دین و مذهب

آیت‌الله دستغیب، فقیه اخلاقی

سراج میردامادی: آیت‌الله سیدعلی محمد دستغیب، مرجع تقلید و عضو مجلس خبرگان رهبری، از جمله روحانیون برجسته‌ی حامی جنبش اعتراضی است که در طول یک‌سال‌ونیم گذشته انتقادات صریحی نسبت به مجموعه‌ی حاکمیت جمهوری اسلامی مطرح کرده است. در این مسیر، فشارهای زیادی نیز از سوی گروه‌های حامی دولت موسوم به لباس شخصی‌ها برای بیت او و مسجد محل فعالیت‌های مذهبی‌اش تحمیل شده است. محمدجواد اکبرین، دین‌پژوه مقیم فرانسه، درباره‌ی سابقه‌ی سیاسی و فکری آیت‌الله دستغیب در سال‌های پس از انقلاب می‌گوید.

سکولاریزاسیون و رفع تبعیض

مریم محمدی: آقای رضا علیجانی، نویسنده و پژوهش‏گر ملی‏- مذهبی، معتقد بود که حوزه‏‌ی بحث سکولاریسم و سکولاریزاسیون را در شرایط فعلی ایران، روی مسائل اجتماعی باید متمرکز کرد و در واقع جدایی نهاد دین از دولت، می‏‌تواند مبنای فعالیت‏های سیاسی جاری باشد و مفاهیم نظری و تئوری در این رابطه را می‏توان در پرانتز گذاشت. اما صاحب‏نظران اندیشه‏‌ی سکولاریستی در اندیشه‏ی غیردینی یا لائیک، به این تفاوت‏‌ها چگونه می‏اندیشند؟ در این رابطه با محمدرضا نیکفر گفت‌وگو کرده‌ام.

محارب، حکومتی است که بر مردم‌اش اسلحه می‌کشد

اردوان روزبه: به دنبال وقایع پس از رخداد عاشورا و عزم قاطع حاکمیت بر افزایش فشار و سرکوب، اصطلاح محارب در ادبیات سیاسی-حقوقی این روزهامناقشه‌برانگیز شد. این عنوان که جرمی فراتر از قوانین به حساب می‌آید بر کسانی وارد می‌شود که از نظر فقهی به حرب یا مبارزه با رسول خدا و نبی بپردازند؛ که مجازات آن بر اساس قوانین جزای اسلامی مرگ است. در این خصوص با علی ملکی، محقق علوم دینی گفت‌وگو کردم.

خدشه بر استقلال مرجعیت

ایرج ادیب‌زاده: آیت‌الله صانعی یکی از مراجع تقلید شیعه در ایران است که به‌خاطر نگرش نوگرایانه‌اش به ویژه در مسائل مربوط به حقوق زنان و نیز موضع‌گیری‌هایش در قبال مسائل پس از انتخابات مرجعی اصلاح‌طلب شناخته می‌شود. چندی پیش جامعه‌ مدرسین حوزه‌ی علمیه قم اعلام کرد که آیت‌الله صانعی فاقد ملاک‌های لازم برای تصدی مرجعیت بوده و مرجعیت او منتفی‌ است. در بررسی این موضوع با مهندس حسن شریعتمداری گفت‌وگو کرده‌ام.

انتخابات مجلس و گفتمان‌های دینی

دکتر حسن رضایی پژوهشگر مطالعات اسلامی در آلمان: «جامعه سیاسی اصلاح‌طلب اگرچه مدعی دین‌داری است اما جای شگفتی است که چرا برای بیان تصمیمات خود از یک عقلانیت آزاد دینی و یک گفتمان شفاف و توحیدی دوری می‌جوید. متاسفانه مواقعی مثل انتخابات که فرا می‌رسد گفتمان دینی یک‌سره در خدمت بنیادگرایان قرار می‌گیرد که آشکارا دین و گزاره‌های آن را با زور در می‌آمیزند و به مردم مسلمان هم القا می‌کنند که مخالفان قصد ضربه به احکام االهی دارند.»

