Oct 2007

رمزگشایی از پیشنهاد محرمانه پوتین به آیت الله خامنه‌ای

محتوای این پیشنهاد چه بود؟ این سوالی است که بعد از تایید، ذهن بسیاری از تحلیل‌گران سیاسی را به خود مشغول کرده است. استراتژیست‌های سیاسی متفق القول بر این باورند که پیشنهاد رییس جمهور روسیه ارتباط مستقیمی با پرونده هسته‌ای ایران دارد، اما رمزگشایی از این پیام محرمانه با مطالعه نشانه‌های پیرامونی و گزاره‌های پنهانِ سیاسی، گویای این واقعیت است که پیشنهاد پوتین اصولآ هیچ ارتباط مستقیم با بحران هسته‌ای ایران نداشته و مسایل راهبردی‌تری را در بر می‌گرفته است.

«لاریجانی خبر استعفای خودش را ابتدا از تلویزیون شنید»

استعفای علی لاریجانی، نیمه‌کاره ماندن سفر احمدی‌نژاد به ارمنستان، طرح آمریکا برای احداث دیوار در مرز ایران و عراق و رد درخواست ایران برای مشارکت در برنامه هسته‌ای بحرین، از جمله موضوعات روزنامه‌های عربی هفته گذشته بودند. الشرق الاوسط به نقل از یکی از نزدیکان لاریجانی می‌نویسد: «لاریجانی خبر استعفای خودش را قبل از تقدیم رسمی آن به احمدی‌نژاد، از صدا و سیمای جمهوری اسلامی شنیده است.»

اختلاف انتخاباتی حزب الله لبنان با ایران

علت این‌كه تاكنون جنبش حزب‌الله لبنان به طور صریح نامزد مورد نظر خود برای ریاست جمهوری را معرفی نكرده است وجود اختلاف در کادر رهبری این جنبش است. رهبران حزب‌الله هم اکنون به دو دسته سیاسی مخالف تقسیم شده‌ا‌‌‌ند؛ دسته اول كه از سوریه حمایت می‌کند را سید حسن نصرالله هدایت کرده و دسته دوم را كه ایران حمایت می‌كند، شیخ نعیم قاسم رهبری می‌كند.

عمر مشاركت دو رقمي شد

حزب مشاركت که بزرگترین حزب قانونی در ایران است، در دو سال اخير و با وجود نداشتن روزنامه خاص خود در يك حوزه‌ي ويژه جاي پاي خود را محكم كرده است؛ كاري كه احتمالا بي‌ربط با اهداف سياسي آينده نيست. اين حزب اصلاح‌طلب تلاش كرده تا خود را در موضع «دولت سايه» قرار دهد و در حوزه‌هاي مختلف به نقد دولت احمدی نژاد بپردازد؛ اقدامي كه هيچ حزب ديگري نخواسته و يا نتوانسته است انجام دهد.

حمله به ايران، تقویت احمدی‌نژاد

با بالا گرفتن درگيری‌ها با غرب، توجه به تغيير کانون‌های قدرتی که در نظام سياسی مبهم ايران جريان دارد، مهم است. احمدی‌نژاد شايد سخنان چالش‌آفرين ديگری نيز بگويد، اما اختيارات عمل به آن‌ها را ندارد. در واقع، تنها يک رویارويی نظامی با آمريکا می‌تواند او را به مرکز تصميم‌گيری باز گرداند.

شکست در صلح، پیروزی در جنگ

شورشیان کرد با اعلام جنگ به ترکیه چه اهدافی را دنبال می‌کنند؟ مطمئناً رهبران پ.ک.ک به هر اقدامی دست خواهند زد تا مانع گشایش و پیشرفت راه حل سیاسی باشند. زیرا بازگشت آرامش به مناطق مرزی شمال عراق و عادی شدن وضعیت در اقلیم کردستان عراق، به‌هیچ وجه به سود آن‌ها نیست.

«به نظر نمی‌رسد تحول جدیدی رخ داده باشد»

محمدرضا جلیلی، استاد مؤسسه عالی مطالعات بین‌المللی دانشگاه ژنو در گفتگو با زمانه، درباره مذاکرات روز سه‌شنبه ایران و اتحادیه اروپا می‌گوید: «به جز آشنایی با نماینده جدید ایران و یک مقدار مذاکرات مقدماتی، به نظر نمی‌رسد که تحول جدیدی در مسأله رخ داده باشد؛ چون در این زمینه چیزی اعلام نشده است.»

