سحرخیز پس از یکسال زندان، بیمار و بلاتکلیف

مریم محمدی

عیسی سحرخیز، روزنامه‌نگار و معاون مطبوعات داخلی در وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی در زمان دولت اصلاحات، قریب یک‌سال است که در پیوند با حوادث پس از انتخابات دستگیر شده و از زندانی به زندان دیگر منتقل می‌شود.

اخیراً نیز خبر وخامت حال او در زندان رجایی شهر کرج منتشر شد. در همین زمینه، با مهدی سحرخیز، فرزند عیسی سحرخیز گفت‌وگوی کوتاهی کرده‌ام.

الان حال پدرم کمی بهتر شده است، ولی هم‌چنان برای سلامت‌شان نیاز به یک دکتر تخصصی دارند که ایشان را ببیند. نه زندان رجایی‌شهر چنین امکاناتی دارد، نه اجازه می‌دهند تا پدرم در خارج از زندان از این امکانات برخوردار شود. هفته‌ی دیگر یکسال می‌شود که پدرم در زندان است. نه یک روز مرخصی داشته، نه پرونده‌ای دارد که بخواهد و بتواند داستانش را پی‌گیری کند. فقط ایشان را در زندان نگه داشته‌اند. الان نیاز دارد که بتواند به بیمارستان برود...

بیماری ایشان به‌طور مشخص چه هست؟

افت فشار شدید داشتند. این بار دوم است که این اتفاق افتاده. خیلی هم خطرناک است. برای جان‌شان هم خطرناک است.

این که ایشان بعد از یک‌سال هنوز به مرخصی نیامده‌اند، می‌تواند ناشی از بلاتکلیفی پرونده‌شان باشد. در این مورد آیا شما هیچ سئوال کرده‌اید؟

چند باری صحبت کردم و خانواده‌ام نیز به دادستانی رفتند. آنها گفتند هنوز زود است، وقتش که شد می‌گوییم. یا حالا معلوم نیست و باید صبر کنید و از این جور حرف‌ها. چیز خاصی را به‌طور دقیق نگفتند و مدام مسئله را عقب می‌اندازند.

چرا آقای سحرخیز به زندان رجایی شهر منتقل شده‌اند؟ در حالی که طبق قوانین قضایی ایران، گویا زندانی باید در شهر و منطقه‌ای که خانواده‌اش هست نگهداری شود؟

قاعدتاً قوانین ایران هیچ کدام رعایت نمی‌شود. در نتیجه ایشان را به زندان دیگر بردند و بعد هم به یک‌جای دیگر منتقل کردند. متأسفانه هیچ‌گونه پرونده‌ای وجود ندارد و هیچ‌کس هم پاسخگو نیست. الان ملاقات‌ها، یک هفته در میان است. به‌جز آن هم راه خیلی دور و هم رفت و آمد خیلی سخت است. وقتی خانواده برای ملاقات می‌روند، مجبورند صبح زود بروند تا بعدازظهر در نهایت بتوانند ده دقیقه پدرم را ببیند و خیلی هم دیر به منزل برگردند.

عیسی سحرخیز

خانم نسرین ستوده، وکیل دادگستری و یکی از وکلای پرونده‌ی آقای سحرخیز که در ضمن وکیل پرونده‌های مشابه دیگری هم هستند می‌گوید:

موکلم آقای عیسی سحرخیز به دنبال جابه‌جایی‌های مکرر و غیر قانونی از زندان تهران به رجایی‌ شهر و سپس به شهید کچویی و دوباره برگشت ایشان به رجایی شهر، و هم‌چنین در پی شرایط سختی که به ایشان تحمیل شده و عدم مراقبت‌های پزشکی، سلامتی‌شان کاملاً در خطر است. در حال حاضر در زندان با وصل کردن اکسیژن و مراقبت‌های پزشکی از او نگهداری می‌شود.

در چنین شرایطی جا دارد که به زندانی مرخصی داده شود تا به معالجاتی که لازم دارد بپردازد. این در حالی است که نهایت مجازاتی که برای اتهام‌های موکلم آقای سحرخیز می‌توانند در نظر بگیرند، دو سال حبس است. ایشان یک‌سال هست که در بازداشت موقت به‌سر می‌برد. یعنی اگر به‌موقع به پرونده‌ی اتهامی ایشان رسیدگی و حکم ایشان در بدترین وضعیت صادر می‌شد، هم اکنون ایشان می‌توانستند از آزادی مشروط که حق هر زندانی هست استفاده کنند و از زندان خارج شوند.

