محاکمات

رضا شهابی در اعتصاب غذای خشک

پانته‏آ بهرامی: رضا شهابی بخاطر وخامت وضعیت جسمانی اش به بیمارستان منقل شد. رضا شهابی، عضو هیئت مدیره‏ی شرکت واحد اتوبوسرانی از روز ۱۳ آذرماه در اعتصاب غذای خشک در زندان اوین به سر می‏برد و با ادامه‏ی اعتصاب جانش در خطر است. با وجود حمایت‏های بین‏المللی اتحادیه‏ی کارگران کشتیرانی، قطار و حمل و نقل در بریتانیا، «آر. ام. تی»، و کارزار بین‏المللی برای آزادی رضا شهابی، او از تاریخ ۲۲ خردادماه در بند ۲۰۹ اوین به سر می‏برد.

فشار بر فعالان دینی، محروميت از تحصیل دانشجویان

محسن کاکارش: درهفته‌ای که روز دانشجو در آن واقع شده بود، دانشجویان با محرومیت از تحصیل، حبس و بازداشت روبه‌رو شدند. در همان حال فشارها بر فعالان دینی تشدید شد و بیش از چهل‌سال حبس برای هفت‌تن از فعالان این عرصه در کردستان صادر شد. در آذربایجان هم فشار بر زندانیان و صدور احکام حبس برای روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی از جمله موارد نقض حقوق بشر طی هفته‌ی گذشته بود. از سوی دیگر در بلوچستان رسانه‌های دولتی از دستگیری بیش از بیست‌نفر خبر دادند.

انفجار، قطع دست، حبس

محسن کاکارش: به علت انفجار شیئی در یکی از محله‌های شهر مریوان، سه دانش آموز کشته و زخمی شدند؛ انفجاری که از سوی بعضی سایت های اصول‌گرا مشکوک خوانده شد.فرماندار شهر مریوان علت حادثه را حمل مواد محترقه توسط دانش‌آموزان عنوان کرد و شاهدان عینی علت این حادثه را انفجار بمب توصیف کردند.این انفجار در کردستان یادآور چندین انفجار دیگر است که باعث کشته و زخمی شدن دهها تن از شهروندان شد.

اعدام؛ به مثابه یک ساده‌انگاری

بامداد راد: اعدام نوعی مجازات فردی است و در قوانین برخی از کشورها همان‌گونه که برای ارتکاب سایر جرایم- با فرض قضاوت بر مبنای قوانین- مجازات‌هایی به تناسب جرم تعیین می‌شود، برای جرایمی نظیر قتل نیز مجازات اعدام پیش‌بینی شده است.دهم اکتبر روز جهانی مبارزه برای لغو مجازات اعدام است. بد نیست به همین مناسبت چندوچون اعدام بررسی شود و از چند زاویه به آن نگاه شود.

هم‌بند سکینه آشتیانی: «او بی‌گناه است»

ایرج ادیب‌زاده: کارزار جهانی علیه حکم سنگسار خانم سکینه محمدی آشتیانی به وسیله‌ای برای توجه جهانیان به زندان‌های امروز ایران در جمهوری اسلامی، شکنجه و اعدام‌های گسترده در این کشور مبدل شده است. چنان‌که وقتی خانم شهناز غلامی، هم‌بند سکینه‌ی آشتیانی، به فرانسه رفت، مورد توجه‌ی رسانه‌های فرانسوی قرار گرفت. در همین زمینه با شهناز غلامی گفت‌وگو کرده‌ام و از او درباره‌ی حکم و وضعیت خانم آشتیانی پرسیده‌ام.

شیوا که دست به اسلحه نبرده است

سراج میردامادی: محمد شریف، یکی از وکلای شیوا نظرآهاری، فعال حقوق بشر، در خصوص ایراد اتهام محاربه از سوی دادگاه انقلاب نسبت به این فعال حقوق بشر، ابراز نگرانی کرده است. زهرا رهنورد، نیز از طرح اتهام محاربه علیه شیوا نظرآهاری به شدت انتقاد و ابراز نگرانی کرده است. در این زمینه، با دکتر محمد سیف‏زاده و پژمان سلیم گفت‌وگو کرده‌ام.

نگاهی به احکام اعدام در ایران

ایرج ادیب‌زاده: «نگاهی به احکام اعدام در ایران»، موضوع یک نشست خبری بود که روز دوشنبه ۱۲ ژوییه (۲۱ تیرماه) در باشگاه روزنامه‏نگاران خارجی پاریس برپا شد. انجمن فرانسوی «همه بر علیه اعدام» در حال حاضر نگران خطر اجرای حکم اعدام بیش از پانزده زندانی سیاسی در ایران است و از روزنامه‏‏نگاران رسانه‏های خارجی در پاریس دعوت کرده بود تا در این نشست خبری حاضر شوند.

