Jan 2009

گزینه‌‌ی بعدی اصلاح‌طلبان: موسوی یا خاتمی؟

مریم محمدی: در حالی که انتخابات ریاست جمهوری دهم ایران کمتر از پنج ماه دیگر برگزار می‌شود، جز آقای کروبی که حضور خودشان را در انتخابات قطعی اعلام کرده‌‌اند، هنوز کاندیدای رسمی در انتخابات نداریم. پیرامون بحث‌‌های مربوط به آرایش صحنه‌‌ی سیاسی انتخابات، ترتیب شرکت و تعداد کاندیداها، به ویژه از دو جناح اصلی کشور با آقایان دکتر احمد زیدآبادی، دبیر کل سازمان ادوار تحکیم وحدت که سازمان متبوع وی از ماه‌‌ها پیش بر نامزدی آقای نوری اصرار داشته، و نیز محمدعلی ابطحی از چهره‌‌های سرشناس نزدیک به آقای خاتمی که در دو دوره‌ی ریاست جمهوری وی رییس دفتر و معاون حقوقی پارلمانی ایشان بودند، گفت و گو کرده‌‌ام.

«نفت و گاز باید در اولویت ایران قرار می‌گرفت»

مریم محمدی: کنفرانس پروژه‌ی گازی ناباکو در بوداپست، پایتخت مجارستان برگزار شد. این پروژه برای رساندن گاز آسیای مرکزی و خاورمیانه به اروپا تهیه شده است و از طریق کشورهایی چون ترکیه، بلغارستان، رومانی و مجارستان گاز مورد نیاز اروپا را تأمین خواهد کرد. دکتر رضا تقی‌زاده درباره‌ی عدم حضور ایران در این نشست می‌گوید: «شرایط سیاسی در ایران می‌تواند همان دشواری‌هایی را برای اروپا ایجاد کند که در حال حاضر روسیه با شدت کمتری دارد. به این علت، علاقه‌ی آن‌ها به کشورهایی مثل آذربایجان و ترکمنستان است که دارای شرایط متفاوت سیاسی هستند.»

هندوانه سربسته‌ای به نام میرحسین موسوی

نیک‌آهنگ کوثر: وقتی سید محمد علی ابطحی در وبلاگ خود میرحسین موسوی، نخست وزیر دوران جنگ را به هندوانه‌ای سربسته تشبیه کرد، برای بسیاری از مخاطبان از جمله نسل جوان این سوال مطرح شد که میرحسین کیست؟ مهندس موسوی که در طول بیست سال گدشته ساکت‌ترین شخصیت سیاسی نظام محسوب می‌شود، هر چهار سال یک بار نامش سر زبان‌ها می‌افتد و بعد هم به فراموشی سپرده می‌شود. اما این بار شاید از او بیشتر بشنویم. مسعود سفیری،روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی ساکن آمریکا معتقد است که اگر اختلاف میرحسین موسوی با آیت‌الله خامنه‌ای حل شود، نه تنها اصلاح‌طلب‌ها که بخشی از اصولگرایان ممکن است به او روی بیاورند.

«فعلاً آمریکا بر سر مجاهدین با ایران معامله نمی‌کند»

نیک‌آهنگ کوثر: با خروج نام سازمان مجاهدین خلق ایران از فهرست سازمان‌های تروریستی، توسط اتحادیه‌ی اروپا مطمئناً تغییرات زیادی در روند مذاکرات هسته‌ای ایران با کشورهای ۱+۵ صورت خواهد گرفت. در این میان معلوم نیست ایالات متحده چه واکنشی نسبت به این تحول از خود نشان خواهد داد. دکتر علیرضا نامور حقیقی معتقد است: «اگر دولت اوباما بخواهد به یک معامله‌ی امنیتی و سیاسی با ایران دست پیدا کند، این کار را در وضعیت فعلی انجام نخواهد داد و موقعی به سمت آن می‌رود که به طور کلی از این‌که بتواند با ایران به یک توافق دست پیدا کند، ناامید شود.»

