Mar 2009

«منافع مشترک ایران و آمریکا در افغانستان»

نیک‌آهنگ کوثر:‌ گمانه‌زنی‌ها درباره‌ی نحوه‌ی تعامل یا تقابل ایران و آمریکا در کنفرانس افغانستان شروع شده است. همایشی یک روزه با حضور بیش از ۷۵ کشور که برای بررسی مسایل امنیتی افغانستان برپا می‌شود. دکتر علیرضا نامور حقیقی در گفت و گو با زمانه می‌گوید:‌ «ایران ظهور مجدد طالبان را خطری متوجه‌ی امنیت ملی خودش می‌داند. دو کشور منافع بسیار مشترکی دارند که مسأله‌ی ثبات در افغانستان و مقابله با طالبان را در دستور کار قرار بدهند. آمریکا و ایران به مسأله‌ی افزایش تولید مواد مخدر در افغانستان توجه دارند و آن را متوجه‌ی امنیت و مسایل اجتماعی خودشان می‌دانند.»

سحابی: موسوی، مخالف اصلاح‏طلبی نیست

مریم محمدی: ۷۵ روز تا برگزاری دهمین دوره‏ی انتخابات ریاست جمهوری در ایران باقی مانده است. در همین رابطه ارزیابی‏ها و تحلیل مهندس عزت‏‌الله سحابی، رهبر «شورای فعالان ملی مذهبی» را پی‏ می‏گیرم. مهندس سحابی در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «موسوی آن‏چنان نیست که ضد اصلاح‏طلبی باشد. ولی این‌که آیا جناح راست ایشان را به دلیل غرض‏هایی که دارد و برای جلوگیری از برخی بحران‏ها، تشویق به کاندیدا شدن کرده است، هنوز جای مطالعه دارد. موسوی با بخش خصوصی مخالفت نمی‏کرد، با بخش خصوصی بازار، یعنی دلالی، مخالف بود.»

«بدون تنش و درگیری بی‏منطق، روی اصول‏مان‏ می‏ایستیم»

مریم محمدی: با پایان گرفتن تعطیلات رسمی در ایران، به نظر می‏رسد، چالش‏های انتخاباتی نیز از سر گرفته شده‏ است. در حالی که در اردوی اصول‏گرایان، علی‏رغم انتقادات یا مدافعات آشکار و پنهان از آقای احمدی‏نژاد، هنوز هیچ نامزد رسمی به عرصه‏ی انتخابات معرفی نشده، در اردوی اصلاح‏طلبان کماکان دو نامزد اصلی وجود دارند که هرکدام حمایت بخشی و انتقاد بخشی دیگر از اصلاح‏طلبان را همراه دارند. در همین ارتباط با آقای دکتر ابوالفضل فاتح، مسئول تبلیغات و رسانه‏های ستاد آقای موسوی و آقای دکتر فرشاد مؤمنی، اقتصاددان و از اعضای ستاد آقای میرحسین موسوی گفت‌وگو کرده‌ام.

«روند گفت و گو با ایران، پنهانی انجام خواهد گرفت»

نیک‌آهنگ کوثر: با آن‌که این روزها مشکلات اقتصادی آمریکا محور بحث‌های رسانه‌ای است، اما هنوز ماجرای پیام نوروزی باراک اوباما به مردم و سران ایران نقل محافل و اتاق‌های فکر سیاسی در آمریکا است. واکنش رهبر ایران به پیام اوباما نشان داد که دولت آمریکا باید به دنبال‌ راه‌های دیگری برای کاهش تنش و جلب رضایت و اطمینان مقام‌های تهران بگردد. رضا اصلان‌، روزنامه‌نگار و نویسنده آمریکایی ایرانی‌تبار و عضو شورای روابط خارجی معتقد است گرچه این پیام شروع خوبی برای تجدید رابطه است، اما نباید زیاد بزرگش کرد. ایران نیازمند گرفتن تضمین‌های بیشتری از سوی آمریکا برای دادن پاسخی مناسب به این دعوت است.

عطریانفر: جان خاتمی در خطر بود

ترجمه‌ی مجید روشن‌زاده: محمد عطریانفر، یکی از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب و عضو ارشد حزب کارگزاران سازندگی، در گفت وگو با هفته‌نامه آلمانی اشپیگل، به ارزیابی دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران و هویت سیاسی میرحسین موسوی پرداخته است. عطریانفر معتقد است که موسوی محل تلاقی گرایشات سیاسی کشور از محافظه‌کاران تا تکنوکرات‌ها و اصلاح‌طلبان است. از این رو، او همان فردی است که نظام جمهوری اسلامی ایران در این برهه نیاز دارد.

