Aug 2009


جنایتی که دیده نمی‌شود

اکبر گنجی: هر بار که دو تن از بزرگان را به دادگاه می‌آورند تا متن از پیش تهیه شده‌ی بازجویان را قرائت کنند، بقیه‌ی بازداشت‌شدگان بی‌خبر از عالم را هم به تماشا می‌آورند تا ببینند که راهی جز این در پیش ندارند. این شکنجه‌ی دیگری است که آدمی را مجبور می‌کنند تا ترور شخصیت دوستانش را شاهد باشد. قربانی، باید شاهد قربانی کردن یارانش باشد.



نامه همسر محمد قوچانی به رئیس قوه قضائیه
باید از گروگان‌گیران به کجا پناه برد؟

حضرت آیت‌الله صادق لاریجانی، ریاست محترم قوه قضاییه، شایسته نمی‌دانستم در آغازین روزهای ریاست شما به جای تبریک و مساعدت‌، بار خاطر باشیم اما متأسفانه رویدادهای تلخی که پیش از تصدی قوه توسط شما جریان داشته است ما را به این نقطه رسانده است. از آنچه سوگوارانه در ماه‌های اخیر گذشته است می‌گذرم و به آخرین آن اشاره می‌کنم. محمد قوچانی با وجود سپری شدن بیش از دو ماه (۷۰ روز) از بازداشت موقت و تبدیل قرار بازداشت به وثیقه توسط دادسرا که در حضور ما به زندان ابلاغ شد اما همچنان در زندان است‌.



مسأله‌ی شکنجه جنسی در گفت و گو با محمد اولیایی‌فرد، وکیل دادگستری
«به راحتی می‌توان شکنجه جنسی را ثابت کرد»

نیک‌آهنگ کوثر: هیچ‌گاه در تاریخ جمهوری اسلامی ‌ایران، مسأله‌ی شکنجه جنسی توسط زندانبانان به طور رسمی ‌مورد بررسی قرار نگرفته است. اما انعکاس نامه‌ی سرگشاده‌ی مهدی کروبی به هاشمی‌رفسنجانی باعث شد که رئیس مجلس ‌کمیته‌ای را مسئول بررسی ادعاهای قربانیان شکنجه‌های جنسی کنند. محمد اولیایی‌فرد در این باره به زمانه می‌گوید:«‌صرف این مسأله، مسأله‌ی جسمانی نیست. چون شخص روان‌پریش می‌شود و از نظر روانی دچار اختلال می‌شود، دارای کابوس می‌شود، زندگی اجتماعی‌اش به هم می‌خورد، ناهنجاری‌های اجتماعی و شخصیتی دارد که کاملاً یک روان‌پزشک، یک روان‌کاو می‌تواند به این مسأله پی ببرد.»



گفت و گو با همسر دکتر محمد ملکی پیرامون دستگیری وی
«گفتم بگذار یک بار هم تو را در تلویزیون ببینیم»

مریم محمدی: روز سی و یکم مردادماه دکتر محمد ملکی، استاد دانشگاه و اولین رییس دانشگاه تهران بعد از انقلاب، در بستر بیماری دستگیر شد و به زندان انتقال یافت. در این باره با قدسی میرمعز، همسر این فعال ملی - مذهبی گفت و گو کردم. خانم میرمعز می‌گوید به همسرش در موقع دستگیری گفته است: «به دکتر گفتم که مصاحبه کن. هر چه هم خواستند، بگو. مصاحبه هیچ اشکالی ندارد. ما تا حالا تو را در تلویزیون ندیده‌ایم. بگذار یک بار هم تو را در تلویزیون ببینیم.»



نامه یک برنده مدال طلای المپیاد جهانی به رهبر
اداره کشور با محمدرضا جلایی‌پورها یا سعید مرتضوی‌ها؟

نامه یک برنده مدال طلای المپیاد جهانی به رهبر جمهوری اسلامی: آقای خامنه‌ای! ممالکی که پیشرفت کردند و تفوق تکنولوژیک در جهان پیدا کردند، هیچ وقت رتبه اول‌های کنکورشان را زندان نینداختند. المپیادی‌هایشان را نفرستادند انفرادی. سعی کردند کارهای مهم را به دست آن‌ها بدهند. نه این‌که یک آدمی مثل مرتضوی را بکنند همه‌کاره‌ی مملکت.



