Jul 2009


گفت و گو با حنیف مزروعی‌ و حسین ماهوتی‌ها
برخوردهای خشن و زندگی مخفی فعالان سیاسی

نیک‌آهنگ کوثر: با انتشار فیلم‌هایی از برخورد نیروهای انتظامی و امنیتی با معترضین به نتیجه‌ی انتخابات، نهادهای حقوق بشری توانستند این بار به نحوی مستند شواهد لازم را از نقض حقوق بشر در ایران جمع‌آوری کنند. اما عدم امکان بازدید نمایندگان سازمان ملل و یا سازمان‌های مدافع حقوق بشر از زندان‌ها، اما و اگرهای زیادی را باقی گذاشته است. با انتشار خبر مرگ تعدادی از بازداشت‌شدگان و مشاهده‌ی آثار شکنجه روی بدن ایشان حساسیت‌ها فزونی یافت. در همین رابطه با حنیف مزروعی، روزنامه‌نگار و ‌حسین ماهوتی‌ها، هماهنگ‌کننده‌ی شبکه‌ی فعالین حقوق بشر آمریکای شمالی گفت و گو کرده‌ام.



گفت و گو با دکتر علیرضا نوری‌زاده، تحلیلگر سیاسی و مسعود سفیری، روزنامه‌نگار
«مسأله کابینه، یک بازی سیاسی است»

نیک‌آهنگ کوثر: برکناری تعدادی از مدیران ارشد دولتی ازجمله دو وزیر ارشد و اطلاعات در روزهای اخیر، کابینه‌ی محمود احمدی‌نژاد را با یک بحران بزرگ روبه‌رو کرده است. به واسطه‌ی قانون، براساس تعداد افراد برکنارشده‌ی دولت احمدی‌نژاد، کابینه بایستی مجدداً از مجلس برای رسمیت یافتن رأی اعتماد بگیرد. درباره‌ی سابقه‌ی تاریخی عدم رسمیت دولت‌ها در طول تاریخ بعد از مشروطه و همچنین مشکلی که محمود احمدی‌نژاد و کابینه‌اش با آن روبه‌رو هستند، با دکتر علیرضا نوری‌زاده و مسعود سفیری گفت و گو کرده‌ام.



نویسنده: فرانسیس فوکویاما
ایران، اسلام و حاکمیت قانون

وال‌استریت ژورنال، ترجمه‌ی آرمین تفاخری: نواح فلدمن معتقد است که تقاضای همه‌جانبه و گسترده برای بازگشت به شریعت در بسیاری از کشورهای اسلامی لزوماً به معنی تمایل آن‌ها به تحمیل برخوردهای خشونت‌بار و مجازات‌های طالبانی نیست. بلکه بیش از هرچیز، بازتابی از یک حس نوستالژیک به گذشته‌ای دور است؛ آن‌گاه که حاکمان مسلمان مستبدانی تمامیت‌خواه نبودند و به قوانین اسلامی برای اجرای عدالت توجه داشتند؛ آن‌گاه که حاکمیت قانون به شیوه‌ای اسلامی تحقق یافته بود. با توجه به این‌که هنوز هم اعتراضات و تظاهرات گسترده در ایران در جریان است،‌ ما باید چه نوع آینده‌ای را برای ایران آرزو کنیم؟



گفت و گو با شهرام خُلدی، محقق تاریخ انقلاب در دانشگاه منچستر انگلستان
شباهت‌‌های دو کودتا در یک قرن

نیک‌آهنگ کوثر: با آن‌که وقایع اخیر بعد از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران، شرایط خاص خود را دارد، اما ویژگی‏های حوزه‏ی قدرت در نظام سیاسی ایران و بازیگران سیاسی این حوزه، محققان و تاریخ‏دانان را وادار به قرینه‏سازی‏هایی کرده است. با مطرح شدن نام کودتا بر نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایران، گروهی این وضعیت را با دوران بعد از کودتای بیست و هشت مرداد ۱۳۳۲ در ایران، مقایسه می‏کنند. در این زمینه با شهرام خُلدی، محقق تاریخ انقلاب در دانشگاه منچستر انگلستان گفت و ‏گو کرده‏ام.



