قند پارسی به یورونیوز می‌رود

پژمان اکبرزاده

شبکه‏ی خبری «یورونیوز» که در حال حاضر از فرانسه به ۹ زبان برنامه پخش می‏کند، از روز ۲۷ اکتبر، پخش برنامه‏های خود به زبان پارسی را نیز آغاز می‏کند.

نیل اُورِیلی ، مدیر بخش انگلیسی «یورونیوز» که در آغاز، هماهنگ‏کننده‏ی روند شکل‏گیری این بخش در «یورونیوز» بوده، از ابتدای این پروژه می‏گوید:

دقیقاً ۱۲ ماه پیش بود که با کمیسیون اروپا قرارداد کاری‏مان را امضا کردیم. تلاش کردیم که در کوتاه‏ترین زمان ممکن، بخش فارسی را راه‏اندازی کنیم. نخستین کاری که باید انجام می‏دادیم، کارهای استخدامی و طیبعتاً آوردن افراد مورد نیاز به این‏جا بود. آگهی استخدام را منتشر کردیم، درخواست‏ها از روزنامه‏نگاران ایرانی از همه‏ جای دنیا به‏دستمان رسید.

ارزیابی توانایی‏های درخواست‏ کنندگان از بابت سطح آگاهی‏شان از مسائل اروپا و دنیا و هم‏چنین توانایی‏‏‏های‏شان برای پیوستن به یک شبکه‏ی خبری جهانی آغاز شد. چون بیشترشان قبلاً شرایط مشابه کاری را نداشتند.

گزینش افراد، بسیار دشوار بود. چون ما در این‏جا شورای سردبیری فارسی نداشتیم. زمان زیادی صرف شد و اوائل تابستان بود که حدود ۱۸ نفر به لیون آمدند. کارهای مربوط به زندگی آن‏ها در این شهر انجام گرفت و هم‏چنین ایجاد آمادگی کاری لازم در رابطه با سیستم کاری یورونیوز.

نیل اوریلی، هماهنگ کنده پروژه و مدیر بخش انگلیسی عکس‌ها: «زمانه»

آیا همه‏ی روزنامه‏نگارانی که به بخش فارسی یورونیوز پیوسته‏اند، از کشورهای اروپایی به لیون آمده‏اند یا این‏که افرادی از داخل ایران هم به آن‏ها ملحق شده‏اند؟

در حال حاضر همگی از جامعه‏ی مهاجر ایرانی هستند. ما تعداد کمی درخواست از تهران هم داشتیم که بسیار هم خوشحال می‏شدیم بتوانیم از داخل ایران افرادی را بگیریم، ولی مشکلات خاصی از بابت ویزا وجود داشت که بتوانیم در چنین زمان کوتاهی افرادی را از داخل ایران به فرانسه بیاوریم.

در هرحال، روند استخدامی هنوز به‏طور کامل به‏پایان نرسیده و طبیعتاً در مراحل بعدی استخدام، مشکلی از بابت آوردن افراد از داخل ایران نداریم.

نیل اُورِیلی از بابت راه‏اندازی بخش تُرکی یورونیوز هم بسیاری از کارهای هماهنگی را بر عهده داشته است. از او در رابطه با تفاوت‏ها و شباهت‏ها برای راه‏اندازی بخش ترکی و بخش فارسی می‏پرسم:

نیل اوریلی: موقعیت قدری متفاوت بود. بخش ترکی با همکاری تلویزیون ملی ترکیه (تی.‏آر.تی) پایه‏گذاری شد ولی بخش فارسی بر پایه‏ی یک قرارداد با کمیسیون اروپا. برای بخش ترکی، نهاد همکار ما، گزینش اولیه را برای استخدام همکاران انجام داد. ولی برای بخش فارسی، خود ما در لیون اقدام می‏کردیم. کسی از پیش، به ما لیستی نداد. ولی از بابت آماده‏سازی فنی، افراد روند مشابهی را طی کردند و خُب آن‏ها از بستر فرهنگی متفاوتی می‏آیند.
تفاوت‏های اندکی هم از بابت این‏که کارها چگونه انجام بشود، وجود دارد که البته در همه‏ی بخش‏های یورونیوز، این تفاوت‏ها دیده می‏شود. هرکس نگاه ویژه خود را به یک موضوع دارد. ولی کار ما این است که اطمینان پیدا کنیم که همگی در خط ارزش‏های روزنامه‏نگارانه‏ی یورونیوز حرکت می‏کنند.

