Dec 2009

بررسی مطبوعات فرانسه در مورد وقایع ایران

در این برنامه صوتی، ایرج ادیب‌زاده مروری دارد بر مطبوعات فرانسه در ارتباط با وقایع ایران.

...

واکنش جهانی به سرکوب اعتراضات

ایرج ادیب‌زاده: سرکوب شدید اعتراض‌های مردمی در روز عاشورا، پیامدهای گسترده‌ای در خارج و داخل ایران داشته است. در خارج از ایران انتشار خبرها و فیلم‌های خبری در مورد کشته‌ شدن شماری از معترضان و دستگیری‌های گسترده‌ی روزنامه‌نگاران، دانشجویان و فعالین سیاسی، محکومیت شدید جمهوری اسلامی را از سوی جامعه‌ی جهانی به دنبال داشته است. در این باره با دکتر شاهین فاطمی گفت‌وگو کرده‌ام.

دستگیری‌های گسترده فعالان حقوق بشر

پانته‌آ بهرامی: در پی حوادث روز عاشورا در ایران، موج تازه دستگیری فعالان حقوق بشر، روزنامه‌نگاران و فعالان حقوق زنان آغاز شده است. منصوره شجاعی نیز از جمله فعالان حقوق زنان است که در جریان بازداشت‌های اخیر دستگیر شده است. در مورد نحوه دستگیری منصوره شجاعی با فرهاد داودی، همسر وی گفت‌وگو کرده‌ام.

مخملباف: جنبش سبز به سمت اعتصاب می‏رود

ایرج ادیب‌زاده: ۲۴ ساعت پس از روی‏دادهای عاشورا در ایران، در پاریس یک کنفرانس مطبوعاتی تشکیل شد. شرکت کنندگان در این کنفراس، نوشابه‏ امیری، بابک‏ داد، و محسن مخملباف بودند. آن‏ها با طرح روی‏دادهای عاشورا در تهران، به پرسش‏های خبرنگاران در این زمینه پاسخ دادند. در پایان این مراسم، در گفت‏وگویی با محسن مخملباف و بابک داد، از آنان در باره‏ی این کنفرانس پرسیدم.

چه‌کسانی با شبکه‌ی خبری الجزیره بدند؟

ترجمه‌ی ونداد زمانی: الجزیره نه‌تنها از محدودیت‌های مربوط به گرفتن جواز پخش در آمریکای شمالی در شکل فراگیر محروم است بل‌که توسط کشورهای عربی که از دولت جمهوری فقط نام‌اش را یدک می‌کشند نیز تحت فشار است. دولت مصر «الجزیره» را به نقشه‌های سرنگونی متهم می‌سازد و رییس‌جمهور سودان که رسما به‌عنوان جنایت‌کار جنگی محکوم شده است الجزیره را احمق خطاب می‌کند.

پیام تسلیت کروبی: اگر دین ندارید لااقل آزاد مرد باشید

یا رب چه شده است که حرمت عاشورا و عزاداران فرزند زهرا (س) در ظهر عاشورا نگاه داشته نمی‌شود و آنان را به خاک و خون می‌کشند. یا رب چه شده است که حرمت خون مردم در این ماه عزیز هم رعایت نمی‌گردد. یا رب چه شده است که برگزاری مراسمِ ختم مرجع تقلیدی مجاهد و مبارز تحمل نمی‌گردد و مراکز مقدس، بیت و حسینه بنیان‌گذار این نظام در شب عاشورا مورد تهاجم و تخریب قرار می‌گیرد. اینجانب این مصیبت بزرگ و گناه نابخشودنی را به محضر حضرت صاحب الزمان (عج)، ملت بزرگ ایران و خانواده‌های آسیب دیده تسلیت عرض می‌کنم و در پرتو آموزه جاودانه اباعبداله در ظهر عاشورا فریاد می‌زنم که اگر دین ندارید لااقل آزاد مرد باشید.

در کازینوی کپنهاگ

پروفسور محسن مسرت، ترجمه‌ی احمد احقری: مشکل کپنهاگ این است که پروتکل کیوتو را مبنای کار خود قرار داده و کماکان از روح نئولیبرالیستی تغذیه می‌کند که نقطه‌ی اوج آن، تدوین سند مبانی سیاست حفاظت از اقلیم در سال ۱۹۹۷ بود. بی‌علت نیست که «هوپنهاگن» (به‌معنای «تخریب امیدها») نمی‌تواند امیدهای بسیاری از دوست‌داران محیط ‌‌زیست را برآورده سازد.

