Oct 2010

هرگز با هستی وارد معامله نشدم

عارف محمدی: طی بیست سال گذشته اغلب علاقمندان جدی تئاتر از طریق رسانه‌های مختلف با نام و آثار سهیل پارسا آشنا شده‌اند. سهیل پارسا، دانش‌آموخته‌ی تئاتر از دانشگاه تهران، در سال ۱۹۸۴همراه با همسرش به کانادا مهاجرت کرد. او طی ۲۱ سال گذشته نمایشنامه‌های متعددی را به زبان انگلیسی روی صحنه برده و آثارش مورد اقبال تماشاگران و منتقدان قرار گرفته و به‌تازگی نامزد جایزه سیمونویچ برای بهترین کارگردان سال کانادا شده است.

نشست تنوع زیستی در ناگویا

بیژن روحانی: سازمان ملل متحد، نشستی جهانی را در شهر ناگویای ژاپن به منظور بررسی راه‌های حفظ تنوع زیستی برگزار کرده است که در آن نمایندگانی از بیش از صد و نود کشور جهان شرکت کرده‌اند. بنا بر تحقیقات و گزارش‌های رسمی سازمان ملل، جهان با خطر از دست دادن تنوع گونه‌های حیاتی روبه‌رو است. اختلاف نظرهای جدی میان کشورهای ثروتمند و کشورهای در حال توسعه بر سر نحوه‌ی استفاده از منابع حیاتی و چگونگی تقسیم منافع حاصل از آن، مانع از دستیابی به توافقی همه‌جانبه شده است.

شاعر دلاویزترین شعر جهان

کیارش پارسا عالی‌پور: به جرئت می‌گویم که مشیری بیشترین هواخواه و مخاطب را در میان توده‌های وسیع فارسی‌زبان و بیشترین مخالف را در میان قشر فشرده‌ی داعیه‌داران توضیح و تشریح مبانی شعر نو دارد. تا جایی که برخی از منتقدان، منکر نو بودن کلام او می‌شوند و آن را نوعی از شعر قدیم با وزن نیمایی به‌حساب می‌آورند. باشد، اما گمان دارم هیچ قاعده‌ای به اندازه‌ی قبول خاطر و لطف سخن بر قواعد دیگر شعر مقدم نباشد.

خودارضایی جنسی

ونداد زمانی: دهه‌ی اول قرن بیست‌و‌‌یکم را پشت سر می‌گذاریم در حالی که هنوز باورهای کهن، بخش بزرگی از عادت‌ها و اخلاقیات انسان معاصر را به خود اختصاص داده است. هنوز در بسیاری از زمینه‌های روانی- رفتاری، بشر طبق عادت و اطمینانی که به باورهای از پیش‌تثبیت‌شده دارد، خود را در هاله‌ای از عقاید سنتی قرار می‌دهد چون بیش از هر چیز به او آرامش و اطمینانی را می‌دهد که دنیای بسیار سریع و در حالِ تحول از او دریغ کرده است.

صوفی صحنه‌، دزد کنگاور

رامین مستقیم: گاندی در جوانی به عنوان حقوق‌دان در آفریقای جنوبی با اندیشه و آثار لئون تولستوی آشنا شد و انجمن دوستداران تولستوی را تشکیل داد. اندیشه‌ی دوری از خشونت تولستوی که با مسیحیت فرقه ارتودوکس روسیه به‌هم آمیخته بود، در ذهن گاندی با هندوئیسم و پرهیز از گوشت‌خواری درآمیخت و آن‌چنان به کام هندیان از مذاهب مختلف گوارا آمد که انگار از عصر باستان این اندیشه در هندوستان خاستگاه داشت.

تخریب جاذبه‌های گردشگری

پانته‌آ بهرامی: سازمان جهانی گردشگری در گزارش سال جاری خود اعلام کرد منطقه‌ی خاورمیانه با رشد جاذبه‌های گردشگری به چهارمین منطقه‌ی گردشگری جهان تبدیل شده است. بررسی نقش و تاثیر صنعت گردشگری در رونق اقتصادی ایران نشان می‌دهد که به علت پایین بودن شمار گردشگران به ویژه گردشگران خارجی در ایران، این تاثیر در مجموع بسیار کم و ناچیز است به طوری که سهم جهانگردی در تولید ناخالص داخلی در حدود ۳/۳ درصد برآورد شده است.

