اقتصاد


میزان افزایش قیمت‌ها خارج از انتظار مردم

مریم محمدی: افزایش قیمت حامل‏های انرژی، یکی از بحث‏برانگیزترین و شاید نگران‏کننده‏ترین بخش‏های طرح تحول اقتصادی، سرانجام رسمیت یافت و اجرایی شد.بنزین، نفت گاز، نفت کوره، گاز مایع، گاز خودرو، نفت سفید، گاز طبیعی و برق از حامل‏هایی هستند که افزایش قیمت قابل توجهی یافته‏اند و واکنش‏های گوناگونی را در میان جامعه و در میان کارشناسان اقتصادی برانگیخته‏اند. در این باره با رویا کریمی مدرس دانشگاه و دکتر پدرام سلطانی، عضو هیئت‏های نمایندگی اتاق‏های بازرگانی صنایع و معادن گفت‌و‌گو کردم.



گفت‌وگو با دکتر بهمن آقایی دیبا، استاد حقوق بین‏الملل در دانشگاه ویرجینیای امریکا
اختلاف خامنه‌ای با احمدی‌نژاد ربطی به تحریم‌ها ندارد

مریم محمدی: وزیر دفاع امریکا از جمله پشتیبانان سیاست‏های بارک اوباما، رئیس جمهور امریکا در قبال ایران است که در مقابل طرح حمله‏ی نظامی به ایران، همواره مقاومت نشان داده است. با دکتر بهمن آقایی دیبا، استاد حقوق بین‏الملل در دانشگاه ویرجینیای امریکا، درباره‏ی سخنان دیروز رابرت گیتس و مطالب دیگری در حوزه‏ی بحران هسته‏ای و اختلافات ایران و امریکا گفت‌وگویی کرده‌ام که می‌خوانید.



گفت‌وگو با دکتر هادی زمانی، کارشناس اقتصاد در لندن:
«بحران اقتصادی در ایران یک کلاف سردرگم است»

ایرج ادیب‌زاده:‌ بانک مرکزی از کاهش ۱۰ درصدی تولید نفت و درآمدهای نفتی و هم‌چنین از کاهش واردات به کشور خبر داده است. در گزارش‌ تازه‌ی بانک مرکزی که به تحولات اقتصادی سال ۸۸ اختصاص دارد، از مهم‌ترین شاخص اقتصادی، یعنی رشد اقتصادی در این گزارش خبری نیست. صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی نرخ رشد اقتصادی ایران را در حدود ۱/۵ درصد تخمین زده‌ و پیش‌بینی کرده‌اند، این رقم در سال آینده‌ی میلادی به پایین‌ترین رده‌ی خود در ده‌سال اخیر برسد.



گفت‌وگو با محمدرضا بهزادیان، رئیس سابق اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران:
«کنترل و مچ‌‏گیری در داد وستد، نتیجه‌ عکس دارد»

مریم محمدی: به موازات جدی‏‌تر شدن اجرای قانون هدفمندی یارانه‌‏ها که تأثیر خود را بر افزایش قیمت کالاها گذاشته است و نیز گسترش تأثیر تحریم‏‌های اقتصادی در افزایش قیمت و برخی اوقات، کمبود کالاهای مورد نیاز مردم، شاهد اعلام سیاست‏‌های تنبیهی از جانب دولت در پی‏‌گیری منابع احتکار کالاها، بازدید انبارها و سیاستی‏ به‏طور کلی، مبتنی بر کنترل، تعقیب و پی‏‌گیری هستیم. در این‌باره با محمدرضا بهزادیان گفت‌وگو کرده‌ام.



گفت‌وگو با جهانگیر لقایی، کارشناس اقتصادی در مورد ارز و رشد اقتصادی
اقتصاد ایران روی لبه‌ی تیغ

پانته‌آ بهرامی: گزارش بانک مرکزی ایران در مورد تحولات اقتصادی کشور در سال ۱۳۸۸، عاری از درج میزان رشد اقتصادی ایران است. دو سال پیاپی است که میزان این رشد در گزارش بانک مرکزی مشخص نیست.
گزارش‌های غیر رسمی حاکی از آن است که رشد اقتصادی کشور در دو سال اخیر به شدت افت کرده است. احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس درباره‌ی رشد اقتصادی سال گذشته عنوان کرده که میزان آن اگر منفی نباشد در حد صفر خواهد بود.



