گزارش ويژه

«جنبش دانشجویی پیاده‌روی گروه‌های سیاسی نیست»

فرشاد محمدی: پیرامون برخی انتقاد‌های طرح شده از سوی اصلاح‌طلبان و همچنین وضعیت جنبش دانشجویی در شرایط کنونی با سلمان سیما گفت‌وگویی انجام داده‌ایم. سلمان سیما، عضو کمیته‌ی سیاسی سازمان ادوار تحکیم وحدت و از فعالین دانشجویی دانشگاه آزاد است که در آبان‌ماه سال گذشته بازداشت و در اسفندماه آزاد شد و هم اکنون در خارج از کشور به‌سر می‌برد.

«فکر می‌کردند به خانه تیمی حمله کرده‌اند»

مریم محمدی: مقامات امنیتی ایران در هفته‏های گذشته هشدار داده بودند که اخلال در طرح هدفمندی یارانه‏ها را تحمل نخواهند کرد.به موازات این خبرها، این شایعه که انتقاد از قانون هدفمندی یارانه‏ها جرم محسوب می‏شود، قوت گرفته بود و در ساعات اولیه‏ی بامداد روز گذشته، خبر دستگیری دکتر فریبرز رییس‏دانا، اقتصاددانی منتشر شد که بارها در نوشته‏ها یا مصاحبه‏های خود از این این طرح انتقاد کرده است. با آزاده‏ فرقانی، همسر فریبرز رییس‏دانا در این زمینه گفت‏وگو کرده‏ام.

شکستن اعتصاب غذا به نفع کیست؟

سراج‌الدین میردامادی: برخی براین باورند که پیام به زندانی برای شکستن اعتصاب غذا پشتیبانی از خواسته‌های به‌حق زندانی نیست و به او برای دست یافتن به حقوق خود کمک نمی‌کند. آیا تقاضا از زندانی سیاسی برای شکستن اعتصاب غذایش، می‌تواند به او در مسیر دستیابی به خواسته‌هایش کمک‌کننده باشد؟ در این‌باره با دکتر مهدی خزعلی، که خود تجربه‌ی زندان و اعتصاب غذا را داشته و مسیح علی‌نژاد، روزنامه‌نگار مقیم انگلیس گفت‌وگو کرده‌ام.

«احمد قابل شانه‌ از زیر بار مسئولیت خالی نمی‌‌کند»

مریم محمدی: احمد قابل، دین‌‏پژوه و شاگرد آیت‏‌الله منتظری، یکی از این چهره‏‌های شناخته‏‌شده است. او چندین‏‌بار انتقادات صریحی را نسبت به شخص آیت‏‌الله خامنه‏ای، در نامه‏‌های سرگشاده نوشته است که موجب شد بارها تحت اتهام «اهانت به رهبری»، بازداشت شود و مورد محاکمه قرار بگیرد. با مرضیه‏ پاسدار، همسر احمد قابل، گفت‏‌وگویی انجام داده‏‌ام که می‌‌خوانید. احمد قابل به ۲۰ ماه زندان، به اتهام اقدام علیه امنیت کشور و اهانت به رهبری، محکوم شده‌‌اند.

شالی به رنگ صلح بر گردن آزادی

کاوه کرمانشاهی: از سال‌ها پیش اسم کوهیار را در پیوند با فعالیت‌های حقوق بشری و مطالبی که می‌نوشت شنیده و خوانده بودم. بعدها به واسطه‌ی زمینه‌ی مشترک فعالیت‌های‌مان با هم آشنا و آشناتر شدیم. در مسیر جاده‌ی کرماشان به تهران آسمان گاه تند و گاه نرم می‌بارد. سر انگشتم را روی شیشه‌ی بخارگرفته‌ی اتوبوس می‌کشم. خطی که خمیده است، مثل لبخند. مثل پروین خانم که وقتی از پشت گوشی تلفن خبر آزادی کوهیار را داد خوشحال و خندان بود.

«مردم بلوچستان با خشونت مخالفند»

ایرج ادیب‌زاده: انفجارهای انتحاری بامداد روز چهارشنبه ۲۴ آذرماه، در بندر چاه‌بهار در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان، بیش‌ از ۴۰ کشته و ۸۰ زخمی به‌جای گذاشت. خبرگزاری دولتی ایرنا بعدازظهر همان روز تعداد کشته‌شدگان را ۳۸ نفر، خبرگزاری نیمه‌دولتی ایلنا و سایت خبری کلمه تعداد آنها را بیش از ۴۰ نفر گزارش داده‌اند. خبرگزاری‌های دولتی ایرنا و فارس محل انفجار را مسجد امام حسین در شهر چاه‌بهار گزارش داده‌اند.