معامله بر سر مجاهدین یا تصمیمی قضایی؟

مریم محمدی: طبق تصمیم اتحادیه‏‌ی اروپا، مجاهدین در ۲۷ کشور اتحادیه‏‌ی اروپا دیگر تروریست محسوب نمی‌‏شوند و اموال آن‌‏ها که در کشورهای اتحادیه‏‌ی اروپا مسدود شده بود، به آنان بازگردانده می‌‏شود. در گفت و گوهایی با آقایان دکتر عبدالکریم لاهیجی، حقوقدان در پاریس، آقای دکتر بنی‌‏صدر، رییس جمهور سابق ایران که در مقطعی همکاری با مجاهدین را پذیرفته بود و همچنین دکتر سعید محمودی، استاد روابط بین‌‏الملل در سوئد، به بررسی این خبر پرداخته‏‌ام.

فرامین حکومتی اوباما

نیک‌آهنگ کوثر: همیشه در تاریخ آمریکا، تأکید زیادی روی عملکرد صد روز نخست روسای جمهوری این کشور شده است. معمولاً تصمیم‌گیری‌ها و گفته‌های روسای قوه مجریه، مبنای پیش‌بینی روند کل چهار سال دوره‌ی رییس جمهوری بوده است. تصمیم اوباما برای بستن زندان نظامی گوانتانامو تا سال آینده و متوقف کردن محاکمات برای صد و بیست روز گرچه اقدام عاجلی به حساب نمی‌آید اما با واکنش‌های متضادی در داخل آمریکا روبه‌رو شده است. اقدام مهم دیگر اوباما، تعطیلی زندان‌های مخفی سیا است.

محبیان: احمدی‌نژاد در مقابل کروبی رأی می‌آورد

مریم محمدی: اصلاح‌طلبان منظر ثابتی را که حضور حداقل دو نامزد از دو جناح خواهد بود قطعیت بخشیدند. آقای کروبی از یک‌ سو و خاتمی یا موسوی از سوی دیگر. اما تحرکات درونی اصول‌گرایان کمتر انعکاس بیرونی دارد و این ذهنیت را به وجود می‌آورد آ‌ن‌ها قبل از هر تصمیم مهمی در انتظار روشن شدن گزینه‌ی دوم اصلاح‌طلبان هستند. امیر محبیان در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «‌با حضور آقای کروبی برد برای آقای احمدی‌نژاد تقریباً مشخص است. از نظر من ریسک بیشتر برای زمانی است که آقای احمدی‌نژاد بخواهد در مقابل آقای میر‌حسین قرار بگیرد.»

«رفع تبعیض در همه جا، از همه کس»

دکتر حبیب‏الله پیمان، عضو شورای مرکزی «شورای فعالان ملی مذهبی» در ارتباط با بیانیه انتخاباتی «شورای ملی مذهبی» به زمانه می‌گوید: «کلا، به این که بتوان اصلاحات را از طریق انتخابات و حضور در مراکز تصمیم‏گیری به سمتی هدایت کرد که موجب استقرار دمکراسی‏‏، عدالت اجتماعی و توسعه بشود، باور نداریم. معتقد هستیم که پایه‏های اصلی دمکراسی، عدالت یا توسعه‏ی پایدار، باید در مناسبات و روابط درون جامعه حتما نهادینه شود. و صرف وضع قوانینی در تصحیح حکومت و حتی حضور افرادی دمکرات و معتقد به توسعه، کافی نیست تا جامعه‏ی ما دمکراتیزه شود.»

سانسور خبری مدل اسرائیلی‌ها

با وجود برقراری آتش‌بس در غزه، اسرائیلی‌ها هنوز اجازه حضور گروه‌های خبری در غزه را نمی‌دهند. سانسور خبری شدید...

پس از آتش‌‌بس در غزه

سعید شروینی: اسرائیل می‌‌گوید در جنگ اخیر در غزه به فراتر از اهداف خود دست یافته است، هر چند معلوم نیست این اهداف دقیقاً چه بوده‌اند و تا چه حد از این پس اسرائیل در آرامش و امنیت به سر خواهد برد. ولی دست‌کم دو نتیجه‌ی قطعی برای این جنگ می‌توان متصور شد، افزایش کینه و نفرت در منطقه و بهبود موقعیت انتخاباتی دو حزب کارگر و کادیما در اسرائیل.

