درخواست اخراج جمهوری اسلامی از سازمان جهانی کار

پانته‌آ بهرامی

ث.ژ.ت General Confederation of Labour بزرگ‏ترین سندیکای کارگری در فرانسه است. اتحادیه‏های مختلف ث.ژ.ت در حال گردآوری امضا برای قطعنامه‏ای در همبستگی با کارگران ایران هستند. این اتحادیه خواستار اخراج حکومت ایران از «سازمان جهانی کار»، به خاطر نقض سیستماتیک حقوق بشر شده است. سازمان جهانی کار از نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد است.

اجلاس سازمان جهانی کار از روز دوم ژوئن در ژنو شروع به‏کار می‏کند. برای ایران اما اخراج از سازمان جهانی کار از زاویه‏ی اقتصادی اهمیت دارد. چرا که حکومت ایران برای پذیرفته شدن در «سازمان جهانی تجارت» نیاز به تاییدیه‏ی سازمان جهانی کار دارد. عضویت در این سازمان، دست دولت را در بازارهای بین‏المللی و تجارت جهانی باز می‏گذارد.

مهشید مجاوریان عضو سندیکای کارگران ث.ژ.ت در فرانسه، علت گردآوری طومار برای اخراج جمهوری اسلامی از سازمان جهانی کار را نادیده گرفتن حقوق کارگران و نقض حقوق بشر در ایران می‏داند:

این طوماراکنون در سندیکا‏های اتحادیه‏های مختلف ث.ژ.ت در سراسر فرانسه می‏چرخد و بعد از امضای این اتحادیه‏ها، به دست نمایندگان ث.ژ.ت در سازمان جهانی کار می‏رسد.

در این طومار اتحادیه‏های مختلف ث.ژ.ت از نماینده‏های سندیکا در سازمان جهانی کار خواستار اخراج هیأت ایران از سازمان جهانی کار است. به‏خاطر اعدام‏هایی که اخیراً صورت گرفته، به خاطر سرکوب‏هایی که همیشه از طرف رژیم و کارفرماها روی کارگران اعمال می‏شود و به خاطر نبود آزادی‏های سندیکایی.

عکس فرزاد کمان‌گر، آموزگار و از اعدام‌شدگان کرد، در دست‌های مادرش

در این اجلاس سالانه کمیسیونی به‏نام «کمیسیون نُرم‏ها» یا کمیسیون استانداردها وجود دارد که معمولاً وقتی وضعیت کشوری از نظر شرایط کاری، نبود آزادی‏ها و… خیلی بد باشد، ۱۵ شکایت علیه او در کمیسیون نرم‏ها مطرح می‏شود. در حال حاضر ۴۵ شکایت در این کمیسیون علیه ایران طرح شده است. یعنی دولت ایران صد‏ها قدم از عقب‏مانده‏ترین، بدترین و دیکتاتورترین کشورها، آن‏طرف‏تر است.

علی مبارکی از فعالین اتحاد بین‏المللی در حمایت از کارگران ایران در سوییس و نماینده‏ی سابق پروژه‏ی آبادان، بر این باور است که دولت ایران به تعهدات خود در سازمان جهانی کار عمل نکرده است:

جمهوری اسلامی مانند هر رژیم دیگری عضو سازمان جهانی کار است و مجبور است مصوبات سازمان جهانی کار را رعایت کند. اما این رژیم به عنوان یک ناقض عمل می‏کند و هرسال قطعنامه‏های مختلفی بر علیه‏اش صادر می‏شود. هرسال محکوم‏اش می‏کنند و متعهد می‏شود یک سری مسائل مانند احترام به تشکلات کارگری، احترام به حقوق کارگری و… را رعایت کند.

دولت ایران حتی سال گذشته در ۵ تا ۶ مورد خاص تعهد داده است مثل حوادث کار، آموزش نیروی کار، لغو قراردادهای سفیدامضا و موقتی( که الان هم‏چنان برقرار هستند)، حقوق معوقه‏ی کارگران، بیکاری‏سازی‏ها و… همه مواردی هستند که دولت ایران تعهد داده است به آن‏ها بپردازد و مشکلات را رفع کند. اما متأسفانه نه تنها بهبودی ندیده‏ایم، بلکه می‏بینیم شرایط به‏مراتب بدتر هم شده است. یعنی یک سری مشکلات دیگر هم امسال اضافه شده‏اند.

هدف جمهوری اسلامی این است که عضو سازمان تجارت جهانی بشود. یعنی سازمان جهانی کار، پلی است که باید از آن عبور کند و برای پذیرفته شدن در سازمان تجارت جهانی، باید از این سازمان تأییدیه بگیرد.

عضویت در سازمان تجارت جهانی چه اهمیتی برای جمهوری اسلامی ایران دارد؟

تمام نیروهای حاکم در جمهوری اسلامی که الان بیشتر اطلاعاتی‏ها، سپاهی‏ها هستند و بازاری‏هایی که وابسته به خود حکومت هستند، هدف‏شان این است که نفت را بفروشند. نفتی که سرمایه‏ی ملت است، نفتی که متعلق به تک‏تک آحاد هفتاد و چند میلیون ایرانی است را با قیمت ارزان می‏فروشند و کالا وارد می‏کنند.

