Apr 2010

«دادگستری مستقل، نیاز بسیاری از کشورهاست»

حسین علوی: «فدراسیون بین‏المللی جامعه‏های دفاع از حقوق بشر»، اخیرا کنگره‏ی نوبتی خود را در ارمنستان در شهر ایروان برگزار کرد. دکتر عبدالکریم لاهیجی نایب رئیس این فدراسیون به رادیو زمانه می گوید که بحث مرکزی کنگره امسال در زمینه حقوق بشر، موضوع دادگستری مستقل در عرصه ملی به عنوان نهاد تضمین کننده‏ی حقوق و آزادی‏های فردی، اجتماعی و سیاسی در کشورها بود. این کنگره هم‌چنین دادگستری و دادگاه‌های بین‌المللی را نیز مورد بحث قرار داد. با او در همین زمینه گفت‌وگو کرده‌ام.

تسریع بازگشت زندانیان به زندان با نزدیک شدن خرداد

مجتبی سمیع‌نژاد: همانطور که پیش‌بینی می‌شد، با نزدیک شدن به سالگرد انتخابات پر مسأله‌ی ریاست جمهوری در سال قبل، روند بازگشت زندانیانی که به مرخصی رفته بودند، شدت گرفته است. هم‌چنین با نزدیک شدن روز معلم و افزایش فشارها بر معلمین و فعالین صنفی، دبیرکل و سخنگوی کانون صنفی معلمان دستگیر شدند. بلاتکلیفی و تداوم بازداشت زندانیان سیاسی کماکان ادامه دارد.

جایزه خبرنگاری کندی برای پوشش رویدادهای ایران

پژمان اکبرزاده: یکی از جوایز روزنامه‌نگاری رابرت کندی در سال ۲۰۱۰ به فرناز فصیحی، روزنامه‌نگار ایرانی- آمریکایی اهدا شد. دلیل اهدای جایزه به او، ثبت مقاومت مردم ایران در شرایط پرخطر و علیرغم تلاش برای خاموش کردن آن اعلام شده است. فصیحی، ساعاتی پس از دریافت جایزه به «زمانه» گفت: «خوشحالم که توانسته‌ام تاثیرات مسایل اخیر روی مردم ایران را به دنیا نشان دهم. این جایزه نشانگر آن است که کار ما توانسته تاثیر خودش را بگذارد.»

آخرین وضعیت زندانیان سیاسی در ایران

مجتبی سمیع‌نژاد: همچنان اخبار نگران‌کننده‌ای از زندانیان سیاسی به گوش می‌رسد. سایت «کلمه» به نقل از مادر هنگامه شهیدی گزارش داده که وی به خاطر ناراحتی‌های جسمی بیشتر هفته‌ی گذشته را در بهداری زندان اوین بستری بوده است. هنگامه شهیدی با وجود داشتن محکومین قطعی شش سال زندان که به تأیید دادگاه تجدید نظر رسیده برخلاف قانون باز هم در بند امنیتی ۲۰۹ زندان اوین نگهداری می‌شود.

عقب‌نشینی ایران، پیروزی مدافعان حقوق بشر

حسن زارع‌زاده اردشیر: جمهوری اسلامی ایران، درخواست عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد را پس گرفت. این اقدام در شرایطی انجام گرفت که بسیاری از فعالان و سازمان‌های مدافع حقوق بشر و نیز برخی کشورهای غربی تلاش می‌کردند تا از حضور ایران در شورای حقوق بشر جلوگیری کنند. خبرگزاری‌های رسمی جهان، در کنار این خبر یادآور شدند جمهوری اسلامی به دلیل عدم توانایی اخذ حداقل رای لازم برای عضویت در این شورا، کناره‌گیری کرده است.

آخرین وضعیت زندانیان سیاسی در ایران

مجتبی سمیع‌نژاد: عدم قبول خواست مأموران امنیتی و دستگاه قضایی برای نوشتن و مصاحبه علیه رهبران جنبش سبز امری است که باعث شده برخی زندانیان بعد از انتخابات به زندان برگردند. بعد از عبدالله مؤمنی که این مسأله منجر به بازگشت وی به زندان شد، روز گذشته کیوان صمیمی روزنامه‌نگار نیز بازداشت و به زندان اوین منتقل شده است. در این نوشته به بررسی آخرین وضعیت زندانیان سیاسی پرداخته‌ام.

آزادی‌های موقت نشان‌گر کاهش فشارها نیست

حسن زارع زاده اردشیر: در طی هفته گذشته اگرچه تعدادی از زندانیان آزاد شده‌اند اما این آزادی‌های موقت نشان‌گر کاهش فشارها نیست. عبداله مؤمنی، در دوره‌ی آزادی خود به شدت از سوی وزارت اطلاعات تحت فشار قرار داشت تا علیه جنبش دانشجویی و فعالیت‌های خود موضع‌گیری کند، اما به دلیل آنکه تن به خواست مأموران اطلاعات دولت پادگانی نداد به زندان بازگردانده شد. این روند به روشنی با برخوردهای گسترده به شکل‌های مختلف دنبال می‌شود.

