جهان

«عدالت برای ایران، همین حالا»

عصر امروز، طی مراسمی با حضور اساتید دانشکده حقوق دانشگاه سانتاکلارا، دانشجویان این دانشگاه و فعالان جامعه مدنی ایرانی، جایزه سال ۲۰۱۰ این دانشگاه به شادی صدر، وکیل حقوق بشری و فعال جنبش زنان اعطا شد. وی در ابتدای سخنرانی خود، افتخار جایزه دانشگاه سانتاکلارا را به نازنین خسروانی، روزنامه‌نگار شجاع و فعال حقوق مدنی و نسرین ستوده، وکیل حقوق بشری پیشرو تقدیم کرد.

به بهانه صدور یک رای در دیوان اروپایی حقوق بشر

بهنام دارایی‌زاده: روز گذشته (۱۳ آوریل ۲۰۱۰) دیوان اروپایی حقوق بشر که در استراسبورگ فرانسه مستقر است، به موجب حکمی، دست کم از نگاه ما ایرانیان «مهم»، دولت ترکیه را به واسطه‌ی نقض برخی از مواد «کنوانسیون اروپایی حقوق بشر و آزادی‌های اساسی» محکوم کرد. این نخستین مرتبه‌ای نیست که دولت ترکیه به سبب نادیده انگاشتن موازین حقوق بشری شورای اروپا، دراین دیوان محکوم می‌شود.

شرایط نگران‌کننده‌ی پناهندگان ایرانی در ترکیه

لیدا حسینی‌نژاد: در دوران پس از انتخابات، موج مهاجرت پناهجویان ایرانی به ترکیه و درخواست پناهندگی آن‌ها دوباره افزایش پیدا کرده است. «شهلا باورصاد» عضو کمیته‌ی «اتحاد برای ایران آزاد» در آلمان چندی پیش تصمیم گرفت برای کمک به پناه‌جویان ایرانی در ترکیه اقدام به جمع‌آوری کمک‌های مالی کند و به این منظور وبلاگی ایجاد و شماره حسابی را نیز اعلام کرده است.

«دامن زدن به منازعه، به نفع مردم فلسطین نیست»

مریم محمدی: نوزدهم دی‌ماه در ایران بیانیه‌ای منتشر شد که کشتار غیر نظامیان را محکوم می‌کرد. این بیانیه را تعدادی از سازمان‌های غیردولتی حقوق بشر در آسیا و اقیانوسیه، به دعوت کمیته حقوق بشر ‌سازمان ادوار تحکیم وحدت امضا کرده بودند. حسن اسدی زید‌آبادی در این باره در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «هنگامی که شهروندان فلسطینی زیر شدیدترین تهاجمات نظامی هستند، هرگونه بحث سیاسی و دامن زدن به منازعه طرفین اقدام صادقانه و در جهت منافع مردمان فلسطین نیست، هیچ منفعتی مهم‌تر از جان و امنیت برای فلسطینیان وجود ندارد.»

حماس یا اسراییل، کدام یک مسئول است؟

مریم محمدی: در حالی که دولت آمریکا در ساعات اولیه‌‌ی آغاز جنگ، حماس را مسئول این رویداد اعلام کرد، شورای امنیت سازمان ملل، روز یکشنبه، خواهان آتش‌‌بس فوری در نوار غزه شد و دبیر کل سازمان ملل‌‌، حملات اسراییل را محکوم کرد. در کشورهای عربی اسلامی و منطقه، گذشته از موضع‌‌گیری تند آیت‌‌الله خامنه‌‌ای در تهران، دولت مصر سفیر اسراییل در قاهره را به وزارت خارجه احضار کرد. در همین رابطه، با سه تن از کارشناسان و محققان ایرانی، دکتر مرتضی محیط، دکتر محمد برقعی، و دکتر عبد‌الفتاح سلطانی گفت و گو کرده‌ام.

دادخواهی قتل عام در رواندا

منیره برادران: هفته‌ی گذشته دادگاه کیفری بین‌المللی آروشا، واقع در تانزانیا، تئونسته باگاسورا، رییس سابق حکومت نظامی رواندا را مقصر شناخته و به حبس ابد محکوم کرد. در مقابل ادعای دادستان، که قتل عام در رواندا را طرحی کاملاً سازمان‌یافته ارزیابی می‌کرد، وکلای متهمین می‌خواستند اثبات کنند کشتاری که بین آوریل و جولای ۱۹۹۴ صورت گرفت، به طور خود به خودی شعله‌ور شد و توتسی هم در برانگیختن آن بی‌تقصیر نبود. این قتل عام بزرگ‌ترین کشتار قومی قرن بیستم بعد از هولوکاست است. فرانسه، به طور غیرمستقیم در قتل عام توتسی مسوول شناخته می‌شود.

