Dec 2009

آیا خشونت به جنبش سبز راه یافته؟

مریم محمدی: میزان خشونتی که از جانب مأموران حکومتی در تظاهرات روز عاشورا به کار رفت، بی‌سابقه بود. اما نکته‌ی دیگر حالت تهاجمی یا تعرضی بود که این بار در میان مردم وجود داشت. در ابن باره با آقای حسن اسدی زیدآبادی، مسئول کمیته‌ی حقوق بشر سازمان ادوار تحکیم و خانم بهاره هدایت، عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت، گفت‌وگو کرده‌ام.

دولت ایران در لبه پرتگاه

گاردین؛ ترجمه‌ی بهداد بردبار: معصومه طرفه، روزنامه‌نگار باسابقه و تولیدکننده پیشین بی‌بی‌سی در مقاله‌ای که اخیرا در روزنامه گاردین نوشته می‌گوید با ادامه ایستادگی مخالفان در برابر رژیم، ایران با خون‌ریزی‌های بیشتر و ناآرامی روبرو خواهد شد. او می‌نویسد اوضاع سیاسی ایران به نقطه‌ی بدون بازگشت رسیده و در واقع مدت زیادی است که مخالفان حکومت در شعارهای‌شان خواستار سرنگونی رژیم و برکناری رهبر از قدرت هستند.

رژیم! بدان: به سلاح گرم مجهز خواهیم شد

اکبر گنجی: از سال‌ها پیش به صراحت گفته‌ام که مدافع روش‌های مسالمت‌آمیز هستم. الگوی من گاندی است که چنان مبارزه‌ای را در بدترین شرایط پیش برد و به پیروزی دست یافت. متکای من، تاریخ است، نه بحث‌های انتزاعی. به گذارهای موفق به دموکراسی در ۳۵ سال گذشته می‌نگرم که همگی به روش‌های مسالمت‌آمیز به هدف دست یافته‌اند، نه استفاده از اسلحه.

مروری بر رویدادهای نهم دی در ایران

پژمان اکبرزاده و کیارش پارساعالی‌پور: در تصاویری که تلویزیون دولتی ایران پخش کرده، جمعیت کثیری از هواداران حکومت در میدان انقلاب و خیابان‌های اطراف آن دیده می‌شوند که شعار‌هایی علیه رهبران مخالفان دولت سر می‌دهند. رادیو زمانه به نامه‌ای از وزارت نفت دست پیدا کرده که در آن از کارمندان خواسته شده در این راهپیمایی شرکت کنند. نامه مشابهی هم از سوی وزارت معادان در اینترنت منتشر شده است.

انتقام حکومت از مردم

خشونت دولتی به کار گرفته شده در روز عاشورا، انتقام حکومت از مردم به خاطر روز تشییع آیت‌الله منتظری در قم بود.شهر قم به عنوان یکی از مذهبی‌ترین شهرهای ایران شناخته شده است؛ به علاوه مرکز تعلیم و تربیت علوم دینی نیز هست، اما در روز تشییع آیت الله منتظری، شاهد وقایعی بود که به جرات می‌توان گفت حکومت ایران تا قبل از آن کمتر شاهد آن بوده است.

«این نظام نه اسلامی است، نه شیعی»

نیک‌آهنگ کوثر: حمله‏ی نیروهای گارد ویژه و لباس شخصی‏های نزدیک به حاکمیت به عزاداران و معترضان در روزهای تاسوعا و عاشورا، اتفاقی تازه است. با این که دستگاه‏های مختلف تبلیغاتی نظام، از جمله خبرگزاری فارس، مسئولیت کشته شدن افراد را به گردن سازمان مجاهدین خلق و تروریست‏ها انداخته‏اند، اما در حال حاضر کم‏تر کسی است که این ادعا را باور کند. با دکتر علیرضا نوری‏‏زاده، تحلیل‏گر سیاسی در این باره گفت‌وگو کرده‌ام.

دیدار لاریجانی با حسنی مبارک و انتقاد اصول‌گرایان

فرنگیس محبی: سفر علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی به مصر و دیدار او با حسنی مبارک رئیس جمهور آن کشور، انتقاد محافل اصول‏گرا در تهران را برانگیخت. روابط ایران ومصر درسال ۱۹۸۰ در پی به رسمیت شناختن اسرائیل از سوی مصرقطع شد. اما در سال‏های اخیر تلاش‏های بی نتیجه‏ای برای بهبود این روابط صورت گرفته است. گفت‏وگویی با مهرداد خوانساری، تحلیل‏گر مرکز مطالعات ایران در لندن، در این باره انجام داده‌ام.

