رسانه

بی‌طرفی در روزنامه‌نگاری

محمدرضا نسب عبداللهی: «بی‌طرفی در روزنامه‌نگاری» مدتی است که مورد مناقشه قرار گرفته و برخی آن را «ناممکن و شیک» می‌خوانند. آیا روزنامه‌نگار بی‌طرف وجود دارد؟ آیا می‌توان در روزنامه‌نگاری، اصل بی‌طرفی را رعایت کرد؟ بر اساس لغتنامه‌ها، بی‌طرفی یعنی نداشتن دخالت مستقیم یا هرگونه نفع در جریانی خاص، بی‌غرض و منصف ماندن و تبعیض قائل نشدن علیه یک طرف یا گروه مشخص.

«روزنامه‌نگاری مدرن» با رادیو زمانه

رادیو زمانه، نخستین دوره آن‌لاین آموزش روزنامه نگاری خود را آغاز کرده است. همه درس‌های این دوره‌ی خود آموز، رایگان و از راه ایمیل فرستاده خواهد شد. رادیو زمانه برای برگزیدگان دوره‌ی نخست روزنامه نگاری خود، دوره‌های تکمیلی و پیشرفته برگزار خواهد کرد.

باد وب۲ در بادبان معترضان

سحاب سپهری: من اصلاً ادعا ندارم که هریک از آن تکنولوژی‌های ارتباطی به تنهایی عامل آن تحول‌های اجتماعی و یا به‌وجودآورنده‌ی آن رخدادهای عظیم تاریخی ایران بودند. بلکه، هرگاه خیزش‌های اجتماعی توانستند تکنولوژی‌های ارتباطی روز را با زیرکی و دانایی به خدمت بگیرند امکان یافتند که به موفقیت‌های عمده‌ای دست یابند، چه در ایران و چه در سایر نقاط جهان. در تمامی موردها هم دولت‌های دیکتاتوری سعی کردند که آن تکنولوژی‌های ارتباطی را به انحصار خود درآورند.

وبلاگ‌نویسی: سرگرمی یا فرهنگ‌سازی

فرشته مولوی: وبلاگ جایگاه یا عرصه یا پهنه‌ای‌ست که افزون بر نوشته یا متن می‌تواند و بایسته است که ابزارهای رسانه‌ای دیگری چون عکس و طرح و بریده‌ی دیداری و بریده‌ی شنیداری را هم در بربگیرد. به این ترتیب وبلاگ عرصه‌ی هم‌نشینی کلام با صدا و نما و در نهایت هم‌نشینی نوشتار با هنرهایی چون گرافیک و موسیقی و فیلم می‌شود تا بتواند کارکرد یک رسانه‌‌ی امروزی را داشته باشد؛ یعنی نه تک‌رسانه، که چند‌رسانه باشد.

دوستی، تنهایی و اینترنت

ترجمه‌ی ونداد زمانی: تعداد افرادی که در زندگی اجتماعی دوست صمیمی ندارند طی پنج سال گذشته بیش از پیش کاهش یافته است، افزایشی که در سیری متضاد با روند افزایش وبلاگ‌ها و وب‌سایت‌های عمومی، ایجاد شده است. به نظر می‌رسد افراد با گذراندن وقت بیشتر بر روی اینترنت و ایجاد شبکه‌های دوستی، و به بهای داشتن تعداد بیشتری از دوستان، از رابطه دوستی عمیق کمتری برخوردار می‌گردند.

حاشیه‌هایی پررنگ‌تر از متن

نوش‌آفرین ادبی: ترکیب مدرن «رسانه دیجیتال» چندی‌ست که وارد کشور ما شده و با آن‌که بسیاری از این رسانه‌ها بهره می‌گیرند، اما هنوز فرهنگ و شناخت کافی در استفاده از این رسانه‌ها جا نیفتاده است. در این بین چند سالی‌ست که نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال در تهران برگزار می‌شود، اما نمایشگاه امسال حاوی مختصات منحصری بود. فضای امنیتی حاکم بر نمایشگاه چشم‌گیر بود. از بازداشت غرفه‌دارها گرفته تا بستن غرفه‌ها و سخت‌گیری در مورد رنگ لباس همگی نشان از نمایشگاهی با حاشیه‌های فراوان داشت.

ندا از مرگ خودش شروع می‌شود

ن. باقری: مرگ ندا آقا سلطان نشانه متکثری است که در هر چهارچوبه فکری که وارد می‌شود داستان متفاوتی را رقم می‌زند. هر کس سعی می‌کند ندا را به عنوان شخصیت اصلی داستان نانوشته‌اش با الگوهای فکری خود بازتولید کند. دولت، نخبگان فرهنگی سیاسی و هنری و البته تمام مردمی که خبر و تصویر واقعه را در ذهن دارند ندا را در الگوهای روایی ذهن خود به سمت جریان دلخواه داستان خود سوق می‌دهند. رمان ندا ـ رمانی که نوشته همه ماست ـ در بردارنده تمام تضادهای جامعه ماست.

دور بی‌افتخار دولت ایران با کنسرت مدونا در اروپا

نیکولاس نیک‌سادات:حمایت هنرمندان کم و بیش نامدار سراسر جهان از معترضان به نتایج انتخابات اخیر ایران به شکل‌های گوناگون ادامه دارد. پس از آن‌که مچ‌بندهای سبز به سالن مُد رم راه پیدا کردند، یک ویدیو کلیپ مدونا هم با توجه به ناآرامی‌های ایران به روز شده است. اگر در این ویدیو معترضان ایرانی در کنار برخی مشاهیر آزادی‌خواه تاریخ قرار گرفته‌اند، دولتشان (سه بار)، همردیف بدنام‌ترین دیکتاتوری‌های جهان به نمایش در می‌آید.

«شمس‌النهار کابل» نخستین نشریه در افغانستان

نجم کاویانی: تاریخ مطبوعات افغانستان، با انتشار هفته‌نامه‌ی «شمس‌النهار کابل» آغاز می‌شود. این نشریه‌ی فارسی زبان در سال ۱۲۹۰ هجری قمری برابر با ۱۸۷۳ میلادی به اهتمام میرزا عبدالعلی در شهر کابل آغاز به نشر کرد و بدین‌سان افغانستان نزدیک به ۱۴۰ سال پیش، برای نخستین بار صاحب وسیله‌ی جدید ارتباط جمعی و اطلاع‌رسانی شد و گام در تجربه روزنامه‌نگاری گذاشت.

سانسور، شر غیرلازم

رضا خجسته‌رحیمی: اگر حکومت، خود یک «شر لازم» است و نه بیشتر، چگونه می‌توان از وجاهت «سانسور» توسط حکومت سخن گفت؟ طنز غریبی است که حکومت که خود یک «شر لازم» است، برای تحکیم پایه‌های خود به سانسور مبادرت ورزد که همانا «شری غیر لازم» است. گویی صفتی به نام «کنجکاوی» برای حاکمان «لازم» است و برای رعایا «غیرلازم». حاکمان می‌خواهند از جزئی‌ترین مولفه‌های زندگی شهروندان ـ یا به بیان بهتر رعایا ـ باخبر باشند و بدانند که در اندرونی خانه آن‌ها نیز چه می‌گذرد و با این حال آیا حق کنجکاوی را برای شهروندان نباید به رسمیت شناخت؟

اصفهان، این روزها که می گذرد

چند روز پیش زمانه مطلبی را در مورد خشکی زاینده رود منتشر کرد. این مطلب زاینده رود تشنه لب را نشان می داد اما با تفاوتی عمده با آنچه در این عکس ها می بینید. خشکی زاینده رود و آنچه بعد از انتخابات در ایران اتفاق افتاد تصاویری را در بستر زاینده رود آفرید که مانند بسیاری از عکس های دیگر وقایع اخیر، دلخراش است. زمانه در راستای وظیفه خبررسانی عکس های مربوط به وقایع اخیر را منتشر خواهد کرد.

تهران در آینه عکس

ایران و اتفاقاتی که در حال رخ دادن هستند در صدر رسانه‌های جهانی جای گرفته است و این همه علی رغم تمام محدودیت‌های رسانه‌ای توسط صدها تلفن همراه و دوربین ضبط می‌شود. آنچه در این مطلب می بینید گوشه ای از تصاویر امروز تهران است که در زمانه به نمایش در می‌آید و امید که در قسمت های بعدی شاهد تصاویری از شهرهای دیگر ایران باشیم.

فیس‌بوک می‌تواند شما را به چنگ دولت‌ها بیاندازد

نیکولاس نیک‌سادات: اگرچه فیس‌بوک و امثال آن برای ارتباط با دوستان طراحی شده‌اند، سوء استفاده از اطلاعات شخصی کاربران، این شبکه‌های اجتماعی را گاه ضد اجتماعی می‌کند! دیدار مهمانان ناخوانده و «دوستان» ناباب از صفحه‌های مجازی شما می‌تواند به دردسرهای حقیقی بیانجامد. طرح جدید دولت لندن برای ذخیره تماس‌های کاربران شبکه‌های اجتماعی، تازه‌ترین خبر پر سر و صدا در این زمینه است. به این بهانه و از آنجا که فیس‌بوک به قولی یکی از ۱۰ سایت محبوب ایرانیان شده، نگاهی می‌اندازیم به برخی امکانات آن که می‌توانند تا حدی به حفظ اسرار کاربران کمک کنند.

«حمله‌ی هکرها به بالاترین ادامه دارد»

نیک‌آهنگ کوثر: اگر بتوان رادیو زمانه را رادیو وبلاگ‌نویسان خواند، باید بالاترین سایت مشترک بسیاری از وبلاگ نویسان زبان فارسی دانست. اما این سایت ُپربیننده در داخل ایران فیلتر شده است. سه‌هفته پیش، این سایت هک شد و بسیاری از خبرنگاران و روزنامه‌نگاران که آن‌ها هم جزو مشترکین و مخاطبین سایت بالاترین بودند، کاملاً دمغ شدند. سایت بالاترین بعد از حمله مغزی کوتاه‌مدتی که دچار آن شده بود، مجدداً بالا آمده و ‌فعال است. در همین ‌رابطه با دکتر مهدی یحیی‌نژاد که مدیر و موسس سایت بالاترین است گفت‌ و‌ گو کرده‌ام.