ماریا سرسالاری، سردبیر بخش فارسی یورنیوز

در رابطه با زمان آغاز به‏کار بخش فارسی یورونیوز، بارها تاریخ‏هایی به‏گوش رسید که هربار به تعویق افتاد. ماریا سرسالاری، سردبیر بخش فارسی یورونیوز، در این رابطه می‏گوید:

از زمانی که تصمیم گرفتند پروژه را به‏طور جدی راه‏اندازی کنند، هیچ تاریخ قطعی‏ اعلام نشده بود. گفته بودند به زودی اعلام می‏کنیم. تاریخ ۲۷ اکتبر، نخستین تاریخ رسمی‏ است که ما داده‏ایم. روز چهارشنبه، ۲۷ اکتبر در ساعت هفت و نیم شب به وقت اروپا و ۹ شب به وقت تهران، برنامه روی آنتن خواهد رفت.

در مورد محتوای یورونیوز بارها پرسش‏هایی پیش آمده است. آیا یورونیوز فارسی همان یورونیوز اصلی‏ است که تنها زبان‏اش متفاوت است؟ یا این‏که از بابت برنامه‏هایی هم که پخش می‏کند، تفاوت‏هایی دارد؟

اگر یک نفر بنشیند و تمام آن مجموعه برنامه‏های ماهواره‏ای را که در دسترس است نگاه کند، می‏بیند یک خروجی تصویر برای یورونیوز وجود دارد و تمام زبان‏هایی که از این شبکه پخش می‏شوند، روی آن سوار هستند. این مسئله ممکن است این تصویر غلط را به خیلی از ما بدهد که این‏ها همه ترجمه‏ی برنامه‏ی انگلیسی و یا فرانسوی آن است. اما باید اشاره کنم که نه؛ این‏طور نیست. تصویرمان یکی است، اما خبرنگارها خبر را با استفاده از رهنمون سردبیر، جدا تنظیم می‏کنند. مثلاً سردبیر می‏گوید که در این مرحله، زلزله‏ی فلان‏جا و عملیات امدادرسانی در فلان نقطه، لید معرفی خبر است. همه خبر را بر اساس آن تنظیم می‏کنند ولی خبرنگار کار خبرنگاری‏اش را انجام می‏دهد.

مقدار زیادی مطالب مستند، گفت‏و‏گو و برنامه‏های گوناگون هستند که در آن‏ها مقدار زیادی ترجمه وجود دارد، ولی خبرنگار‏های این‏جا اساساً کار خبری انجام می‏دهند و بر پایه اصول روزنامه‌نگارانه سردبیری در یورونیوز که نکته‏ی اصلی‏اش بی‏طرفی و توازن است.

ماریا سرسالاری همراه با دو تن از همکاران بخش فارسی یورونیوز

یورونیوز یک مؤسسه‏ی خصوصی است و بودجه‏ی آن از پول مالیات یا درآمدهای دیگر تأمین نمی‏شود. افراد فعال با حداقل امکاناتی که دارند، می‏خواهند بیشترین تولید خبر را به‏صورت انبوه و تصویری ارائه کنند. من شخصاً نام آن را یک خبرگزاری تصویری می‏گذارم. تصویر یکی است، خبرنگارها تصویر را ادیت نمی‏کنند، ولی خود آن‏ها در تنظیم خبر سهیم هستند.

رسانه‏های پارسی‏زبانی که اکنون در خارج فعالیت می‏‏کنند، به‏شکلی مخاطب‏شان را مخاطب ایرانی قرار داده‏اند، مطالب‏شان هم طبیعتاً بیشتر روی مسائل ایران و یا مسائل مربوط به ایران در خارج از کشور متمرکز است. ولی در رابطه با یورونیوز شاید بشود این‏طور گفت که بخش اصلی مطالب، موضوع‌های بین‏المللی و جهانی هستند، مطالبی نیستند که به‏طور ویژه، حتماً مربوط به ایران یا ایرانی‏ها باشند. شما فکر می‏کنید ورود چنین رسانه‏ای با این رویکرد، چه تأثیری می‏تواند برای مخاطبان ایرانی و یا عموم مخاطبان فارسی‏زبان در دنیا داشته باشد؟

یورونیوز جای خالی این قضیه را متوجه است و می‏خواهد دید جهانی به مخاطب فارسی‏زبان بدهد. رسانه‏های فارسی زبانی که اکنون به آن‏ها اطلاعات می‏دهند، با همه‏ی زحماتی که می‏کشند و همه همکار ما هستند، دید ایرانی‏شان آن‏قدر زیاد است – خیلی هم خوب است- که بعضی‏ وقت‏ها از اخبار جهان غافل می‏شوند.

من فکر می‏کنم برای شخص افغانی که در بامیان نشسته و دارد از یک کافه ‏اینترنت خیلی سطح پایین با جهان خارج ارتباط پیدا می‏کند، آن خبری که برنامه‏ی «مجله‏ی روز» ما در مورد فلان قضیه‏ی فنی می‏دهد، می‏تواند زندگی‏اش را عوض کند. یا یک فرد تاجیک بعد از سال‏ها پایان جنگ داخلی، می‏تواند از داستان مشابهی از زندگی یک جنگ‏زده‏ی بوسنی، یا درسی بگیرد.