دادگاه کهریزک چقدر عادلانه است؟

مریم محمدی: نهم تیرماه، سازمان قضایی نیروهای مسلح اعلام کرد که رسیدگی به پرونده‌ی قتل سه نفر در بازداشتگاه کهریزک به پایان رسیده است. بنا بر این اطلاعیه، یک نفر از دوازده متهم، تبرئه، نه‌نفر به زندان و جزای نقدی انفصال موقت از خدمت و دو نفر دیگر به قصاص نفس محکوم شدند. در حالی‌که دادرسی پرونده به پایان رسیده است، هنوز نام هیچ یک از آنها اعلام نشده است. در این زمینه، با شیرین عبادی و نیز خانواده رامین پوراندرجانی گفت‌وگو کرده‌ام.

دانشجویان هم‌چنان بازداشت می‌شوند

اردشیر: اگر چه با آغاز هفته‌ی گذشته، سه زندانی سیاسی شناخته شده، عماد باقی، محمد نوری‌زاد و حسین مرعشی آزاد شدند، اما روند نقض حقوق بشر در ایران ادامه دارد. ازجمله تعدادی از دانشجویان هم‌زمان با نزدیک شدن به سالگرد وقایع ۱۸ تیرماه دستگیر شده‌اند. سارا محبوبی، دانشجوی بهایی محروم از تحصیل که در شهرستان ساری زندگی می‌کند، صبح روز پنج‌شنبه پس از مراجعه به وزارت اطلاعات ساری بازداشت شد.

حقوق محکومین به مرگ در پای چوبه دار

محمد مصطفایی: اگر بدان نگرش و تفکر رویم که محکومین به مرگ صرفا مستحق مرگ هستند و دارای کوچکترین حق و حقوقی نیستند؛ حقوق این دست از شهروندان را نادیده گرفته و تفکر اشتباهی را در ذهن‌مان پرورش داده‌ایم. حق برخورداری از عفو، حق عدم اجرای حکم به هنگام بیماری، حق وضع حمل برای زنان، حق حضور وکیل در هنگام اجرای حکم، حق ملاقات، حق برخورداری از ارشاد دینی و مذهبی، حق خوردن و آشامیدن و ...

قصه‌ی پرغصه‌ی پرونده‌ی هنگامه شهیدی

محمد مصطفایی: روز ششم اسفند ماه سال گذشته تلفنم به صدا در آمد. ساعت حدود ۱۲ ظهر بود. صدای نارسای مادر هنگامه شهیدی را شنیدم که به شدت گریه می‌کرد و می‌گفت با دستان خودم هنگامه را به وزارت اطلاعات بردم و بازداشت شد. پنج شنبه جایی برای پاسخگویی وجود نداشت. روز شنبه صبح به شعبه ۵۴ دادگاه تجدیدنظر استان تهران به ریاست آقای موحدی رفتم.

درباره‌ی جرم محاربه در نظام جزایی ایران

حسن رضایی: ما با عنوانی به نام مفسد فی‌الارض تحت عنوان حدود مواجه نیستیم. فقهای سنتی در تفسیر آیه‌ی محاربه همیشه افساد فی‌الارض را تنها در حد «توضیحی» برای جرم محاربه سنتی گرفته‌اند و نه یک عنوان جدید جزایی. در حالی که قانون‌گذار جمهوری اسلامی در این‌جا بدعت عجیبی گذاشته است و بنابر تحقیقی که در مرکز توسعه‌ی قضایی صورت گرفته است در بیش از ۱۱۰ مورد از مجموعه‌ی قوانین جزایی بعد از انقلاب حکم اعدام را تحت عنوان ظاهرا فقهیِ‌شده‌ی «افساد فی‌الارض» رسمیت داده است.

شکوفه منتظری: برای برادرم پرونده سازی شده است

حسین علوی: دهم بهمن، سومین جلسه‏ی دادگاه ۱۶ تن از کسانی که مقام‏های قضایی ایران از آنان به عنوان متهمان اغتشاشات روز عاشورا نام می‏برند، در دادگاه انقلاب اسلامی برگزار شد. از یکی از متهمان این جلسه، به عنوان «ا.م» نام برده شد که به گفته‏ی شکوفه‏ی منتظری، این متهم برادر او امید منتظری، روزنامه‏‏نگار بازداشتی است. در گفت‌وگویی با شکوفه‏ منتظری‏، از او در باره‏ی آخرین وضعیت محاکمه‏ی برادر و هم‏چنین مادر وی پرسیده‌ام.

