Jun 2010

بهترین روزهای فرزندان ما در زندان تباه می‌شود

مجتبی سمیع‌نژاد و بابک اجلالی: پای صحبت «سیده زلیخا موسوی»، مادر حسین رونقی ملکی نشستیم که وبلاگ‌نویسان او را با نام بابک خرمدین می‌شناختند. هر چند که در طول مصاحبه نمی‌توانست احساسات مادرانه‌ی خود را کنترل کند و نام حسین اشک به چشمانش می‌آورد، اما با مهربانی به سئوالات ما پاسح گفت. مادر حسین رونق ملکی در مورد آخرین وضعیت فرزندش در زندان و وضعیت پرونده‌ی او گفت.

نهادهای ملی حقوق بشر

حمید حمیدی: گروه‌های اجتماعی و سازندگان اجتماع مدنی نباید فرصت تصاحب قدرت و امتیازات بیش از حد را که باعث شکستن هنجارهای عادلانه‌ی دموکراسی می‌شود به یکی از نهادها بدهند. این انحصار و علاقه‌مندی به قدرت، اثرات زیان‌باری بر مسئولیت و صلاحیت تخصصی جامعه‌ی مدنی وارد می‌کند. در کشورها و جوامعی که به آزادی و دموکراسی دست می‌یابند، مؤسسات غیر دولتی مفهوم نهادهای جامعه‌ی مدنی را به خود می‌گیرند.

سه میلیون کودک ایرانی ترک‌‌‌ تحصیل کرده‌اند

بهناز مهرانی: طی چهار سال گذشته سه میلیون کودک ایرانی ترک‌‌‌ تحصیل کرده‌اند. بر اساس اظهار نظر کارشناسان این حوزه برترین عوامل مشترک در ترک ‌‌‌‌‌تحصیل دانش‌آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی، فقر مالی و فقر انگیزشی است که بیش‌ترین نقش را داشته ‌‌‌‌‌‌‌است. به‌گزارش کمیته‌ی ‌گزارشگران ‌حقوق ‌بشر، موارد بسیاری از ثبت‌ نام‌های مشروط به دادن تعهد کتبی یا عدم ثبت ‌نام دانش‌آموزان بهایی در مدارس مشاهده ‌شده است.

حقوق کودکان در سالی که گذشت

بهناز مهرانی: طبق گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر در سپتامبر سال ۲۰۰۸ میلادی، در بین تنها پنج کشور در سطح‌ جهانی که هنوز در آنها اعدام کودکان معارض قانون ادامه دارد، جمهوری اسلامی ایران در ردیف نخست قراردارد. ماده‌ی سی‌و‌هفت پیمان‌نامه‌ی ‌حقوق کودک، اعدام کودکان زیر ۱۸ سال را ممنوع اعلام می‌دارد و دولت جمهوری اسلامی ایران نیز با پذیرش کنوانسیون مذكور در سال ۷۳ به اجرای آن متعهد ‌شده است.

فشار بر زندانیان بند ۳۵۰ و زندان‌های دیگر

مجتبی سمیع‌نژاد: هر چند طی روزهای گذشته شاهد آزادی و مرخصی عمادالدین باقی، حسین مرعشی، اکبر اجدادی و محمد نوری‌زاد بودیم، اما همچنان بسیاری از زندانیان در زندان‌های کشور بدون مشخص بودن وضعیت‌شان در زندان‌ها به سر می‌برند. عمادالدین باقی در حالی بعد از ۱۸۰ روز از زندان آزاد شد که آثار شکنجه پنج ماه حضور در سلول انفرادی و بند ۳۵۰ زندان اوین به خوبی از چهره او پیدا بود. این مسأله در نزدیکی روز مبارزه با شکنجه معنا و مفهومی دیگر پیدا می‌کند.

نگرانی از وضعیت زینب جلالیان در زندان

حسین علوی: برخی گزارش‌ها حاکی‌ست که زینب جلالیان، فعال کرد ۲۷ ساله‌ای که حکم اعدام برای او صادر شده، در معرض خطر اجرای این حکم است. در مورد این گزارش‌ها هنوز مقامات قضایی اظهار نظری نکرده‌اند، وکیل مدافع انتخابی او خلیل بهرامیان نیز از آنجا که هنوز امکان دیدار با موکل خود و دسترسی به پرونده و رسمیت یافتن این وکالت را نیافته، نمی‌تواند اظهار نظر حقوقی مشخصی بکند. برادر زینب جلالیان درباره اتهام و محکومیت خواهرش نکاتی را بیان می‌کند.