گفت‌وگو با دکتر رضا تقی‌زاده، استاد اقتصاد در دانشگاه گلاسکو
مشکل آمار در ایران

مریم محمدی: چهارم آبان‌ماه، روز آمار و برنامه‏ریزی در ایران بود. محمود احمدی‏‏نژاد در مراسم بزرگداشت این روز شرکت کرد و در سخنرانی خود گفت: «گاهی برخی اطلاعات گمراه‌کننده می‏دهند و باعث می‏شود که تقاضای اضافی درست شود. دادن اطلاعات باید سطح‏بندی شود. دادن اطلاعات باید سطح‏بندی شود. برخی آمارها منتشر می‏شود که اصلاً اهمیتی ندارد و باعث می‏شود که مردم تنها احساس بدبختی کنند.»



نظرخواهی و گفت‌‌وگو با دکتر جمشید اسدی، استاد اقتصاد دانشگاه امریکایی پاریس و تحلیل‌‏گر اقتصاد
آیا حق با طلا فروش‌ها است؟

مریم محمدی: جدال مالیاتی تقریباً دو ساله‏ی دولت با اصناف، به‏ویژه طلافروشان، بار دیگر در هفته‏ی گذشته، بازار طلافروشان تهران را به تعطیلی کشاند. دو سال پیش در شرایط مشابهی، دولت احمدی‏نژاد از اعمال قانون مالیات بر ارزش افزوده در مورد صنف طلافروشان، بنا بر آن‏چه رسانه‏ها نوشتند، عقب‏نشینی کرد. این‌بار چه اتفاقی خواهد افتاد؟ استدلال طلافروشان چیست؟ در این‌باره با دکتر جمشید اسدی، استاد اقتصاد دانشگاه در پاریس گفت‌وگو کرده‌ام.



گفت‌وگو با حسن منصور، درباره‌ی بیانیه مشترک ایران و روسیه در رابطه با قراردادهای نفت، گاز و پتروشیمی
«روسیه، منافع خود را فدای ایران نمی‌کند»

ایرج ادیب‌زاده: سرگی اشماتکو، وزیر انرژی روسیه و مسعود میرکاظمی، وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران، بیانیه‌ی مشترکی را به منظور همکاری‌ دو کشور در زمینه‌‌های نفت، گاز و پتروشیمی امضا کردند. این بیانیه به امکان تأسیس بانک مشترک برای تأمین بودجه‌ی پروژه‌های نفت، گاز و پتروشیمی و ارائه‌ی خدمات به شرکت‌هایی که در این پروژه نقش دارند پرداخته است. درباره‌ی بیانیه‌ی مشترک بین روسیه و جمهوری اسلامی ایران، با دکتر حسن منصور گفت‌وگو کرده‌ام.



گفت‌وگو با جهانگیر لقایی درباره‌ی مشکل افت فشار و کاهش بازدهی چاه‌های نفت ایران
افت تولید و کاهش قیمت نفت

پانته‌آ بهرامی: ایران، در حال حاضر دارای دوهزار حلقه چاه فعال است که بیش از ۸۰درصد از تولیدات آن، از میدان‏هایی صورت می‏گیرد که نقطه‏ی اوج خود را پشت سر گذاشته‏‌اند و با مشکل افت فشار و در نتیجه کاهش بازدهی روبه‌رو هستند. اقتصاد ایران وابسته به نفت است و کارشناسان اقتصادی ابراز نگرانی می‏کنند که در صورت کاهش فشار چاه و قطع تولید، ذخایر باقی‏مانده در چاه هرگز قابل بازیافت نخواهند بود. در این‌باره با جهانگیر لقایی گفت‌وگو کرده‌ام.