نشست مطبوعاتی رییس جمهور و سه پرسش

مریم محمدی: رییس‌ جمهور ایران در دهمین نشست مطبوعاتی خود در تهران به پرسش‌های برخی خبرنگاران خارجی و داخلی پاسخ داد. در مورد برخورد رییس‌ جمهور با مسأله‌ی ارتباط با آمریکا و احتمال مذاکره با دولت آتی آمریکا، کاهش قیمت کالاهای اساسی و مسکن در ایران و این‌که به زودی لایحه‌ای تقدیم مجلس خواهد شد که دولت از مجلس می‌خواهد به دادگاه‌های ایران اجازه بدهد تا سران رژیم اسرائیل را به عنوان جنایتکار جنگی در دادگاه‌های ایران محاکمه کنند، با سه تن از کارشناسان داخل و خارج ایران گفت و گو کرده‌ام.

«اصلاح‌طلبان، با اجماع شانس پیروزی بیشتری دارند»

مریم محمدی: در حالی که حدود شش ماه تا انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده، هنوز تکلیف کاندیداهای جناح‌های مختلف سیاسی مشخص نشده است. در مورد فعل و انفعالات جدید در فضای سیاسی کشور و سمت و سوی انتخابات آینده با فرخ نگهدار، تحلیل‌گر سیاسی مقیم لندن گفت و گو کردم. او می‌گوید: «به نظر من انتخابات دوره‌ی دهم تقریباً دارد با انتخابات دوره‌ی نهم مشابه می‌شود. یعنی تا آستانه‌ی انتخابات هنوز معلوم نبود که هر کدام از این جناح‌ها نامزد اصلی دارند یا نه. اگر یادتان باشد در انتخابات دور قبلی که آقای احمدی‌نژاد انتخاب شد تا آستانه‌ی انتخابات تقریباً مشخص نبود که اجماعی حول یک نامزد وجود دارد یا نه.»

‌پل پیروزی غزه

لس‌آنجلس تایمز، ترجمه‌ی شهرزاد سامانی: هفته گذشته جنگ غزه غذای اصلی میز غذاخوری خانوادگی‌ام شد. دخترم درحالی که گریه می‌کرد پرسید: «وقتی هم سن من بودید، هر ده سال یک‌بار جنگی در‌می‌گرفت و در کنارش امیدی همیشگی وجود داشت. من فقط ۲۶ سال دارم و در خاطره‌ام پنج جنگ را سپرده‌ام. می‌توانی معنی‌اش را بفهمی؟» دخترم درحالی که این سوال را می‌پرسید، اشک می‌ریخت. همسرش را که سه ماه پیش با او ازدواج کرد به ارتش خوانده‌اند تا یا به دیگری صدمه بزند یا خودش صدمه ببیند.

وقتی آمریکا، ایران را از حمله اسرائیل نجات داد

نیک‌آهنگ کوثر: دیروز نیویورک تایمز در گزارشی تاکید کرد که اسرائیل قصد داشته است به مراکز هسته‌ای ایران در نطنز حمله کند .اسرائیل تا پیش از انتشار گزارش امنیت ملی آمریکا، منتظر بود آمریکا آغازگر حمله باشد .وقتی با انتشار گزارش برآورد امنیت ملی مراکز امنیتی آمریکا، مقام‌های کاخ سفید مجبور شدند از برنامه خود برای حمله نظامی به اهداف خاصی در ایران صرف‌نظر کنند، اسرائیل که منتظر بود با همکاری بزرگ‌ترین متحدش، دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را به تعویق اندازد، مجبور شد دربرنامه‌هایش تجدیدنظر کند. به گزارش نیویورک تایمز، اسرائیل قصد داشته خود به صورتی یک‌طرفه این اقدام را تا پیش از کنار رفتن جورج بوش انجام دهد.