سه صحنه از زندگی درغزه

ماجده السقا: خواهر زاده چهار ساله ام «وائل» امروز صبح وقتی از خواب بیدار شد از من عصبانی بود، بغلم کرد و گفت: امروز دوستت ندارم و نمی بوسمت! پرسیدم چرا؟ گفت: تو به من قول داده بودی که با هم به ساحل برویم و قدم بزنیم، بازی کنیم و پرنده ها را تو آسمون تماشا کنیم. نه تنها قولهایت را انجام ندادی که حتی اجازه نمی‌دی از خونه خارج بشوم و بروم در باغ بازی کنم! قبل از اینکه وائل به خواب فرو رود می‌گوید: خاله من از جنگ خوشم می آید. می‌پرسم چرا؟ جواب می‌دهد: چون دیگر مجبور نیستم دست و صورتم را بشورم و هر روز صبح به مهد کودک بروم.

وبلاگ‌نویسی، بخشی جدا‌ نشدنی از زندگی آکادمیک

پلاس‌بیولوژی، ترجمه‌ی رضا شوقی: اکتشاف علمی در آزمایشگاه، هر بار در نهایت با یک آزمایش رخ می‌دهد اما خود علم بر مبنای مجموعه‌ای از گفت و گو‌ها، از سخنرانی برنده جایزه نوبل در مراسم پذیرش جایزه گرفته تا گپ‌های دانشکده‌ای در بارها پیش می‌رود. اگر این گفت و گوها به صورت یک گرایش غالب جریان پیدا کنند، رشد مردمی آگاه را که ارزش سرمایه‌گذاری برای تحقیقات را می‌دانند پر و بال می‌بخشند. وبلاگ‌ها با گسترش دایره نفوذ خود بر ۳۹ درصد از کاربران اینترنت (تنها) در آمریکا، که حداقل یکی از ۱۱۲ میلیون وبلاگ موجود در اینترنت را می‌خوانند، با قدرتی بی‌نظیر شیوه انتشار اطلاعات را به نمایش می‌گذارند.

روزنامه‌ی نوپای ترکیه: «کار ما طرح سوال است»

احمد سمایی: انتشار روزنامه‌ی «طرف» در ترکیه به یک سال هم نمی‌رسد، ولی در همین مدت کوتاه توانسته‌ است صحنه‌ی رسانه‌ای این کشور را دستخوش تغییرات محسوسی کند. موجی که طرف راه انداخته است، سبب شده که ارتش برای اولین بار آماج انتقادهای گسترده‌ قرار گیرد. مسئولان طرف می‌گویند که رواج روحیه‌ی پرسشگری در میان مردم، خدمتی است که آن‌ها به ترکیه کرده‌اند

نگاهی به نخستین ویدیوی آموزشی بی‌بی‌سی فارسی

امید حبیبی‌نیا: سرانجام پس از نزدیک به هفتاد سال، بخش فارسی بی‌بی‌سی چند هفته پیش از آغاز به کار تلویزیون خود، اولین ویدئوی رسمی خود از بخش فارسی را منتشر کرده است. در این ویدئو که قرار است به مسایل آموزش روزنامه‌نگاری بپردازد، اما نکات جالب توجهی قابل بررسی است که چنان‌چه قرار باشد ملاک کار تلویزیون یا حداقل شیوه تهیه برنامه‌های ویدئویی تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی باشد، می‌توان آن‌ها را زیر ذره‌بین قرار داده و به بحث گذارد.

برترین وبلاگ با ذائقه ‌جمعی

آزاده اسدی: امسال پنجمین باری است که دویچه‌وله، مسابقه جهانی بهترین وبلاگ‌ها را برگزار می‌کند. این کار در راستای اهداف این رادیو و برگزار‌کننده‌های این مسابقه، برای حمایت از آزادی بیان و آزادی‌مطبوعات و رسانه‌هاست. این رقابت‌ها در سه مرحله برگزار می‌شود. از دهم شهریور تا نهم مهر یعنی تا ۲۰ روز دیگر علاقه‌مندان به وبلاگ‌نویسی در سراسر جهان می‌توانند کاندیدای خودشان را معرفی کنند.

دیده‌بانی اطلاعات در مصاف دروازه‌بانی اطلاعات

ترجمه و تلخیص رضا شوقی: فرار از این واقعیت که روزنامه‌نگاری وارد دوران بحران خود شده است و شنوندگان و خوانندگان رسانه‌های سنتی مدام رو به کاهشند، سخت است. رسانه‌های سنتی در حال واگذاری عرصه به گزینه‌های جایگزینی هستند که می‌توان از آن‌ها به وب سایت‌های خبری و وبلاگ‌ها یاد کرد. تنزل تدریجی نقش خبرنگاری متعلق به عصر صنعتی، به عنوان یک جریان غالب در عرصه عمومی را می‌توان مستقیماً به انتقال از پارادایم صنعتی به پارادایم پست صنعتی مرتبط دانست.