شیوا برای ما نماد آزادی‌خواهی است

ایرج ادیب‌زاده

روز شنبه همزمان با برگزاری دادگاه شیوا نظرآهاری، فعال حقوق بشر در تهران، عفو بین‌الملل خواهان آزادی بدون قید و شرط او شد و ایرانیان در چند شهر جهان، ازجمله پاریس خواهان آزادی این فعال اجتماعی شدند. شیوا نظرآهاری، روزنامه‌نگار ۲۶ ساله و فعال حقوق بشر، نزدیک به نه ماه است که در زندان به‌سر می‌برد و روز گذشته، در دادگاه رسیدگی به اتهامات وی، چند مورد اتهام از جمله محاربه علیه او مطرح شد.

برای پشتیبانی از آزادی شیوا نظرآهاری، ایرانیان روز جمعه در پاریس، کلن و واشنگتن گردهمایی‌‌هایی داشتند.
در پاریس در میدان حقوق بشر تروکادرو، روبه‌روی برج ایفل صدها نفر از ایرانیان این شهر و فرانسوی‌های فعال حقوق زنان با فراخوان کمیته‌ی ضد سرکوب شهروندان ایرانی گرد هم آمدند و در حالی که تصاویر شیوا نظرآهاری را جلوی صورت خود گرفته بودند و می‌گفتند «ما هم شیوا هستیم»، خواهان آزادی او شدند.

در این مراسم از بهمن امینی، مدیر نشر خاوران و از اعضای کمیته ضد سرکوب شهروندان ایرانی، هدف این گردهمایی را پرسیدم:

هدف خیلی روشن است. این که تمام تلاش‌مان را بگذاریم برای آزادی شیوا که بی‌گناه به زندان افتاده است. می‌خواهیم شیوا که فقط برای دفاع از آزادی، حقوق کودکان و برابری حقوق زنان با مردان به زندان افتاده است، هرچه زودتر آزاد شود. هم او و هم دیگر زندانیان سیاسی که همه می‌دانیم قربانی اقتدارگرایی نظام کنونی هستند.

در این گردهمایی، غیر از ایرانی‌ها، فرانسوی‌های زیادی هم دیده می‌شوند. ازجمله نماینده‌ی سازمان عفو بین‌الملل که سخنرانی کرد و شهردار یکی از شهرهای حومه‌ی فرانسه که با عکس شیوا در میان جمعیت ظاهر شده است. حمایت فرانسوی‌ها چه قدر در توجه افکار عمومی فرانسه و جهان به مسئله‌ی حقوق بشر در ایران تأثیر دارد؟

شیوا نظرآهاری

فوق‌العاده مؤثر است. نیروهای مترقی فرانسوی، در تمام طول سالی که گذشت، یعنی از بعد از دهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری و با تقلبی که در ایران اتفاق افتاد، همراه با نیروهای آزادی‌خواه ایرانی بودند. برای این که اینها هم در دوره‌هایی، سرکوب و حکومت‌های دیکتاتوری را تجربه کرده‌اند. اشغال نیروهای نظامی آلمان را تجربه کرده‌اند.

اینها بیشتر نیروهایی هستند که همراه با نیروهای آزادی‌خواه کشورهای دیگر هستند و در تمام طول سال با ما همکاری کرده‌اند. در این گردهمایی، سخنان مدیر اومانیته که نماینده‌ی پارلمان اروپا نیز هست، این بود که شیوا برای ما هم یک سمبل است. ما هم شیواهایی داشتیم و به همین دلیل از همه‌ی شیواها و از آزادی و حقوق بشر دفاع می‌کنیم.

اعدام نکنید!

خانم نارین محمدی، روزنامه‌نگار کرد مقیم پاریس نیز درباره‌ی نقش سازمان‌های بین‌المللی و حقوق بشر در مورد وضعیت زندانیان سیاسی در ایران و ازجمله شیوا نظرآهاری می‌گوید:

انتظارم این است که سازمان‌های بین‌المللی و حقوق بشری، مسئله‌ی حقوق بشر در ایران را خیلی جدی‌تر تلقی کنند و جدی‌تر نیز به این مسائل بپردازند. پشتیبانی‌ها را جدی‌تر و مستقل‌تر از مسائل سیاسی پیگیری کنند. چون مسئله‌ی حقوق بشر به حدی در ایران پایمال می‌شود و دیگر ماجرا به جایی رسیده است که ما فقط می‌توانیم بگوییم: اعدام نکنید! با این آمار اعدام، با این میزان شکنجه‌ها دیگر چه می‌توان گفت؟

همین امروز یک زندانی دیگر به نام محسن در زندان رجایی‌شهر کرج زیر شکنجه کشته شده و جانش را از دست داده است. ماه قبل هم همین‌طور؛ آقایی به نام حسن قشقایی نیز همین‌طور. اینها زندانیان عادی هستند که فقط به خاطر اعتراض به شرایط داخل زندان زیر شکنجه کشته می‌شوند. یعنی وضعیت آن قدر اسفبار است که ذهن ما فقط درگیر این مسئله شده است که تو را به خدا شکنجه نکنید! تو را به خدا نکشید! اعدام نکنید! خیلی‌وقت‌ها ناخودآگاه غافل می‌شویم از احکامی که فقط برای زندان صادر می‌شود و حتی طولانی‌مدت هم هست.

