Aug 2008


گزارشی درباره گردهمایی «۲۰ سال پس از کشتار زندانیان وجدانی در ایران» در آمستردام
اولین بزرگداشت عفو بین‌الملل درباره اعدام‌های ۶۷

روز شنبه، سی‌ام اوت ۲۰۰۸، سازمان عفو بین‌الملل پس از ۲۰ سال، اولین بزگداشت در مورد کشتار ۶۷ زندانیان سیاسی در ایران را با همکاری رادیو زمانه و کمیته یادبود قربانبان برگزار کرد. آمستردام تنها شهری بود که در آن سازمان عفو بین‌الملل همایشی در این زمینه داشت.



یادبود بیستمین سالگرد اعدام‌های سال ۶۷ در هلند

لیدا حسینی‌نژاد: دیروز در آمستردام برنامه‌ای به مناسبت بیستمین سالگرد اعدام‌های جمعی زندانیان سیاسی در سال ۶۷ در ایران با همکاری کمیته یادبود قربانیان ۶۷ در ایران، رادیو زمانه و سازمان عفو بین‌الملل در هلند برگزار شد که در این برنامه کارشناسان و فعالان سیاسی مدنی و تعدادی از خانواده‌ها و وابستگان قربانیان حضور داشتند. درباره این برنامه، با کامران اشتری، مدیر توسعه و روابط عمومی رادیو زمانه که در آن حضور داشته است، صحبت کردم.



گزارشی از برگزاری بیستمین سالگرد کشتار سال ٦٧، در گورستان خاوران
«خاوران» را نگذاشتند گلباران کنند

منیره برادران: هر سال در یکی از آدینه‌های دهه اول شهریور، که به‌طور سمبلیک یادروز جان باختگان سال ۶۷ نام‌گذاری شده، خانواده‌ها با دسته‌های گل در این خاک خشک و خالی که با دیوارهای سیمانی از پیرامونش جدا شده، گرد هم می‌آیند تا خشم و درد خود را با یکدیگر قسمت کنند و برای هم از عزیزانشان سخن بگویند. صبح امروز ٨ شهریور مامورین جاده منتهی به خاوران را مسدود کردند و از ورود خانواده‌ها و کسانی که برای همدردی با آنها قصد حضور درآنجا را داشتند، جلو گیری کردند.



مذهب و هم‌جنس‌گرایی در هلند

فروغ. ن. تمیمی: ‌در یک سال گذشته آزار و تبعیض هم‌جنس‌گرایان در هلند افزایش یافته است. از جمله در‌گیری و اعمال خشونت افراد متعصب نسبت به هم‌جنس‌گرایان، امتناع بعضی از کارمندان شهرداری از اجرای مراسم ازدواج دو مرد یا دو زن (‌که از سال ۲۰۰۱ در هلند آزاد و قانونی است) و مزاحمت‌های خیابانی برای هم‌جنس‌گرایان را می‌توان نام برد. در ضمن، در بعضی از مناطق ‌هلند بحث «اجازه شرکت هم‌جنس‌گرایان در مراسم مذهبی» شدت یافته است.



گفت و گو با علی‌رضا فیروزی، سخنگوی انجمن اسلامی دانشگاه زنجان:
«شاکی پرونده دانشگاه زنجان ما هستیم، نه آن‌ها»

کوهیار گودرزی: بعد از تحصن خردادماه دانشگاه زنجان که درپی اقدام معاون دانشجویی برای تعرض به یکی از دانشجویان دختر رخ داد، تاکنون پنج تن از دانشجویان این دانشگاه بازداشت شدند. علی‌رضا فیروزی، سخنگوی انجمن اسلامی دانشگاه زنجان می‌گوید: «‌کلیه‌ی دانشجوها به عنوان شاکی محسوب می‌شوند. ولی شکایت‌نامه‌ی کتبی ندادند. احتمالاً اگر قرار باشد شاکی خصوصی هم مطرح بشود، هیات علمی دانشگاه و خانواده دختر هستند. ولی می‌گویم ما از این موضوع هیچ اطلاعی نداریم و در این رابطه هیچ مسوولی به ما پاسخ نمی‌دهد.»