نحوه‌ی انتخاب دولت در اسپانیا

رسول پدرام: سیستم حکومتی کنونی اسپانیا و جمهوری اسلامی در ایران، تقربیاً هم‌زمان با هم (تنها با چند ماه اختلاف) بر سر کار آمده‌اند. در اسپانیای کنونی، پادشاه سمت رهبری و به جای رییس‌جمهور، رییس دولت زمام اداره‌ی امور کشور را در دست دارند. نویسنده‌ی این مقاله در پنج دوره از ۹ دوره‌ی قانون‌گذاری جزو هیأت نظارت بر انتخابات در اسپانیا بوده است و در این جا به پرسش‌هایی درباره‌ی تعیین صلاحیت کاندیدا‌ها، نحوه‌ی گزینش رییس دولت و نقش رهبر کشور در انتخابات و غیره به طور خلاصه پاسخ می‌دهد.



مضحکه تراژیک ایران

راجر کوهن، نیویورک تایمز، ترجمه‌ی احسان نوروزی: ایرانیان، با آگاهی از این پیشینه تاریخی، مردم مغروری هستند. آن‌ها اجازه نمی‌دهند که کسی به سادگی آن‌ها را به بازی بگیرد و از این‌که کشورشان مایه خنده دیگر مردم دنیا شود و در پیش چشمان‌شان مورد تمسخر قرار گیرد، متنفرند. آن‌ها خاطره رقابت‌های انتخاباتی اخیر را که حالا می‌توان فهمید چیزی جز یک صحنه نمایش نبوده، دوست ندارند؛ صحنه‌ای که برای ابراز احساسات متلون و واقعیت بخشیدن به توهمات سادیستی گروهی از صحنه‌گردانان طراحی شده بود. و البته تنها اقدامی که شایسته ملتی کهن و محترم است. تحمل ادامه این بازی مضحک واقعاً دشوار است.



گفت و گو با دکتر علیرضا نامور حقیقی، پیرامون اختلاف اصول‌گرایان بر سر انتخاب رحیم مشایی به‌عنوان معاون اول
«زمینه‌سازی برای انتخابات بعدی با انتخاب رحیم مشایی»

نیک‌آهنگ کوثر: مطرح شدن نام اسفندیار رحیم مشایی به‌عنوان معاون اول رییس جمهوری دردوره‌ی بعدی زمامداری آقای احمدی‌نژاد با مقاومت‌های زیادی از سوی اصولگرایان روبه‌رو شده است. دکتر علیرضا نامور حقیقی در این باره به زمانه می‌گوید: «‌آقای احمدی‌نژاد انتظار دارد که با انتصاب مشایی او را برای انتخابات ریاست جمهوری دوره‌ی بعد آماده کند. اما اگر احمدی‌نژاد، مشایی را تغییر بدهد، نمایانگر این است که در حقیقت به عنوان یک ابزار مورد استفاده واقع شده و قدرت تصمیم‌گیری‌اش محدود است و حتا نمی‌تواند معاون اول خودش را انتخاب کند.»



گفت و گو با دکتر فریده فرهی، استاد علوم سیاسی دانشگاه هاوایی
«اگر مذاکرات به جایی نرسد، آمریکا قوی‌تر خواهد بود»

نیک‌آهنگ کوثر: به دنبال ناآرامی‌های رخ داده بعد از انتخابات، دولت آمریکا که تمایل داشت هرچه سریع‌تر با ایران وارد گفت ‌و گو شود، با موانع متعددی روبه‌رو شده است. از سوی رهبران جناح‌های مختلف سیاسی پیام‌های مشخصی به بیرون از کشور منتقل نمی‌شود و از طرفی آیت‌اله خامنه‌ای، آمریکا را متهم به دخالت در امور داخلی ایران کرده است. دکتر فریده فرهی به زمانه می‌گوید: «‌اگر ایران نخواهد در این مذاکرات شرکت بکند دولت آمریکا احساس می‌کند که موقعیتش قوی‌تر خواهد بود تا بتواند تحریم‌های بیشتری با کمک کشورهایی مثل چین و روسیه علیه ایران اعمال بکند.»



