اقتصاد

بحران چک‌های بی‌اعتبار

ایرج ادیب‌زاده: در ایران از هر ده چک، یک چک برگشت می‌خورد. براساس آمارهای بانک مرکزی چک‌های برگشتی در سال ۱۳۸۸ به رکوردی بی‌سابقه رسیده‌اند. بر پایه‌ی برآورد بانک مرکزی بیش از پنج میلیون چک به ارزش نزدیک به میلیارد دلار در بازار ایران برگشت خورده‌اند. با آقای دکتر شاهین فاطمی رئیس مرکز اروپایی تحقیقات بین‌المللی در پاریس در این باره گفت‌وگویی داشتم.

سایه‌هایی که کوتاه می‌شوند

پانته آ بهرامی: دفشار افکار عمومی در ایالات متحده آمریکا دولت را وادار نموده تا حرکتی در زمینه مشکلات بیمه‌های درمانی در آمریکا انجام دهد. در این مطلب به چهار طرح مختلف می‌پردازیم:
مدل اجتماعی‌کردن بیمه‌های درمانی، مدل پرداخت‌کننده واحد، مدل ایالت ماساچوست و بالاخره طرح دولت اوباما و در همین راستا با بهرام آذین جامعه شناس گفت و گو کرده ایم.

همکاری ایران و تاجیکستان تا دستیابی به آب‌های خلیج فارس

تاجيک‌ها بر اين باورند که با مساعدت ايران، به پيشرفت اقتصادی دست خواهند يافت؛ بويژه این‌که دسترسی به آبهای آزاد از طريق ايران، تاجیکستان کوهستانی را از بن بست ارتباطی بيرون خواهد آورد. در این زمینه چند سند همکاری میان دو کشور امضا شد.

سکوتی که از رضایت نیست

«در شرايطی كه رئيس‌جمهور برخلاف تصميمات بانک مركزی به عنوان دستگاه متخصص پولی و بانكی كشور، نرخ سود بانكی را كاهش می‌‏دهد، رئيس بانک مركزی بايد همين امروز استعفا دهد، در غير اين صورت ايشان به نظام و اقتصاد ظلم و جفا كرده است.»

در انتظار تورمی جانکاه

تازه‌ترین ارزیابی بانک مرکزی ایران از رشد نرخ نقدینگی که رقم کم سابقه 42 درصد را برای این شاخص نشان می‌دهد، بیانگر این واقعیت است که ماه‌های آتی در ایران ماه‌های دشواری برای آن دسته از گروه‌های درآمدی خواهد بود که امکان افزایش آنی درآمدهای خود را ندارند.

یکه‌تازی دیوان محاسبات در اقتصاد ایران

رییس دیوان محاسبات ایران که چند روز قبل، گزارش سازمان او باعث برکناری مدیران بیمه ایران شد، درباره تخلفات مطرح شده می‌گوید: «بررسی‌های دیوان محاسبات قبلا‌ در بیمه‌ها، بانك‌ها و بخش‌های مختلفی كه با اقتصاد و با اداره كشور سر و كار دارند شكل و شمایل جدی نداشت.» گویا قرار است این بررسی‌ها شکل جدی‌تری بگیرد.

رأی قطعی به سهميه‌بندی بنزين

حتی طرح پيشنهادی نمايندگان مجلس ايران برای تک‌نرخی كردن قيمت بنزين هم نتوانست مردم ايران را از بلاتكليفی درآورد. رأی نياوردن طرح پيشنهادی نمايندگان مجلس ايران در جلسه‌ی روز سه‌شنبه، بازگشت به نقطه‌ی صفر تمام مباحث و اختلافات نمايندگان و كارشناسان اقتصادی بر سر مصوبه‌ای بود كه بنزين را سهميه‌بندی می‌كرد.

مخدوش شدن شورای پول و اعتبار

اگرچه بر اساس قانون بانک‌داری، شورای پول و اعتبار مرجع تعيين نرخ سود بانكی‌ست، اما تصميم اين شورا مبنی بر ثابت بودن اين نرخ به مذاق احمدی‌نژاد، كه از ابتدای رسيدن به صندلی رياست جمهوری ايران شعار كاهش نرخ سود بانكی را سرداده، خوش نيامد. رييس دولت ايران از تاييد اين تصميم امتناع كرد تا تكليف نرخ سود بانكی در جايی ديگر تعيين شود.

توده‌ی گداخته‌ی نقدينگی در اقتصاد ايران

بر اساس آن‌چه بانک مركزی، بالاخره و با اندكی تأخير نسبت به سال‌های گذشته، رسما اعلام كرد نرخ تورم در سال گذشته ۶/۱۳ درصد بوده‌است. اين در حالی‌ست كه مركز پژوهش‌های مجلس، در گزارشی جنجالی كه با واكنش بانک مركزی هم روبه‌رو شد، نرخ تورم را ۴/۲۳ درصد اعلام كرد.