«دولت نهم، در مورد مسائل ملی، جناحی فکر می‌کند»

دکتر علی‌رضا نامور حقیقی، کارشناس سیاسی و مدرس دانشگاه ساکن تورنتو می‌گوید: «هر چند آقای جلیلی در حد و اندازه مذاکره با سولانا نیست؛ ولی آقای احمدی‌نژاد می‌خواهد کاری کند که روند آینده مذاکرات و روند آینده مذاکرات در صورت موفقیت، به نام دولت نهم و ایشان ثبت شود. برداشت اروپایی‌ها در قبال این تغییر، اختلاف نظر شدید در درون ایران درباره مسائل هسته‌ای و پیش‌برد برنامه‌های هسته‌ای است»

«فکر نمی‌کنم رهبری به این استعفا راضی بوده باشد»

محمد عطریانفر در مورد استعفای علی لاریجانی از دبیری شورای عالی امنیت ملی و جانشینی سعید جلیلی به جای وی می‌گوید: «آقای لاریجانی، عملاً در جایی قرار گرفته بودند که در سه موقعیت سخن می‌گفتند. یک، دبیر شورای عالی امنیت ملی بودند. دوم نماینده رهبری بودند و سوم این که خود ایشان در دوران مسئولیت آقای روحانی، عضو شورای عالی امنیت ملی بودند. در حالی که در وضعیت فعلی، جناب آقای جلیلی فاقد دو مورد دیگر هستند»

ترکیه در وضعیت آچمز

به اعتقاد تهران، حمله نظامی ترکیه به مناطق کردنشین، می‌تواند نتایج ملموسی برای جمهوری اسلامی داشته باشد. ضربه قابل توجه به روابط استراتژیک آنکارا و واشنگتن، بحرانی‌تر شدن شرایط حاکم بر روابط کردهای عراق و ترکیه، تعمیق تنش‌های نظامی و سیاسی امریکا در عراق و افزایش گرهی دیگر به کلاف سردرگم تحولات سیاسی-امنیتی در بغداد از دستاوردهای این اقدام برای ایران محسوب می‌شود.

حمله به ایران از اسرائیل صورت می گیرد؟

در رسانه‌ها شايعات متعددي در خصوص توان‌مندي‌ها و آمادگي‌هاي نظامي ايران و اسرائيل مطرح مي‌شود. چندي پيش يك روزنامه اسرائيلي از قول مقامات امنيتي اين دولت، از هدف‌گيري 600 نقطه در خاك اسرائيل توسط موشك‌هاي ايراني خبر داده بود. در روزهاي اخير يك مقام نظامي ايران اين رقم را به مراتب بالاتر برده و از آمادگي ايران براي شليك 11 هزار موشك و راكت در اولين دقايق حمله احتمالي به ايران خبر داد.

آمریکا،‌ ایران و درس‌های بحران اتمی‌شدن چین

تلاش چین تحت رهبری مائو برای دستیابی به سلاح هسته‌ای چه شباهت‌هایی با بحران اتمی امروز ایران دارد؟ در کاخ سفید در آن روزها چه مباحثی جریان داشت و چرا نیکسون نهایتاً‌ جنگ پیش‌گیرانه علیه چین را مفید ندانست؟ آیا سیاست و رویکرد آن زمان کاخ سفید را می‌توان در حل چالش هسته‌ای ایران به کار گرفت؟

پیروزی رادیکالیسم بر اعتدال‌گرایی

علی لاریجانی، مردی برای تمام بحران‌های ایران بود؛ اما تفاوت زبانِ پیچیده و بی‌روح لاریجانی با لفاظی مهیج احمدی‌نژاد چیزی نبود که از نگاه تیزبینانه تحلیل‌گران سیاسی پنهان بماند. نرم‌خویی لاریجانی در دو سال گذشته، چندان با مشی انقلابی دیپلماسی دولت نهم سازگاری نداشت. در بسیاری از موضع‌گیری‌های هسته‌ای، آن چه لاریجانی دنبال می‌کرد، با اخلاق سیاسی احمدی‌نژاد سازگار نبود.