دیگر به صنعت، سرمایه‏گذاری کردن، خرید ماشین‏آلات، ساخت وساز برای صنعت کشور، پتروشیمی، نساجی و… فکر نمی‏کنند. متأسفانه این بخش عقب‏مانده‏ی سرمایه‏داری تجاری است که در حال حاضر جمهوری اسلامی را اداره می‏کند.

به همین‏ دلیل مجبورند با سازمان تجارت جهانی، به خاطر یک سری تعرفه‏ها و جان سالم به‏دربردن از تحریم‏ها ارتباط داشته باشند. چون وقتی عضو سازمان تجارت جهانی باشند، یک سری امتیازات تجاری روابط بین‏المللی را خودبه‏خود به‏دست می‏آورند. می‏خواهند از این امتیازات استفاده کنند که مانور خود را در بخش تجاری بیشتر کنند.

با توجه به اینکه به جز دولت، اتحادیه‏های مستقل کارگری نیز باید بتوانند به سازمان جهانی کار نماینده بفرستند، آیا طی ۳۱ سال گذشته، غیر از خانه‏ی کارگر و نمایندگان خود دولت، جریانات دیگری هم توانسته‏اند به عنوان نماینده‏ی ایران وارد سازمان جهانی کار بشوند؟

نه متاسفانه؛ رسماً نتوانسته‏اند. دولت و بخشی که امروز به جناح اصلا‏ح‏طلب موسوم است، تشکل‏های خودساخته‏ی دولتی مانند «شورای اسلامی کار» و «خانه‏ی کارگر» را در مقابل تشکل‏های مستقل کارگری تقویت کردند.

دولت ایران اجازه‏ی به‏وجود آمدن تشکل‏های واقعی کارگری و امکان اظهاروجود به آنان را نمی‏داد و تا قبل از به‏وجود آمدن تشکل‏هایی مانند سندیکای خبازان سقز یا سندیکای شرکت واحد، سندیکای نیشکر هفت‏تپه و چند تشکل دیگر مانند نقاش‏ها و تزیینات، برق، فلز و… هیچ تشکلی نبود که اعلام موجودیت کند و بگوید ما هستیم.

از سوی دیگر، شاید خود سازمان‏ جهانی کار و بعضی از اتحادیه‏های کارگری نیز بیشتر رویه‏ی مماشات با جمهوری اسلامی را در پیش می‏گیرند تا برخورد اصولی و از موضع کارگری. این‏ سازمان و بعضی اتحادیه‏ها، به حالت رفرم و محلل بودن مسئله را نگاه می‏کنند، نه این‏که قهرآمیز یا شدیداللحن بخواهند با جمهوری اسلامی برخورد کنند.
بر این اساس است که تا پیش از اعلام موجودیت تشکل‏های مستقل کارگری در ایران، شورای اسلامی کار و خانه‏ی کارگر نماینده می‏فرستادند. دولت‏های قبلی نیز با آن‏ها موافق بودند و تا قبل از دولت احمدی‏نژاد و تغییرات اساسی‏ای که در خود حاکمیت بین این و آن جناح پیش آمد، نماینده‏های این دو تشکل به عنوان نیروی محلل به سازمان جهانی کار می‏رفتند.

اما از زمانی که این نیروی به‏شدت ارتجاعی‏تر و به‏شدت سرکوب‏گر که هیچ زبانی به‏جز سرکوب نمی‏شناسد و وحشیانه می‏خواهد همه را قلع و قمع کند بر سر کار آمده است، حتی تشکل‏های فرمایشی و خودساخته‏ی دولتی را هم به‏نوعی کنار گذاشتند و نماینده‏های این دو تشکل را هم به سازمان جهانی کار نفرستادند.
سندیکای شرکت واحد و نیشکر هفت‏تپه نیز مرتب اعلامیه می‏دهند که این‏ها نمایندگان ما نیستند.

مهشید مجاوریان به یک تجربه‏ی تاریخی اشاره می‏کند که طی آن حکومت پهلوی یک‏بار به‏طور موقت از سازمان جهانی کار، به‏خاطر فشارهای بین‏المللی و نقض حقوق بشر اخراج شد. بنابراین این خواست سندیکای فرانسه می‏تواند پایه‏ی عینی پیدا کند:

خیلی مهم است که بدانیم در سال ۱۹۴۵ هیأت ایران از اجلاس سالانه‏ی سازمان جهانی کار اخراج شد. یعنی این اتفاق قبلا افتاده است و ما همیشه در نامه‏های‏مان به این نهاد این مسئله را یاد‏آوری می‏کنیم که رژیم پیشین به خاطر سرکوب‏هایی که علیه کارگران صورت می‏داده و به خاطر نبود آزادی‏های اساسی، از این سازمان اخراج شده است. بنابراین چنین امری ممکن است وتجربه تاریخی اخراج یک هیأت در تاریخ سازمان جهانی کار وجود دارد.