چرا زنان بیشتر عمر می‌کنند؟

ونداد زمانی: دکتر زیست‌شناس و نویسنده‌ی کتاب «چگونه انسان پیر می‌شود؟» در مقاله‌ی علمی جدیدی که برای مجله‌ی امریکایی «دانشمند» نوشته است مدعی شده است که زنان نه‌تنها بیشتر از مردان عمر می‌کنند بلکه به لحاظ فیزیکی از مردان قوی‌تر هستند. او می‌گوید مردانی که از هورمون تستسترون بیشتری برخوردار هستند طول عمر کمتری خواهند داشت و به طور ضمنی مطرح می‌کند که «اخته» کردن حدود ۱۴ سال به عمر مردان اضافه خواهد کرد.‌

هنر وسیله نیست

پانته‌آ بهرامی: «یک نسل- هفت هنرمند»، عنوان نمایشگاهی در نیویورک بود که چندی پیش آثاری از چند هنرمند هنرهای تجسمی ایران را به نمایش گذاشت که تا نیمه ماه اکتبر برپا بود. شهرام کریمی، نقاشی است که میان کلن و نیویورک فعالیت می‌کند، اما ریشه‌هایش در ایران مانده است. انعکاس این ویژگی، در آثار این هنرمند نمودار است. سه اثر از این هنرمند در نمایشگاه «یک نسل- هفت هنرمند» عرضه شده بود که عنصر مشترک همه‌ی آنها نوسان بین شرق و غرب بود.

کمال خاک و آتش

ایرج ادیب‌زاده: «مروری بر تاریخ هنر سرامیک و ارتباط آن با سرامیک‌های چین و مصر»، عنوان سخنرانی منیر رفوگران هنرمند ایرانی ساکن پاریس بود که در انجمن فرهنگ آزاد برپا شد. این هنرمند همراه با سخنان خود اسلایدهایی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین ساخته‌های هنر بشری را نمایش داد که از آغاز کار سفال‌گری تاکنون هم‌چنان پایدار مانده است. با منیر رفوگران، که آثار ارزنده‌ای از سرامیک- که در فرانسه «پورسلین»، نامیده می‌شود ساخته است گفت‌وگو کرده‌ام.

بررسی تاثیر سونامی بر سواحل ایران

بیژن روحانی: سازمان یونسکو و «موسسه ملی اقیانوس شناسی» در ایران مشغول انجام مطالعاتی در خصوص تاثیرات سونامی بر سواحل جنوب ایران هستند. به گفته‌ی کارشناسان شواهدی تاریخی در مورد وقوع سونامی در دریای عمان و تاثیرات مخرب آن بر جزیره هرمز و سایر مناطق جنوبی در ایران وجود دارد که انجام مطالعات و آمادگی در این خصوص را ضروری می‌کند.به گفته رئیس «موسسه ملی اقیانوس شناسی»، راه‌اندازی مرکزی برای هشدار در مورد مخاطرات دریایی در ایران لازم است.

روانکاوی داستان‌های «شهر باریک»

ونداد زمانی: از دید نقد روانکاوانه‌ی فرویدی، گردآوری شخصیت‌های معلق در بین زمین و هوا، قهرمانانی که یا در حال جان کندن هستند و یا تهدیدِ مرگ بالای سرشان است و یا به طرز دلخراشی تکه تکه می‌شوند، به داستان‌های «شهر باریک» فرصت می‌دهد برای رسیدن به نتایج التیام‌بخش، از تکرار مبالغه‌آمیز واقعیت استفاده کند. امیدوارم به کمک برگردان حرفه‌ای متن، شاهد استقبال خوانندگان ادبیات جدی انگلیسی‌زبان از داستان‌های جذاب «شهر باریک» باشیم.

هفت گناه و نافرمانی مدنی

رامین مقدم: کی می‌تواند حتی فکرش را کند که نمایشگاهی به هفت گناه انسان اختصاص دهند؟ اما چنین نمایشگاهی با عنوان «غریزه و گناه» در موزه‌ی هنر و مرکز هنری پائول کله در شهر برن به‌طور هم‌زمان برگزار شده است. نمایشگاه «غریزه و گناه» از ۱۵ اکتبر ۲۰۱۰ تا ۲۲ فوریه ۲۰۱۱ ادامه دارد و آثاری از قرن یازدهم میلادی تا دوران معاصر را که به موضوع «گناه» و پیوند آن با نافرمانی‌های شرعی و مدنی پرداخته‌اند، در مقابل چشمان علاقمندان به هنر قرار می‌دهد. در این میان آثار دوران معاصر جالب‌تر و جذاب‌ترند.

باغ سرسبز توقیف‌ها

حسین نوش‌آذر: در خبرها آمده بود که رمان «مردگان باغ سبز» نوشته‌ی محمد رضا بایرامی، از اسلامی‌نویسان دولتی به خاطر شباهتش به روزگار ما توقیف شده است. اگر این خبر حقیقت داشته باشد و خبرسازی تبلیغاتی از روی مصلحت و به‌قصد به فروش رساندن نسخه‌های باقیمانده‌ی کتاب نباشد، نشان‌دهنده‌ی این است که حلقه‌ی کسانی که ادعا می‌کنند می‌توانند راست را از دروغ و حق را از باطل تشخیص دهند بسته‌تر شده است.

