هفت‌تیر در دهان مجری مناظره تک‌نفره

نیک‌آهنگ کوثر

محمود احمدى‌نژاد برای کارتونیست‌ها یک نعمت است. اما وقتی افشین سبوکی، کارتونیست مطبوعاتی به همراه یک انیماتور و یک آهنگ‌ساز، به جای یک طرح، صدها طرح می‌کشد و فیلمی کارتونی از آخرین برنامه تلویزیونی رییس‌جمهوری پیش از انتخابات ۲۲ خرداد می‌سازد، ده‌ها هزار نفر از آن استقبال می‌کنند و لینک کارتونش در ایمیل‌ها دست به دست می‌شود.

در ابتدای کار، صدای رییس‌جمهوری را می‌شنوید که دارد به رقبایش ایراد می‌گیرد و از صداقتش و آمارش دفاع می‌کند؛ ولی ناگهان سرعت حرف زدنش زیاد می‌شود و عصبیت حاکم می‌شود ... در کادر دوربین فقط او را می‌بینید؛ اما بعداً متوجه می‌شوید که احمدی‌نژاد هفت‌تیر را در دهان مجری ساکت‌شده برنامه مناظره تک‌نفره گذاشته است.

با سبوکی درباره کارشان گفت و گو کردم.

آقای سبوکی! شما بعد از مدت‌ها دوری از کارتون سیاسی، حالا با همکاری دو نفر، صورت متحرک‌سازی‌شده کارتون سیاسی را عرضه کرده‌اید. چه شد مجدداً به این عرصه بازگشتید؟

وقتی اتفاقات اخیر در ایران افتاد، مثل هر ایرانی دیگری تحت تأثیر قرار گرفتیم. ناراحت شدیم؛ بخصوص برای جوانان و مشکلاتی که برایشان پیش آمد. این عکس‌العمل هنری ما به این ماجراها بود.

ما با هم جلسه‌ای گذاشتیم و خواستیم کاری هنری و کوتاه خلق کنیم که بار هنری‌اش باشد که تأثیر بگذارد که منتهی به این کار شد که روی یوتیوب گذاشتیم که استقبال خوبی از آن شد.

این یک کار کارتونی سیاسی است. سابقه کاری شما در مطبوعات چه کمکی به این کار کرد و چگونه در کنار تجربه هنری همکارانتان این تجربه را به کار گرفتید؟

در واقع سابقه مطبوعاتی من تأثیر دارد؛ اما تجربیات هنری دوستان (بهمنش و غلامی‌پور) کاملاً در این قضیه مؤثر بوده است.

این ایده‌ای که در فیلم استفاده کردیم، متأثر از یکی از کارهای قدیمی من بود. اما لیپ‌-سینکی که روی کار اضافه شد، فضا را جذاب‌تر کرد.

تلفیق کارتون سیاسی و انیمیشن و موسیقی، یک مدیا (رسانه) جدیدی به وجود می‌آورد. صدا را داریم؛ حرکت را داریم؛ نماهای سینمایی را داریم؛ و تأثیر کار بیشتر می‌شود و مخاطبان بیشتری را در بر می‌گیرد که باعث می‌شود به کارمان عمیق‌تر و کلی‌تر فکر کنیم.

چه قدر وقت صرف تولید این کار شد؟

چیزی در حدود سه هفته طول کشید؛ که از قبل درباره سوژه‌اش هم صحبت کرده بودیم؛ البته نه به صورت پیوسته. هم‌زمان موسیقی و استوری‌بورد و طرح‌ها و متحرک‌سازی انجام می‌شد.

کاری که شما تولید کردید، مربوط به محدوده زمانی انتخابات است و عملاً به‌روز نیست. شاید کیفیت بالای کار باعث کند شدن روند تولید باشد. اما آیا می‌توانید بین کیفیت و سرعت موازنه‌ای برقرار کنید که کارهایتان به‌روز باشد؟

این نکته حساسی است. قضیه حفظ کیفیت همراه به‌روز بودن. انیمیشن زمان می‌برد. البته با همین کار اول که ارائه دادیم و نتیجه‌اش هم مثبت بود، به نقاط ضعف و قوتمان پی بردیم و البته در کارهای بعدی‌مان سرعتمان بیشتر خواهد شد.

آیا به جنبه‌های اقتصادی کار هم فکر کرده‌اید که مثلاً کارتان را درآمدزا کنید؟

ما به این قضیه هم فکر می‌کنیم. این جزو اولین کارهایمان است. ما یک سری ایده‌های کلی دیگر هم داریم که مشخصاً سیاسی هم نیستند. آن‌ها را هم تولید می‌کنیم؛ منتها جزو برنامه‌های بلندمدت ما هستند.

ما از جای خاصی برای این کارمان سفارش کار نگرفته‌ایم؛ ولی بنا داریم که به یک روند تولید منطقی برسیم که بازده‌های دیگری هم‌ داشته باشد و مخاطب مشخص‌تری داشته باشیم که به ما سفارش بدهد.

شما در نخستین کارتان به سراغ محمود احمدی‌نژاد رفتید. اما آیا به سراغ روحانیون هم خواهید رفت؟

کارهایی که انجام می‌دهیم بیشتر جنبه هنری‌اش را بررسی می‌کنیم. یعنی قرار نیست کل کارمان سیاسی باشد و وارد خط و مرزهایی بشویم که جامعه واکنش‌هایی داشته باشد. ولی تا الآن به این موضوع فکر نکرده‌ایم.

البته باید سوژه‌ای در این باره باشد. سوژه برای ما مهم‌تر است تا این‌که چه اشخاصی درونش باشند.

اگر لازم باشد از کاراکتر مختلف استفاده کنیم. شاید چنین کاری هم انجام بدهیم.