گفت‌وگو با دکتر کمال اطهاری درباره‌ی وضعیت اقتصاد ایران پس از تصویب قطعنامه چهارم تحریم‌ها و بررسی برنامه‌ی پنجم توسعه در مجلس
برنامه پنجم توسعه و تحریم‌های اقتصادی

مریم محمدی: در گزارش‌های رسانه‏‌های داخل کشور، بیش‌ترین گزارش‏ها در مورد افزایش قیمت‏ها و شکایت‌های روزانه‏ی مردم از گرانی است. امری که دولت‏‌های نهم و دهم، هرروز وعده‏ی برطرف کردن آن را داده‏اند. این روزها برنامه‏ی پنجم توسعه در مجلس در حال بررسی است؛ در حالی که یکی از نمایندگان دولت در اولین روز بررسی آن، در اعتراض به اصلاحاتی که کمیسیون اقتصادی به آن وارد می‏کرد، کمیسیون را ترک کرد. در این‌باره با دکتر کمال اطهاری گفت‌وگو کرده‌ام.



گفت‌وگوی سیاسی هفته با دکتر مهران براتی
یورو زیر چتر حاکمیت‌های ملی

رضا جمالی: به اعتقاد گروهی از اقتصاددانان، عدم بسترسازی مناسب در برخی از کشورهای عضو اتحادیه‏ی اروپا، هنگام ورود یورو به‌عنوان پول واحد از عوامل مهم افت این واحد پول اروپایی است. همچنین پیروزی حزب محافظه‌کار در بریتانیا باعث خواهد شد که دیدگاه‌های این حزب بر تصمیمات آتی پارلمان اروپا در محدود کردن ورود مهاجران به این قاره تشدید شود. گزارشی بخوانید در خصوص بررسی این دو رویداد هفته گذشته در اروپا، در گفت‌وگو با دکتر مهران براتی.



گفت‌وگو با محمد رضا خباز و لاله افتخاری از نمایندگان مجلس در مورد لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها
سرنوشت لایحه جنجالی: حکم حکومتی؟

مریم محمدی: لایحه‏ی هدف‏مند کردن یارانه‏ها، علی‏رغم بحث و چالش‏های فراوان که حتی به مناظره‏های حضوری نمایندگان مخالف و موافق در تلویزیون ایران هم کشیده شد، هنوز سرنوشت نهایی‏اش تعیین نشده است. برخی آن را سهل و ممکن می‏بینند و برخی حتی احتمال صدور حکم حکومتی در ارتباط با این لایحه را ممکن می‏دانند. در این باره با دو تن از نمایندگان مجلس گفت‏وگو کرده‏ام.



گفتگو با دکتر علی‌رضا نامور حقیقی و فاطمه حقیقت‌جو درباره‌ی لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها
«احمدی‏نژاد مجلس را جدی نمی‏گیرد»

مریم محمدی: با وجود چالش‏های تقریبا دو ساله میان مجلس و دولت بر سر «لایحه‏ی هدف‏مند کردن یارانه‏ها» و تعامل‏هایی که میان دو طرف انجام گرفت، به نظر می‏‏رسد بر سر محل انباشت درآمد چند هزار میلیارد ریالی حاصل از حذف یارانه‏ها و به‏ویژه اختیار هزینه‏کرد آن‏، میان دولت و مجلس کار به بن‏بست کشیده است. در این رابطه با علی‌رضا نامور، تحلیل‏گر سیاسی و هم‏چنین فاطمه‏ حقیقت‏جو، پژوهش‏گر، گفت‏وگو کرده‏ام.



گفت‌وگو با دکتر جمشید اسدی، کارشناس اقتصاد در پاریس
دلایل بحران مالی دوبی چیست؟

حسین علوی: بحران مالی بانک‌های عمده‌ی دوبی، نگرانی‌های جدی در مورد اقتصاد و سرمایه‌گذاری‌های تولیدی در دوبی و نیز تاثیر این بحران بر بازارهای مالی منطقه بوجود آورده است. دولت ابوظبی و بانک مرکزی امارات متحده در اولین واکنش خود، اعلام کرده‌اند که برای پرداخت بدهی بانک‌های دوبی کمک خواهند کرد. در همین زمینه با دکتر جمشید اسدی، کارشناس اقتصاد در پاریس، گفت‌وگو کرده‌ام؟



گفت و گو با شیرین سعیدی، دبیر «شورای هماهنگی کارفرمایان کشور»
«با هدفمندی یارانه‏ها، تورم جهشی داریم، نه صعودی»

مریم محمدی: لایحه‏ی هدف‏مند کردن یارانه‏ها که بیش از دو سال است مورد بحث محافل اقتصادی قرار دارد، هنوز نیز مورد چالش‏های جدی است. در حالی که هم‏چنان برخی کارشناسی‏ها با اصل این لایحه مخالفت دارد، تغییرات اخیر در این لایحه، تفاسیر سیاسی جدیدی را نیز بر این بحث‏ها افزوده است. در این زمینه با خانم شیرین سعیدی، دبیر «شورای هماهنگی کارفرمایان کشور» گفت‏وگویی کرده‌ام.