فهرست کامل احضارها و محاكمات عمادالدین باقی

فاطمه کمالی احمدسرایی، همسر عمادالدین باقی با ارسال نامه و گزارشی مفصل برای مقامات کشور، اعلام کرد باقی رکوردار احضار، بازجویی و محاکمه در کشور است. او در فهرستی که نسخه‌ی کاملش برای رادیوزمانه ارسال شده، به کلِ احضارها و محاکمات عمادالدین باقی اشاره کرده است. متن کاملِ این فهرست را می‌توانید در زمانه بخوانید.



تاریخ تولد: تابستان ۶۷

منیره برادران: رضا حجازی، روز سه‌شنبه ۲۹ مرداد اعدام شد. او متولد تابستان سال ۱۳۶۷ بود. در این تشابه زمانی، میان سرنوشت این جوان و آن زنان و مردانی زندانی - اکثر آن‌ها هم جوان بودند - که در تابستان ۶۷ قتل عام شدند، اشتراکی هم هست‌؟ در اقدام‌شان شباهتی نیست. آن‌ها زندانیان سیاسی‌ای بودند که بیست سال پیش به‌خاطر عقیده‌شان اعدام شدند و رضا حجازی ٢٠ ساله برای قتلی قصاص شد که در ۱۵ سالگی در یک نزاع جمعی به‌طور غیرعمد مرتکب شده بود.



ممنوع‌الخروجی گلشیفته و حق انسانی و ملی هنرمندان

محمدعلی ابطحی: این حرف غیر حقوقی است که هنرمندان که مثل دیگران باید از حقوق مدنی برخوردار باشند، برای بازی در فیلمی در خارج کشور باید از ارشاد اجازه بگیرند. این اهانت مستقیم به انسان بودن و آزاد بودن و حقوق اجتماعی آنان است. غیر از مباحث عام کرامت انسان و حقوق مدنی و شرعی انسان‌ها، قانون اساسی خودمان هم اجازه نمی‌دهد که این حقوق انسانی را از افراد سلب نمایند.



گفت و گو با وکلای چند پرونده‌ قضایی:
عزت‌الله انتظامی: گفتند ما بی‌خودی این کار را کرده‌ایم

مریم محمدی: وضعیت حقوق بشر در ایران در تمام حوزه‌های زندگی فردی و اجتماعی مردم، موضوع بحث‌های نگران‌کننده‌ای است که هر روزه جریان دارد. در گفت و گوهایی کوتاهی با عبدالفتاح سلطانی وکیل شیرین عبادی، صالح نیکبخت وکیل عمادالدین باقی، محمد مصطفایی وکیل بهنود شجاعی و آقای سلیمی وکیل یکی از اعدادم‌شدگان اصفهان، از آخرین وضعیت پرونده موکلانشان پرسیدم. هم‌چنین درباره تلاش‌های عزت‌الله انتظامی در پرونده بهنود شجاعی نیز با این هنرمند سرشناس صحبت کردم.



افزایش تجاوز جنسی به کودکان در افغانستان

لینا آریا: با وجود اعلام حکم اشد مجازات برای عاملین تجاوزهای جنسی از سوی رییس‌جمهور افغانستان، حامد کرزی‌، هنوز هم تجاوزهای جنسی به کودکان در شمال افغانستان ادامه دارد. در گذشته نیز تجاوزهای جنسی به دختران و زنان در برخی از نقاط افغانستان صورت می‌گرفت؛ اما اکثر آن‌ها از روی شرم و ننگ، این موضوعات را پنهان می‌کردند. با این حال در این اواخر، خبرهای زیادی در مورد تجاوز جنسی بر کودکان خردسال، از ولایات شمالی افغانستان به گوش می‌رسد.



گفت و گو با حسین باقرزاده درمورد تشکیل کمپین دادخواهی کشتار ۶۷
«عاملین ۶۷ باید ایزوله شوند»

منیره برادران: حسین باقرزاده، اخیراً فراخوانی داده و خواهان تشکیل کمپین برای دادخواهی در مورد عاملان کشتار ۶۷ شده است. او از خانواده قربانیان و اعدام‌شدگان است. یکی از برادرهای او در دهه ۶۰ اعدام شد، برادر دیگر در محاصره یک خانه تیمی و برادر سوم در عملیات «مرصاد» در تابستان سال ۱۳۶۷ به قتل رسیده‌اند. با او درمورد تشکیل کمپین گفت و گو کردم.