تجاوز جنسی

شکوفه منتظری: تجاوز جنسی به معنای خشونت و نقض حریم جسمی و روانی فرد است که با تحقیر از سوی فرد تجاوزگر همراه است که آن را در سه گروه می‌توان تقسیم‌بندی کرد: تجاوز جنسی در عرصه‌ی سیاست که به شکل شکنجه در زندان‌ها و یا ابزار جنگی اعمال می‌شود، تجاوز جنسی در عرصه‌ی اجتماع مانند تجاوز در مدرسه و خیابان که عموما از سوی فردی ناآشنا صورت می‌گیرد و سرانجام تجاوز خانگی. با ناهید کشاورز، روان‌درمانگر در این باره گفت‌وگو کرده‌ام.

به بهانه صدور یک رای در دیوان اروپایی حقوق بشر

بهنام دارایی‌زاده: روز گذشته (۱۳ آوریل ۲۰۱۰) دیوان اروپایی حقوق بشر که در استراسبورگ فرانسه مستقر است، به موجب حکمی، دست کم از نگاه ما ایرانیان «مهم»، دولت ترکیه را به واسطه‌ی نقض برخی از مواد «کنوانسیون اروپایی حقوق بشر و آزادی‌های اساسی» محکوم کرد. این نخستین مرتبه‌ای نیست که دولت ترکیه به سبب نادیده انگاشتن موازین حقوق بشری شورای اروپا، دراین دیوان محکوم می‌شود.

نگرانی از وضعیت مسعود لواسانی، روزنامه‌نگار زندانی

حسین علوی: مسعود لواسانی، روزنامه‌نگار و وبلاگ نویس، اکنون هفت ماه است در زندان بسر می‌برد و نهادهای امنیتی و قضایی با تحمیل سکوت در مورد او، خانواده‌اش را در وضعیتی بسیار نگران قرار داده‌اند. این روزنامه نگار که بیش از ۱۰ سال است در مطبوعات مختلف کار کرده توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب به هشت سال و نیم زندان محکوم شده است. با فاطمه خردمند همسر او درباره‌ی تازه‌ترین وضعیت او گفت‌وگو کرده‌ام.

«به ما گفتند نگذارید موسوی به خانه‌تان بیاید»

مریم محمدی: عبدالله مؤمنی، در سی‏ام خرداد ماه، پس از وقایع انتخابات دستگیر شد. عبدالله مؤمنی که در دادگاه به شش سال حبس تعزیری و دو سال حبس تعلیقی محکوم شده بود، شانزدهم اسفند ماه، بعد از تحمل ۲۶۰ روز زندان، از زندان آزاد شد. طی این مدت مرخصی او تمدید می‏شد. اما امروز ناگهان اعلام شد که عبدالله مؤمنی بدون اطلاع قبلی به زندان بازگشته است. در این زمینه با فاطمه‏ آدینه‏وند، همسر عبدالله مؤمنی، گفت‌وگو کرده‌ام.

«فیلم‏سازهای ایرانی، شاعران خفقان هستند»

پانته‌آ بهرامی: شاید یکی از نام‏آورترین‏ زندانیان سیاسی اکنون ایران، فیلم‏ساز بین‏المللی، جعفر پناهی است که از دهم اسفندماه ۱۳۸۸ در بند است و برای آزادی او تلاش‏های زیادی انجام گرفته است. اخیراً یکی از فیلم‏های این فیلم‏ساز به نام «طلای سرخ» که در ایران توقیف است، در نیویورک از سوی گروه «رأی من کجاست؟» به یاد وی، به نمایش درآمد. نظرات دکتر جمشید اکرمی و دکتر عطا هودشتیان را در این باره می‌خوانیم.

تلاش وزارت اطلاعات برای صدور حکم‌های سنگین

حسن زارع زاده اردشیر: معمولا در پرونده‌هایی که ماموران امنیتی در اختیار دارند نه تنها نظرات کارشناسی بازجویان پرونده‌ها تعیین کننده است، بلکه آنها در مواردی دادگاه‌ها را مکلف به برخورد شدید با متهمان سیاسی می‌کنند. این در حالی است که به گفته‌ی وکلا اصل استقلال قوه قضائیه ایجاب می‌کند که قضات در برابر این روش‌های نهادهای امنیتی ایستادگی کنند و خود نیز در رسیدگی به پرونده‌ها جانب‌داری نکنند. اقدامی که معمولا عکس آن دیده می‌شود.