پسر ایرانی از تجاوز به خودش می‌گوید

روزنامه تایمز لندن، هما همایون، ترجمه داریوش رجبیان: رضا از شواهد زنده اتهاماتی است که اخیراً مهدی کروبی، یکی از رهبران مخالفان مطرح کرده است. در همان شب نخست سه مرد لباس شخصی که خود را زندانی وانمود می‌کردند، رضا را در برابر چشم همراهانش به زمین انداختند. در حالی که یکی از مردان سر او را به زیر فشار می‌داد، دومی بر پشتش سوار شد و سومی روی بدن رضا ادرار کرد و به او تجاوز نمود.



سر کودکان ایرانی با پنبه قانون بریده می‌شود

فریار آشوریان: دستور توقف حکم اعدام (قصاص نفس) بهنود شجاعی - جوانی که در کودکی مرتکب قتل شده است - با دستور رییس جدید قوه قضاییه، امیدهایی هر چند کوتاه و موقت را برای به زندگی بازگرداندن این جوان متنبه را در دل‌ها زنده کرد. هر چند به اعتقاد بسیاری از ناظران و فعالان حقوق بشری، دستور توقف اجرای حکم از این باب بوده که رییس جدید تمایل نداشته اولین روزهای کاری خود را با اجرای حکم اعدام جوانی آغاز کند که در کودکی مرتکب قتل شده است.



نشست کمیته پی‌گیری بازداشت‌های خودسرانه در منزل «کوروش زعیم»
«عشق به ایران آزاد، دغدغه زندگی زعیم بوده است»

جمعی از فعالان سیاسی، اجتماعی و دانشجویی روز جمعه به دعوت «کمیته پیگیری بازداشت‌های خودسرانه» با حضور در منزل مهندس کوروش زعیم، فعال سیاسی ـ اجتماعی و عضو ارشد جبهه ملی با خانواده وی دیدار و گفت و گو کردند. در این نشست که نمایندگانی از جبهه ملی ایران، حزب ملت ایران، نهضت آزادی ایران، شورای فعالان ملی ـ مذهبی، سازمان دانش آموختگان ایران، جنبش مسلمانان مبارز، دفتر تحکیم وحدت، فعالان طیف چپ و... حضور داشتند، خانم صحت، همسر مهندس زعیم با تشریح آخرین وضعیت وی اظهار داشت که تاکنون موفق به چند ملاقات با همسر خود شده است.



گفت و گو با دکتر پیام اخوان، دادستان پیشین دادگاه لاهه
«راه هموار محاکمه متهمان به نقض حقوق بشر»

نیک‌آهنگ کوثر: در طول چند هفته اخیر، بیانیه‌های زیادی منتشر و نامه‌های سرگشاده متعددی امضا شده که از مجامع جهانی خواستار به رسمیت نشناختن دولت جدید محمود احمدی‌نژاد و بررسی حقوقی وقایع بعد از انتخابات ۲۲ خرداد شده‌اند. دکتر پیام اخوان، دادستان پیشین دادگاه لاهه به زمانه می‌گوید: «اگر پرونده‌ای وجود داشته باشد، این امکان وجود خواهد داشت که متهمان را در آینده محاکمه کنیم. فعلاً باید سند جمع کنیم و پرونده درست کنیم و اقلاً خواستار این باشیم که جامعه بین‌الملل مشروعیت اشخاصی را که عامل جنایت هستند، به رسمیت نشناسد.»



