یکه‌تازی دیوان محاسبات در اقتصاد ایران

شراگیم علیپور

فقط دو روز پس از برکناری تمام اعضای هیات مدیره و مدیرعامل بیمه ایران به دستور محمود احمدی‌نژاد، روز پنج شنبه سرپرست و اعضای تازه هیات مدیره بزرگترین بیمه دولتی در ایران تعیین شدند.

داود دانش جعفری، وزیر اقتصاد ایران در حالی حکم اعضای جدید هیات مدیره و سرپرست بیمه ایران را صادر کرده که بر اساس گزارش خبرگزاری آفتاب و به نقل از یکی از مدیران بیمه ایران "او از اقدام بی‌سابقه آقای احمدی‌نژاد در عزل یکباره تمام مدیران عالی رتبه بیمه ایران شوکه شده، اما تحت فشار رییس خود از هرگونه اظهار نظر منع شده است."

تا اینجای کار در خبرهای بسیاری که از ماجرای عزل مدیران بیمه ایران در رسانه‌ها منتشر شده، سهم اظهارنظرهایی که از سوی محمود احمدی نژاد و مقامات دیوان محاسبات به رسانه‌ها راه یافته قابل مقایسه با خبرهای منتشر شده از طرف مقامات برکنار شده بیمه ایران نبوده است. به نظر می‌رسد آنها در این میان ترجیح داده‌اند تا فعلا سکوت کنند.

سکوت بیمه‌ای‌ها

اگر چه مقامات دیوان محاسبات ایران و حکم برکناری مدیران بیمه ایران که رییس دولت آن را صادر کرده از محکومیت و بروز تخلفات غیر قابل انکار مدیران بیمه ایران خبر می‌دهند، اما اظهارنظرها از سوی برخی مقامات بیمه‌ای در ایران نکته‌های دیگری را نشان می‌دهد.

محمد آسوده٬ مدیرعامل برکنارشده بیمه ایران در گفت‌و گو با ایسنا از احتمال مطرح كردن مسائلی در آینده خبر داده اما جزییات بیشتری از ماجرا بروز نداده است. رئیس كل بیمه مركزی نیز یادآور شد كه وزیر اقتصاد می‌تواند مدیران بیمه را عزل كند. وی در واكنش به عزل مدیر عامل و اعضای هیات‌مدیره بیمه ایران گفت: عزل و نصب مدیران شركت‌های بیمه از وظایف و مسوولیت‌های وزیر اقتصاد است.

نوروز كهزادی در پاسخ به این پرسش كه این اتفاق را چگونه توضیح می‌دهید، به فارس گفت: آنگونه كه در خبر آمده است بركناری اعضای هیات‌مدیره بر اساس گزارش دیوان محاسبات انجام شده و به من چیزی منعكس نشده بود. وی تاكید كرد: در حدی كه رسانه‌ها اعلا‌م كرده‌اند، در جریان كار قرار دارم.

كهزادی در پاسخ به این سوال كه چگونه ممكن است تخلف شركتی آنقدر گسترده باشد كه رئیس‌جمهوری دستور بركناری تمامی مدیران را به یكباره صادر كند اما بیمه مركزی از این تخلفات بی‌اطلا‌ع باشد، خاطر نشان ساخت: بیمه مركزی از تخلفات تمامی شركت‌ها خبر دارد و پیگیری و برخورد می‌كند. كهزادی تاكید كرد: بیمه مركزی با تمامی تخلفات با جدیت برخورد می‌كند و اگر موردی را ببیند كه حق مردم ضایع می‌شود به دادگاه نیز ارجاع می‌دهد. وی ادامه بحث در این رابطه را به آینده موكول كرد.

در کنار همه این گفته‌ها٬ غلامعلی حدادعادل، رییس مجلس ایران نیز در تمجید اقدام رییس دولت ایران در برکناری مدیران بیمه ایران، سخنان خود را با قید "اگر این تخلفات درست باشد" تعدیل کرده است.

یکه تازی دیوان محاسبات ایران


اما در این میان محمدرضا رحیمی، رییس دیوان محاسبات ایران یکه تاز ماجراست. او که گزارش سازمانش مبنای عزل مدیرعامل و اعضای هیات مدیره بیمه ایران از سوی احمدی نژاد شده است، می‌گوید: بررسی‌های این نهاد نظارتی نشان داد اغلب پرونده‌های متشكله در بیمه ایران دارای اشكال و حاوی مدارك جعلی است و حداقل ۱۵۱ نمایندگی بیمه ایران متعلق به منسوبین و افراد درجه یك و دو و خانواده‌های مدیران بوده‌اند.

محمدرضا رحیمی در خصوص تخلفات مطرح شده در گزارش دیوان محاسبات از عملكرد مدیرعامل و اعضای هیات‌مدیره بیمه ایران اظهار داشت، بررسی‌های دیوان محاسبات قبلا‌ در بیمه‌ها، بانك‌ها و بخش‌های مختلفی كه با اقتصاد و با اداره كشور سر و كار دارند شكل و شمایل جدی نداشت.