مومیا ابوجمال اعدام نمی‌شود

منیره برادران: ‌مدافعان ابوجمال شکی ندارند که در محکومیت او پیشداوری‌های نژادپرستانه نقش داشته است. هنوز بسیاری از مردم آمریکا در سیاهان یک مجرم بالقوه می‌بینند. اگر جرمی اتفاق افتد، ظن اول به یک سیاه پوست است و بدتر از همه اینکه این نوع پیشداوری‌های نژادپرستانه در سیستم قضائی هم - البته نه قوانین - عملکرد دارد.

قربانی دیکتاتوری آرژانتین پدر و مادر خود را به زندان انداخت

کاوه اسفندیاری: ماریا وقتی فهمید پدر و مادرش بیست و سه سال در مورد هویتش به او دروغ گفته‌اند و وی در واقع فرزند مخالفان چپ‌گرای دوران جنگ در آرژانتین است، با آدم‌ربا خواندن آنان و با کمک یک گروه مدافع حقوق بشر موفق شد پدر و مادر قلابی را روانه زندان کند. پدر و مادر واقعی وی در زمان جنگ و در زندان ناپدید شده بودند.

روشنگری در گواتمالا ادامه دارد

منیره برادران: «بر طبق گزارش، عمليات نظاميان حاكم در گواتمالا تنها مخالفان را نشانه نرفته ‌بود، بلكه هدف آنها در وهله اول ايجاد ارعاب در جامعه بود. بسياری از قربانيان را انسان‌های بی‌‌دفاعی تشكيل می‌‌دادند كه هيچگونه ارتباطي با مخالفان مسلح نداشتند. كشتن كودكان در جلوی چشمان والدين، تجاوز به زنها و نابودی زمين‌ها در اين راستا بود. بيش از ديگر اقشار، قوم مايا، كه از محروم‌ترين اقشار جامعه گواتمالا می‌‌باشد، قربانی كشتارهای جمعی نظاميان واقع شد.»

کمیسیون حقیقت فراموش شده در سری‌لانکا

منیره برادران: در سری‌لانکا کمیسیون حقیقت‌یاب زمانی به وجود آمد که کشور هنوز در گیر کشمکش‌های ناشی از مسئله قومی بود. کمیسیون حقیقت در سال ١٩٩٤ و به حکم رئیس‌جمهور سری‌لانکا، به وجود آمد و ماموریت داشت درباره کسانی که از سال ١٩٨٨ در این کشور ناپدید شده بودند، تحقیق كند. این گزارش به بررسی عملکرد این کمیسیون ها و نتیجه فعالیتشان می پردازد.

حقوق بشر قربانی «مبارزه با تروریسم»

وضعیت حقوق بشر در جهان، در طول یک سال گذشته نیز همواره مورد نگرانی و انتقاد گروه‌ها و شخصیت‌های فعال در این زمینه بوده است. الهه هیکس، فعال و مدیر سازمان حقوق بشر و برنامه‌ریزی در این باره به زمانه گفت: «در سال گذشته، وضعیت حقوق بشر توسط کشورهای دموکراتیک در کشورهایی که حاکمیت قانون در آن‌ها برقرار است، در رابطه با مبارزه با تروریسم به صورت قربانی در آمده بوده است.»

شرکت نفتی توتال بر کرسی اتهام جنایت علیه بشریت

پرونده شکایت چهار شهروند برمه‌ای علیه شرکت نفتی توتال به دادگاه بلژیک که دو سال پیش متوقف شده بود، بار دیگر از سر گرفته می‌شود. شاکیان به قانونی اشاره داشتند که طبق آن، دادگاه‌های بلژیک مجاز هستند، جنایت علیه بشریت را حتی اگر در خارج از مرز‌های بلژیک صورت گرفته باشد، مورد رسیدگی قرار دهند. آن‌ها توتال را به هم‌دستی در شکنجه و کار اجباری در ساختن خط لوله‌های گاز در برمه متهم ساخته‌اند.