«نسرین ستوده عضو کانون مدافعان حقوق بشر نبود»

ایرج ادیب‌زاده:‌ دبیر حقوق بشر قوه‌ی قضاییه‌ی جمهوری اسلامی، در حالی که چند وکیل دعاوی ازجمله خانم نسرین ستوده و آقای محمد اولیایی‌ در زندانند، گفت: «هیچ فردی نه تنها به دلیل وکالت مورد پیگرد قرار نمی‌گیرد، بلکه تمامی وکلا مورد احترام ما هستند.» در تماس تلفنی با محمد سیف‌زاده، وکیل دعاوی و فعال حقوق بشر می‌پرسم: آیا وکیلی به دلیل وکالت و به‌ویژه وکلای حقوق بشری در ایران مورد پیگرد قرار نمی‌گیرد؟

روزه‌‌ی سیاسی؛ راهی برای اعتراض

مریم محمدی: انتشار تقریباً دائمی نامه‌‏ها و بیانیه‏‌هایی از داخل زندان که یا حکم افشاگری دارند و یا اعتصاب غذای فردی یا عمومی زندانیان را اعلام می‌‌کنند، یکی از جنبه‌‏های ویژه‏‌ی چالش سیاسی حاکمیت است. نویسنده‌‌ی یکی از این نامه‏‌ها محمد نوری‏‌زاد، روزنامه‏‌نگار، فیلمنامه‏‌نویس و کارگردانی است که تا قبل از آخرین دوره‏‌ی انتخابات ریاست جمهوری، از حامیان سرسخت نظام و دولت محمود احمدی‌‏‏نژاد محسوب می‏‌شد و اکنون در زندان است.

صدور بیانیه نمایانگر آزادی بیان است

منصور کوشان: [در گفت‌و‌گو با رادیو زمانه] صدور بیانیه خودش نمایانگر آزادی بیان است. هر بیانیه‌ای به هر دلیلی، به ویژه در راستای آزادی بیان، اثبات ارزش و اعتبار آزادی بیان است و این تمرین بزرگی است برای ما. به‌ویژه به نسل پیش از ما که در چنین وضعیت‌هایی ناآگاهانه تسلیم سرنوشت است و می‌پندارد شناخت و دریافت او فروتر از چنین بازی‌هایی است، می‌آموزد که می‌توان در دفاع از آزادی بیان دم شیر را هم گرفت.

گردهمایی وکیلان هلندی در حمایت از وکیلان ایرانی

کیارش پارسا عالی‌پور:‌ گروهی از وکیلان هلندی روز پنجشنبه نهم دسامبر، با لباس ویژه‌‏ی وکالت، روبه‌‌روی سفارت جمهوری اسلامی در شهر لاهه، دست به تظاهرات زدند. هدف از این گردهمایی، جلب توجه جهانی و اعتراض به شرایط وکیلان در ایران است. گردهمایی اعتراضی وکیلان، به‏طور هم‏‌زمان، روبه‌‌روی سفارت ایران در شهرهای برلین، رم، مادرید، پاریس و بروکسل نیز انجام شد. در این‌باره با رحمان جوانمردی و هانس خاسبیگ گفت‌وگو کرده‌ام.

در غرب هنوز نمی‌دانند سانسور چیست

منصور کوشان: [در گفت‌و‌گو با رادیو زمانه] اگر آزادی بیان در کشورهای دموکراتیک بیشتر از این خدشه‌دار شود، حکومت‌های دیکتاتوری در سراسر دنیا، هم بیشتر خواهد شد و هم خطرناک‌تر. اگر همین آزادی بیان در کشورهای اروپایی و غرب نباشد، فضای فرهنگی و آزادی در ایران و چین و ده‌ها کشور دیگری که در آنها متأسفانه آزادی بیان وجود ندارد، به مراتب سیاه‌تر و مخوف‌تر خواهد شد. همین فردا دولتمندان حکومت اسلامی، دستگیری جولین آسانژ و محدودیت سایت ویکی لیکس را بهانه می‌کنند و هارتر از گذشته می‌شوند.

حرکت زینبی؛ یک پیام سیاسی!

سراج‌الدین میردامادی: بیانیه‌ی میرحسین موسوی به مناسبت فرارسیدن روز عاشورا، نشان داد که علی‌رغم تهدیدات صریح مقامات قضایی، این چهره‌ی شاخص اعتراضات پس از انتخابات سال گذشته، در تدوام راهی که در پیش گرفته مصمم است.ابتدا از محمدجواد اکبری، روزنامه‌نگار و دین‌پژوه مقیم فرانسه پرسیده‌ام: ارزیابی شما از این بیانیه چیست؟

وخامت بیشتر وضعیت حقوق بشر در ایران

ایرج ادیب‌زاده: عبدالرضا تاجیک، روزنامه‌نگار زندانی در ایران برنده‌ی جایزه‌ی بهترین روزنامه‌نگار سال ۲۰۱۰ از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز در پاریس شد.عبدالرضا تاجیک، روزنامه‌نگار ۴۴ ساله‌ی ایرانی، فارغ‌التحصیل علوم سیاسی دانشگاه تهران، از سال ۱۹۹۷ به همراهی گروهی از روزنامه‌نگاران اصلاح‌طلب در روزنامه‌های خرداد، فتح، بنیان، بهار، همبستگی و شرق حرفه‌ی روزنامه‌نگاری را آغاز کرد، اما همه‌ی این روزنامه‌ها توسط جمهوری اسلامی تعطیل شدند.

عزاداری ماه محرم را سیاسی نکنید

مریم محمدی: دیروز بخشنامه‏ای از جانب «مرکز رسیدگی به امور مساجد» در ده ماده، خطاب به امامان جماعت صادر و از آنان خواسته شد که این موارد را در مراسم و مجالس عزاداری ماه محرم رعایت کنند.در ماده‏ی چهار این بخشنامه که روی سایت اینترنتی مساجد ایران قرار گرفته، آمده است که «در تبیین فلسفی نهضت عاشورا، ابعاد فتنه‏ی سال ۸۸ و بصیرت‏‏بخشی در مقابله با جنگ نرم دشمن» را در نظر داشته باشند. برای تحلیل بیشتر این مسئله با دکتر حسن فرشتیان گفت‏وگو کرده‌ام.

نقاط ضعف و قوت جنبش دانشجویی کجاست؟

مریم محمدی: شانزدهم آذر یکی از روزهای حساس تاریخ سیاسی ایران است که با تغییر نظام و حکومت نیز در تقویم این کشور باقی مانده است. تحولات گوناگون سیاسی و اجتماعی در بیش از ۵۰ سال گذشته، از اهمیت این روز نکاسته است. گرچه همواره تحلیل‏‌های جدیدی را نسبت به مضمون فعالیت دانشجویی و دستاوردها و نقد و انتقاد نسبت به آن مطرح می‌‌شود. در این‌‌باره با مهرداد بزرگ گفت‌‌وگو کرده‌‌ام.

کانون‌های دانشجویان ایرانی در اروپا

سراج‌الدین میردامادی: در آستانه‌ی ۱۶ آذر، روز دانشجو، کانون‌های دانشجویی جدیدی از میان دانشجویان ایرانی در کشورهای اروپایی و در آمریکای شمالی در حال شکل‌گیری است. این تشکل‌های جدید دانشجویی با گرایش‌های سیاسی گوناگون اغلب خود را حامی جنبش اعتراضی مردم ایران معرفی می‌کنند. یکی از این تشکل‌های تازه تأسیس «کانون دانشجویی دکتر شریعتی» است. در این‌باره به روح‌الله شهسوار گفت‌وگو‌ کردم.

همایش جنبش دانشجویی ایران در پاریس

سراج‌الدین میردامادی: روز شنبه چهارم دسامبر، همایش بین‌المللی جنبش دانشجویی ایران، به مناسبت فرا رسیدن روز دانشجو، به همت انجمن «جنبش برای ایران» و با هماهنگی و پشتیبانی شبکه‌ی جهانی «اتحاد برای ایران»، در محل سالن کنفرانس شهرداری پاریس برگزار شد. آرش جنتی عطایی، مدیر اجرایی این همایش، هدف از برپایی چنین همایشی را تحلیل جنبش اعتراضی مردم ایران و ایجاد فرصتی برای بیان شهادت‌ها و تجربه‌های فعالان جنبش دانشجویی دانست.

مبارزه با تبعیض تحصیلی در ایران

سراج‌الدین میردامادی: جمعیت مبارزه با تبعیض تحصیلی در ایران روز هفتم آذر، سالروز تأسیس خود را در شهرهای تهران، شیراز، اصفهان در شهر اوترخت کشور هلند جشن گرفت. به این بهانه با صفورا الیاسی، عضو جمعیت مبارزه با تبعیض تحصیلی ‬گفت‌وگوی کوتاهی کرده‌ام که می‌خوانید.

همبستگی دانشجویان اروپا با جنبش دانشجویی ایران

ایرج ادیب‌زاده: در آستانه‌ی فرارسیدن روز دانشجو در ایران، قرار داریم. تا امروز بیانیه‌های مختلفی در پیوند با این روز از سوی نهادهای فعال دانشجویی و چهره‌های سیاسی منتشر شده است. دانشجویان سبز دانشگاه علم و صنعت ایران در بیانیه‌ی‌ خود ضمن محکوم کردن تهدید و بازداشت فعالین دانشجویی کشور و تقاضای آزادی همه‌ی زندانیان، اعلام کرده‌اند

بزرگداشت روز دانشجو در دانشگاه آمستردام

شنبه، چهارم دسامبر، روز دانشجویان ایرانی (شانزده آذر) در دانشگاه آمستردام بزرگ داشته می‌شود. سعید حبیبی، دبیر پیشین اتحادیه دانشجویی تحکیم وحدت، پیمان جعفری، پژوهشگر علوم سیاسی، شاهین نصیری، سخنگوی شبکه جوانان پیشرو در لاهه و پژمان سلیم، حقوق‌دان، در اين مراسم سخنرانی خواهند کرد.