تاریخ انتشار: ۵ مهر ۱۳۸۶ • چاپ کنید    

برمه به نظامیان «نه» می‌گوید

منیره برادران

صف آرام راهبان بودایی پوشیده در ردای سرخ متمایل به زعفرانی، با پای برهنه و سر تراشیده در حلقه حمایتی جوانانی با لباس سفید، از ۱۰ روز پیش آذین رسانه‌ها است. در دست عده‌ای پرچم‌های رنگینی به چشم می‌خورد که روی بعضی از آن‌ها تصویر طاووسی حک شده درون یک دایره، که سمبل قیام ۱۹۹۸ است. این تصاویر از جذابیت خاصی برخوردار هستند.



اما تصاویری که از برمه از دو روز پیش در رسانه‌ها ظاهر می‌شوند، دیگر نه زیبا، بلکه سخت غم‌انگیز هستند. دود گاز اشک‌آور و حضور يونیفرم‌پوشان نظامی با باتوم، چهره رنگی خیابان را خاکستری کرده است. راهبی که سرش خونین است و جوانان در حال فرار، این نگرانی را پیش می‌آورد که این بار هم این تظاهرات آرام مثل حرکت دموکراسی‌خواهی ۹ سال پیش که سه هزار قربانی به جا گذاشت، به خاک و خون کشیده شود. نیروی اصلی این قیام را در آن زمان دانشجویان تشکیل می‌دادند و راهبان هم در آن شرکت فعال داشتند.

خبر‌های جدید از ده‌ها کشته و دستگیری‌های زیاد خبر می‌دهند. انتقال سریع عکس‌ها و خبر‌ها از کشوری که در آن رسانه‌ها شدیداً کنترل می‌شوند، بدون همت و شجاعت وبلاگ‌نویس‌ها (که منبعشان شاهدان عینی هستند) شاید غیرممکن می‌بود. خبرنگاران خارجی هم البته حضور داشتند که یکی از آن‌ها در حمله نظامیان کشته شده است.

به نظر می‌آید امروز افکار جهانیان نسبت به حوادثی که در برمه اتفاق می‌افتد، با بی‌تفاوتی همراه نیست. گروه‌های حقوق بشر و از جمله سازمان عفو بین الملل و دیده‌بانان حقوق بشر از سازمان ملل متحد و جامعه بین المللی خواسته‌اند به فشار خود به حکومت نظامی برمه ادامه دهند و از ادامه حکومت وحشت در این کشور جلوگیری به عمل آورند.


راهبان، ارتش را تحقیر می‌کنند
قدرت راهبان بودایی را در برمه (یا میانمار، نام رسمی که نظامیان در سال ۱۹۸۹ به این کشور داده‌اند) نمی‌توان دست کم گرفت. آن‌ها قریب نیم میلیون از جمعیت ۵۰ میلیونی این کشور را تشکیل می‌دهند و از احترام معنوی خاصی در بین مردم برخوردارند.

چرا آن‌ها معبد را ر‌ها کرده و به خیابان‌ها آمده‌اند؟

آن‌ها خواستار عدالت هستند و از مردم می‌خواهند که به آن‌ها بپیوندند. روی یکی از پلاکارد‌ها نوشتند: «ما برای مردم راهپیمایی می‌کنیم.» مردم از این حرکت اعتراضی استقبال کرده و به راهبان پیوستند. غیر از رانگون در شهر مندالی و دیگر شهر‌ها هم تظاهرات بود که حال در آن‌ها مقررات رفت و آمد شبانه به مورد اجرا گذاشته شده است.

سال‌هاست که گروه‌های مختلفی در برمه برای عدالت و دموکراسی مبارزه می‌کنند. این کشور که از سال ۱۹۴۸ با ر‌هایی از استعمار انگستان به صورت کشور مستقلی در آمد، از سال ۱۹۶۲ توسط نظامیان اداره می‌شود. برمه با وجود داشتن منابع نفت و گاز از فقیرترین کشورهای آسیای جنوب شرقی به حساب می‌آید.



در این کشور فقیر اما، نظامیان به یمن فساد مالی و قاچاق هرویین از ثروت‌های افسانه‌ای برخوردارند. نارضایتی در بین مردم و راهبان زمانی اوج گرفت که در ماه آگوست بار دیگر بر قیمت گاز و بنزین افزوده شد.