گفت و گو با مسیح علی‌نژاد، روزنامه‏نگار
بازگویی تجربه‌ شخصی و کمک به قربانیان تجاوز

نیک‌آهنگ کوثر: مسأله‏ی بدرفتاری با زندانیان در ایران، خبر تازه‏ای نیست. اما انتشار نامه‏ی سرگشاده‏ی مهدی کروبی به هاشمی رفسنجانی و درخواست برای بررسی ادعای تجاوز جنسی به زندانیان، در دو ماه اخیر، باعث توجه مجدد رسانه‏های جهانی به نقض حقوق زندانیان در ایران شده است. روز سه‏شنبه مسیح علی‏نژاد، روزنامه‏نگار ایرانی که دو ماه است از ایران خارج شده، در واکنش به اقدام کروبی، مطلبی نگاشت و خاطره‏ای که فقط اندک شماری می‏دانستند. با مسیح علی‏نژاد در‌باره‏ی تجربه‏ی شخصی خودش و آن‏چه روزنامه‏نگاران می‏توانند برای قربانیان تجاوز در زندان، انجام بدهند، گفت‏ و گو کرده‏ام.



حمایت روشنفکران جهان از جنبش سبز ایران

پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری بیست و دوم خرداد و رویدادهای بعد از آن، اکبرگنجی طی نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل متحد، ضمن توضیح کوتاهی پیرامون آن حوادث، شش درخواست مشخص را مطرح کرد. در طول یک ماه، ۲۶۵ تن از بزرگ‌ترین روشنفکران جهان ـ چون یورگن هابرماس، مارتا نسبام، چارلز تیلور، نوام چامسکی ،جوز راموز هورتا، نادین گوردیمر، اورهان پاموک، ماریو وارگاس یوسا، رابرت بلا، فیلیپ پتیت‌‌، ریچارد جی برنشتاین ـ با تأیید محتوای این نامه، آن را امضاء کردند تا در اختیار دبیرکل سازمان ملل متحد قرار گیرد.



گفت و گو با حمید مجتهدی، وکیل ویژه سازمان «وکلای بدون مرز» درباره وضعیت کنونی وکلای زندانی
«بند عمومی، ضربه روحی برای زندانیان سرشناس‌»

محمد تاج‌دولتی: موج دستگیری‏های اخیر افراد عادی و فعالان سیاسی حامی جنبش سبز، دستگیری و زندانی شدن چند تن از وکلای سرشناس و مدافع حقوق بشر را هم به دنبال داشته است. حمید مجتهدی، وکیل ویژه‏ی سازمان وکلای بدون مرز درباره‌ی وضعیت کنونی وکلایی چون محمد علی دادخواه به زمانه می‌گوید: «امنیت بند عمومی تضمین شده نیست. البته، قرار دادن وکلا و به طور کلی، افراد برجسته‏ی جامعه در بند عمومی، نوعی ضربه‏ی روحی روانی به زندانیان است و به منظور خرد کردن فرد حبس شده، صورت می‏گیرد.»



دادرسی عادلانه از نوشتار تا اعمال

فریار آشوریان: دادرسی عادلانه که در جامعه کنونی ایران خصوصاً در حق کنش‌گران مدنی - سیاسی به حقی صرفاً لوکس در حد ذکر در مواد قانونی و یادآوری و تحلیل در حد کتب قانون و مقالات حقوقی تنزل پیدا کرده است و این روزها پس از جریان‌های ناشی از نتایج انتخابات ریاست جمهوری، بیش از پیش و عامدانه و قاصدانه نادیده گرفته شده است.



گفت و گو با نسرین ستوده، وکیل عبدالفتاح سلطانی و عیسی سحرخیز
نگرانی از وضعیت عبدالفتاح سلطانی و عیسی سحرخیز

مریم محمدی: در مورد برخی از بازداشت‌شدگان حوادث اخیر ابهامات بیشتر و اطلاعات کمتری در میان است. با ژنسرین ستوده که وکالت عیسی سحرخیز، عبدالفتاح سلطانی و کیوان صمیمی را بر عهده دارد، درباره وضعیت این سه گفت و گو کردم. خانم ستوده در این گفت و گو از نگرانی‌هایش درباره سلامت آقای سحرخیز و نیز تهدید آقای سلطانی در سلول انفرادی خبر می‌دهد.