گزارشی درباره‌ی شیوع کودک‌آزاری در ایران:
کودکانِ قربانی خشم پدر و مادر

مریم محمدی: حقوق کودکان شاید یکی از آخرین عرصه‌های مبارزات فعالان حقوق بشر در ایران است که به علت محدودیت‌های سنتی و فرهنگی امکان کار در این زمینه را آن‌چنان که باید، فراهم نمی‌کند. افشای موارد کودک‌آزاری در ایران، گاهی فقط به شانس و تصادف بستگی دارد. خبر بستری شدن ابوالفضل احکامی، کودک ۵ ساله در بیمارستان کودکان بهرامی در تهران از جلوه‌های این فاجعه‌ی بشری است. ابوالفضل به علت آزار و شکنجه‌ی ناپدری در اغما به‌سر می‌برد در حالی که فعالان حقوق بشر نگران تحویل این کودک به خانواده‌ی خود در واقع همین ناپدری هستند. توضیح بیشتر این مساله را در گزارشی که تهیه کرده‌ام، می‌خوانید.



گفت و گو با محمدعلی دادخواه به بهانه آزادی سه دانشجوی پلی‌تکنیک
آزادی مشروط سه دانشجوی پلی‌تکنیک

مریم محمدی: در اردیبهشت‌ماه سال ۸۶ پس از انتشار پر سر و صدای سه نشریه منتسب به انجمن اسلامی دانشکده پلی‌تکنیک تهران، که حاوی مطالب اهانت‌آمیزی نسبت به اعتقادات و باورهای دینی مردم بود؛ سه دانشجوی این دانشکده به جرم انتشار این مطالب دستگیر شدند. در مورد چگونگی بازداشت و آزادی ایشان با آقای محمد‌علی دادخواه، وکیل این سه دانشجو گفت و گو کردم.



گفت و گو با مهدی اصلانی به مناسبت کشتار سال ۶۷
حکایت تحویل کیف‌ها در کشتار ۶۷

منیره برادران: مهدی اصلانی، یکی از بازماندگان کشتار تابستان ۶۷ در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «سوال کلیدی قاضی و حاکم شرع از نیروهای چپ آن بود که: «مسلمانی یا مارکسیست؟» دوستانی را که پاسخ‌شان «مارکسیست بودن» بود، مستقیماً به پای چوبه دار راهنمایی می‌کردند. شاید ویژگی کشتار تابستان ۱۳۶۷، گزینش شیوه‌های کاملاً منحصر به فرد بود. یعنی تمام زندانیانی که مقابل هیات مرگ قرار گرفته بودند، زندانیانی بودند که حکم گرفته بودند. حتی بسیاری از کسانی که پای چوبه دار رفتند، حکم‌شان تمام شده بود و در انتظار آزادی بودند. به این‌ها حتی این فرصت «انتخاب» (مارکسیست بودن یا مسلمان بودن) داده نشد.»



گزارشی از نشست خبری «امنیت و حریم شخصی»
دولت پدرسالار و سایه‌ی ایدئولوژی حکومت بر بدن‌ها

کوهیار گودرزی: در نشست «امنیت و حریم شخصی» که در محل دفتر سازمان دانش‌آموختگان ایران برگزار شد، دکتر محمد شریف، حقوق‌دان گفت: چرا هر وقت اسم گشت ارشاد می‌آید، پدیده‌ای به نام امنیت که این‌ها متولی آن هستند، در ذهن به‌وجود نمی‌آید؟ پروین اردلان، فعال حوزه زنان نیز در صحبت‌های خود به «همبستگی» مردم ایران مقابل چنین طرح‌هایی اشاره کرد. شیوا نظرآهاری، عضو کمیته گزارشگران حقوق بشر نیز درباره وضعیت سوله‌ی کهریزک و زندانیان آن سخن گفت. در پایان مراسم مادر هانی خواندار، یکی از بازداشت‌شدگان طرح مقابله با اراذل و اوباش در مورد وضعیت فرزندش صحبت کرد.



