Aug 2009


گفت و گو با احسان مهرابی، خبرنگار پارلمانی در تهران
حاشیه و متن نخستین جلسه بررسی کابینه دهم

مریم محمدی: اولین جلسه‌ی مجلس شورای اسلامی به منظور بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی آقای احمدی‌نژاد برای کابینه‌ی دهم، روز یکشنبه تشکیل شد. جلسه‌ی روز یکشنبه مجلس و صحبت‌های موافقان و مخالفان دولت دهم، با آقای احسان مهرابی، خبرنگار پارلمانی در تهران، گفت و گویی انجام داده‌‌ام. آقای مهرابی در کنار اشاره به استدلالات مطرح‌شده در این جلسه، از حضور محافظان مسلح محمود احمدی‌نژاد در مجلس و واکنش نمایندگان خبر می‌دهد.



گفت و گو با شهرام رفیع‌زاده و امید معماریان پیرامون به‌روز شدن وبلاگ ابطحی از داخل زندان
پیام‌هایی بین خطوط زندان‌نوشته‌ی ابطحی

نیک‌آهنگ کوثر: به‌روز شدن وبلاگ سید محمدعلی ابطحی که در زندان به سر می‌برد، بدون حرف و حدیث نماند. در همین رابطه، با شهرام رفیع‌زاده و امید معماریان، دو نفر از وبلاگ‌نویسانی که در پرونده‌ی معروف وبلاگ‌نویسان در سال ۱۳۸۳ بازداشت شده بودند، گفت و گو کرده‌ام. این دو معتقدند که پیام‌هایی را می‌توان از میان خطوط نوشته آقای ابطحی پیدا کرد.



فضای سیاسی پس از انتخابات در گفت و گو با دکتر ابراهیم یزدی
«آزادی همه بازداشت‌شدگان، پایان وضع موجود است»

مریم محمدی: فضای سیاسی در ایران، علی‏رغم گذشت بیش از دو ماه از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، هنوز به وضعیت عادی برنگشته است. دکتر ابراهیم یزدی در این باره به زمانه می‌گوید: «پایان دادن عملی، به یک معنا این است که باید راهی پیدا کنند تا به چیزهایی که گفته شده، با حفظ ظاهر، به ترتیبی، پایان داده شود و همه‏ی زندانیان و بازداشت شدگان این دوره، دانشجویان، روزنامه‏نگاران، وکلا، حقوق‏دانان و… را آزاد کنند. درون خود حاکمیت نیروهایی هم هستند که فشار می‏آورند که به این وضعیت خاتمه داده شود.»



گفت و گو با نعمت احمدی، وکیل دادگستری در تحلیل تغییر ریاست قوه‌ی قضاییه
«نیاز به تغییر اصولی نگاه قضات به مسائل قضایی»

مریم محمدی: پس از رویداد بزرگ انتخابات، مهم‏ترین تحولی که در عرصه‏ی قوای سه‏گانه‏ی کشور روی داد؛ حضور صادق لاریجانی، به عنوان رییس جدید قوه‏ی قضاییه بود. رییس جدیدی که گفته می‏شود از قاطعیتی بیش از آقای شاهرودی برخوردار است و می‏تواند با خیلی از بی‏قانونی‏ها برخورد کند. درباره‏ی نقش و تأثیر این اتفاق بر مصادیق آزادی‏های فردی، عمومی و اجتماعی و هم‌چنین به ویژه بر جریان برگزاری دادگاه‌های پس از انتخابات، هم‏چنان بحث‏ها و پیش‏بینی‏های گوناگونی در جریان است. در مورد مجموعه‏ای از این مسائل، با نعمت احمدی، وکیل دادگستری، گفت و ‏گو کرده‏ام.



گفت و گو با مسعود سفیری، روزنامه‏نگار و تحلیل‏گر مسایل سیاسی ایران
«‌هاشمی رفسنجانی از رهبر عبور نخواهد کرد»

نیک‌آهنگ کوثر: در جلسه‏ی اخیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، هاشمی رفسنجانی گفت: هرکس در هر مقامی، باید خود را ملزم به رعایت دستورات رهبری بداند و صاحبان تریبون و صاحبان نفوذ و رسانه‏ها از دامن زدن به تفرقه و تیترسازی‏های جنجالی خودداری کنند و در جهت ایجاد وحدت و وفاق جامعه، راه باز کنند. مسعود سفیری در این باره به زمانه می‌گوید: «جنبش سبز، طرف‏داران اصلاح‏طلبی و کلاً جنبش مدنی ایران، زیاد روی هاشمی رفسنجانی سرمایه‏گذاری می‏کند. هاشمی رفسنجانی از رهبر عبور نخواهد کرد. او اعتقاد دارد که می‏تواند در یک شرایط تاریخی، طرفین دعوا را بر میز مذاکره بنشاند.»



نتیجه‌گیری از مقالات «موعودگرایی حکومت ایران» ـ بخش پایانی
وقتی که دین، محور سیاست نیست

مزدا اقبال: روند لاغر شدن پیکر دین در حکومت ایران، از شروع رهبری خامنه‌ای و فاز ولایت‌مداری، سرعت بیشتری یافت. آن‌چنان که به مرور ملاک و معیار دین‌مداری در تبلیغات رسمی، اعتقاد و التزام به ولایت فقیه شد. گام دیگری که حکومت را به سکولاریزاسیون نزدیک‌تر می‌کند، مسأله حکومتی کردن دستگاه روحانیت است.



گفت و گو با صادق زیباکلام درباره پیامدهای انتخابات و کابینه دولت دهم
«باید پرسید مبارزات صد سال اخیر به کجا رفته است؟»

مریم محمدی: اخبار تحولات و رویدادهای مربوط به انتخابات ۲۲ خردادماه، اگرچه در شکل تظاهرات و اعتراضات خیابانی فروکش کرده است، اما جای خود را به دو مسأله‌ی پی‌گیری وضعیت بازداشت‌شدگان و کشته‌شدگان حوادث اخیر از یک سو و چشم‌انداز نامعلوم رویارویی مجلس و کابینه‌‌ی پیشنهادی محمود احمدی‌نژاد از سوی دیگر سپرده است. در این باره با دکتر صادق زیباکلام گفت و گو کرده‌ام.



نتیجه‌گیری از مقالات «موعودگرایی حکومت ایران» ـ قسمت اول
سكولاريزم ايدئولوژيک

مزدا اقبال: در وضعیتی که در یین بازداشت‌شدگان وقایع پس از انتخابات، دو گروه از افراد در بند (اعضای جبهه‌ی مشارکت و مجاهدین انقلاب اسلامی) زیر شدیدترین فشارها و آزارها قرار دارند، شاید این ادعا که بین شکنجه‌گران و شکنجه‌شوندگان یک هدف مشترک و پنهان است، مسخره و دور از عقل به نظر برسد. اما اگر عمق صحنه‌ی سیاسی حال حاضر ایران را با حوصله بکاویم، این نقطه‌ی مشترک را که شاید در ضمیر ناخودآگاه هر دو طیف وجود دارد، می‌یابیم: سکولاریزاسیون.



گفت و گو با عرفان قانعی‌فرد، مورخ و تحلیل‌گر سیاسی
سی سال «نگاه امنیتی» به کردها

نیک‌آهنگ کوثر: سی سال پیش در چنین روزهایی، نیروهای نظامی دولت تازه تشکیل شده انقلاب، راهی این استان شدند این استقرار منتهی به درگیری‌هایی طولانی همراه با اعدام‌هایی شد که هنوز آثار «نگاه امنیتی» آن روی منطقه سایه افکنده است. عرفان قانعی‌فرد درباره مسائل مرتبط با کردستان به زمانه می‌گوید: «آن چیزی که از نظر تاریخی مهم است، این است که کردهای ایران یک سری از خواسته‌های خود را بر اساس اصول ناسیونالیستی خود مطرح کردند و متاسفانه تفرقه فکری و عدم انسجام آرا (افراد مدعی رهبری)، این شائبه منفی و غیر مستند را برای حکومت مرکزی به وجود آورد که این افراد قصد دخالت در امور ایران را دارند.»



گفت و گو با شهرام خلدی، محقق تاریخ دانشگاه منچستر
دو کودتا و دو تفاوت عمده

نیک‌آهنگ کوثر: پس از وقایع بعد از انتخابات ۲۲ خرداد اخیر، بسیاری بر این باورند که دولت احمدی‌نژاد با استفاده از عناصر قدرت، کودتایی انتخاباتی مرتکب شده است. اما نگاه به ماجرای ۲۸ مرداد نزد همگان یکسان نیست. شهرام خلدی درباره شبیه‌سازی‌هایی طرفداران حاکمیت در دوران شاه و جمهوری اسلامی به زمانه می‌گوید: «بر خلاف دادگاه‌های دکتر مصدق و دکتر فاطمی که مشخص بود متهمین آزادانه از خود دفاع می‌کنند، ما با دادگاه‌هایی مواجه هستیم که به شیوه استالینی و از پیش کارگردانی شده، برگزار می‌شوند.»



گفت و گو با مینو مرتاضی لنگرودی درباره معرفی دو وزیر زن برای کابینه دهم
«فرمان‌بر مطلق، فرقی نمی‌کند که زن باشد یا مرد»

مریم محمدی: روز یکشنبه محمود احمدی‌نژاد در یک برنامه تلویزیونی، از معرفی دو زن به مجلس به عنوان گزینه‌های پیشنهادی‌اش برای وزارتخانه‌های رفاه و بهداشت خبر داد. این نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی است که زنی کاندیدای وزارت می‌شود. اما مینو مرتضی لنگرودی، فعال زنان و عضو شورای فعالان ملی مذهبی در گفت و گو با رادیو زمانه در این باره می‌گوید: «اگر بنا باشد کسی فرمان‌بر مطلق باشد، دیگر فرقی نمی‌کند که زن باشد یا مرد.»



گفت و گو با غلامحسین کرباسچی، فریده غیرت و رمضان حاجی‌مشهدی
ویرانه‌ای که تنها ظاهرش آباد شد

نیک‌آهنگ کوثر: خیلی‌ها انتظار دارند که تغییر رییس قوه قضاییه منتهی به تغییر روند دادرسی‌ها در کشور شود. اما وقتی پای صحبت سیاسیون و فعالان اجتماعی می‌نشینید، بیشتر با یک جور ناامیدی روبه‌رو می‌شوید. درباره تغییر رییس قوه قضاییه با غلامحسین کرباسچی، دبیر کل حزب کارگزاران و دو وکیل، فریده غیرت و رمضان حاجی‌مشهدی صحبت کردم. هر سه نفر معتقدند که آقای شاهرودی تنها ظاهر ویرانه‌ای را که تحویل گرفته بود، آباد کرده است.



گفت و گو با شهرام رفیع‌زاده و رمضان حاجی‌مشهدی
ادعای کروبی «باورپذیرتر» از تکذیب لاریجانی

نیک‌آهنگ کوثر: آیت‌الله خامنه‌ای «برخی از خواص» را متهم به بی‌بصیرتی کرد؛ علی لاریجانی گفت که مدارکی دال بر تجاوز به بازداشت‌شدگان در کهریزک و اوین پیدا نشده است و مجید انصاری از وجود مدارک برخورد غیر قانونی با زندانیان در اختیار مقام‌های ارشد کشور خبر داد. موضوع نامه آقای کروبی را در گفت و گو با شهرام رفیع‌زاده و رمضان حاجی‌مشهدی بررسی کردم. شهرام رفیع‌زاده معتقد است: «افکار عمومی، حرف‌ها و ادعاهای آقای کروبی را بیشتر از تکذیب آقای لاریجانی باور می‌کنند.»



وقتی بی‌قانونی، قانون می‌شود

فریار آشوریان: چگونگی دستیابی سردار جوانی به اعترافات هدایت آقایی و سایر متهمان از دو حال خارج نیست. یا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با سلب مسئولیت از دستگاه قضایی خود عهده‌دار امر بازجویی شده است؛ یا قضات و بازجویان به نمایندگان نظامیان در دستگاه قضایی تبدیل شده و در راستای وظایف نمایندگی، گزارش لحظه به لحظه به مافوق خود ارائه می‌کنند.



گفت و گو با مسعود سفیری، تحلیلگر سیاسی و روزنامه‌نگار
«حذف هاشمی، جنبش مدنی را رادیکالیزه می‌کند»

نیک‌آهنگ کوثر: طرح مسأله‌ی آمدن هاشمی به صحنه‌ی عمومی در هفته‌ی جاری، حساسیت‌های زیادی را برانگیخته است. امامت رییس مجلس خبرگان در نمازجمعه‌ی چند هفته‌ پیش با طرح مسایلی همراه بود که به مذاق طرفداران احمدی‌نژاد و رهبری خوش نیامد. اما اعلام غیبت هاشمی در نمازجمعه این هفته، سوال‌های دیگری را موجب شد. مسعود سفیری در این باره به زمانه می‌گوید: «برای تعادل سیاسی در یک کشور، حذف نیروهای میانه به رادیکال‌ شدن فضا بیشتر کمک می‌کند. آقای خامنه‌ای و جناحش اگر هاشمی رفسنجانی را از سیستم حذف بکنند، راه گفت ‌و گوهای احتمالی را در آینده با مردم قطع خواهند کرد.»



گفت و گو با دکتر سعید رهنما، دکتر علیرضا نامور حقیقی و امید معماریان:
ارزیابی کارنامه ۲۰۰ روزه اوباما در سیاست خارجی

نیک‌آهنگ کوثر: در آمریکا یک عادت عجیب وجود دارد و آن هم نمره دادن در ۱۰۰ روز و ۲۰۰ روز اول به رییس‌جمهوری است. با آن‌که براساس نظرسنجی‌ها باراک اوباما هنوز مقبولیتی بالای ۵۰ درصد دارد، اما نتوانسته است معجزه‌ای را که انتظارش را از او می‌کشیده‌اند، عملی کند. کارنامه او در حوزه سیاست خارجی را در گفت و گو با سعید رهنما، علیرضا نامور حقیقی و امید معماریان بررسی کرده‌ام.



گفت و گو با رضا براهنی، مهرانگیز کار، شجاع آذری و عبدی کلانتری
«دموکراسی یک ایمان است»

پانته‌آ بهرامی: گروهی از روشنفکران، هنرمندان، فعالان سیاسی و حقوق بشر ایرانی از سوم تا پنجم مردادماه روبه‌روی مقر سازمان ملل در نیویورک گرد هم آمدند تا حمایت خود را از جنبش مردم ایران اعلام کنند. در حاشیه این گردهم‌آیی با رضا براهنی، مهرانگیز کار، شجاع آذری و عبدی کلانتری گفت و گو کردم و از آن‌ها پرسیدم آیا اساساً دموکراسی در چهارچوب‌های موجود حکومت ایران امکان‌پذیر است؟



شائبه‌های حقوقی دادگاه اخیر در گفت و گو با رمضان‌ حاجی‌ مشهدی
«در محاکمه‌ی فله‌ای، احکام فله‌ای صادر خواهد شد»

نیک‌آهنگ کوثر: در جلسه‌ی رسیدگی به اتهام‌های صد نفر از معترضین به نتیجه‌ی انتخابات، اکثریت مردم موقعیت را از دریچه‌ی دید خبرگزاری فارس و صدا و سیما مشاهده کردند. یکی از مسایل و مشکلات مطرح شده از سوی رسانه‌ها، برگزاری همزمان محاکمه‌ی یکصد نفر از متهمین است که ممکن است کار دادرسی را اندکی با مشکل روبه‌رو کند. رمضان‌ حاجی‌ مشهدی در این باره به زمانه می‌گوید: «در خصوص ادبیاتی که به طنز و از سر تفریح در این سال‌ها معمول شده است در خصوص توقیف فله‌ای و بازداشت فله‌ای، اخیراً دیگر باید به محاکمه‌ی فله‌ای هم اشاره کرد و بلانتیجه و به طریق اولی حتماً احکام فله‌ای هم در این خصوص صادر خواهد شد.»



گفت و گو با سعید رضوی فقیه، تحلیل‌گر سیاسی و مهران احمدی، خبرنگار
تنفیذ احمدی‌نژاد؛ ورود به مرحله‌‌ی تازه‌ای از اعتراضات؟

مریم محمدی: مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری در فضایی که آشکارا نسبت به دوره‌های قبل متفاوت بود، برگزار شد. غیبت هاشمی رفسنجانی، محمد خاتمی، مهدی کروبی و میرحسین موسوی، که طبق یک سنت سیاسی باید حضور می‌داشتند؛ مورد توجه اکثر رسانه‌های داخل و خارج از کشور قرار گرفت. آیا تحولات بعد از انتخابات، با تنفیذ محمود احمدی‌نژاد به عنوان رئیس جمهوری قانونی کشور، وارد مرحله‌ی تازه‌ای شده است؟ این بحثی است که از جوانب مختلف در گفت و گو با سعید رضوی فقیه، تحلیل‌گر سیاسی پی می‌گیرم و سپس از مهران احمدی، خبرنگار یکی از روزنامه‌های تهران درباره‌ی مشاهداتش در روز تنفیذ می‌پرسم.



گفت و گو با مریم بهروزی، رییس «جامعه‏ی زینب»
مریم بهروزی: طیف احمدی‏نژاد، پیروز انتخابات نیست

مریم محمدی: خانم مریم بهروزی، از فعالان سیاسی زن در جبهه‏ی اصول‏گرایی و رییس «جامعه‏ی زینب» در ایران، در مورد دیدگاه خود و جامعه‏ی زینب به عنوان تشکیلاتی در طیف منتسب به پیروان خط امام و رهبری و در درون جبهه‏ی اصول‏گرایی، نسبت به مجموعه‏ای از مسایلی که این روزها طرح می‏شود، به زمانه می‌گوید: «طیف آقای احمدی‏نژاد در ستادهای انتخاباتی دوره‏ی نهم تبدیل به تشکیلات و حزبی به نام "رایحه‏ی خوش" شدند. من معتقد هستم این‏ها پیروز نشده‏اند. پیروز این انتخابات، اگر اسم آن را پیروزی بگذاریم، مردم هستند و مقام رهبری.»