ما الان آقای محمد صدیق کبودوند را داریم که ۱۱ سال حکم گرفته است، ولی آن قدر شرایط اسفبار است و آنقدر حکم اعدام‌ها زیادند که ما از این مسائل غافل شده‌ایم که یک فعال حقوق بشر، بدون هیچ جرمی در زندان است. شرایط بسیار بدی است و انتظار دارم سازمان‌های حقوق بشری مسئله‌ی حقوق بشر، مسئله‌ی زندان‌ها در ایران و حتی وضعیت زندانیانی را که مجرم هستند و به جرمی غیر از جرم سیاسی در زندان هستند را جدی‌ تلقی کنند. چون با آنها هم غیرانسانی برخورد می‌شود.

زندان بزرگ ایران

«رضا دقتی»، عکاس‌ و خبرنگار ایرانی که در گردهمایی میدان حقوق بشر پاریس حاضر بود با تاکید بر این که حالا چشم جهانیان به زندان بزرگی به نام ایران دوخته شده است که شیوا و شیواها در آن قرار دارند، ادامه می‌دهد:

مهم‌ترین مسئله‌ی امروز و تمام روزها در سالی که گذشت و تمام روزهایی که در پیش می‌آید، برای من، برای ما ایرانی‌ها، برای تمام مردمی که در جهان الان چشم‌شان به طرف ایران است، این است که بالاخره به نوعی و یک روزی و هرچه زودتر، این حکومت کودتاچی فاسد، بساط خود را جمع کند و ملت ایران را از این زندان بزرگ آزاد کند.

شیوا و شیواهایی که الان در زندان هستند، در حقیقت زندانی در زندانند. زندان کوچکی در زندان بزرگی‌ به نام ایران.‌ الان یک ملت در حقیقت زندانی هستند. هدف ما از این که هرازگاهی اسم یکی از این زندانیان سیاسی مثل خانم شیوا یا زندانیان دیگر را می‌آوریم در حقیقت این است که به دنیا نشان دهیم این زندان فقط برای یک نفر یا دو نفر نیست؛ این یک ملت است که در زندان است. می‌خواهیم این حرکت را نگه داریم و ادامه دهیم تا روزی که بالاخره بساط این حکومت کودتاچی فاسد و غیر انسانی برچیده شود.

پرونده‌ی پیچیده

محبوبه‌ عباسقلی‌زاده، فعال حقوق بشر ایران، از همراهان شیوا نظرآهاری در فعالیت‌های حقوق بشری در ایران، درباره‌ی شیوا نظرآهاری می‌گوید:

من فکر می‌کنم شیوا در ماه‌های اخیر، حتی در زندان، بازهم با همان آرامش و با همان متانتی که همیشه داشته، توانسته شرایط موجود را تحمل کند و بتواند تا جایی که می‌تواند حتی به هم‌سلولی‌های خودش و اخیراً که در بند عمومی است، به زنانی که در آنجا هستند کمک کند. نگرانی این است که پرونده‌ی شیوا می‌تواند پرونده‌ی پیچید‌ه‌ای شود، برای این که اتهام محاربه به ایشان بسته شده است.

با توجه به بازجویی‌های طولانی مدت که هم در آن چندماه اول، در آن سه ماه اول اوایل انتخابات و در هفت ماه اخیر از ایشان گرفته شده، مسلماً مبنایی برای این اتهامات وجود ندارد. به نظر من اصولاً بحث و مطرح کردن اتهام محاربه یا مطرح کردن حتی خطر اعدام، برنامه‌هایی فقط برای تشویش اذهان عمومی از طرف خود دستگاه‌ امنیتی و خود بازجویان شیوا هستند.

با توجه به این که به کوهیار گودرزی و چند نفر دیگر از اعضای کمیته‌ی گزارشگران حقوق بشر که هم‌پرونده‌ی شیوا بودند، در روزهای اول اتهام محاربه زده شد و بعد برداشته شد، پیش‌بینی من این است که در مورد شیوا هم چنین اتفاقی خواهد افتاد. یعنی این اتهام به دلیل این که هیچ مبنایی ندارد، مطرح نخواهد شد و یا تغییر خواهد یافت.

به‌عنوان یک فعال حقوق زنان پیام‌تان به مردم چیست؟ جلب افکار عمومی جهان!

به نظر من اگر «ندا آقاسلطان»، یکی از سمبل‌های جنبش سبز و جنبش زنان است که به صورت یک جانباخته‌ی بی‌گناه خود را نشان داد، شیوا نظرآهاری هم سمبل فعالان حقوق زنان در بستر جنبش سبز است. دختری که واقعاً نشان‌دهنده‌ی تیپ یک دختر امروزی، مدرن و بی‌آلایش است و در عین حال به حقوق بشر و حقوق انسانی و آزادی‌های اساسی اهمیت می‌دهد. پیام من این است: من و دیگر فعالان حقوق زنان به شخصیت و فعالیت‌های شیوا احترام می‌گذاریم و تا زمانی که شیوا آزاد شود، از حقوقش دفاع می‌کنیم.