ایرانی‌ها و سفر احمدی‌نژاد به نیویورک

مریم محمدی

محمود احمدی‏نژاد، به عنوان رییس جمهوری ایران، تاکنون هفت‌بار به نیویورک سفر کرده است. تنها یکی از این سفرها در نیمه‏ی اردیبهشت‌ماه امسال، به منظور شرکت در اجلاس بازنگری معاهده‏ی ان‏پی‏تی انجام شد و سفر اخیر او مانند پنج سفر دیگر، برای شرکت در اجلاس سالانه‏ی مجمع عمومی سازمان ملل متحد بوده است.همه‏ی سفرهای محمود احمدی‏نژاد به نیویورک، با جنجال‏های فراوان مطبوعاتی و حاشیه‏ها و انعکاس‏های خبری روبه‌رو شده است. چنان‏که سفر اخیر او نیز هنوز در داخل و خارج از کشور، بازتاب دارد.

سازمان و گروه‏های مخالف یا حامی او، نظرات خود را بر پایه‏ی تحلیل کلی از سیاست‏های وی ارائه می‏دهند.
با چند شهروند ایرانی، جدا از سازمان‏ها و احزاب سیاسی، گفت‌وگو کرده‌ام. تلفن‏ها در تهران و شهرستان‏ها، به‏جز یک مورد، کاملاً تصادفی انتخاب شده‏اند.تعداد زیادی از شهروندان، با بهانه‏های گوناگون، از صحبت‏ کردن امتناع کردند و برخی مانند این شهروند تهرانی، به‏صراحت گفتند:

رادیو زمانه؟

بله ... نظرات مخالف یا موافق دولت را انعکاس می‏دهیم و مشکلی نیست.

من نظری راجع به دولت ندارم و رادیو زمانه هم فکر می‏‏کنم از این ضدانقلابی‏ها است. با من تماس نگیرید. من با شما صحبت نمی‏کنم. خداحافظ شما.

در تماس بعدی با خانم کارمندی در تهران صحبت می‏کنم. او معتقد است که اولین اتفاق بد در سخنرانی روز سه‏شنبه‏ی محمود احمدی‏نژاد در جلسه‏ی هزاره‏ی سوم افتاد:

اول سخنرانی که حدود ده دقیقه‏ای، صحبت‏هایش ترجمه نمی‏شد. آخر هم که سخنرانی‏اش داشت تمام می‏شد، با اینکه می‏دانست ترجمه نمی‏شود، ولی باز ده دقیقه، یک ربعی صحبت کرد که فقط همراهان‏ ایشان متوجه می‏شدند چه می‏گوید. ولی خب دوست داشت و حرف‏هایش را زد.

سخنرانی او را در مجمع عمومی سازمان ملل چطور دیدید؟

آنچه در تلویزیون دیدیم، اگر اخبار رسانه‏های خارجی بود و از طریق کانال‏های ماهواره و یا رسانه‏های خارجی پخش می‏شد، صندلی‏های خالی را نشان می‏داد. بعد هم که شروع به سخنرانی کرد، وقتی به ۱۱سپتامبر رسید، عده‏ای بلند شدند و رفتند. چون واقعاً صحبت‏هایش خیلی دور از عقل و منطق بود.

چرا فکر می‏کنید حرف‌هایش دور از عقل و منطق بود؟

ما صحبت‏های اوباما را به همان زبان اصلی خودش از بی‏بی‏سی شنیدیم که اظهار کرده بود، نظر آقای احمدی‌‏نژاد در مورد یازدهم سپتامبر، خیلی نفرت‏انگیز و دور از واقعیت است. بخصوص که آمده نزدیک همان محل که مردم آنقدر داغدار و ناراحت بودند. حتی مردم ایران آن روزها شمع روشن می‏کردند و همه افسرده و ناراحت بودند. در حالی که رییس‌جمهور می‏گوید این کار، کار دولت امریکا بوده و اصلاً نظرش با نظر ملت ایران متفاوت است.

شما چرا فکر می‏کنید ادعای محمود احمدی‏‏نژاد باید حتماً غلط باشد؟

اصلاً راجع به آن فکر نمی‏کنیم. چون همیشه دروغ می‏گوید، این را هم به حساب همان گذاشته‏ایم. من خودم را می‏گویم. نمی‏دانم شاید بقیه اطلاعات‏شان در این زمینه از من کامل‏تر باشد، ولی من دیگر به او اطمینان ندارم. خیلی وقت‏ها حرف‏های دور از عقل و منطق زده است. این را هم بر همان اساس، احتمال می‏دهم که مشابه‏ها صحبت‏ها و سخنرانی‏های دیگرش باشد.