چرا خاتمی تعلل می‌کند؟‬

مریم محمدی: کاندیداتوری محمد خاتمی به گزینه‌ی قطعی سطح وسیعی از اصلاح‌طلبان به ویژه سه حزب کارگزاران سازندگی، مشارکت و مجاهدین انقلاب اسلامی تبدیل شده است. اما پس از رسیدن به چنین اجماع بزرگی، سکوت آقای خاتمی و پاسخ‌های دو پهلو به مسأله‌ی آمدن یا نیامدن به مرور شایعاتی را در مورد عدم آمادگی او برای حضور در انتخابات دامن زد. در همین رابطه با کمال سجادی از اعضای شورای مرکزی حزب کارگزاران و آذر منصوری، معاون سیاسی حزب مشارکت گفت و گو کرده‌ام.

برخورد رسانه‌های غربی با غزه: پیشداوری یا زاویه دید؟

نیک‌آهنگ کوثر:‌ امروز با پیتر مارتین، یکی از دبیران سابق خبری روزنامه تورنتو ستار که الان مدرس روزنامه‌نگاری است گفت‌وگو کردم. پیتر مارتین که سابقه‌ای طولانی در تحلیل خبرهای بین‌المللی دارد نیز به مساله منع ورود خبرنگاران به داخل غزه اشاره کرد، اما گفت که فعالیت فوق‌العاده بخش انگلیسی زبان تلویزیون الجزیره تا حدی تواسنته است فضای داخل غزه را نشان دهد، اما کافی نیست.

نگاه فلسطینی به بحران غزه

نیک‌آهنگ کوثر: گفت‌وگو با روزنامه‌نگاران ساکن غزه یکی از سخت‌ترین کارهای دنیاست. ارتباط خیلی از خبرنگاران فلسطینی درون غزه با بیرون قطع شده و تنها از طریق معدود خطوط ارتباطی اینترنتی توانسته‌اند با نزدیکان خود ارتباط برقرار کنند. امروز با لمیس انس، خبرنگار فلسطینی و مجری سابق یکی از رادیوهای نابلس که الان ساکن لندن است گفتگو کردم.

تلاش بی‌ثمر اسرائیلی‌های مخالف جنگ

نیک‌آهنگ کوثر: در پی شکسته شدن آتش‌بس میان حماس و اسرائیل، تنش میان نیروهای دو طرف روز به روز شدیدتر می‌شود. علی‌رغم تلاش گروه‌های طرفدار صلح در جهان و حتی درون خاک اسرائیل، جنگ گزینه اصلی طرفین دعوا است. لیزا گلدمن، خبرنگار اسرائیلی در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «هشتاد درصد مردم اسرائیل، طرفدار حملات هوایی اسرائیل علیه حماس و حدوداً پنجاه درصد طرفدار حمله نیروی زمینی هستند. اما می‌توان گفت حداقل بیست درصد مردم مخالف جنگ هستند.»

تعویق یا خارج شدن طرح استیضاح وزیر کشاورزی؟

مریم محمدی: پس از عدم توفیق علی کردان در کسب رأی اعتماد مجدد از مجلس، گفته شد کل کابینه‌ی آقای احمدی‌نژاد با استیضاح یک وزیر دیگر در برابر خطر رأی اعتماد مجدد و احتمالاً سقوط قرار می‌گیرد. ولی رییس مجلس اعلام کرد قانون ضرورت کسب رأی اعتماد مجدد شامل دولت آقای احمدی‌نژاد نخواهد شد، و به این ترتیب استیضاح وزیر جهاد کشاورزی در دستور قرار گرفت. اما شنبه سخنگوی دولت، اعلام کرد این طرح منتفی شده است. در این باره با دو تن از نمایندگان مجلس و خبرنگار پارلمانی تهران گفت و گو کرده‌ام.

۲۰۰۹: سالی سخت برای روزنامه‌نگاران ایرانی

نیک‌آهنگ کوثر: با توقیف روزنامه کارگزاران به بهانه اهانت به جنبش حماس، و ایجاد محدودیت‌های بیشتر برای شیرین عبادی، مطرح‌ترین مدافع حقوق بشر در ایران و کسی که بارها وکیل مدافع روزنامه‌نگاران و فعالان جنبش مدنی بوده است، می‌توان از قبل پیش‌بینی کرد که سال ۲۰۰۹ برای بسیاری از روزنامه‌نگاران و فعالان اجتماعی ایرانی سالی سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود.