ایران

«فکر می‌کردند به خانه تیمی حمله کرده‌اند»

مریم محمدی: مقامات امنیتی ایران در هفته‏های گذشته هشدار داده بودند که اخلال در طرح هدفمندی یارانه‏ها را تحمل نخواهند کرد.به موازات این خبرها، این شایعه که انتقاد از قانون هدفمندی یارانه‏ها جرم محسوب می‏شود، قوت گرفته بود و در ساعات اولیه‏ی بامداد روز گذشته، خبر دستگیری دکتر فریبرز رییس‏دانا، اقتصاددانی منتشر شد که بارها در نوشته‏ها یا مصاحبه‏های خود از این این طرح انتقاد کرده است. با آزاده‏ فرقانی، همسر فریبرز رییس‏دانا در این زمینه گفت‏وگو کرده‏ام.

شکستن اعتصاب غذا به نفع کیست؟

سراج‌الدین میردامادی: برخی براین باورند که پیام به زندانی برای شکستن اعتصاب غذا پشتیبانی از خواسته‌های به‌حق زندانی نیست و به او برای دست یافتن به حقوق خود کمک نمی‌کند. آیا تقاضا از زندانی سیاسی برای شکستن اعتصاب غذایش، می‌تواند به او در مسیر دستیابی به خواسته‌هایش کمک‌کننده باشد؟ در این‌باره با دکتر مهدی خزعلی، که خود تجربه‌ی زندان و اعتصاب غذا را داشته و مسیح علی‌نژاد، روزنامه‌نگار مقیم انگلیس گفت‌وگو کرده‌ام.

«احمد قابل شانه‌ از زیر بار مسئولیت خالی نمی‌‌کند»

مریم محمدی: احمد قابل، دین‌‏پژوه و شاگرد آیت‏‌الله منتظری، یکی از این چهره‏‌های شناخته‏‌شده است. او چندین‏‌بار انتقادات صریحی را نسبت به شخص آیت‏‌الله خامنه‏ای، در نامه‏‌های سرگشاده نوشته است که موجب شد بارها تحت اتهام «اهانت به رهبری»، بازداشت شود و مورد محاکمه قرار بگیرد. با مرضیه‏ پاسدار، همسر احمد قابل، گفت‏‌وگویی انجام داده‏‌ام که می‌‌خوانید. احمد قابل به ۲۰ ماه زندان، به اتهام اقدام علیه امنیت کشور و اهانت به رهبری، محکوم شده‌‌اند.

شالی به رنگ صلح بر گردن آزادی

کاوه کرمانشاهی: از سال‌ها پیش اسم کوهیار را در پیوند با فعالیت‌های حقوق بشری و مطالبی که می‌نوشت شنیده و خوانده بودم. بعدها به واسطه‌ی زمینه‌ی مشترک فعالیت‌های‌مان با هم آشنا و آشناتر شدیم. در مسیر جاده‌ی کرماشان به تهران آسمان گاه تند و گاه نرم می‌بارد. سر انگشتم را روی شیشه‌ی بخارگرفته‌ی اتوبوس می‌کشم. خطی که خمیده است، مثل لبخند. مثل پروین خانم که وقتی از پشت گوشی تلفن خبر آزادی کوهیار را داد خوشحال و خندان بود.

روزه‌‌ی سیاسی؛ راهی برای اعتراض

مریم محمدی: انتشار تقریباً دائمی نامه‌‏ها و بیانیه‏‌هایی از داخل زندان که یا حکم افشاگری دارند و یا اعتصاب غذای فردی یا عمومی زندانیان را اعلام می‌‌کنند، یکی از جنبه‌‏های ویژه‏‌ی چالش سیاسی حاکمیت است. نویسنده‌‌ی یکی از این نامه‏‌ها محمد نوری‏‌زاد، روزنامه‏‌نگار، فیلمنامه‏‌نویس و کارگردانی است که تا قبل از آخرین دوره‏‌ی انتخابات ریاست جمهوری، از حامیان سرسخت نظام و دولت محمود احمدی‌‏‏نژاد محسوب می‏‌شد و اکنون در زندان است.

وخامت بیشتر وضعیت حقوق بشر در ایران

ایرج ادیب‌زاده: عبدالرضا تاجیک، روزنامه‌نگار زندانی در ایران برنده‌ی جایزه‌ی بهترین روزنامه‌نگار سال ۲۰۱۰ از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز در پاریس شد.عبدالرضا تاجیک، روزنامه‌نگار ۴۴ ساله‌ی ایرانی، فارغ‌التحصیل علوم سیاسی دانشگاه تهران، از سال ۱۹۹۷ به همراهی گروهی از روزنامه‌نگاران اصلاح‌طلب در روزنامه‌های خرداد، فتح، بنیان، بهار، همبستگی و شرق حرفه‌ی روزنامه‌نگاری را آغاز کرد، اما همه‌ی این روزنامه‌ها توسط جمهوری اسلامی تعطیل شدند.

عزاداری ماه محرم را سیاسی نکنید

مریم محمدی: دیروز بخشنامه‏ای از جانب «مرکز رسیدگی به امور مساجد» در ده ماده، خطاب به امامان جماعت صادر و از آنان خواسته شد که این موارد را در مراسم و مجالس عزاداری ماه محرم رعایت کنند.در ماده‏ی چهار این بخشنامه که روی سایت اینترنتی مساجد ایران قرار گرفته، آمده است که «در تبیین فلسفی نهضت عاشورا، ابعاد فتنه‏ی سال ۸۸ و بصیرت‏‏بخشی در مقابله با جنگ نرم دشمن» را در نظر داشته باشند. برای تحلیل بیشتر این مسئله با دکتر حسن فرشتیان گفت‏وگو کرده‌ام.

کانون‌های دانشجویان ایرانی در اروپا

سراج‌الدین میردامادی: در آستانه‌ی ۱۶ آذر، روز دانشجو، کانون‌های دانشجویی جدیدی از میان دانشجویان ایرانی در کشورهای اروپایی و در آمریکای شمالی در حال شکل‌گیری است. این تشکل‌های جدید دانشجویی با گرایش‌های سیاسی گوناگون اغلب خود را حامی جنبش اعتراضی مردم ایران معرفی می‌کنند. یکی از این تشکل‌های تازه تأسیس «کانون دانشجویی دکتر شریعتی» است. در این‌باره به روح‌الله شهسوار گفت‌وگو‌ کردم.

مبارزه با تبعیض تحصیلی در ایران

سراج‌الدین میردامادی: جمعیت مبارزه با تبعیض تحصیلی در ایران روز هفتم آذر، سالروز تأسیس خود را در شهرهای تهران، شیراز، اصفهان در شهر اوترخت کشور هلند جشن گرفت. به این بهانه با صفورا الیاسی، عضو جمعیت مبارزه با تبعیض تحصیلی ‬گفت‌وگوی کوتاهی کرده‌ام که می‌خوانید.

واقعه‌ی سعادت‌آباد و انفعال اجتماعی

پانته‌آ بهرامی: کارشناسان مسائل اجتماعی، مولفه‌ی اصلی در اعمال خشونت را اقتدار می‌دانند؛ اقتداری که باعث می‌شود فرد، فرد دیگری را وادار به انجام کاری کند که مایل به انجام آن نیست. خشونت انواع مختلف جسمی، روحی، روانی و غیره دارد و به عقیده برخی از جامعه‌شناسان، روند اعمال آن در جامعه‌ی ایران، روندی نهادینه شده است. دکتر کورش عرفانی، جامعه‌شناس معتقد است طی نزدیک به سه دهه، مرگ به نوعی ارزش در ایران تبدیل شده است.

شبی با يارسان در جشن خاوندکار

کاوه کرمانشاهی: جشن «خاوندکار» عيد مذهبی پيروان آيين «يارسان» است. اين جشن هم‌زمان با شب چهاردهم نخستين ماه قمری از آغاز چله‌ی زمستان كُردی، متغير در ايام آبان‌ماه خورشيدی برگزار می‌شود. برای ‌اين‌كه با آداب و رسوم اين جشن آشنا شويم «شب پادشاهی» را در كنار يک خانواده «اهل‌‌حق» می‌‌گذرانيم، اما لازم است پيش از آن‌كه ميهمان خانه‌ی‌ آن‌ها شويم و در مراسم عيدشان شركت كنيم، اطلاعاتی در مورد آيين يارسان و اين جشن داشته باشيم.

از ارزیابی تا داوری ادبی

یونس تراکمه، دبیر اجرایی جایزه گلشیری در گفت و گو با زمانه: سانسور و ممیزی در این مملکت همیشه بوده است؛ چه قبل انقلاب و چه بعد از آن. گاهی سفت و گاهی هم شُل. نویسندگان جدی و اهالی فرهنگ هم همیشه با این مسئله دست به‌گریبان بوده‌اند. برخیشان هم مثل گلشیری فعالانه با این شرایط جنگیده‌اند اگر کتابی منتشر می‌شود، به این معنی است که خود صاحب اثر معتقد است ممیزی آن‌چنان آسیبی به کتاب نزده است که این البته جای تأمل دارد.

شلیک تیر هوایی، نارنجک صوتی و گاز اشک‌آور

بنیامین بیروتی: از دو هفته‌ی پیش که خط انتقال لوله‌ی نفت در مسیر خود به سمت مرکز انتقال نفت «برداسپی» به مزارع کشاورزی روستای «گندابه شیراوند» در شهرستان کوهدشت استان لرستان رسید، واکنش روستایی‌ها و درگیری‌ها بین صاحبان زمین‌ها و نیروهای دولتی آغاز شد. روز گذشته، ۱۹ آبان ۱۳۸۹، با گذشت پنج روز از بازداشت ۱۸ تن از مردان معترض روستا، جاده‌ی منتهی به روستا توسط اهالی منطقه با لوله‌های نفت و سنگ مسدود شد.