دین و تبلیغات انتخاباتی در آمریکا

با نزدیک شدن به انتخابات سال 2008 ریاست جمهوری آمریکا، شبکه تلویزیونی "سی ان ان" آمریکا طی هفته های گذشته میزبان برنامه های مختلفی دراین زمینه بوده است. "رادیو زمانه" با انتشار بخشی از آنچه در این جلسات مطرح می شود، تلاش می کند حساسیت های جامعه آمریکا به موضوع مذهب و ایمان و رابطه آن با سیاست را با خوانندگان خود طی این گزارش ها درمیان بگذارد.

استفاده از "خیر" علیه "شر" نگران‌کننده است

آنچه می‌خوانيد سخنان باراک اوباما، از کانديداهای انتخابات رياست‌جمهوری 2008 آمريکاست در اجتماعی از گردانندگان کلیساها و سازمان‌های موسوم به "ایمان‌محور". گفت‌وگویی با مجری برنامه "صبح آمریکایی" شبکه‌ی سی‌ان‌ان که نشان می‌دهد موضوع مذهب در جامعه آمریکا چگونه در نگاه سیاستمداران این کشور منعکس می‌شود.

اروپا و آمریکا: بحران ایمان؟

طی سال‌های گذشته، موضوع نقش مذهب در سیاست و صحنه اجتماعی آمریکا و اروپا یکی از مسائل چالش‌برانگیز بوده است. دوماهنامه آتلانتیک آمریکا در شماره اخیر خود مقاله‌ای را به طرح این موضوع اختصاص داده است و اظهار داشته که در دوران بوش، گرایش به سکولاریسم در آمریکا درمیان مردم بیشتر شده است و این نه به دلیل اقبال به بی‌دینی، بلکه واکنشی به درهم‌آمیزی نهاد دین و دولت بوده است.

"ما ايراني هستيم...."

یهودیان ایران و افت و خیز زندگی‌اشان در سال‌های پس از انقلاب موضوع گزارش توماس زایفرت خبرنگار روزنامه اتریشی دی‌ پرسه است كه این روزها در تهران به سر می‌برد. زایفرت برای ارائه تصویر دقیق‌تری از زندگی این اقلیت مذهبی به سراغ آرش آبایی، سخنگوی جامعه یهودیان تهران رفته و حرف‌های او را نیز در لابلای گزارش خود آورده است.

در دفاع از افشين عليان

نقد داریوش مجلسی بر «جدال با اسلام سیاسی در کتاب نامه‌های یک ایرانی» منتشرشده در زمانه.

به نام پدر، پسر، روح‌القدس به ساخت مسجد کمک کنید!

فرانتس مویرر، کشیش کاتولیک اهل کُلن، در صدد است گفت‌وگو میان اسلام و مسیحیت را به طریقی مبتکرانه پیش ببرد. او برای ساخت مسجد بزرگی در محله‌ی «ارنفلد» شهر کلن پول جمع می‌کند.

نقشه نفرت درست کردن چقدر ساده است!

رابرت فيسک در اينديپندنت می‌نویسد: این هفته در نيويورک از کنارِ يک قفسه‌ی کتاب رد می‌شدم و چشم‌ام به مجله‌ی «تايم» افتاد. پشت جلدش تصویری بود – که می‌توانست پشت جلدِ يک مجله‌ی نازی دهه‌ی ۱۹۳۰ باشد – دو مرد بالاپوش به تن يکی با لباسِ سياه و ديگری با شال‌گردنی چهارخانه. تيتر اين بود: «شيعه در مقابل سنی: چرا اين‌ها از هم نفرت دارند؟».