گفت و گو با رضا اصلان‌، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی آمریکایی ایرانی‌تبار و عضو شورای روابط خارجی
وقتی مشروعیت رهبری به دولت احمدی‌نژاد گره می‌خورد

نیک‌آهنگ کوثر: سخن از رفراندوم گفتن برای بررسی مشروعیت یک دولت مورد تایید رهبر جمهوری اسلامی، به چالش کشیدن خود او محسوب می‌شود. این دقیقا همان کاری است که سید محمد خاتمی در روز یکشنبه انجام داده است. پس از سخنان هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه اخیر که عملا مقابل مواضع رهبری بود، این دومین موضع‌گیری یک رئیس جمهوری پیشین نظام در مخالفت با رئیس فعلی قوه مجریه و حامیان قدرتمند اوست. در همین باره با رضا اصلان، تحلیلگر سیاسی شبکه‌ سی‌بی‌اس و دیگر رسانه‌های آمریکا گفتگو کردم.



مطلب ارسالی از خوانندگان زمانه
انقلاب‌های‌ رنگی‌: چرا و چگونه

احسان راسخ: انقلاب مخملی، کودتای مخملی، انقلاب رنگی، این‌ها واژه‌هایی است که امروزه بارها به گوش می‌رسند. ریشه چنین اصطلاحاتی چیست و از چه زمان باب شدند؟ صرف نظر از هرگونه تحلیلی، نکته مشترک تمام انقلابهای رنگی اصولا در نحوه تصمیمگیری و جهتگیریهای‌ نخبگان نیست بلکه در محرکهایی‌ است که از جمعیت درخیابانها نشات گرفته‌است به گونه‌ای که برخی‌ حتی‌ این‌گونه حرکات را جریانی بدون رهبر و بدون سازمان و برنامه می‌دانند. جریانی که در نقطه‌ای از جامعه شروع می‌شود و سپس به کل کشور سرایت می‌کند.



گفت و گو با مسعود سفیری، پیرامون امامت هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه این هفته
«جنبش مدنی، اهل مذاکره نیست»

نیک‌آهنگ کوثر: پس از غیبتی نسبتاً طولانی، این هفته نماز جمعه تهران به امامت هاشمی رفسنجانی برگزار می‌شود. میرحسین موسوی و خاتمی در نماز جمعه شرکت خواهند کرد و این خبر می‌تواند بسیاری از هواداران موسوی را به صحنه بکشاند. مسعود سفیری در این باره به زمانه می‌گوید: «آقای هاشمی اعتقاد دارد که می‌تواند مرجع رفع اختلافات باشد. یعنی رضایت هر دو طرف را جلب بکند و هر دو طرف باهم آشتی بکنند. آیا مردم حاضرند نتایج این مذاکرات را بپذیرند؟ اعتقاد دارم که جنبش مدنی اهل مذاکره نیست. جنبش مدنی درخواست‌هایی دارد که به آن درخواست‌ها باید پاسخ گفته بشود.»