وی ادامه داد: دیوان محاسبات گزارش‌هایی را از شركت‌های بیمه در اختیار داشت كه بر این اساس هیات ویژه‌ای را تشكیل داد و تمام اطلا‌عات و اخبار رسیده از مردم و همچنین درون شركت‌ها را در آن متمركز و دستور رسیدگی از بیمه ایران را صادر كرد. رحیمی گفت: گروه تشكیل شده اواخر سال ۱۳۸۵ وارد رسیدگی شدند و اوایل سال ۸۶ بخش‌هایی از گزارش آماده شد كه آن را تقدیم رئیس‌جمهور كردیم.
او در عین حال به مدیران سایر شرکت‌های بیمه‌های ایرانی نیز هشدار داده است که دیوان محاسبات به سراغ آنها نیز خواهدرفت.

دیوان محسابات تحت حمایت دولت

به نظر می‌رسد، دیوان محاسبات و رییس آن که پیش از این نزدیکی فکری و ارادت خود را به آقای احمدی‌نژاد ابراز کرده بود، نقشی موثر در اقتصاد ایران به دست گرفته است.

محمدرضا رحیمی، پیش از این با اشاره به سفر خود به سوریه خطاب به رییس‌جمهور گفته بود: "در سوریه در شهر تاریخی بصرا که اسم آن را بعضا ممکن است نشنیده باشید، یکی از مسلمانان به من گفت که من معتقدم اگر بنا بود بعد از پیامبر، پیامبری بیاید، آن احمدی‌نژاد بود و این ابراز احساسات برای ما افتخار بزرگی است. در حلب ما افتخار می‌کردیم؛ چرا که در این شهر وقتی راه می‌رفتیم همه به ما احترام می‌گذاشتند و به برکت وجود شما، ما را مورد نوازش و احترام قرار می‌دادند و حتی در جاهایی ما را به چای و بستنی دعوت می‌کردند و می‌گفتند دکتر احمدی‌نژاد رییس‌جمهور ماست. در این کشورها حال و هوای دیگری حاکم بود."

این سخنان که با اعتراض نمایندگان مجلس ایران همراه شد، هرگز نتوانست آقای رحیمی را از صندلی ریاست بر دیوان محاسبات ایران به زیر بکشد.

پس از بانکها، نوبت به بیمه‌ها رسید

چندی پیش دیوان محاسبات كشور با ارسال نامه‌ای به ابراهیم شیبانی رییس کل بانک مرکزی ایران نیز چندین شركت بزرگ را از دریافت تسهیلا‌ت از شبكه بانكی كشور محروم كرد.

به گزارش سایت الف، اقدام دیوان محاسبات در اعلا‌م اسامی ۱۱۹ شخصیت حقیقی و حقوقی به عنوان بدهكاران نظام بانكی، با انتقاد تعدادی از اقتصاددانان مجلس روبه‌روشده است.

در همین حال تعدادی از نمایندگان مجلس با ناشیانه دانستن اقدام دیوان محاسبات، از رئیس مجلس خواسته‌اند دیوان محاسبات را به رفع و رجوع هرچه سریع‌تر این اشتباه ملزم كند. این نمایندگان معتقدند در شرایطی كه قطعنامه‌های 1737 و 1747 با ارعاب تولید و سرمایه‌گذاری، قصد دارد اقتصاد ایران را تحت فشار قرار دهد، اقدام ناشیانه دیوان محاسبات بیشتر از آنكه جلوی مفاسد اقتصادی را بگیرد، باعث ناامنی اقتصادی می‌شود و فشار و محدودیت بی‌دلیل به تعدادی از تولیدكنندگان داخلی وارد می‌آورد.

هفته گذشته غلا‌معلی حدادعادل رییس مجلس ایران با فراخوان محمدرضا رحیمی ‌از دیوان محاسبات خواست در محدوده وظایف قانونی خود عمل كند.
اما گزارش تازه دیوان محاسبات در مورد بیمه ایران و واکنش تند آقای احمدی‌نژاد بر مبنای نتایج آن گزارش ضمن آنکه از اعتماد رییس جمهوری ایران نسبت به دیوان محاسبات خبر می دهد، زنگ خطری برای مدیران بانک‌ها، بیمه‌ها و دیگر شرکتها و نهادهای اقتصادی است که هر آن می‌توانند مورد توجه رحیمی و دیوان محاسبات قرار گیرند و پس از آن با انتشار گزارشی از مقام خود برکنار شوند.

دیوان محاسبات، نهادی تحت نظر قوه مقننه است و وظیفه دارد از طرف مجلس بر نحوه هزینه‌شدن بودجه و بیت‌المال در دستگاه‌ها و شركت‌های دولتی نظارت كرده و نتیجه نظارت خود را تحت عنوان گزارش تفریغ بودجه به مجلس ارائه كند.