«سکوت در مورد زندانیان، به زیان آنهاست»

حسین علوی: گمنام ماندن بسیاری از بازداشت شدگان رویدادهای پس از انتخابات در ایران، آنها و خانواده‌های‌شان را در نگرانی و فشار مضاعف قرار داده است. این گروه از فعالان زندانی، نه دارای وکیل مدافع هستند و نه نام و هویت آنان در رسانه‌ها و افکار عمومی مطرح و شناخته شده است. احمد باطبی به زمانه می‌گوید که بنا به تجربه، دید سنتی مبنی بر سکوت و رسانه‌ای نکردن مسئله، تاثیر منفی در جهت قربانی شدن خود متهمان و بازداشتی‌ها دارد.

قصه‌ی پرغصه‌ی پرونده‌ی هنگامه شهیدی

محمد مصطفایی: روز ششم اسفند ماه سال گذشته تلفنم به صدا در آمد. ساعت حدود ۱۲ ظهر بود. صدای نارسای مادر هنگامه شهیدی را شنیدم که به شدت گریه می‌کرد و می‌گفت با دستان خودم هنگامه را به وزارت اطلاعات بردم و بازداشت شد. پنج شنبه جایی برای پاسخگویی وجود نداشت. روز شنبه صبح به شعبه ۵۴ دادگاه تجدیدنظر استان تهران به ریاست آقای موحدی رفتم.

«زندگی، عاشقی، دار»

مریم یوشی‌زاده: صابر، شب‌ها با این خیال می‌خوابد و صبح‌ها از وحشت آمدن آدم‌هایی که قرار است به اتاق قرنطینه پیش از اعدام منتقلش کنند، از خواب می‌پرد. او از ۱۵سالگی، که در نزاعی خیابانی ناخواسته مسبب مرگ مردی شد، چشم انتظار دار است. حکم اعدامش تائید شده است و در ۱۶سالگی از کانون اصلاح و تربیت به زندان رجایی‌شهر کرج فرستاده شده است. با وی گفت‌وگویی کرده‌ام و نمی‌دانم وقتی شما آن را می‌خوانید حکم اعدامش اجرا شده است یا...!

«منع خانواده زندانیان از مصاحبه، غیرقانونی است»

حسین علوی: یکی از مشکلات جدی خانواده‌های زندانیان جرائم سیاسی و مطبوعاتی در ایران، اعمال فشار و محدودیت از سوی مقامات امنیتی و قضایی برای عدم خبر رسانی در مورد زندانیان است. بنا به گزارش‌ها، این مقامات در عین حال خانواده‌ها را تهدید می‌کنند که در صورت مصاحبه و حتی اصرار بر انتخاب وکیل مدافع برای فرد زندانی، پرونده او سنگین‌تر خواهد شد. این مشکل طی هفته‌های اخیر تشدید شده است. در این زمینه با عبدالفتاح سلطانی گفت‌وگو کرده‌ام.

نوروز امسال، نوروز زندانیان سیاسی بود

حسن زارع زاده اردشیر: تعطیلات نوروزی امسال حال و هوای خاصی داشت، چرا که بسیاری این فرصت را مغتنم شمرده و به دیدارهای نوروزی با خانواده‌های زندانیان سیاسی رفتند تا هم‌چنان نشان دهند که آنها از یادها نرفته‌اند. نوروز امسال نوروز زندانیان سیاسی بود. دانشجویان، مدافعان حقوق بشر و فعالان سیاسی این فرصت را تاریخی کردند، به‌طوری‌که حتی سران اصلاحات هم از این امر غافل نشدند. اقدامی که قبلا بی‌سابقه بود.

چرا جامعه وادار می‌کند که بگوییم چیستیم!

شکوفه منتظری: آیا همجنس‌گرایی در زندگی فرد همجنس‌گرا یک روز تولد دارد؟ لحظه‌ی پذیرفتن این گرایش از سوی فرد، یا حتی لحظه‌ی علنی‌‌کردن گرایش‌اش نسبت به همجنس‌اش می‌تواند نقطه‌ی آغاز همجنس‌گرایی در زندگی او محسوب شود. ساقی قهرمان، فعال حقوق همجنس‌گرایان در کانادا، معتقد است همجنس‌گرایی پدیده‌ای ناگهانی نیست که از امروز به فردا در زندگی آدم ظاهر شود.

عدالتی در کار نبوده، نیست و نخواهد بود!؟

شادی صدر: ذهن ایرانی، به سرعت هر چه تمام‌تر، «خاطره» را دور می‌ریزد و به فراموشی می‌سپارد. در تجربه اردوگاه‌های مرگ در زمان آلمان نازی، نامه‌ها و خاطرات روزانه قربانیان، بعدها به سرعت، ابزار مستندسازی و ساختن تاریخ نقض خشونت‌بار حقوق یهودیان، کولی‌ها، کمونیست‌ها و همجنسگرایان شد و آن مستندات، مبنایی شد برای محاکمه و مجازات قاتلان و مجرمان نازی.