اعلامیه‌ی جهانی حقوقِ بشر

حمید حمیدی: کاوش و جست‌وجو برای یافتن تعریف واحدی از جامعه‌ی مدنی کاری مشکل و دشوار است. این دشواری از آن جا ناشی می‌شود که عمومأ به‌جای ارائه تعریفی از جامعه‌ی مدنی به‌عنوان یک مفهوم، به توضیح و تشریح مصادیق آن می‌پردازند. مصادیقی که هیچ کدام به تمامی معنی، نمی‌تواند معرف جامعه مدنی باشد. مصادیق اشکال و نمودهایی هستند که در بسترهای خاص تاریخی و فرهنگی‌شان به وجود آمده و رشد کرده‌اند.

دانشجویان هم‌چنان بازداشت می‌شوند

اردشیر: اگر چه با آغاز هفته‌ی گذشته، سه زندانی سیاسی شناخته شده، عماد باقی، محمد نوری‌زاد و حسین مرعشی آزاد شدند، اما روند نقض حقوق بشر در ایران ادامه دارد. ازجمله تعدادی از دانشجویان هم‌زمان با نزدیک شدن به سالگرد وقایع ۱۸ تیرماه دستگیر شده‌اند. سارا محبوبی، دانشجوی بهایی محروم از تحصیل که در شهرستان ساری زندگی می‌کند، صبح روز پنج‌شنبه پس از مراجعه به وزارت اطلاعات ساری بازداشت شد.

حقوق بشر، حق همه‌ی انسان‌هاست

حمید حمیدی: در دنیای امروز که هنجارها و محدودیت‌ها، جای خود را به جهانی شدنِ حقوق بشر می‌دهند، رسالت خانواده‌ی بشری است تا دست‌هایِ خود را را از رواندا به فلسطین، از کوبا به ایران و از افغانستان به ملاوی و از هر گوشه و کنار به همدیگر بفشارند و برای جایگاه و منزلت حقوق انسانی و حقوقِ یکد یگر، مبارزه کنند. به‌همین دلیل، نسلِ سومِ حقوقِ بشر را نسلِ همبستگی و یکپارچگی نامیده‌اند.

طبقه‌بندی حق‌ها در نزد هوفلد

بهنام دارایی‌زاده: واقعیت این است که «وسلی هوفلد» فیلسوف آمریکایی ابتدای قرن بیستم که تنها سی‌وهشت سال نیز بیش‌تر عمر نکرد، یکی از جامع‌ترین نظریه‌ها را در باب مبانی حقوق و آزادی‌ها تدوین کرده است. به اعتقاد هوفلد، حق‌ها به چهار نوع مختلف تقسیم می‌شوند که عموماً نیز قابل ادغام و فروکاسته شدن در یکدیگر نیستند. با هم نگاهی به این چهار نوع مختلف حق می‌اندازیم.

انواع حقوق

حمید حمیدی: حقوق اساسی، بخشی از علم حقوق است. موضوع این علم، نهادهای سیاسی کشور است. این علم، شکل حکومت، سازمان‌های دولتی، حدود و وظایف دولت را تشریح می‌کند. به‌عبارت دیگر، حقوق اساسی، شاخه‌ای از علم حقوق است که قواعد مندرج در قانون اساسی را مطالعه و بررسی می‌کند. قانون اساسی متنی مدون و رسمی است که تشکیلات سیاسی کشور و رژیمی را که در آن برقرار است در خود منعکس می‌کند.

حقوق انسانی ما و حقوق بشر

حمید حمیدی: انسان موجودی اجتماعی است که با همنوعان خود زندگی مشترک دارد. کلیه‌ی افراد یک جامعه در اجتماع کوچک خانواده متولد می‌شوند و در سایه‌ی مراقبت و تربیت خانواده نیاز‌های مادی و معنوی ایشان تامین می‌شود. در دوران بزرگسالی نیز فرد با دیگران زندگی می‌کند و با همکاری آنها به خواسته‌های خود می‌رسد. خواسته‌های بشر، شباهت‌های فراوانی باهم دارند و طریقه‌ی رسیدن به این خواسته‌ها موجبات اختلاف و درگیری در جهت منافع بیش‌تر می‌شود.

«این اسلام نیست، این قانون نیست»

مریم محمدی: سی‏ام خردادماه، شیرین فیروزی، همسر دکتر اکبر کرمی، پزشک و نویسنده‏ی ساکن شهر قم که هفت‌ماه پیش در مطب خود دستگیر شده بود، بازداشت شد. گفته می‏شود دکتر کرمی زیر فشارهای شدید جسمی و روحی قرار دارد. این فشارهای روحی و روانی حتی پس از صدور حکم دادگاه مبنی بر سه‌سال حبس تعزیری، هنوز ادامه دارد. مادر دکتر کرمی، بیمار است و در تمام طول گفت‏وگو با رادیو زمانه، متأثر است و می‏گرید.