«متهمان، تحت فشار به محاربه اعتراف می‌کنند»

شیرین فامیلی: فعالان حقوق بشر در ایران خبر می‌دهند که برای ۲۱ زندانی کرد احکام اعدام صادر شده است. به گفته‌ی آن‌ها فقط در یک ماه اخیر، دادگاه‌های انقلاب در تهران و شهرستان‌ها برای چهارتن از فعالان سیاسی و مدنی کرد احکام اعدام صادر کرده‌اند. در مورد وضعیت این زندانیان و احکامی که برای آن‌ها صادر شده با کاوه قاسمی کرمانشاهی، روزنامه‌نگار و فعال حقوق بشر، گفت‌وگو کرده‌ام.

دانشجویان در بند

ایرج ادیب‌زاده: با نزدیک شدن به ٢٢ بهمن دولت بر شدت تهدیدها و بازداشت‌ها و صدور احکام سنگین برای بازداشت‌شدگان افزوده‌ که شرایط سخت‌تر برای دانشجویان بازداشت شده از پیامدهای این وضعیت است. در این باره با سعید قاسمی‌نژاد، عضو دفتر ادوار تحکیم و سخن‌گوی دانشجویان و دانش‌آموختگان لیبرال، گفت‌وگو کرده‌ام.

مصداق محاربه چیست؟

رضا جمالی: دادسرای عمومی و انقلاب تهران هفتم دی‌ماه اعلام کرده که پنج نفر از بازداشت‌شدگان روز عاشورا محارب هستند. بر اساس قوانین ایران، حکم محاربه نیز اعدام است. از سویی ٣٦ نماینده‏ی اصول‏گرای مجلس هم در طرحی خواستار کاهش زمان مهلت تجدید‏نظرخواهی اعدام محاربان از ٢٠ روز به ۵ روز شده‌‏اند. در این باره با محمد سیف‌زاده، وکیل دادگستری گفت‌وگو کرده‌ام.

منبرهایی که دادگاه می‌شوند

سراج‌الدین میردامادی: چندی‌ است که تریبون‌های نماز جمعه و سخن‌رانی‌های مذهبی تبدیل به تریبون‌های صدور احکام و تفسیرهایی نامتعارف از قانون شده است. در جدیدترین نمونه آیت‏الله جنتی در خطبه‏های نماز جمعه‏ به سختی به مخالفان دولت حمله کرد و معترضان را محارب و مفسد فی‏الارض خواند. در بسط این مفهوم حقوقی و مصداق‌هایش با امید ساعدی، حقوق‏دان مقیم فرانسه گفت‌گویی داشتم.

«اراده‌ای فرا قضایی در قوه قضاییه وجود دارد»

مریم محمدی: بیش از پنج ماه است که اخبار مربوط به دستگیری، احضار، بازداشت، دادگاه و احتمالا آزادی از مهم‏ترین اخبار روزمره‏ی رسانه‏های ایران است. هر مناسبت و حرکت جدیدی نیز به این خبرها دامن می‏زند. مبنای این دستگیری‏ها، بازداشت‏ها و آزادی‏ها کدام است؟ در ارتباط با موج دستگیری‏های اخیر، و نیز سخنرانی اخیر رییس قوه‏ی قضاییه، با محمد علی دادخواه و نعمت احمدی از حقوق‏دانان سرشناس، گفت‌وگو کرده‌ام.

کوروش زعیم: سیاست کلی، ایجاد ترس است

مریم محمدی: کوروش زعیم بیش از سه ماه را در زندان گذراند و اخیرا آزاد شد. ایشان در مورد علت دستگیری‌اش می‌گوید: «بیشتر به خاطر صحبت‏هایی بود که در سخنرانی‏ها و مصاحبه‏هایم کرده بودم و مانیفستی هم که آخر اردیبهشت ماه منتشر کردم تا حدودی حساسیت ایجاد کرده بود. تشکیلات همبستگی که گروه‏های مختلف را گرد هم آورده بود و سر و صدایی به پا کرد، نیز دخیل بود.»

لزوم استخدام چند لیسانسیه حقوق

سید سراج‌الدین میردامادی: دادگاه روز سه‌شنبه متهمان به اصطلاح «انقلاب مخملی» بسیار متفاوت از جلسات قبل از آن برپا گردید. ظاهراً دادستان و رئیس دادگاه و رئیس قوه قضائیه یادشان آمده است که نام کامل متهمان تا پیش از اتمام دادرسی و صدور حکم قطعی نباید برده شود و تصویر ایشان نیز نباید از رسانه‌های عمومی به نمایش گذاشته شود.