پیام اوباما به ایران، تانگویی یک نفره یا دو نفره؟

نیک‌آهنگ کوثر: در طول سه روز گذشته، رسانه‌های غربی و حتی شخصیت‌های سیاسی جهانی در‌باره پیام نوروزی باراک اوباما به مردم و دولت ایران اظهار نظر کرده‌اند. این پیام حتی اگر آن را تاریخی هم ندانیم، اما نشان دهنده تغییر منطق واشینگتن از جنگ به صلح است. خاوریر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا‌، این پیام را مثبت و سازنده خواند. آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان نیز از این پیام استقبال کرد و گفت این دقیقاً همان چیزی است که اروپایی‌ها انتظارش را داشته‌اند. اما بریجیت گابریل، یکی از متفکران دست راستی آمریکایی عرب‌تبار در گفت و گو با فاکس، پیام اوباما را خطایی بزرگ خواند.

«اصلاح‏طلب‏ها با شعار اصلاح‏طلبی نمی‏توانند وارد شوند»

مریم محمدی: انصراف محمد خاتمی‏‏‏، رییس جمهور پیشین، در حالی که به نظر می‏رسید مهم‏ترین شانس اصلاح‏طلبان برای پیروزی است، به تعبیر بسیاری از روزنامه‏نگاران، یک شوک انتخاباتی بود اما نامزدی میرحسین موسوی و مهدی کروبی گزینه های جدیدی را پیش روی اصلاح طلبان می‌گذارد. در این برنامه، با آقایان دکتر حبیب‏الله پیمان و هم‏چنین آقای عباس عبدی، پیرامون آخرین وضعیت و شرایط انتخابات و احتمالاتی که در آینده مطرح هستند، گفت‌و گو کرده ایم و نظرشان را جویا شده ایم.

«بیانیه‌ی ما گفتمان مطالبه‌‏‌محور را مطرح می‌کند»

مریم محمدی: همیشه در آستانه‌‏‏ی انتخابات‏ ریاست جمهوری و پارلمانی در ایران، بیانیه یا اطلاعیه‌‏هایی با امضای سازمان‌‏ها، جمعیت‌‏ها‏ یا افراد گوناگون، منتشر می‌‏شود. اما بیانیه «انتخابات و گفتمان مطالبه محور» ویژ‏گی‌‏هایی برای خود دارد. یکی از این ویژگی‌‏ها، شاید این باشد که در میان امضا کنندگان، از افراد متعلق به احزاب و سازمان‌‏ها، از چهره‌‏های مشخص طیف چپ ایدئولوژیک نام‌‏هایی دیده می‌‏شود تا اصلاح‏‏طلبان، تحول‏‌خواهان، نمایندگان فعلی و سابق مجلس. در رابطه با این بیانیه با مرضیه‏ مرتاضی لنگرودی، از شورای ملی مذهبی و عبدالله مومنی، رییس سازمان ادوار تحکیم وحدت گفت و گو کرده‌ام.

«‌اوباما می‌خواهد به مقام هم‌شأن خودش نامه بنویسد»

نیک‌آهنگ کوثر: روز چهارشنبه، روزنامه‌ی باستن‌گلوب خبری مربوط به احتمال فرستادن نامه‌ای از سوی باراک اوباما، رییس‌جمهور جدید آمریکا به آیت‌الله‌ خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران داشت. دکتر علیرضا نامور حقیقی در این باره در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «اوباما می‌خواهد به مقام هم‌شأن و برابر خودش نامه بنویسد. اما مشکلاتی هم وجود دارد. به این مفهوم که نامه‌نگاری برای آقای خامنه‌ای از این بابت که آقای احمدی‌نژاد برای آقای اوباما پیام فرستاده کمی غیر دیپلماتیک به نظر می‌رسد.‌ ممکن است رهبر ایران موضع تندی بگیرد و ادامه‌ی رابطه قفل شود.»

«میرحسین موسوی، قطب سوم انتخابات»

مریم محمدی: مطبوعات در ایران، یکی از مهم‏ترین عرصه‏های تجلی سیاست‏های گوناگون دولت‏ها هستند و اهالی مطبوعات از موثرترین‏ها، در بازتاب آن‏چه که در سیاست می‏گذرد. به همین مناسبت، با دو تن از اهالی سرشناس مطبوعات، در ایران و خارج از کشور گفت و گو کردم؛ آقای عیسی سحرخیز، عضو «انجمن دفاع از آزادی مطبوعات» و مدیر مسئول چند نشریه‏ی توقیف شده، و هم‏چنین آقای حسین باستانی، دبیر سابق «انجمن صنفی روزنامه‏نگاران» در ایران و عضو شورای سردبیری سایت «روز آن‏لاین».