قانون اساسی در تعارض میان ولایت و حق

میثم بادامچی: ادعای نوشتار حاضر آن است که در قانون اساسی ایران میان فصل سوم آن یعنی «حقوق ملت» و قسمت‌های مربوط به اختیارات ولایت فقیه، به خصوص بخش‌های مربوط به شورای نگهبان (بخش آخر فصل ششم) و فصل هشتم (رهبر یا شورای رهبری) تعارض وجود دارد. در سایه تعارض میان ولایت و حقوق است که به قول مهدی کروبی «تیشه به ریشه قانون اساسی و جهوری اسلامی برخواسته از رأی مردم» زده می‌شود.

اعتراض به آزار اسانلو و اعدام در ایران

پانته‌آ بهرامی: فشار حکومت جمهوری اسلامی، روی فعالان و ازجمله فعالان کارگری دو چندان شده است:
سعید ترابیان، عضو هیئت مدیره‌ی شرکت واحد، بدون هیچ دلیل روشنی توسط چند مامور با لباس شخصی در منزلش دستگیر می‌شود. علاوه برآن رضا شهابی، از اعضای هیات مدیره سندیکای کارگران شرکت واحد هم از بازداشت‌شدگان سالروز انتخابات است. منصور اسانلو رئیس هیئت مدیره‌ی این سندیکا نیز، چهارسال است در زندان به سر می‌برد.

سکینه محمدی در آستانه سنگسار

محمد مصطفایی: سکینه محمدی آشتیانی به اتهام گناه ناکرده زنای محصنه به سنگسار محکوم شده است. سکینه به اتهام داشتن رابطه نامشروع با آقایان ناصر و سید علی به تحمل نود و نه ضربه شلاق تعزیری محکوم می‌گردد. اما دادگاه بار دیگر اتهام زنای محصنه را منتسب به موکله نموده و بدون آنکه ادله اثبات دعوی پیرامون این اتهام وجود داشته باشد و علی‌رغم انکار وی، به علم قاضی حکم به سنگسار این زن بی‌پناه صادر می‌شود.

آخرین پایه‌ی مشروعیت

همن سیدی: مشکل بهاییان از جنس غریبی است. آن‌ها علاوه بر همه‌ی مشکلاتی که اقلیت‌ها دارند، محرومیت از ترویج اندیشه‌ی خود، محدودیت در برگزاری مراسم، توهین‌های مکرر به دیدگاه و باورها آن هم در رسانه‌های ملی، مجرم بالقوه محسوب شدن، که درد مشترک اقلیت‌ها است، بیش از ۳۰ سال است که از تحصیل در دانشگاه‌ها محرومند. در این نوشته، به بررسی ابعاد و عواقب این محرومیت پرداخته نمی‌شود. یعنی غیر از تاسف، چیز مبهمی برای تشریح ندارد!

ایران هنوز «کودکان کار» را معضل اجتماعی نمی‌داند

شکوفه منتظری: ۱۲ژوئن، یازدهمین روز جهانی مبارزه با کار کودک از سوی سازمان ملل است. بر اساس آمار سازمان جهانی کار، سالانه ۲۵۰ میلیون کودک ۵ تا ۱۴ ساله در جهان، از کودکی محروم می‏شوند. طبق این آمار، ۱۲۰ میلیون از این کودکان وارد بازار کار می‏شوند و مشغول به کار تمام وقت هستند. ۶۱درصد این کودکان در آسیا، ۳۲درصد در آفریقا و ۷درصد از آنها در آمریکای لاتین زندگی می‏کنند. در همین زمینه با سارا ابتیا، فعال حقوق کودک، گفت‌وگو کرده‌ام.

اگر دل‌تان خواست، نرگس محمدی را بازداشت کنید!

مریم محمدی: دستگیری فعالان سیاسی، اجتماعی، مدنی، حقوق بشر، فعالان زنان و دیگر نهادهای مدنی همچنان ادامه دارد. نرگس محمدی از فعالان شناخته‏ شده‏ی حقوق بشر، همسر تقی رحمانی، فعال ملی‏- مذهبی و تحلیل‏گر سیاسی است. دستگیری خانم محمدی، نیمه‏شب پنجشنبه، در مقابل چشمان کودکان سه‏سال و نیمه‏ی او انجام گرفت. در این زمینه با تقی رحمانی همسر خانم محمدی و نیز خانم شیرین عبادی، رییس کانون مدافعان حقوق بشر گفت‏وگو کرده‏ام.

«ایران در مورد رعایت حقوق بشر دروغ می‌گوید»

شیرین فامیلی: گزارش جمهوری اسلامی ایران درباره‌ی وضعیت حقوق بشر در کشور، روز گذشته ۲۰ خرداد، به نشست دوره‌ای شورای حقوق بشر سازمان ملل ارائه شد. چهاردهمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل، از دهم خرداد در ژنو آغاز شده و به مدت دوهفته ادامه خواهد داشت. در این نشست، وضعیت حقوق بشر ۱۶ کشور جهان ازجمله ایران بررسی می‌شود. در همین زمینه با شعله زمینی و رضوان مقدم گفت‌وگو کرده‌ام.