تاثير تحريم‌ ایران بر صنعت گاز و خط لوله صلح

در شرایط تحریم‌ بین‌المللی٬ ایران می‌کوشد موافقت هند و پاکستان را برای فروش گاز از طريق خط لوله کسب کند و تا سال ۲۰۱۱ راه حلی برای جبران درآمد رو به کاهش نفت بيابد. اما هزینه‌های راه‌اندازی این پروژه زیاد است و رقیب‌ تجاری در کمین. در دوران تحریم٬ یافتن شریک اقتصادی کار آسانی نیست.

پیشنهادهای وزارت نفت برای میزان سهمیه‌بندی و قیمت آزاد بنزین ارایه شد

وزارت نفت ایران در آخرین گزارش پیشنهادی خود به رئیس‌دولت، اعلام كرده است: «سهمیه‌بندی بنزین صرفا با كارت هوشمند امكان‌پذیر نیست.» و بر اساس آن سه گزینه را برای میزان سهمیه خودروهای شخصی و سه قیمت آزاد ۳۸۱، ۴۱۸ و ۴۶۷ تومانی را پیشنهاد كرده كه البته هنوز این پیشنهاد نهایی نشده است.

تغییر «ریال» برای فرار از كابوس

طرح تغییر واحد رسمی پول ایران از «ریال» به «تومان» نخستین‌بار سال ۸۴ در مجلس مطرح شد که رییس بانک مرکزی ایران با آن مخالفت کرد. اکنون نرخ بالای تورم باعث شده است تا برخی نمایندگان مجلس، دوباره به فکر طرح تغییر واحد پول در ایران باشند.

تورم از بازار آهن شروع شد

بازار آهن در بلاتکلیفی به سر می‌برد. هیچ فروشنده‌ای کالایش را نمی‌فروشد و همه منتظر تثبیت قیمتها هستند. بخش عمده‌ای از اين بلا‌تكليفی، كه مختص بازار آهن هم نيست، از سياست‌های پر ابهام و متغير دولت نهم در حوزه‌های مختلف ناشی می‌شود كه فعالا‌ن بازار را به اتخاذ رفتاری محافظه‌كارانه واداشته است.

ايران وارد کننده نفت در سال ۲۰۱۵؟

با روند کنونی توليد و مصرف نفت، در بهترين حالت تا ۲۰ سال دیگر و در بدترین حالت در سال ۲۰۱۵ میلادی ایران دیگر قادر به صدور نفت نخواهد بود. مشکل کمبود انرژی را شاید بتوان با راه‌اندازی رآکتور هسته‌ای حل کرد اما مشکل بزرگ‌تر این است که در حال حاضر هیچ کشوری حاضر به سرمایه‌گذاری نیست.

گروكشی از بودجه بر سر بنزین

اگر نمایندگان مجلس نتوانند تا پایان بررسی لایحه بودجه، نحوه عرضه بنزین در سال آینده را روشن كنند، سال آینده نخستین سالی است كه مردم بدون آنكه بدانند چه تكلیفی در انتظار بنزین و دیگر سوخت‌هاست، آغاز می‌شود.

آلمان و اتريش نگران افت روابط اقتصادی با ايران

شرکت‌های آلمانی فعال در ايران تحريم‌ها و موقعيت نامساعد ايران در عرصه بين‌المللی و همچنين رويکرد دولت احمدی‌نژاد در واگذاری پروژه‌ها را عامل افت فعاليت‌های خود در ايران می‌دانند. در اتريش نيز نگرانی‌ها از بابت کاهش و توقف روابط اقتصادی با ايران رو به افزايش است.

اوراق مشاركت بانك مركزي بدون خريدار مانده‌است

بر اساس آنچه بانك مركزي اعلام كرده، پس از انتشار اوراق مشاركت، تعداد زیادی از آن‌ها فروش نرفته‌است؛ این در حالي است كه بازار طلا، سكه و بازار غير رسمي ارز در ايران، مملو از جمعيت سرمایه‌گذار شده‌است.

رتبه ۱۴۰ از ۱۵۰ و ریسک بالای سرمایه‌گذاری در ایران

واحد اطلاعات اكونومیست در تازه‌ترین گزارش خود اعلام كرده‌ كه ایران بین ۱۵۰ كشور رتبه ۱۴۰ را در زمینه ریسك اقتصادی و سرمایه‌گذاری به خود اختصاص داده است.

پیش‌لرزه‌های تحریم در بازار اقتصادی ایران

گرچه مسوولان ایران در محافل عمومی، نگرانی جدی از تحریم‌های احتمالی پیش رو نشان نمی‌دهند اما زمزمه وقوع این اتفاق، تأثیر خود را در بازار ایران گذاشته است. معاون وزیر بازرگانی در این‌باره می‌گوید: «مایحتاج بیش از یك سال در زمینه كالاهای اساسی ذخیره شده‌ است.»

بازار مسكن ایران به ركود كشیده شد

تحلیلگران بر این باورند كه توجه سرمایه‌های خرد به بازار مسكن در ماههای گذشته كه عامل اصلی گرانی مسكن در ایران محسوب می‌شد با افزایش احتمال گسترده‌شدن تحریم‌های اروپایی-آمریكایی علیه اقتصاد ایران، كمرنگ‌تر از قبل شده‌ است.