«هیچ‌کس از بازداشت‌شدگان خبر ندارد»

ایرج ادیب‌زاده: بازداشت دو روزنامه‌نگار آلمانی و سجاد قادر‌زاده، پسر سکینه محمدی آشتیانی که محکوم به مجازات سنگسار شده است و وکیل او، هوتن کیان بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های جهان به ویژه آلمان و فرانسه داشته است.این دو روزنامه‌نگار آلمانی برای گفت‌و‌گو با سجاد قادرزاده و هوتن کیان، وکیل سکینه محمدی آشتیانی به تبریز رفته بودند که مامورهای وزارت اطلاعات با رفتن به دفتر هوتن کیان، هر چهار نفر را بازداشت کردند و به نقطه‌ی نامعلومی بردند.

افزایش فشار بر جنبش دانشجویی

پانته‌آ بهرامی: با گشایش دانشگاه‌ها فشار روی جنبش دانشجویی، دانشجویان و دانشجویان زندانی افزایش یافته است. یکی از نمونه‌های‌ این فشار، برخوردی است که با ضیا نبوی از دانشجویان شهرستانی کرده‌اند. وی پس از دو روز از زندان اهواز تماس گرفته و گفته تیم بازجویان که در اهواز منتظر او بوده‌اند ابتدا بدون هیچ کلامی او را مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند. در مورد این فشارها با مصطفی خسروی گفتگو کرده‌ام.

«روحانیت از نظام جدا شده است»

سراج‌الدین میردامادی: طرح موسوم به استادمحور که گفته می‌شود از سوی حاکمیت برای کنترل بیشتر حوزه‌های علمیه در ایران به اجرا گذاشته می‌شود با مخالفت تعدادی از مراجع تقلید، مدرسین و چهره‌های شاخص حوزوی مواجه شده است. از حجت‌الاسلام علی محقق نسب، دین‌پژوه و دانش‌آموخته‌ی حوزه‌ی علمیه‌ی قم ساکن پاریس پرسیده‌ام: هدف این طرح چیست و حکومت با اجرای این طرح به دنبال چیست؟

دانشگاه و دانشجو جمهوری اسلامی را نگران می‌کنند

ایرج ادیب‌زاده: مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی ایران که قرار بود روز دهم مهرماه و با حضور محمود احمدی‌نژاد در دانشگاه تهران برگزار شود لغو شد. وب سایت کلمه نوشت: «حضور احمدی‌نژاد در تمام سال‌های اخیر به‌وجودآورنده‌ی تنش و درگیری بوده و اعتراض‌های دانشجویی را برانگیخته است. چه دلیلی باعث لغو برنامه‌ی مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌های ایران و نیامدن احمدی‌نژاد به دانشگاه تهران شده است؟

چون حجاب، پرچم رژیم اسلامی شده است

شکوفه منتظری: رییس شورای فرهنگی اجتماعی زنان اعلام کرده است که برای بهبود وضعیت حجاب در جامعه، باید لباس افرادی که در دانشگاه‌ها، مدارس، ادارات و مراکز اشتغال و اماکن مقدس حاضر می‌شوند ساماندهی شود و از لباس یک‌دست و فرم استفاده کنند. اما چرا جمهوری اسلامی بعد از گذشت بیش از سی‌سال، به فکر یکسان‌سازی پوشش یا اونیفورم‌سازی برای مکان‌های تحصیلی و مذهبی افتاده است؟

همایش جوانان و دانشجویان ایرانی در برلین

پژمان اکبرزاده: همایش دانشجویان و جوانان ایرانی مقیم اروپا، اول اکتبر (نهم مهرماه) در دانشگاه آزاد برلین آغاز شد. از سوی شماری از فعال‌ترین گروه‌های دانشجویی و جوانان ایرانی در اروپا سازماندهی شده و موضوع آن «دیالوگ» است. همایش «دیالوگ» با یک دقیقه سکوت «برای قربانیان راه آزادی» گشایش یافت. در پی آن، متنی از سیامک پورجزنی با عنوان «سرود دسته جمعی در برلین» قرائت شد.

ایرانی‌ها و سفر احمدی‌نژاد به نیویورک

مریم محمدی: محمود احمدی‏نژاد، به عنوان رییس جمهوری ایران، تاکنون هفت‌بار به نیویورک سفر کرده است. تنها یکی از این سفرها در نیمه‏ی اردیبهشت‌ماه امسال، به منظور شرکت در اجلاس بازنگری معاهده‏ی ان‏پی‏تی انجام شد و سفر اخیر او مانند پنج سفر دیگر، برای شرکت در اجلاس سالانه‏ی مجمع عمومی سازمان ملل متحد بوده است.همه‏ی سفرهای محمود احمدی‏نژاد به نیویورک، با جنجال‏های فراوان مطبوعاتی و حاشیه‏ها و انعکاس‏های خبری روبه‌رو شده است.