ولی من امروز با کسانی هم صحبت کرده‏ام که می‏گفتند این حرف‏ها درست است.

صحبت‏های آقای احمدی‏‏نژاد در مورد یازدهم سپتامبر، حتی اگر واقعیت هم داشته باشد، جز اینکه تحریم‏های اقتصادی و مشکلات مردم ایران را بیشتر کند، نتیجه‏ی دیگری نخواهد داشت.

با خانمی مشهدی تماس گرفتم که خود را این‏گونه معرفی می‏کند:

من کارشناس ارشد روان‏شناسی بالینی هستم. فکر می‏کنم صحبت‏های آقای دکتر احمدی‏نژاد عین حقیقت بود و باعث شد که حقیقتی در کل دنیا روشن شود. برای ملت ایران هم باعث سرفرازی است. ایشان واقعاً نماینده‏ی خوبی برای کشورمان هستند. ما واقعاً از نوع صحبت‏های ایشان خوشحالیم.

منظورتان کدام‏ بخش از صحبت‏های او است؟

هم صحبت‏هایی که در مورد افشای حقایق در مورد یازدهم سپتامبر کردند، هم آن بخش که در مورد قران‏سوزی صحبت کردند. فکر می‏کنم در کل نسبت به کشورهای دیگر، شجاعت نماینده‏ی کشور ما خیلی بیشتر باشد.

سخنان محمود احمدی‏‏نژاد در مورد یازدهم سپتامبر، به‏خصوص در خارج از کشور، خیلی با مخالفت روبه‌رو شده است. شما چرا فکر می‏کنید سخنان او صحیح هستند؟

چون آمریکا به بهانه‏ی اینکه در یازدهم سپتامبر سه‏‏هزار نفر کشته شده‏اند، خیلی از آن به نفع خودش استفاده کرد. دو جنگ بزرگ را به‏راه انداخت و الان هم دارد در عراق، این همه از نفت این کشور استفاده می‏کند. از نظر نظامی هم آن‏ همه تسلیحات‏شان را که بی‏استفاده مانده بود، دوباره به‏کار انداختند و تاجرهای وسایل نظامی کلی از این جنگ‏ها نفع بردند. برای همین، امریکا خیلی استفاده کرده است.

من با خانمی صحبت می‏کردم که می‏گفت حتی اگر این حرف‏ها راست باشد، این برخورد محمود احمدی‏‏نژاد موجب تشدید فشارها بر ایران می‏شود و مهم‏تر از همه، تشدید تحریم‏های اقتصادی و فشارهایی که به مردم می‏آید.

من فکر می‏کنم در بخش‏هایی که تحریم داشتیم، شاید ابتدا مقداری سختی کشیدیم، ولی باعث شده که واقعاً مستقل بشویم. الان توی رسانه‏ها خیلی از تحریم گفته می‏شود، ولی در مراکز خیلی احساس نمی‏شود که چه چیزی تحریم شده است. چون دولت سعی می‏کند خیلی تأثیرگذار نباشد.

در آن‏چه طی این ۳۰ سال تحریم شده‏ایم که شاید بیشترین آن صنایع نظامی بوده است، ما واقعاً پیشرفت کرده‏ایم. یعنی طوری شده که خیلی‏ها می‏گویند شاید همین تحریم‏ها باعث شود که ما خودمان مستقل بشویم. یعنی مجبور شویم خودمان همه چیز را بسازیم. دیگر وابسته نباشیم.

مدیریت جهانی

آقای حاجی‏زاده، فعال سیاسی در شهرستان سردشت در کردستان اما معتقد است که رفتار و گفتار محمود احمدی‏نژاد به‏ سود مردم ایران نبوده است:

حاجی‌زاده: سیاست متفاوتی که نداشت. در راستای همان تفکر قبلی خودش داشت کار می‏کرد. منتها مسائلی را مطرح کردند که اجماعی جهانی روی آن وجود دارد. واقعه‌ی یازدهم سپتامبر را که دیگر اثبات شده است که القاعده انجام داده است. حال حامیانش چه کسانی بوده‏اند، تهمیدات و لجستیک آن را کی فراهم کرده، بحثی حاشیه‏ای است.

در این اما شکی نیست که سناریویی که آقای احمدی‏نژاد مطرح کرده که احتمال دارد امریکا این کار را کرده باشد تا بتواند ابزار فشاری به‏دست بیاورد و سلطه‏ی خود را در سطح جهان بسط و گسترش بدهد، فکر می‏کنم بسیار ساده‏اندیشی است و مقداری تحمیق افکار عمومی است.