اعتراض راهبان با تحریم نظامیان آغاز شد. آن‌ها برای این کار شیوه خاص خود را به کار گرفتند: «خودداری از پذیرفتن صدقه و غذا از نظامیان و وابستگان آن‌ها.» این کار به معنای تحقیر علنی نظامیان بود.

نقض حقوق بشر؛ خانم آن سان سوکی
هر وقت در خبر‌ها نام برمه به میان می‌آید، موضوع به نقض حقوق بشر برمی‌گردد. همچنین نام برمه، خانم آن سان سوکی، بنیان‌گذار جنبش دموکراسی‌خواهی را در ذهن‌ها تداعی می‌کند. این زن که به خاطر شهامت مدنی در سال ۱۹۹۱ برنده جایزه صلح نوبل سال شد، سال‌هاست در حبس خانگی به سر می‌برد. پدر او از مبارزان علیه استعمار انگلیس بود که در سال ۱۹۴۷ به قتل رسید.

حکومت نظامیان این کشور به دلیل نقض خشن حقوق بشر، در جهان بدنام و منزوی است. در برمه هنوز کار اجباری وجود دارد. نظامیان برای ساختن پایتخت جدیدی که در دل جنگ‌ها در حال بناست، از کار اجباری بهره می‌جویند. همین طور جابه‌جایی اجباری، از مواردی است که به طور گسترده در این کشور اعمال می‌شود. جابه‌جایی اجباری عموماً اقلیت‌های قومی را در بر می‌گیرد.


کارن یکی از ایالت‌های قومی این کشور است که در مجاورت تایلند قرار دارد. سازمان زنان کارن در گزارش اخیر خود از تجاوز به زنان و قتل مخالفان در این ایالت گزارش داده‌اند.

«روح زجردیده» برمه
با این اوضاع می‌توان تصور کرد که در برمه تعداد زیادی زندان سیاسی وجود داشته باشد. من با یکی از آن‌ها، که تا سه سال پیش در رانگون زندانی بوده، از طریق روزنامه آشنا شدم. هتین لین (Htein Lin) نام اوست. او نقاش است و به مدت شش سال و نیم به جرم مخالفت و دفاع از حرکت دموکراسی خواهی زندانی بوده است. در سال ۲۰۰۴ آزاد می‌شود و حالا در لندن زندگی می‌کند، جایی که هم اکنون نمایشگاهی از آثار او که در زندان نقاشی شده است، برپاست.۱

افسوس که من نمی‌توانم از نزدیک کارهای او را ببینم؛ ولی عکس چند تایی از این نقاشی‌ها را در روزنامه دیدم. یکی از آن‌ها ظاهراً چهره خود لین است خط خطی شده که او آن را «روح زجر دیده» نامیده است. دیگری پیکر نحیف در هم ریخته یک زندانی است که برای فرار از بیگاری جان‌فرسا، چهار انگشتش را بریده است. یکی دیگر که «بیولوژی هنر» نام دارد، ارگان‌های داخلی انسان را نشان می‌دهد که بر روی یک پیراهن کشیده شده است.


اما جالب‌ترین آن‌ها صف پیکرهای لاغر و گرسنه‌ای است که کاسه‌ای در دست دارند در انتظار غذا. لین می‌گوید زندانیان همیشه از گرسنگی رنج می‌بردند. در کنار این تصاویر عکس خود لین هم به هنگام آزادی در کنار مدیر زندان خود به قدر کافی گویای وضعیت زندان برمه است.

در زندان، ابزار ساده‌ای چون صابون، ظروف، فیلتر سیگار، مسواک، سوزن آمپول و زیرانداز حصیری وسیله کار نقاش لین بوده است. چه شباهت عجیبی است بین کارهای این زندانی برمه‌ای و سودابه اردوان، زندانی ایرانی در «یادنگاره‌های زندان». از موی سر، سودابه قلم مو درست می‌کرده و لین قلم مویی داشته که با کمک نگهبانان و خانواده‌ها قاچاقی وارد زندان شده بود. تصویر‌ها هم قاچاقی به بیرون فرستاده می‌شدند در هر دو کشور.

۱- این نمایشگاه تا ۱۵ اکتبر در گالری خانه آسیا در لندن قابل دیدن است.

Share/Save/Bookmark

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)