من يک تروريست آموزش‌ديده‌ مسلمان‌ام

آن سينگلتون می‌گويد: «مجاهدين واقعاً خيلی به خودشان بها می‌دادند. تا وقتی به آن‌ها بپيوندی احساس کنی آدم خاصی هستی. فکر می‌کردم منجی جهان شده‌ام و برای مجاهدين دست به هر کاری خواهم زد».
آن که از مجاهدين جدا شده است می‌گويد: «آن‌ها به من می‌گفتند که بايد بی‌چون و چرا سرسپرده‌ی آن‌ها باشم.»

چرا یهودیان از ایران فرار نمی کنند؟

با وجود آن که محمود احمدی نژاد، رییس جمهور ایران، کشتار یهودیان در خلال جنگ جهانی دوم به دست نازیها را انکار کرده و خواستار نابودی اسراییل شده، یهودیان مهاجر دلیل مهاجرت خود را بیشتر مسائل اقتصادی و خانوادگی عنوان کرده اند تا انگیزه های سیاسی

آخوند آخوند است!

این دو سه روزه بحثهای مربوط به بازداشت آقای کاظمینی بروجردی و طرفدارانش زیاد این طرف و آن طرف هست. معمولا همه به غلط فکر می کنند این نوه آقای بروجردی معروف است و باز به غلط فکر می کنند خیلی آدم حسابی است. در حالی که ایشان نسبتی با آقای بروجردی ندارد و آنقدر که من شنیده ام از او، چندان آدم باسواد و مهمی هم نیست. اما هیچکدام از این حرفها که نوشتم و می خواهم بنویسم توجیه کننده رفتاری که حکومت با ایشان و هوادارانش داشت نیست.

اصالت حلقه پاپ

"کريستيان اش" از مسئولان ارشد امور فرهنگی در آلمان، در سرمقاله روزنامه "برلينر سايتونگ" نوشت: «سخنرانی پاپ، بازی کم‌نظيری با تضادها و تناقضات بود،‌ چرا که تنها با تناقضات می‌توان فکر و انديشه اسکولاستيک را به حرکت در‌آورد.»

لوموند: اظهارات پاپ خطا بود

آن چه مشخص است اين است كه پاپ بنديکت شانزدهم پس از انتخابش به رهبري کاتوليک‌های جهان، همواره بر گفت‌وگوي ميان واتيكان و مسلمانان تأكيد داشته است. زيرا كليساي كاتوليك نمي‌تواند در شكل‌گيري صلح جهاني سهيم نباشد، چه برسد به اينكه اسلام را جبهه‌اي مخالف بخواند.

چرا احمدی‌نژاد از سکولاریسم می‌هراسد؟

محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهوری ایران هر گاه با دانشجویان دیدار کرده درباره تغییر فضای دانشگاه‌ها سخن گفته است. هراس او این بار روشن‌تر از همیشه است او از رواج سکولاریسم می‌ترسد.

سروش: دين و مدرنيته دو مغالطه بزرگ

دکتر سروش که به دليل نبود امنيت نتوانست در همايش شرکت کند مقاله ای فرستاد که در آن مدرنیته را فاقد ذات و روح بر می شمرد و می گويد مدرنیته چیزی نیست جز علم مدرن، فلسفه مدرن، سیاست مدرن، هنر مدرن، اقتصاد مدرن و وقتی می پرسیم مدرنیته با دین چه می کند در حقیقت ده ها سوال را به هم ریخته ایم و طالب پاسخ واحد شده ایم.

دین و دولت؛ مدرنیته و مذهب

رابطه "مذهب و دموکراسی" که بعد از به قدرت رسیدن اصلاح طلبان در دوم خرداد 76 بیش از هر زمان به بحث روز روشنفکران و سیاسیون در ایران تبدیل شده بود، دیروز بار دیگر به عنوان سمیناری اختصاص یافته بود که مرکز اسلامی شمال کالیفرنیا به همراهی اتحادیه خداشناسان ( الهیات ) در ساختمان این مرکز در شهر "اوکلند" امریکا برگزار کرد.