گفت و گو با رامین جهانبگلو، هوشنگ بوذری و حنیف مزروعی درباره زندان انفرادی و اعتراف
وقتی که زندانی، بازجو را تنها پناه خود می‌بیند

نیک‌آهنگ کوثر: مجله‌ی «تایم» در گزارشی درباره‌ی دادگاه متهمان ناآرامی‌های اخیر، ضمن آن‌که آن را یک نمایش خوانده، به وضعیت یکی از شاخص‌ترینشان یعنی محمدعلی ابطحی اشاره کرده است و می‌نویسد: «این معاون سابق رییس‌جمهوری، خودش نبود.» درباره بحث زندان انفرادی، شکنجه و اعتراف، پای صحبت‌های رامین جهانبگلو، هوشنگ بوذری و حنیف مزروعی نشستم که هر سه پیش از این، تجربه‌اش را داشتند.



انتخابات، اعتراف‌گیری و حقوق بشر

میثم بادامچی: متأسفانه اکثر مردم ایران تصویر واضحی از مفهوم حقوق بشر ندارند. این مسأله در مورد متولیان حکومتی کشور واضح‌تر و پررنگ‌تر است؛ با آن‌که حکومت جمهوری اسلامی در سال‌های پس از انقلاب همیشه کشورهای غربی را به استفاده ابزاری از حقوق بشر متهم کرده است ولی رفتار حکومت و حتی دستگاه قضایی در وقایع پس از انتخابات‌، از بازداشت و شکنجه معترضان گرفته تا اعتراف‌گیری‌های اخیر، نشان می‌دهد حاکمان ایران تصویر درستی از مبانی حقوق بشر در ذهن ندارند و یا نمی‌خواهند داشته باشند. در این مقاله به این مسأله در ایران با اشاره‌ای به تاریخ نقض حقوق بشر در اروپا توسط هیتلر و کلیسای کاتولیک خواهم پرداخت.



گفت و گو با فخرالسادات محتشمی‏پور، عضو شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی
«سنت رایج برای پرونده‏سازی‏ علیه فرزندان صادق انقلاب»

مریم محمدی:‌ در زمینه‏ی اخبار مربوط به پی‏گیری وضعیت بازداشت شدگان حوادث اخیر، روز دوشنبه «انجمن دفاع از زندانیان سیاسی» اعلام کرد که، سیزدهم مرداد ماه، ساعت ده صبح به وقت تهران، یک کنفرانس مطبوعاتی، با شرکت خانواده‏های زندانیان سیاسی، برگزار می‏شود. فخرالسادات محتشمی‏پور به زمانه می‌گوید: «برای اولین بار بود که در یک نشست خبری، از خبرگزاری‏ها و روزنامه‏های دولتی نیز حضور پیدا می‏کردند. البته، ما این را به فال نیک گرفتیم و تقاضا کردیم که واقعیت‏ها را منتشر کنند تا اعتماد مردم هم نسبت به آنان برگردد.»



گفت و گو با رضوان مقدم، فعال جنبش زنان و از اعضای اوليه کمپين يک ميليون امضا
«حضور زنان در خیابان‌‌ها، تصور رایج را تغيير داد»

هشتم مردادماه در دانشگاه هومبولد برلين، به دعوت سازمان عفو بين‌الملل در آلمان، جلسه سخنرانی و بحثی درباره حقوق زنان در ايران و مبارزات آن‌ها برای رفع نابرابری و تبعيض برگزار شد. رضوان مقدم، فعال جنبش زنان و از سخنرانان این جلسه در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «‌تصوری که تا پيش از اين نسبت به زن ايرانی وجود داشت يک زن توسری خور يا زن قربانی بود، ولی حضور زنان با اين قدرت در خيابان‌ها و مشاهده حرکت‌های جنبش زنان از جمله کمپين‌های مختلف، اين پيش‌داوری و تصور نسبت به زن ايرانی را تغيير داد.»