اعلام رسمی نامزدی میرحسین موسوی

نيک آهنگ کوثر: اعلام رسمی نامزدی میرحسین موسوی، آخرین نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران و سیاستمداری که دو دهه از سمت‌های اجرایی دور بوده، باعث تغییر گمانه زنی‌های انتخاباتی در دو جناح سیاسی ایران شده است. سید محمد خاتمی قبل از این گفته بود در صورت ورود میرحسین موسوی به انتخابات ریاست جمهوری، کاندیدای اصلاح‌طلبان نخواهد بود. در مورد ورود رسمی آقای موسوی به انتخابات، با آقایان اکبر منتجبی، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی در تهران و مسعود سفیری، کارشناس سیاسی در آمریکا گفت‌وگو کرده‌ام.

«در مجلس هشتم، ظرف پنج روز بودجه تصویب می‌شود»

مریم محمدی: بیش از یک سال است که دولت نهم در مورد «طرح تحول اقتصادی» که محور آن هدف‏مند کردن یارانه‏ها شمرده می‏شد، تبلیغ و تلاش کرده است. این طرح از جانب رییس جمهور جراحی اقتصادی و گامی موثر در راه حل مشکلات اقتصادی و نیز بهبود معیشت مردم قلمداد می‏شد. به طوری که در خرداد ماه سال جاری از جانب «فن‏آوری اطلاعات مرکز آمار ایران» سایتی به نام «پایگاه اطلاعاتی هدف‏مند کردن یارانه‏ها» رسما راه‏اندازی شد. در این مورد، با آقای محمد رضا خباز و نیز دکتر حسین عبده تبریزی گفت‏گوهایی داشته‏ام.

«با سه نامزد اصلاح‌‏طلب، مستحق احمدی‌‏نژاد هستیم»

مریم محمدی: اعلام رسمی کاندیداتوری موسوی برای دوره‏‌ی دهم ریاست جمهوری و هم‏‌چنین اکبر اعلمی، نماینده‏‌ی مردم تبریز در دوره‏‌های قبلی مجلس از خبرهای بیستم اسفندماه بود. همچنین هاشمی رفسنجانی برای بار دوم به ریاست مجلس خبرگان رهبری برگزیده شد. صادق زیباکلام در این باره در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «اصلاح‏‌طلبان با یک دغدغه‌‏ی بزرگ شکستن آرای خود روبه‌رو هستند. اگر در بیست و دوم خرداد، سه نامزد اصلاح‌‏طلب داشته باشیم، ما مستحق همان آقای احمدی‌‏نژاد هستیم. برای این‌که نخبگان اصلاح‌‏‏طلب سیاسی ما نتوانسته‏‌اند در حد این‌که یکی از آن‏‌ها نامزد شود، بین خودشان به اجماع برسند.»

«ایران با به رسمیت شناختن اسرائیل کنار نمی‌آید»

نیک‌آهنگ کوثر: هیلاری کلینتون در اجلاس شرم‌الشیخ و محمود عباس، رییس دولت خودگردان فلسطینی خواهان پایان دادن ایران به دخالت‌هایش در امور فلسطین شدند. از طرف دیگر آمریکا تلاش خود را برای کشاندن ایران به بحث افغانستان و گرفتن کمک‌های همدلانه از سران تهران علنی کرد. دکتر احمد زید‌آبادی در این باره می‌گوید: «‌ایران به طور رسمی هیچ‌وقت مشروعیت دولت محمود عباس را نفی نکرده است. با توجه به بحث‌هایی که در کنفرانس غزه گفته شد و موضعی که آقای عباس گرفت، قاعدتاً رابطه می‌تواند سرد و تیره شود و حتا در مراحلی هم ممکن است که حالت بحرانی پیدا کند.»

ابطحی: شانس انتخاب شدن خاتمی زیاد است

فینانشیال تایمز، ترجمه‌ی مجید روشن‌زاده: محمد‌علی ابطحی، مشاور سابق محمد خاتمی، معتقد است که با روی کار آمدن اوباما شانس نزدیکی ایران و آمریکا مهیا شده است. او در گفت وگو با روزنامه فینانشیال تایمز (چاپ آلمان) می‌گوید خاتمی بهترین فرد برای مذاکره با اوباماست. ابطحی با انتقاد از احمدی‌نژاد می‌گوید که سخنان آتشین و مشاجره برانگیز رییس جمهور ایران در خدمت ایران نیست. در مقابل سیاست‌های تند رییس جمهور ایران، ابطحی از سیاست گفتمان خاتمی که به گفته وی بر اصل دیالوگ و پرهیز از تعارض استوار است، حمایت می‌کند.