به‏نظر شما، آیا محمود احمدی‏نژاد، فقط برای تحمیق افکار عمومی این سخنان را مطرح کرده است؟

آنها عمدتاً استدلال‏‏شان این است که صحبت‏های ما، تحرکات و کارهای دیپلماتیک ما، متوجه دولت‏ها و صاحبان دولت‏ها نیست، بلکه متوجه افکار عمومی است. منظورشان هم از این افکار عمومی، خاورمیانه است. افکار عمومی در خاورمیانه و کشورهایی که از لحاظ اقتصادی بهره‏ی کمتری دارند و به قول آقای احمدی‏نژاد در مدیریت جهانی کمتر دخیل هستند (مانند امریکای لاتین و ...)، طرفدار آنان هستند و حامی این نوع تفکر هستند.

واقعیت اما این است که منافع و مصالح ملی را نمی‏شود روی افکار عمومی استوار ساخت. من فکر می‏کنم، اینها در کل، بازتاب بسیار منفی‏ای داشته باشد و آسیب‏های فراوان سیاسی، دیپلماتیک، فرهنگی و اقتصادی بر مردم ایران تحمیل کند. قطعاً در روند مذاکرات هسته‏ای هم تأثیر منفی خود را نشان خواهد داد.

به نظر شما، انگیزه‏ی محمود احمدی‏‏نژاد از طرح این مسائل چیست که خیلی‏ها می‏گویند به سود منافع و مصالح ملی نیست؟

من معتقدم و می‏شود روی این مسئله استدلال کرد که آقای احمدی‏نژاد، نحله‏ی فکری و اصحاب آقای احمدی‏‏‏نژاد به دنبال آن نیستند که مصالح و منافع ملی مردم ایران را تأمین کنند و قدم‏های مثبتی در این راستا بردارند. آنها به‏دنبال اشاعه‏ی تفکر جناحی خودشان هستند و فکر می‏کنند در راستای کار دیپلماتیک برای تفکر خودشان موفق بود‏ه‏اند؛ آن هم نه نزد دولت‏ها، بلکه نزد افکار عمومی.

کسی که در پی مذاکره است و می‏خواهد در رابطه‏ با مسائلی که دارد، با مصالحه به اجماعی برسد، قطعاً با متد عقلانی‏تر و منطقی‏تری برخورد می‏کند. در واقع، می‏توان گفت که اینها نماینده‏ی مردم ایران در امریکا نیستند. این یک واقعیت است. خود مردم ایران این را بیان می‏کنند. در صحبت‏ها هست، در نظرسنجی‏ها هم هست.

فکر می‏کنید نظرشان به طور مشخص راجع به مدیریت جهانی چیست که دائماً به این مسئله انتقاد دارند؟

صحبتی که آقای احمدی‏نژاد از مدیریت جهانی می‏کند، معطوف به آن است که اندیشه‏های سیاسی غرب، به سردمداری امریکا، نتوانسته پاسخگوی منافع مردم در سطح جهان باشد. شکاف‏های طبقاتی را بیشتر کرده، ناعدالتی را بیشتر کرده و ... آنها نسخه‏ای را دارند که این نسخه‏شان هم مبتنی بر خوانش خواست خودشان از مذهب تشیع است. یعنی مدیریت جهانی‏شان بر این شاخص‏ها و معیارها مبتنی است. در این رابطه هم کلی‏گویی کرده‌اند و شاخص‏ها و معیاری هم ارائه نداده‏اند.

در نسخه‏ای که آقای احمدی‏نژاد صحبتش را کرده و جهان را می‏خواهد با آن اداره کند و به عدالت و برابری برساند، در حد جغرافیای کوچک‏تری مانند ایران، پاسخگو که نبوده هیچ، بلکه بحران سیاسی و بحران مشروعیت را در ایران تشدید کرده و جایگاه و پایگاه آقای احمدی‏نژاد و تفکری را که ایشان نماینده‏ی آن است متزلزل ساخته است.

در تماس با شهروندان کرمانی نیز، پس از آن‏که دو نفر تقاضا کردند آن‏ها را از مصاحبه معاف کنیم موفق می‌شوم با یک نفر حرف بزنم.

این سفر هرچه بوده برای ایرانی‏ها پرافتخار بوده و دستاوردهای زیادی برای ایران داشته و آقای احمدی‏نژاد مشت محکمی بر دهان اوباما زده است.

ولی چرا فکر می‏کنید که محمود احمدی‏‏نژاد باید به دهن باراک اوباما مشت بزنند؟ باراک اوباما در همان سازمان ملل هم گفت که خواهان حل مشکل با ایران است.

اصلاً اوباما دارد دروغ می‏گوید و این حرف‏ها به ضرر ایران است و ما دوست نداریم با امریکا مذاکره کنیم. مرگ بر امریکا...

... و ارتباط قطع می‏شود.