور‌های آمریکا، روسیه، بریتانیا و کانادا نیز در این مزایده شرکت داشتند.

ابراهیم عادل وزیر معادن و صنایع افغانستان، در مراسم امضای قرارداد استخراج این معدن، به خبرنگاران گفت: «این بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری در تاریخ افغانستان است و برای ۱۰ هزار نفر، فرصت اشتغال ایجاد خواهد کرد.»

آقای عادل افزود: «ما برآورد می‌کنیم که این معدن، حدود ۱۳ میلیون تن مس قابل استخراج داشته باشد؛ اما این میزان، ممکن است به ۲۰ میلیون تن هم برسد.»

شرکت استخراج‌کننده چینی، انتظار دارد سالانه ۲۰۰ هزار تن مس از معدن عینک استخراج کند.

معدن مس عینک، در سال ۱۹۷۴ میلادی شناسایی شد و در سال ۱۹۷۹، توسط زمین‌شناسان شوروی سابق، نقشه‌برداری و ارزیابی شد. اما از آن زمان، افغانستان سالی بدون جنگ و خون‌ریزی را به خود ندیده بود تا زمینه استخراج این معدن غنی و ارزشمند فراهم شود.

منطقه جنگی
محل معدن مس عینک، یک منطقه کاملاً جنگ‌زده است. این محل، توسط گروه‌های اکتشافی شوروی سابق که کشورشان ۱۰ سال افغانستان را در اشغال داشت، سوراخ سوراخ شده است و مقدار زیادی مین زمینی در آن وجود دارد.

نیروهای ائتلاف تحت فرمان آمریکا نیز که در سال ۲۰۰۱ با اشغال افغانستان، به حکومت طالبان در این کشور خاتمه دادند، در این منطقه پراکنده‌اند و مقدار زیادی بمب در این منطقه ریخته‌اند.

در ذهن غربی‌ها، «مس عینک» بیش از این که نام یک معدن باارزش و غنی باشد، تداعی‌گر حضور کمپ‌های آموزش تروریستی شبکه القاعده به رهبری اسامه بن لادن است. نیروهای تحت فرمان آمریکا، این کمپ‌ها را در اواخر سال ۲۰۰۱ به شدت بمباران کردند.

در سه دهه اخیر، بیشتر اخبار افغانستان، از جنگ و ناآرامی بوده است. (عکس: AP)

راه دراز استخراج
شرکت چینی، تا استخراج معدن مس عینک و رسیدن به میلیون‌ها تن مس خفته در آن، راه بسیار دراز و پیچیده‌ای در پیش دارد.

این منطقه، پیش از هر چیز، باید از وجود مین‌ها و مواد منفجره خطرناک که از ۳۰ سال جنگ باقی مانده، پاک‌سازی شود. پس از آن، شرکت استخراج‌کننده باید یک ایستگاه برق فشار قوی به منظور راه‌اندازی پروژه استخراج معدن در محل ایجاد کند.

قرار است این شرکت، یک نیروگاه با ظرفیت ۴۰۰ مگاوات برق در منطقه عینک ولایت لوگر ایجاد کند. بخشی از برق تولیدی این نیروگاه، برای استخراج معدن به کار خواهد رفت و البته مردم محلی نیز از این برق بهره‌مند خواهند شد.

یک شهرک جدید هم باید برای اقامت کارگران راه‌اندازی معدن و معدنچیان در محل ایجاد شود.

انتقال مس استخراج شده نیز، نیاز به احداث راه‌آهن در این منطقه کوهستانی افغانستان دارد. هنوز معلوم نیست شرکت چینی، این خط آهن را در چه مسیری احداث خواهد کرد.

اقتصاد جنگ‌زده افغانستان، در حال حاضر به شدت وابسته به کمک‌های خارجی است و دولت این کشور امیدوار است با جلب این گونه سرمایه‌گذاری‌های بزرگ، به اقتصاد از نفس افتاده خود، جانی تازه‌ای دهد.

کشور افغانستان، اگرچه کوهستانی است و به آب‌های آزاد راه ندارد، اما از نظر معادن و ذخایر زیرزمینی، کشوری غنی محسوب می‌شود.

این کشور، افزون بر مس، معادن غنی ذغال‌سنگ، سنگ‌های قیمتی و تزئینی، گاز طبیعی و آهن دارد که یا دست‌نخورده باقی مانده و یا به صورت غیرحرفه‌ای استخراج شده است.