«نزدیکی به اوباما، کمک به اقتصاد روسیه است»

نیک‌آهنگ کوثر: انتشار خبر ارسال نامه‌ی باراک اوباما به دمیتری مدودف و افشای محتوای آن از سوی روزنامه‌ی نیویورک تایمز واکنش‌های دو طرف را برانگیخت. رییس جمهوری آمریکا گزارش این روزنامه را غیر دقیق توصیف کرد. دکتر علیرضا نامور حقیقی در این باره می‌گوید: رویکرد اوباما به چند دلیل برای روسیه بسیار مثبت است. «اوباما برخلاف آقای جورج بوش و جریان جمهوری‌خواه که نگاهی خصم‌آلود به روسیه دارند توانسته است با دیدگاهی چند جانبه‌گرایی نظر روس‌ها را به خودش جلب کند. روس‌ها به خوبی می‌دانند که با توجه به کاهش قیمت نفت، نزدیک شدن به اوباما به اقتصاد روسیه کمک مثبتی خواهد کرد.»

«فضای باز امروز، محصول دوران آقای خاتمی است»

مریم محمدی: همان‏طور که در خبرهای دو روز گذشته شنیدید، سخنرانی آقای خاتمی قرار بود در زیارتگاه شاه‏چراغ شیراز برگزار شود که بنا بر تصمیم مسئولان استانداری و فرمانداری این شهر، لغو شد. آقای خاتمی به ورزشگاه شهید دستغیب این شهر رفتند و با استقبال مردم در آن‌جا سخنرانی کردند. در همین ارتباط گفت‏گوهایی داشته‌ام با آقای صابر عباسیان، رییس ستاد جوانان حامی خاتمی در شیراز، هم‏چنین امید سعیدی یکی دیگر از اعضای این ستاد و نیز با یک خانم شیرازی تماس تلفنی برقرار کردم و نظر او را در این باره جویا شدم.

اگر موسوی بیاید، معادلات در هر دو جبهه تغییر می‌کند

مریم محمدی: در صحنه‏ی انتخابات ایران، برخلاف معمول رویدادهای انتخاباتی در جهان، شاهد یک ویژگی هستیم و آن این که، با هرچه نزدیک‏تر شدن به زمان انتخابات، ابهامات و سوالاتی که وجود دارند، به جای گشوده شدن، پیچیده‏تر و چشم‏انداز نهایی، مبهم‏تر می‏شود. در صحنه‏های پیش انتخاباتی نیز شاهد رویدادها و وقایعی هستیم که قابل تأمل هستند. در مورد رویدادهای انتخاباتی، با آقای محمد عطریانفر، رییس کمیته‏ی تبلیغات ستاد آقای خاتمی و هم‏چنین آقای دکتر ابراهیم امینی، عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی، گفت‏گوهایی کرده‏ام.

«در انتخابات ریاست جمهوری شرکت نمی‌کنم»

ترجمه‌ی مجید روشن زاده: شیرین عبادی در گفت‌وگو با روزنامه آلمانی «واتس» می‌گوید: «مساله بر سر پای‌بندی به اصول است. این اصول برای من بسیار با اهمیت‌اند. اگر قرار باشد که انسان‌ها در انتخابات شرکت کنند، باید آزادی انتخاب هم داشته باشند. در ایران اما این‌گونه نیست و صلاحیت کاندیداها باید نخست از طرف شورای نگهبان که اعضای آن منتخب مردم هم نیستند، تایید شود. از این رو، تازمانی که شورای نگهبان بر صلاحیت کاندیدها نظارت دارد، در انتخابت شرکت نخواهم کرد.»

«هاشمی از جبهه مشارکت خوشش نمی‌آید»

نیک‌آهنگ کوثر: به دنبال حمایت غلامحسین کرباسچی از مهدی کروبی و پیوستن محمد عطریانفر، از سران کارگزاران به ستاد سید محمد خاتمی، گمانه‌زنی‌ها در‌باره آینده این حزب آغاز شده است. مسعود سفیری در این باره در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «با شناختی که از هاشمی رفسنجانی دارم اعتقاد دارم که هاشمی رفسنجانی به چند دلیل کروبی را ترجیح می‌دهد. از جمله این‌که آقای کروبی را به‌خودش نزدیک‌تر و قابل اداره‌تر می‌داند. این نکته بسیار مهمی است چون هاشمی اعتقاد دارد که آدم‌ها را می‌شود اداره کرد. دوم این‌که آقای هاشمی به ‌شدت از اطرافیان آقای خاتمی آزرده‌خاطر هستند.»