گفت و گو با محمد رضا بهزادیان، رییس سابق اتاق بازرگانی تهران
«یارانه باید هوشمندانه توزیع شود، نه عادلانه»

مریم محمدی: «طرح تحول اقتصادی» و در محور آن، حذف یارانه‏ها به ویژه در مورد حامل‏های انرژی که افزایش قطعی قیمت‏ آن را در پی خواهد داشت، علی‏رغم این که در کلیات مصوب شده و موادی از آن نیز به تصویب مجلس رسیده است، هم‏چنان مورد بحث و گفت‏وگو است. در این رابطه با محمد رضا بهزادیان، رییس سابق اتاق بازرگانی تهران، گفت‏وگو کرده‏ام.



گفت و گو با دکتر کمال اطهاری، کارشناس اقتصادی و عضو هیأت علمی مرکز مطالعات و تبلیغات مسکن در تهران
«فقط دولت از هدفمند کردن یارانه‌ها منتفع می‌شود»

مریم محمدی: محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی ایران در گفت و گو با خبرنگاران از کاهش نرخ رشد تورم و به‏ویژ‏ه کاهش نرخ اجاره بهای مسکن صحبت کرد. ولی دکتر کمال اطهاری در این باره می‏گوید: «تعجب می‏کنم که رییس نهاد مهمی مانند بانک مرکزی در مورد مقوله‏ی تورم این‏گونه شعاری صحبت می‏کند؛ به‏خصوص وقتی به بخش مسکن رجوع می‏دهد.» با دکتر اطهاری در این زمینه گفت و گو کرده‌ام.



گفت و گو با حسین لاجوردی، رییس انجمن پژوهش‌گران ایران در پاریس
«خط فقر چهار برابر حداقل دستمزد است»

ایرج ادیب‌زاده: ارزیابی کارشناسان اقتصادی در ارتباط با لایحه‌ی «هدفمند کردن یارانه‌ها» و حذف یارانه‌های دولت این است که با افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها مواجه خواهیم بود. این لایحه که این روزها نمایندگان مجلس در حال بررسی جزییات آن هستند، به عقیده‌ی کارشناسان می‌تواند عواقب زیان‌باری داشته باشد. در این زمینه با دکتر حسین لاجوردی، رییس انجمن پژوهش‌گران ایران در پاریس گفت و گویی کرده‌ام.



«فضای ناامید‏ی، از مهم‏ترین مشکلات اقتصادی است»

مريم محمدی: در بحث‏های مرتبط با مشکلات اقتصادی، واژه‏های «رکود» و «تورم» از متداول‏ترین اصطلاحات اقتصادی هستند. در مواردی نیز از «رکود تورمی» صحبت می‏شود. حالتی که گویا این روزها، اقتصاد ایران دچار آن است. برای این که نگاه مشخص و دقیق‏تری نسبت به این پدیده داشته باشیم، با دکتر پدرام سلطانی، کارشناس اقتصادی و عضو هیأت نمایندگی چندین اتاق بازرگانی در ایران گفت و گو کرده‏ام.



گفت و گو با جمشید اسدی درباره تصویب لایحه هدفمند شدن یارانه‌ها در مجلس
«آقای احمدی‌نژاد حساب بی‌پولی خودش را می‌کند»

ایرج ادیب‌زاده: مجلس شورای اسلامی کلیات لایحه «هدفمند کردن یارانه‌ها» را تصویب کرد؛ لایحه‌ای که با اجرای آن، یارانه حامل‌های انرژی نظیر بنزین، گازوئیل، گاز و برق حذف می‌شود. دکتر جمشید اسدی، استاد استراتژی اقتصادی در پاریس درباره این لایحه به زمانه می‌گوید: «در شرایطی که اقتصاد ما در آن به سر می‌برد، حذف یارانه‌ها بسیار خطرناک است. به این دلیل ساده که اقتصاد ما اقتصاد رقابتی و اقتصاد آزاد نیست.»