پیام استعفای لاریجانی

استعفای علی لاریجانی ممکن است به معنای اعتراض او به دخالت‌های مداوم احمدی‌نژاد در پرونده هسته‌ای و یا با هدف زمینه‌چینی برای ریاست او بر مجلس هشتم باشد. اما مهم‌ترین معنای سیاسی این استعفا، کناره‌گیری پاره‌ی دیگری از جناح اصول‌گرا از صف حامیان دولت نهم است.

وقتی ترویج دموکراسی به ضد خودش بدل می‌شود

هاله اسفندیاری می‌نویسد: «یک ماه پیش که محمود احمدی‌نژاد، رییس جمهور ایران، در برابر اعضای هیأت علمی و دانشجویان دانشگاه کلمبیا سخنرانی می‌کرد، از تمام حضار دعوت کرد که به ایران بیایند و با اعضای هیأت علمی و دانشجویان ۴۰۰ دانشگاه ایران گفت‌وگو کنند. او این نکته را ذکر نکرد که دانشگاهیان ایران از پذیرفتن دعوت‌نامه‌های شرکت در همایش‌های خارج از کشور امتناع می‌کنند؛ از بیم دستگیر شدن و متهم شدن به تعلق به شبکه‌‌هایی که برای ایجاد تغییر در رژیم در کشورشان کار می‌کنند.»

پاکستان آبستن تحولات خطرناک

تمایل حکومت نظامی مشرف برای مذاکره با مخالفان خود نشان می‌دهد که او برای رهایی از بحران سیاسی داخلی از یک سو و کاهش محبوبیتش در سوی دیگر، مجبور شده دست به تقسیم قدرت بزند. برای حفظ و بقای حکومت، مشرف در پی ایجاد موازنه‌ای سیاسی نسبتا عادلانه بین پنج قطب سیاسی کشور، یعنی ارتش، حزب مردم، حزب مسلم‌لیگ شاخه نواز، دیوان عالی و جناح اسلامی بر ‌آمده است.

دستاوردهای سفر تاریخی پوتین به تهران

تغییر لحن بی‌سابقه بوش در کنفرانس خبری روز چهارشنبه‌اش مبنی بر احتمال بروز جنگ جهانی سوم به علت احتمال دستیابی ایران به بمب هسته‌ای می‌تواند نشانگر دستاوردهایی برای ایران از دیدار پوتین باشد که آمریکا می کوشید با بازداشتن رهبر روسیه از سفر به تهران از آن جلوگیری کند.

خدمات ايران به حزب‌الله لبنان

فعاليت‌هاي ايران در زمينه بازسازي لبنان به حدي گسترده بوده كه تعجب بسياري از ناظران را برانگيخته است. چندي پيش خالد قباني، وزير علوم و آموزش و پرورش لبنان گفت: «فعاليت‌هاي ايران در اين زمينه همه را شگفت‌زده كرده است.» مقام‌هاي جمهوري اسلامي اين كار را «يك وظيفه انساني» مي‌نامند، اما برخي در لبنان معتقدند كمك‌هاي ايران، سياسي و به منظور بازيابي محبوبيت از دست رفته حزب الله در جنگ 33 روزه است.

«همه‌ی مسلمین، شیعه هستند»

حمله اسراییل به سوریه، مناقشه‌ هسته‌ای ایران و آمریکا، درگیری‌های قومی در منطقه و «زیبایی خانم‌ها در ایران» از جمله سوژه‌های روزنامه‌های عربی هفته گذشته بوده‌اند. اما یکی از جالب‌ترین مطالب این روزنامه‌ها، خبر روزنامه «السفیر» از سخنرانی قذافی، رهبر لیبی است که گفته: «همه مسلمین شیعه‌اند؛ زیرا همه آن‌ها پیرو اهل بیت هستند.»

اصلاح‌طلبان و انتخابات مجلس هشتم

به نظر مي‌رسد در يك ماه اخير، زمزمه‌هايي از گوشه و كنار جبهه اصلاحات به گوش مي‌رسد كه با وارد كردن ايرادات و انتقاداتي، لزوم شركت در انتخابات و مفيد بودن آن را زير سوال مي‌برند. البته پيش از اين هم بخشي از اصلاح طلبان سالهاي گذشته به استراتژي «تحريم انتخابات» آورده بودند. ولي اكنون موضوع كمي متفاوت است؛ اين بار كساني در برابر حاميان شركت در انتخابات، يك علامت سوال قرار مي‌دهند كه قبلا خود از سرسخت‌ترين مدافعان شركت در انتخابات بوده‌اند.