کریس هِجِز، روزنامه‌نگار آمریکایی
ایران دموکراسی داشت، پیش از آن‌که ما آن را بگیریم

کریس هِجِز، ترجمه‌ی پرویز شفا: ایرانیان نیازی ندارند یا نمی‌خواهند درباره‌ی آزادی و دولت برگزیده‌ی مردمی از ما درس بیاموزند. آنان مدت زمانی طولانی مبارزه برای آزادی را تجسم بخشیده‌اند. این «واشینگتن» بود که کودتای ۱۹۵۳ را تدارک دید تا دولت به‌طورِ دموکراتیک برگزیده‌ی مردم، یعنی نخستین دولت دموکراتیک در خاورمیانه را سرنگون کند و شاه دست‌نشانده را بر اریکه‌ی قدرت بنشاند. بزرگ‌ترین مشکلِ خاورمیانه «ما» هستیم. از طریق بی‌رحمی‌ها و خشونت‌های خود، به خلق موجوداتی چون محمود احمدی‌نژاد و اُسامه بن لادن کمک کرده‌ایم و به آنان مشروعیت بخشیده‌ایم.



رشک و سکوت طولانی

تاتس، ترجمه‌ی ناصر غیاثی: جوامع جهان عرب در مورد اتفاقات ایران سرگردان‌اند. از یک طرف شجاعت معترضین را تحسین می‌کنند و از طرف دیگر از عواقب ناگوار آن می‌ترسند. این روزها غیر از عرب‌هایی که اتفاقات ایران را از دید فرمانروایان ترسیده‌ی مستبد می‌بینند، بقیه دل‌شان می‌خواهد، ایرانی بودند. ‌مفسر روزنامه‌ی مستقل مصری المصرالیوم چکیده‌ی آن را می‌گوید: «ایرانی‌ها نشان می‌دهند که پخته شده‌اند و شور و شوق دارند و از رأی‌شان دفاع می‌کنند. آن‌ها حق بیشتری برای انتخاب دارند تا دیگران. کاش چنین مناسباتی در این‌جا هم حاکم بود.»



حرکت مردم ایران و اعتصاب غذا در نیویورک
اعلام و دعوت به اعتصاب غذا در برابر سازمان ملل

تعدادی از روشنفکران، اندیشمندان و نویسندگان ایرانی با انتشار نامه ای که توسط اکبر گنجی به زمانه ارسال شده است با دعوت به اعتصاب غذا در برابر سازمان ملل از ایرانیان مقیم آمریکا دعوت کرده اند که برای اعلام حمایت خود از جنبش سبز مردم ایران و اعلام همبستگی با بازداشت شدگان اعتراضات هفته‌های اخیر در ایران به این همایش اعتراضی در برابر مقر سازمان ملل متحد بپیوندد. متن این بیانیه را در ادامه می خوانید.



در ارتباط با اعتصاب غذای سه روزه در نیویورک
«جمهوری اسلامی ۳۰ سال از این روشها استفاده کرده»

شیرین فامیلی: اکبر گنجی، نویسنده و روزنامه نگار منتقد دولت، اعلام کرده‌است که از تاریخ ۲۲ تا ۲۴ ژوییه به مدت سه روز به همراهی گروهی از روشنفکران ایرانی و خارجی به اعتصاب غذا در مقابل مقر سازمان ملل متحد در نیویورک دست خواهند زد. آقای گنجی در گفت وگویی با رادیو زمانه، با نگاهی به رویدادهای پس از انتخابات ریاست جمهوری، تاکید می‌کند که اعتراض آنها به بازداشت‌های اخیر و رفتاری است که با بازداشت شدگان در زندان‌ها صورت می‌گیرد.



گفت و گو با مسیح علی نژاد در نیویورک
«موسوی و کروبی به میان مردم آمدند»

نیک آهنگ کوثر: این روزها بسیاری از روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی و اجتماعی به جای این که در داخل کشور حاضر باشند، ممکن است در خیابانهای نیویورک و یا واشنگتن دی سی و لندن و خیلی از جاهای دیگر دیده شوند. یکی از آنها مسیح علی‌نژاد بود که او را در خیابان پنجم نیویورک نزدیک میدان واشنگتن دیدم. مسیح علی‌نژاد برایم گفت که چگونه مقامهای امنیتی او را تحت فشار گذاشته بودند و وقتی متوجه شدند که او می‌خواهد از کشور خارج شود، رفتار آنها عوض شد.