آیا «دیوار برلین» در ایران فرومی ریزد؟

رابین رایت، ترجمه احسان نوروزی: سی سال پیش، انقلاب ایران با پایان دادن به حاکمیت سلطنتی موروثی و معرفی کردن اسلام، به‌عنوان یک ایدئولوژی سیاسی مدرن، مفهوم سیاست را در سراسر خاورمیانه تغییر داد و به بازتعریف آن پرداخت. خیزش کنونی ملت ایران نیز، دوباره در حال ایجاد تغییراتی مشابه، در این زمینه است.

چشم‌اندازهای جنبش، پس از عاشورای سبز

بابک مینا: به نظر می‌رسد جنبش سبز در محرم وارد مرحله جدیدی از حیات خود شده است. این جنبش تاکنون توانسته از نیروی بی‌همتایی که در واقعه عاشورا نهفته است استفاده کند و مسیری بگشاید که غیرقابل بازگشت است. با این فرض بیایید تصور کنیم که حکومت اسلحه را زمین بگذارد و به معترضان پیش‌نهاد مذاکره دهد. در آن شرایط جنبش سبز در چه وضعی قرار خواهد گرفت و چه چشم‌اندازی ارائه خواهد کرد؟

برگ‌های مخفی و بزنگاه مذاکره

مریم محمدی: چندی پیش روزنامه‏ی «الشرق‏الاوسط» اظهارات عمر بن‏لادن، پسر اسامه بن‏لادن را منتشر کردند که از پناهندگی خواهرش ایمان به سفارت عربستان در تهران خبر می‏داد. بنا بر اظهارات او، یک همسر و پنج فرزند بن‏لادن، از سال ۲۰۰۱ میلادی تا کنون در ایران در حبس خانگی به‏سر می‏برند. در این باره گفت‌گویی داشتم با دکتر علی‌رضا حقیقی، استاد دانشگاه و تحلیل‏گر سیاسی در کانادا.

خشونت‌های بلوچستان نتیجه خشونت است

اردوان روزبه: پرونده جندالله پرونده بازی است که هر از گاهی با اتفاقات سیستان و بلوجستان رسانه‌ای می‌شود. چندی پیش مقامات ایران ادعا کردند مدارک و مستنداتی که ارتباط حزب جندالله را با پاکستان نشان می‌دهد، تحویل پاکستان داده‌اند. این اولین باری نیست که دولت ایران پاکستان را متهم به همکاری با جند‌الله می‌کند. در همین مورد گفت‌وگویی با رحیم بندوی سخن‌گوی جبهه دموکرات بلوچستان داشتم.

آن که صعود کرد و آن که سقوط کرد

اکبر گنجی: آیت‌الله منتظری روز به روز از نظریه‌ی ولایت فقیه دور و رها شد و علی خامنه‌ای روز به روز بیشتر و بیشتر گرفتار نظریه‌ی ولایت مطلقه‌ی فقیه شد. فقیه عالی‌قدر که دستگاه فقهی خود را با حقوق بشر مدرن سازگار می‌کرد، شاید در پایان به این رضایت می‌داد که «ولی فقیه» به چیزی مانند «ملکه‌ی انگلیس» تبدیل شود.

«ایران از تحریم‌ها استقبال می‌کند»

ایرج ادیب‌زاده: طبق اخطار سخن‌گوی کاخ سفید، مهلت ایران در داشتن پاسخی قانع کننده به آژانس و جامعه جهانی تا چند روز دیگر، یعنی پایان سال میلادی جاری به پایان خواهد رسید. لحن این اولتیماتوم حاکی از رفتاری جدی و سخت‌گیرانه است. از سوی دیگر احمدی‌نژاد نیز با پاسخی تحقیرکننده نشانه‌ای از خواستی مسالمت‌آمیز به‌دست نداده است. درباره نتایج این وضع با منصور فرهنگ، کارشناس سیاسی در نیویورک گفت‌وگویی داشتم.