روند مأیوس‌کننده بازسازی ارگ بم

اردوان روزبه: ارگ بم، بزرگ‏ترین بنای خشتی ثبت شده جهان در میراث فرهنگی یونسکو است و عمری بالغ بر ۲۷۰۰ سال دارد. پس از زلزله‏ی بم بسیاری از فعالان و طرف‏داران میراث فرهنگی، از اقصی نقاط جهان برای بازسازی این بنا به بم آمدند. اما پس از شش سال، هنوز بازسازی این بنا به سرانجام نرسیده است و بزرگ‏ترین بنای خشتی و گلی جهان هنوز سامان نیافته است.

خشونت‌ کارکنان سفارت ایران در پاریس با معترضان

ایرج ادیب‌زاده: گروهی از جوانان حامی جنبش سبز در پاریس، به محل برگزاری عزاداری محرم در پاریس که از سوی سفارت جمهوری اسلامی برپا شده بود، رفتند. مأمورین سفارت چهار نفر از دختران را دستگیر کرده و تلفن‏های همراه و کارت شناسایی آنها را گرفتند. یاشار محتشم، از اعضای «کمیته‏ی ضد سرکوب شهروندان ایرانی در پاریس» در این باره توضیح می‌دهد.

انتشار گزارش دیده‌بانان سبز انتخابات درباره تقلب

گروه دیده‌بانان سبز انتخابات، ۱۰ روز پس از سخنان رهبر ایران مبنی بر اینکه «انتخابات تمام شده است و معترضان نتوانسته‌اند دلیلی برای انجام تقلب در ایران ارائه دهند»، بیش از سیصد و هفتاد صفحه از مستندات خود را در اثبات تقلب و تخلف‌های گسترده در انتخابات دهم ریاست جمهوری منتشر کردند.

آیت‌الله منتظری تفسیری مدرن از دین داشت

حسین علوی: در بحث پیرامون دیدگاه‌های سیاسی آیت‌الله منتظری و مواضع او در دفاع از حقوق بشر، برخی تحلیل‌گران به سیر تکاملی دیدگاه او نسبت به رابطه دین و دولت و جایگاهی که او برای انسان از منظر دین قائل بود، تاکید ویژه دارند. دکتر مهناز شیرالی پژوهش‌گر و جامعه‌شناس ادیان، در یک بررسی تطبیقی در مورد نقش مراجع شیعه از مشروطه تاکنون، می‌گوید که تفسیر آیت‌الله منتظری از دین، تفسیری مدرن بود.

عزت‌الله سحابی: مصلحت نیست نظام یک‌باره فروبپاشد

مریم محمدی: آن‌چه این روزها در ایران می‌گذرد در تاریخ ۳۰ ساله‌ی بعد از انقلاب بی‌سابقه است. بیشتر از ۶ ماه است که جامعه‌ی ایران به لحاظ سیاسی ملتهب مانده. هرچه می‌گذرد اعترااضات و نا آرامی‌ها شکل تازه‌ای به‌خود گرفته و لحن خود را بنا به شرایط تغییر می‌دهد و ردی از خاموشی در آن پیدا نیست. در باره این تغییرات و ضرورت‌های جنبش با عزت‌الله سحابی گفت‌وگویی داشتم.

«دفاع از حقوق انسانی؛ راز محبوبیت آیت‌الله منتظری»

ایرج ادیب‌زاده: خبر درگذشت آیت‏الله منتظری، مهم‏ترین روحانی منتقد حکومت و جانشین پیشین آیت‏الله خمینی، صدها هزار نفر را به خیابان‏ها کشاند که در مراسم تشییع جنازه‏ی وی شرکت کردند. در مسیر حرکت، درگیری‏هایی نیز میان تظاهر کنندگان و نیروهای دولتی گزارش شد. دلیل محبوبیت آیت‏الله منتظری چه بود؟ این پرسشی است که با مهرداد درویش‏پور، جامعه‏شناس و استاد دانشگاه در سوئد در میان گذاشتم.