برمه به نظامیان «نه» می‌گوید

تصاویری که از برمه از دو روز پیش در رسانه‌ها ظاهر می‌شوند، دیگر نه زیبا، بلکه سخت غم‌انگیز هستند. دود گاز اشک‌آور و حضور يونیفرم‌پوشان نظامی با باتوم، چهره رنگی خیابان را خاکستری کرده است. راهبی که سرش خونین است و جوانان در حال فرار، این نگرانی را پیش می‌آورد که این بار هم این تظاهرات آرام به خاک و خون کشیده شود.

المپیک ٢٠٠٨منهای حقوق بشر؟

در کنار پرچم‌های المپیک با پنج حلقه‌ی رنگی و نوارهايی که با شعار «یک دنیا، یک رؤیا»، شعار المپیک ٢٠٠٨، مزین شده بودند، نمایش‌ها و پلاکاردهای دیگری هم خودنمايی می‌کردند که پیام‌شان اعتراض به سانسور و دربند کردن روزنامه‌نگاران در چین بود. پلاکاردهايی که بر آن پنج حلقه‌ی المپیک تبدیل به حلقه‌ی دستبند شده بودند در دست گزارشگران بدون مرز توجه را به خود جلب می‌کرد.

آزادی بيان در خطر است

سازمان امنيت و همکاری اروپا از کمبود آزادی ترويج اطلاعات در بسياری از کشورهای اروپايی انتقاد می‌کند و نسبت به ايجاد محدوديت‌های جديد هشدار می‌دهد.
در تازه‌ترین گزارش این سازمان، که ۵۶ عضو دارد، سازمان‌های اتحاديه‌ی اروپا بابت بی‌ميلی در دادن اطلاعات سرزنش شده‌اند.

دادرسی منصفانه حق هر متهم است

چهارشنبه‌ی گذشته، پنتاگون اعترافات خالد شیخ محمد، طراح اصلی حملات یازده سپتامبر را منتشر کرد. شیخ محمد اظهار داشته که در بازداشتگاه مورد شکنجه قرار گرفته است. این که در زندان‌های مخفیِ تحت نظر CIA چه می‌گذرد، بر کسی روشن نیست. تاکنون به هیچ ناظر و سازمانی حق بازدید از این زندان‌های مخفی داده نشده است.

۱۵ سال از همه‌پرسی تاريخی در آفريقای جنوبی گذشت

برای بسياری از مردم عامی سفيدپوست که طی دهه‌ها ملهم از تبليغات حکومتی، سياه‌پوستان را از نژادی پست‌تر از خود تلقی می‌کردند، دادنن رای آری به سوال رفراندوم کار آسانی نبود. با اين همه برای تعداد زيادي از سفيدپوستان باسواد و بافرهنگ و نيز افرادی که در عرصه‌های تجاری و اقتصادی فعاليت‌ می‌کردند جز به خاکسپاری نظام مبتنی بر تبيعض نژادی آينده ديگری برای آفريقای جنوبی متصور نبود.

گامی به جلو برای ممنوعيت بمب‌های خوشه‌ای

کنفرانس نروژ که در اواخر هفته گذشته برگزار شد توافق کرد که تا سال ۲۰۰۸ قراردادی برای منع توليد، کاربرد، خريد و فروش و انبار بمب‌های خوشه‌آی تنظيم و تصويب شود. موفقيت مذاکرات اتاوا در سال ۱۹۹۷ که قراداد منع مين‌های ضد نفر را در خارج از مذاکرات سازمان ملل متحقق کرد، الگوی کنفرانس نروژ بوده‌است.

بهترين زمان رهبری اروپا برای گسترش حقوق بشر

به عنوان مجموعه ای از بنیادهای دموکراتیک در زمینه احترام به نقش قوانین و حقوق فردی انسان ها، اتحادیه اروپا می تواند یک رهبر حقوق بشر واقعی باشد. اتحادیه به طور موثر در توسعه این ارزش ها به اعضای جدید خود و در موارد نادر در بعضی نقاط دیگر کار کرده، اما خارج از چارچوب مرزهای خود، باید گفت اغلب ضعیف عمل کرده است.

زنان هند يک گام به جلو

مدافعان حقوق زنان در هند از تصويب قانون جديد در ممنوعيت خشونت عليه زنان استقبال کرده‌اند اما همزمان تاکيد می‌کنند که مسئله اصلی‌ جاری و ساری‌شدن اين قانون، نحوه اجرا و اعمال آن و واقف‌کردن قربانيان به وجود چنين قوانينی است.