گفت و گو با ایرج مصداقی به مناسبت سالگرد تابستان ۶۷
«حکم را آیت‌الله خمینی صادر کرده بود»

منیره برادران: در اواخر تابستان سال ۱۳۶۷ آن‌گونه که در خاطرات آقای منتظری، قائم‌مقام وقت رهبری آمده‌است، بنیانگذار جمهوری اسلامی دستور داد تمامی زندانیان سیاسی که هنوز بر عقیده خود پابرجا هستند اعدام شوند. اعدام‌شدگان آن سال که نام‌شان و تعداد دقیق‌شان هنوز کاملاً مشخص نشده در گورستان خاوران و در گورهای دسته‌جمعی به خاک سپرده شدند. به مناسبت بیستمین سالگرد قتل‌ عام زندانیان در سال ۶۷ با ایرج مصداقی، یکی از زندانیان همان سال‌ها گفت و گو کردم.



مرگ، تجربه آسانی نیست

جهان ولیان‌پور: چه در قتل عام فاجعه ملی و چه در قتل‌های زنجیره‌ای، هدف سرکوب کسانی بود که به سال‌های سیاه پر از اندوه و تباهی، پر ازجنگ و ویرانی، پر از سکته، خودکشی، سرطان، بیماری‌های روانی و غارتگری اقتصادی معترض بودند. کسانی که شجاعانه اعلام کردند به قیم و شبان نیاز ندارند. وقتی کسی به خاطر متفاوت بودن اندیشه‌اش یا به عبارت بهتر، به خاطر جرمی که مرتکب نشده است به زندان می‌افتد، مردم به او عنوان «زندانی سیاسی» می‌دهند و با او رابطه عاطفی برقرار می‌کنند و به او حس احترام دارند.



تلاش فعالان حقوق بشر برای جلوگیری از اعدام کسانی که در نوجوانی مرتکب قتل شده‌اند:
«آن‌هایی که رضایت ندادند، به شدت پشیمان هستند»

‌‌نیک‌آهنگ کوثر: در شرایطی که وکلا و خانواده‌های قاتلین زیر ۱۸ سال که به اعدام محکوم شده‌اند، در تلاش هستند تا نهایتاً احکام را نقض و از دادگاه حکم برائت را بگیرند؛،محمد مصطفایی، ‌‌دبیر کمیسیون حقوق بشر کانون وکلا می‌گوید: «طبق قانونی که مجلس شورای اسلامی به تصویب رسانده (منظورم کنوانسیون حقوق کودک است که می‌شود گفت که با تصویب مجلس، در حکم قانون محسوب می‌شود) اعدام اطفال زیر ۱۸ سال بر خلاف قانون است. یعنی این‌که قضات نمی‌توانند حکم به مجازات مرگ این اطفال بدهند.»



گفت و گو با رضا معيني، مسوول بخش ايران گزارشگران بدون مرز:
وضعیت اسفناک روزنامه‌نگاران ایران

نیک‌آهنگ کوثر: روزنامه‌نگاری ایران در ۱۰ سال گذشته با فراز و نشیب‌های فراوانی روبه‌رو بوده است. رضا معيني، مسوول بخش ايران «گزارشگران بدون مرز» در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «‌من فکر می‌کنم که تلاش دولت آقای احمدی‌نژاد برای اعمال فشار بر مجموعه‌ی نهادهای صنفی مشخص بوده است.‌ تعداد لغو امتیاز نشریات و تعداد ممنوع کردن انجمن‌ها و نهادهایی مدنی شکی نمی‌گذارد که دولت می‌خواهد نهادهای صنفی را تخطئه کند.»



گزارشی از جلسه‌ی اعتراض به لایحه‌ی حمایت از خانواده:
مردان و زنان، معترض به «لایحه‌‌‌ی حمایت از خانواده»

مریم محمدی: لایحه‌ی موسوم «به حمایت از خانواده» که توسط قوه قضاییه تهیه شده و با تغییراتی که دولت نهم در آن وارد کرده است، در میان فعالان حقوق زن و حقوق بشر به «لایحه‌ی ضد زن» و «لایحه‌ی حمایت از مردان خانواده» شهرت یافته است. دوشنبه ۱۴ مرداد‌ماه، بنا به دعوت قبلی کانون مدافعان حقوق بشر، جلسه‌ای در اعتراض به این لایحه در محل کانون در تهران برگزار شد که گزارشی از آن تهیه کردم.