گفت و گو با تریتا پارسی، رییس شورای ملی آمریکایی‌های ایرانی تبار
«تحریم‌ها، سیاست خارجی ایران را تغییر نمی‌دهد»

نیک‌آهنگ کوثر: طرح سخنان مختلف از سوی مدیران دولت اوباما در مورد ایران، سوال‌های زیادی را در اذهان تحلیل‌گران سیاسی به‌وجود آورده است. باراک اوباما از یکسو خواهان انجام مذاکره با سران ایران است، و از سوی دیگر هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا سخن از تحریم‌های شدیدتر بین‌المللی می‌زند. تریتا پارسی در این باره به زمانه می‌گوید: «هروقت که تحریم‌های اقتصادی را بیشتر کردند، وضع داخلی بدتر شد. گروه‌های تندرو بیشتر نفوذ پیدا کردند. یکی از مشکلاتی که غرب دارد این است که با هیچ‌کدام از این بیست ـ سی تحریم اقتصادی که روی ایران گذاشته، نتوانسته‌ سیاست خارجی ایران را عوض کند.»



گفت و گو با تقی رحمانی، از اعضای «فعالان شورای ملی مذهبی»
رحمانی: جنبش اعتراضی امروز، نگاه مدنی دارد

مریم محمدی: در ارتباط با مبرم‏ترین مسأله‏ی سیاسی جاری در ایران، یعنی تحولات جنبش اعتراضی و چشم‏اندازهای آتی آن، با تقی رحمانی، از اعضای فعالان شورای ملی مذهبی گفت و گو کرد‌ه‌ام. رحمانی به زمانه می‌گوید: «نسلی به وجود آمده که به جزییات می‏پردازد. جزییات، زندگی روزمره است. به عبارت دیگر، نگاه مدنی دارد. کل را به چالش نمی‏کشد، ولی یک سری مسایل مشخص را می‏طلبد. حتا خود اصلاح‏طلب‏ها و خود آقای موسوی هم خواسته‏هایی که مطرح کرده‏اند، با تکیه بر اصل سوم قانون اساسی است؛ یعنی حقوق ملت.»



امنیت ملی ایران در گفت و گو با بابک یکتافر، کارشناس مؤسسه‌ی بین‌المللی امنیت
«اغتشاش در ایران، برای غرب مشکل‌ساز است»

نیک‌آهنگ کوثر: امنیت ملی ایران، موضوعی چالش‌برانگیز برای سران ایران و همچنین دولت‌های غربی بوده است. پس از برگزاری انتخابات در ایران بسیاری بر این عقیده‌اند که امنیت ملی ایران به دلیل عدم رعایت استانداردهای دموکراتیک در معرض تهدید خواهد بود. بابک یکتافر در این باره به زمانه می‌گوید: «شاید همان‌طور که بایدن گفته است اگر اسراییل فکر کند حمله به ایران برای امنیت ملی‌اش لازم است، آمریکا جلوی اسراییل نمی‌ایستد. ولی مسأله‌ی خیلی مهمی در نظر تمامی این کشورهاست و آن این‌که اگر نوعی اغتشاش در ایران به‌وجود بیاید، مشکل بسیار بزرگی جلوی روی آمریکا و کشورهای دیگر خواهد بود.»



ایرانیان در برابر پارلمان هلند

روز پنجشنبه ، همزمان با دهمین سالگرد رویدادهای هجده تیر در تهران، ایرانیان مقیم هلند در برابر پارلمان این کشور تجمع خواهند کرد. این تجمع به کوشش کمیته «ندای ایران» ساعت چهار بعدازظهر، نهم ژوییه در لاهه برپا می شود و هدف از آن، اعلام همبستگی با مردم در داخل ایران اعلام شده است. برگزارکنندگان از مردم خواسته اند که در این جریان این تظاهرات، از آوردن هرگونه نشان مذهبی، سیاسی و حزبی خودداری و تنها برای ابراز همبستگی حضور پیدا کنند.