یورونیوز سعی می‏کند این تجربه‏ها را بیشتر به‏هم منتقل کند. بنابراین فکر می‏کنم همین‏طور در مورد ایرانی‏ها که در همه‏ی گروه‏های سنی بسیار تشنه‏ی اخبار جهان خارج هستند؛ چه از نظر این‏که بخواهند بدانند در خارج از مرزهای‏شان چه می‏گذرد، چه از این جهت که بتوانند فرمول‏هایی را که بقیه برای حل مسائل‏شان به آن‏ها رسیده‏اند، حاضر و آماده ببینند یا حتی توازی ایجاد کنند بین مسیرهایی که بقیه‏ی مردم رفته‏اند، چه درست یا غلط، و از آن‏ها یاد بگیرند. هم‏چنین اطلاعات فنی٬ اطلاعات هنری، تکنولوژیکی، محیط زیست و ... همه نکاتی هستند که برای یورونیوز مهم هستند. آن‏ها را پوشش می‏دهیم و امیدواریم که این جای خالی دید جهانی دادن به مخاطب فارسی زبان را تا حد زیادی پر کنیم.

بخش فارسی سایت یورونیوز هم مدت کوتاهی است که فعال شده است. ارتباط بین برنامه‏های تلویزیونی یورونیوز فارسی با این سایت به چه شکلی است؟ آیا شما پیوند ویدئویی همه برنامه‏ها را در این صفحه قرار می‏دهید یا این‏که سایت قرار است روی‏کرد متفاوتی داشته باشد؟

مفهوم سایت یورونیوز در ارتباط با تلویزیون، برای ۹ زبان دیگر به این شکل بوده که سایت یورونیوز همیشه حالت بلاگ یا ویترین تلویزیون را ایفا کرده است. به این ترتیب که برای این‏که ما بتوانیم ویدئوهای‏مان را در دسترس عموم داشته باشیم تا حد امکان، تا جایی که گنجایش و زمان اجازه بدهد، آن‏ها را هم‏چنان در سایت در دسترس می‏گذاریم. از این جهت، سایت، رسانه‏ی مستقل و خودبسنده نبوده، بلکه حالت معرفی ویدئوهای جالب را داشته است.

به مرور زمان، اخیراً سعی کرده‏اند این حالت را پیش بیاورند و سایت دارد یک سری مطالب جداگانه می‏گذارد، ولی به‏شدت وابسته است به ویدئوهایی که ما در آن عرضه می‏‏کنیم. در واقع، سایت محمل ویدئوهای ما است. ما در بخش فارسی سعی کرده‏ایم یک قدم هم جلوتر بگذاریم و ستون‏های جداگانه‏ای برای مخاطب فارسی‏زبان ارائه کنیم که بتوانیم دست‌کم آن‏جا مانور بدهیم. چرا که از نظر تصویری نمی‏توانیم زیاد به مسائلی که ممکن است فارسی‏زبانان بیشتر علاقه‏مند باشند بپردازیم؛ مطالبی که گذاشتن آن در خروجی تصویری یورونیوز شاید زیاد امکان‏پذیر نباشد.

ارتباط خود سازمان یورونیوز، نه فقط بخش فارسی، با داخل ایران به چه شکلی است؟ آیا دفتری در آن‏جا دارند؟

دفتری ندارند. ولی امیدوارم چنین امکانی در آینده فراهم شود.

بخش فارسی چطور؟ آیا از زمانی که بخش فارسی به شبکه‏ی یورونیوز اضافه شده، تلاش‏های جدی‏تری در این زمینه انجام می‏شود؟

تاجایی که می‏دانم، در این‏مورد درخواستی نشده است ولی امیدواریم بتوانیم چنین همکاری‏ای را انجام بدهیم. فکر می‏کنم یورونیوز از جهت این‏که شهرت و حیثیت خبری خوبی را تا به‏حال داشته است، از نظر بی‏طرفی، رعایت دقت در مطالب و… می‌تواند چنین تلاشی را بکند. ولی این تصمیم وابسته به خود شرکت یورونیوز است که بخواهد چنین بودجه‏ای را برای چنین کاری اختصاص بدهد یا نه. این بحث هم مطرح است.

تاکنون هیچ واکنشی از طرف مقامات دولتی در ایران دیده‌اید؟

نه؛ فعلاً هیچ. ولی امیدواریم مخاطبان ما که سایت را می‏بینند ویا برنامه‏های تلویزیون را تماشا می‏کنند، از آن‏ اطلاعات بگیرند و از برنامه‏ها لذت ببرند.