«اراده رهبر بر ابقای احمدی‌نژاد بود؛ حکم تیر دادند»

فرنگیس محبی: برنامه‌ی خبری کانال ۴ تلویزیون بریتانیا با یک بسیجی سابق گفت‌وگویی انجام داده است که مدعی است از نزدیک شاهد ضرب و جرح زندانیان بوده است و در عین حال در دستکاری آرای انتخابات هم شرکت داشته است. این بسیجی سابق که اخیراً به بریتانیا گریخته است به کانال ۴ گفت که از قبل از انتخابات به مأموران بسیج گفته شده بود که نظر آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران بر ادامه‌ی ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد است

گفت‌وگوی زمانه با آیت‌الله فقید منتظری

آیت الله منتظری: «شعار همه بود آزادی، استقلال، جمهوری اسلامی. آزادی معنایش این است که مردم بتوانند حرفشان را بزنند. کسی جرأت نداشته حرفش را بزند. و جمهوری اسلامی هم یعنی حکومتی که مردم پایه‌گذارش باشند، منتهی بر طبق موازین اسلام. ما عملاً می‌بینیم مردم را دارند از صحنه کنار می‌زنند. بالاخره آن که ما می‌خواستیم نشده.»

«من را ببخش پدر که قدر‌ات را ندانستم»

مریم محمدی: خبر درگذشت آیت‏الله منتظری، با وجود سابقه‏ی بیماری و کهولت سن او، ایرانیان را غافل‏گیر کرده است. در این باره، ابتدا با خانم اعظم طالقانی، دختر آیت‏الله طالقانی که در جاده‏ی تهران - قم، به سمت خانه‏ی آیت‏الله منتظری در حرکت بودند و سپس با خانم شیرین عبادی، حقوق‏دان و برنده‏ی جایزه‏ی صلح نوبل که اینک در خارج از کشور به سر می‏برد، گفت‏وگوهایی انجام داده‏ام.

از «کیوتو تا کپنهاگ»؛ دلایل یک عقب‌گرد!

ایرج ادیب‌زاده: نشست کپنهاگ برای یافتن راه حلی در مبارزه با فرایند گرمایش کره‌ی زمین، بعد از ۱۵ روز بحث و گفت‌وگو به پایان رسید. این در حالی است که بیانیه‌ای که ۲۶ کشور صنعتی در آخرین ساعات آن را امضا کردند به هیچ وجه انتظارات و آرزوهای قبلی را برآورده نکرد. با دکتر جلال ایجادی، استاد دانشگاه و عضو حزب سبزهای فرانسه در این زمینه گفت‌وگو کرده‌ام.

مورخان و آیت‌الله منتظری تاریخ‌ساز

اکبر گنجی: تاریخ‌سازان، حلال و رافع همه‌ی مشکلات نیستند، اما اگر اخلاقی عمل کرده باشند، «سرمشق» و «الگوی» زمان خود و آیندگان خواهند بود. آیت‌الله منتظری نشان داد که می‌توان در برابر قدرت خودکامه ایستاد. نشان داد که حتی اگر شخصیتی کاریزماتیک همه را مسحور خویش سازد، هنوز هم می‌توان اسیر پوپولیسم نشد و تک و تنها در برابر ظلم و جنایت ایستاد. نشان داد می‌توان در اوج قدرت، به قدرت نه گفت.

فرهنگ یعنی امید و دیدن زیبایی

فروغ.ن.تمیمی: بنیاد پرنس کلاوس (همسر درگذشته‌ی ملکه بئاتریس) در هلند، حمایت و معرفی آثار هنرمندان و نویسندگان و فرهنگ‌سازان در کشورهای در حال توسعه را بر عهده دارد و در دو دهه‌ی اخیر هرساله به بهترین آثار هنری و فرهنگی جوامعِ در حال توسعه جوایزی را اختصاص داده است. تم اصلی امسال بنیاد، «طبیعت و فرهنگ» بود. گزارشی از مراسم امسال بنیاد پرنس کلاوس هلند بخوانید.

«حجاب اجباری مساله‌ی مردان هم شده است»

ایرج ادیب‌زاده: پشتیبانی از مجید توکلی در کمپینی که در ایران و خارج از کشور به راه افتاده است همچنان ادامه دارد: «کمپین مردان با حجاب!» بسیاری از هواداران جنبش سبز در اقدامی نمادین عکس‌های خود را با حجاب در اینترنت منتشر کردند. در پاریس نیز گروهی از مردان با روسری و چادر اعتراض خود را به این ترتیب نشان دادند. برای بررسی بیشتر این کمپین اعتراضی با شهلا شفیق، نویسنده و فعال حقوق زنان گفت‌وگو کرده‌ام.