شرایط رسیدگی به پرونده چنان شده است که شعبه‌ی ۱۵ دادگاه انقلاب اسلامی بعد از یک‌سال بازداشت موقت موکلم، فعلاً برای روز ۲۷ تیرماه وقت رسیدگی تعیین کرده که امیدوارم با بی‌طرفی به آن رسیدگی و به سرعت نیز رسیدگی شود تا بیش از این دلیلی برای نگهداری غیر قانونی موکلم فراهم نشود.

شما در این جلسه‌ی دادگاه شرکت خواهید داشت؟

قطعاً من به اتفاق دیگر وکلای این پرونده در جلسه‌ی رسیدگی حاضر خواهم شد.

علت این همه تأخیری که در رسیدگی به پرونده‌ی ایشان بوده چیست؟ آیا پیچیدگی پرونده است یا مسئله‌ی دیگری مطرح است؟

پرونده هیچ پیچیدگی خاصی ندارد. دو اتهام علیه موکلم مطرح شده است. یکی فعالیت تبلیغی علیه نظام است و دیگری توهین به رهبری. پیش از این موکلم در دادگاه دیگری از اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام تبرئه شده است. بنابراین آن‌چه برای رسیدگی دادگاه باقی می‌ماند، رسیدگی به اتهام توهین به مقام رهبری است که قطعاً ما، من به اتفاق سه وکیل دیگر این پرونده، دفاعیات خودمان را به دادگاه ارائه خواهیم داد.

اگر به استدلالات وکلا توجه شود، بی‌شک برای آقای سحرخیز حکم برائت صادر می‌شود، اما نگهداشتن افراد در بازداشت‌های موقت یک‌ساله و حتی بیش‌تر به دلیل اتهام توهین به رهبری، به لحاظ قانونی فاقد هرگونه توجیه حقوقی است.

شما موکلین دیگری هم در ارتباط با حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری دارید. وضعیت آنها از چه قرار است؟

در رابطه با وقت رسیدگی به اتهام موکل دیگرم آقای حشمت‌الله طبرزدی، باید بگویم به دلیل ایراداتی که من به اتفاق دیگر وکیل این پرونده، خانم پورفاضل به دادگاه ارائه کرده بودیم، ازجمله تجدید بازداشت غیر قانونی موکلم، پرونده به دادسرا برگردانده شد تا بازداشت غیر قانونی ایشان و همچنین عدم نظم و ترتیب پرونده و نقص آن بررسی شود. چون بازجویی‌هایی که از موکلم آقای طبرزدی به‌عمل آمده بود به طور کامل به دادگاه ارائه نشده بود.

الان قریب دو هفته است که پرونده برای تکوین به دادسرا برگردانده شده است و هنوز هیچ پاسخی از دادسرا داده نشده است. مشکل اصلی چنین پرونده‌ای این است که متهم زندانی است و باید به اتهام سیاسی او رسیدگی شود، اما همچنان بلاتکلیف در زندان نگه داشته می‌شود. در حالی که مطابق قانون باید با سرعت و خارج از نوبت به چنین اتهام‌هایی رسیدگی شود.

موکل دیگرم آقای ضیا نبوی به ده‌سال حبس محکوم شده است. بابت کلیه‌ی فعالیت‌های دانشجویی موکلم آقای ضیا نبوی در دفاع از حق تحصیل خودش، دو عنوان مجرمانه برای ایشان در نظر گرفته شده بود: هم محاربه و هم اجتماع و تبانی به قصد برهم زدن امنیت کشور. موکلم از فعالیت‌های خودش و بابت دفاع از حق تحصیل هم‌چنان دفاع می‌کند.

به دادگاه هم اعلام کرد که هر مجازاتی از این بابت باشد، قادر به تحمل آن است. اما به‌طور مکرر اعلام کرده است که به هیچ‌وجه از هیچ گروه سیاسی دفاع نمی‌کند و طرفداری ندارد. معهذا دادگاه بابت آن‌چه موکل من به آن اقرار و اعتراف کرده بود، یعنی بابت دفاع از حق تحصیل، او را تبرئه کرد و آن‌چه را که به شدت تکذیب کرده بود و گفته بود که من از هیچ گروه سیاسی نه طرفداری کرد‌‌ه‌ام و نه هوادارشان هستم...

سازمان مجاهدین خلق منظورتان است؟

بله. بابت هواداری از آن گروه تحت عنوان مجرمانه‌ی محاربه، ده‌سال حبس در تبعید در شهرستان ایوه برای‌ ایشان در نظر گرفته است.