مرضیه، مرضیه‌ی بزرگ

ایرج ادیب‌زاده: آسمان هنر ایران یکی از ستاره‌های درخشانش را از دست داد. مرضیه، که نام هنری‌اش اشرف‌السادات مرتضایی بود روز چهارشنبه ۲۲ مهرماه ۱۳۸۹ در بیمارستانی در پاریس خاموش شد؛ در سن ۸۶ سالگی و در پی بیماری و مبارزه با سرطان. مرضیه بانوی آوازهای ایران است. در خانواده‌ای هنردوست به دنیا آمد، اما کسی که همیشه او را تشویق می‌کرد و پشتیبان همیشگی‌اش بود، مادر او بود. در این‌باره با عبدالحمید اشراق، گفت‌وگو کرده‌ام.

تنفر خدایان از زن‌ها

ترجمه‌ی ونداد زمانی: اوفیلیا بنسون و جرمی استنگروم، در کتاب «آیا خدایان از زنان متنفرند؟» انواع واکنش‌ها و رفتارهای خدایان مذاهب مختلف را با زنان جوامع مختلف بررسی کرده‌اند. آنها با ارائه‌ی یک تصویر سراسری از زن‌ستیزی موجود در جهان تلاش دارند تا ریشه‌های آن را در خشم خدایان نسبت به زنان بیابند. این کتاب به کالبدشکافی ادعاهای خودخواهانه‌ی مردان زن‌ستیز می‌پردازد که از هر دلیل و خرافاتی برای توجیه اذیت و آزار زنان استفاده می‌کنند.

بوکر ۲۰۱۰

الاهه نجفی: جایزه‌ی بوکر ۲۰۱۰ که مهم‌ترین جایزه‌ی ادبی در کشورهای انگلیسی زبان است به نویسنده‌ی نه چندان سرشناس انگلیسی، هوارد جاکوبسن تعلق گرفت. جایزه‌ی بوکر، سه‌شنبه شب، ۲۰ مهر ماه به این نویسنده‌ی بریتانیایی به خاطر رمان «پرسش فینکلر» The Finkler Question که رمانی است در طنز اهداء شد. کمتر کسی می‌توانست حدس بزند که مهم‌ترین جایزه‌ی ادبی انگلستان در پاییز امسال از آن یک نویسنده‌ی گمنام بشود.

اسکندر، افسانه‌ای واقعی

فروغ.ن.تمیمی: در ابتدای ورود به نمایشگاه «اسکندر جاودانه»، یک فرش زیبا و بزرگ ابریشمی با حاشیه‌ی نقره‌دوزی شده بیننده را خیره می‌کند: تصویر زنان خانواده‌ی داریوش سوم، آخرین پادشاه هخامنشی در حال ادای احترام به فاتح بابل، شوش و پارسه، اسکندر مقدونی.این فرش شاید با الهام از تابلوی نقاش معروف دوره‌ی رنسانس ایتالیا پائولو ورونسه، به نام «خانواده‌ی داریوش در برابر اسکندر» بافته شده است.

تنبلی ذهنی شاعران جوان ایران

ونداد زمانی: اشعار روجا چمنکار نماد آشکاری از تنبلی ذهنی و تکرار موضوعات اعتراضی مملو از «سرخوردگی/ پرخاش» است. باید از نماینده‌ی شعر موفق معاصر (که متأسفانه در این مقاله قرعه‌اش به نام خانم روجا چمنکار افتاده) پرسید که چرا در خلال ترسیم و تصور تخیلی جامعه‌اش، هرگز به تمناهای ذهنی صدها هزار زن و دختر شهرستانی و کمابیش مذهبی که حتی بیشتر از زنان شهری، غریزه‌های زیبای انسانی‌شان‌ سرکوب می‌شود نپرداخته است؟

وبلاگ‌های هرزه‌نگار

بامداد راد: روزی برای نوشتن یک نوشته، پیش‌خوان وبلاگم را گشوده بودم که متوجه شدم در میان وبلاگ‌های برتر وردپرس، وبلاگی قرار دارد که ویژه‌ی انتشار داستان‌های سکسی است. نکته‌ی مهم و جالب این بود که این وبلاگ علاوه بر قرارگرفتن در این فهرست، در فهرست وبلاگ‌هایی هم قرار داشت که بیش‌ترین رشد را از نظر میزان بازدیدکننده داشته‌اند. یعنی این وبلاگ توانسته بود در مدت زمانی که تأسیس شده بود.

سیلاب سمی مجارستان، تهدیدی برای اروپا

بیژن روحانی: جاری شدن سیلاب و گل و لای سمی در مجارستان اکنون به تهدیدی برای محیط زیست در تعداد زیادی از کشورهای اروپایی تبدیل شده است. این مواد سمی از مخزن نگهداری تاسیسات تولید آلومینیوم جاری شده‌اند و اکنون به سمت رودخانه دانوب در حال حرکت هستند. اگر این مواد وارد دانوب شوند رودخانه‌ها و دریاچه‌ها در دوازده کشور اروپایی با خطر آلودگی رو‌به‌رو خواهند شد. در مجارستان اکنون وضعیت فوق‌العاده اعلام شده و بسیاری از روستاها تخلیه شده‌اند.