زندگی واقعی آیت‌الله منتظری، پس از مرگ اوست

حسین علوی: به نظر بسیاری از تحلیل‌گران، دیدگاه‌ها و مواضع آیت‏الله منتظری، چه در ارتباط با حقوق بشر، چه در ارتباط با استفتاءهایی که در مورد مسائل دینی از ایشان می‏شد، نگاه متفاوتی بود که می‏توان گفت حتی در حوز‏ه‏ی روحانیت سنتی نیز از جهت داشتن فکر باز نسبت به مسائل دینی خیلی تاثیرگذار بود. تقی رحمانی، پژوهش‌گر مسائل دینی در باره‌ی این نقش و تاثیر آیت‌الله منتظری می‌گوید.

آبیاری می‌کنند تا درو کنند!

احسان صادقیان: هدف نهایی جنبش سبز اگر فقط براندازی یک نظام دیگر باشد، باز هم به خطا رفته‌ایم و باز هزینه گزافی برای هدفی نه‌چندان سزاوار پرداخته‌ایم. هدف غایی باید شکستن و براندازی سنت نوپای تغییرات دوره‌ای و ناخواسته‌ای باشد که هر از چند دهه در عرصه سیاسی ایران رخ می‌دهد. ملت ایران یک بار برای همیشه باید درد بکشد، سختی ببیند، خون بدهد و نهایتا روی پای خود بایستد.

آیت‌الله منتظری همواره حقوق مردم را ارجح می‌دانست

حسین علوی: در اولین روزهای پس از درگذشت آیت الله منتظری، زندگی سیاسی او بیش از سایر جنبه‌ها برجسته شد و مواضع او در زمینه حقوق بشر و برداشت مبتنی بر تساهل از اسلام، بسیار مورد ستایش و احترام قرار گرفت. درباره سیر تحول زندگی سیاسی آیت‌الله منتظری با مهندس حسن شریعتمداری، فعال سیاسی و فرزند مرحوم سید کاظم شریعتمداری گفت‌وگو کرده‌ام.

«هم‏چنان یک شخصیت مذهبی برجسته، تأثیرگذار است»

مریم محمدی: در سومین روز درگذشت آیت‏الله منتظری، همه‏ی خبرهای معطوف به ایران، در داخل و خارج از کشور، هنوز به او و برگزاری مراسم خاک‏سپاری و مراسم مرتبت بر آن که در تهران، قم و شهرستان‏های دیگر برگزار خواهد شد، اختصاص دارد. در این باره، با دکتر ابراهیم یزدی، دبیرکل نهضت آزادی ایران و از سیاست‏مداران نزدیک به آقای منتظری گفت‏وگو کرده‏ام.

نقش منتظری در شکستن اسطوره خمینی

حسین علوی: درگذشت آیت الله منتظری، شخصیت و زندگی سیاسی و آرای دینی وی را بار دیگر در مرکز توجه وِیژه ای قرار داده است. ابوالحسن بنی صدر اولین رئیس جمهور ایران که تجربه نزدیکی از کار و تبادل نظر با آیت الله منتظری در اولین سال های انقلاب دارد، درباره فرازهایی از زندگی سیاسی و دینی ایشان به ویژه در ارتباط با نظریه‏ی ولایت فقیه با زمانه گفت‌وگو کرده است.

حسین کروبی: هاشمی به مردم ملحق شود

مریم محمدی: موضوع اهانت به عکس آیت‏الله خمینی، هم‏چنان مورد بحث محافل سیاسی دو جناح رقیب در ایران است. در حالی که محافل هوادار حکومت، مشغول برگزاری مجالس و آیین‏ها در محکوم کردن این عمل هستند، مخالفان و منتقدان دولت و هواداران جنبش سبز اعلام کرده‏اند که این عمل را توطئه‏ای از جانب دستگاه حکومتی برای برخورد با جنبش سبز می‏دانند. در این رابطه با حسین کروبی گفت‌وگو کرده‌ام.

اعلام آمادگی تهران برای برگزاری نشست عراق

مریم محمدی: پایگاه اینترنتی «عصر ایران»، اعلام کرد که تهران رسما برای برگزاری نشست همسایگان عراق و کشورهای دخیل در امور عراق اعلام آمادگی کرده است. این مساله از آن جهت اهمیت دارد که اگر این نشست در تهران برگزار شود، برای اولین بار پس از انقلاب، یک هیات رسمی آمریکایی وارد ایران خواهد شد. در این ارتباط با هوشنگ امیراحمدی، مسئول «شورای ایرانیان و آمریکاییان» گفت‏وگویی کرده‏ام.