| خانه > گوی سیاست > حقوق بشر > «مهم‌ترین خواسته‌ی ما توقف اعدام‌هاست» | |||
«مهم‌ترین خواسته‌ی ما توقف اعدام‌هاست»فرنگیس محبیmohebbi@radiozamaneh.comشماری از فعالان سیاسی و حقوق بشر، در نامه‌ای سرگشاده خطاب به کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد، در اعتراض به اعدام پنج نفر زندانی متهم به عضویت در گروه‌های ضد انقلاب در تهران، خواستار آن شدند که با توجه به آمادگی ایران برای پذیرفتن گزارشگران ویژهی سازمان ملل متحد، هرچه زودتر در این زمینه اقدام کنند.
برای بررسی این موضوع در گفت‌وگویی با فرخ نگهدار، فعال سیاسی و یکی از امضاکنندگان نامه پرسیدم که در صورت اعزام هیئت گزارشگران ویژهی سازمان ملل متحد به ایران چه انتظاری از آن‌ها می‌رود؟ اولین و مهم‌ترین انتظار ما این است که لااقل بخشی از حقایق درباره‌ی وضعیت حقوق بشر در ایران آشکار شود. چون هیچ اعتمادی به حرف‌هایی که قوه قضاییه می‌زند وجود نداشته و اخیراً هم این عدم اعتماد به قوه قضاییه تشدید شده است. اگر حقایق روشن شود، فکر می‌کنیم که بتوانیم احکام ظالمانه‌ای را که در ایران مرتب صادر می‌شود مهار کنیم؛ بخصوص احکام مرگ را. با وجود وضعیت سیاسی‌ای که در حال حاضر در ایران حکمفرماست، فکر می‌کنید چه عواملی باعث شده که حکومت ایران به چنین بازدیدی رضایت بدهد؟
ما هنوز قطعاً نمی‌دانیم که آیا دولت ایران به‌چنین بازدیدی تن خواهد داد یا نه. چون فشارها برای این که این موافقت‌ها کنسل شود و از بین برود، بسیار شدید است. ما صدای خودمان را بلند کرده‌ایم، برای این که نگران هستیم ایران، براثر فشارهایی که عوامل تندرو وارد می‌کنند، از این بازدید منصرف شود. هنوز باید منتظر بمانیم. نه این که فقط منتظر بمانیم، تلاش می‌کنیم که این بازدیدها حتماً انجام شود. آقای جواد لاریجانی، هفت یا هشت روز پیش، طی مصاحبه‌ای گفت که در آینده‌ای نزدیک می‌توانند از گزارشگران ویژه پذیرایی کنند. این خبر در ایرنا منتشر شده، در رویتر منتشر شده و نقطه‌ی امیدی ایجاد کرده است که شاید با این فشارها یا تلاش‌ها، بازدید هیئت‌گزارشگران سازمان ملل متحد از ایران اتفاق بیفتد. بر فرض که این اتفاق بیفتد، مهم‌ترین تأثیری که می‌تواند روی وضعیت فعلی متهمین و زندانیان سیاسی و فعالان حقوق بشر بگذارد، به‌نظر شما چه خواهد بود؟ اولین و عاجل‌ترین انتظاری که ما داریم، توقف اعدام‌هاست. چون این اعدام‌ها در واقع دارد با سرنوشت کشور بازی می‌کند. می‌خواهد به تقابل قومی و خشونت قومی دامن بزند. می‌خواهد ترویج خشونت کند. مهم‌ترین خواسته‌ای که ما داریم، که فشار هم می آوریم، توقف این اعدام‌هاست. خواسته‌ی دوم ما این است که در حکم‌های کسانی که حکم حبس سنگین گرفته‌اند و الان در زندان در حال گذراندن آن هستند، بازبینی شود، روی آن‌ها اظهارنظر شود و دریچه‌ای باز شود برای این که این احکام بشکند. سومین انتظاری که ما داریم و در نامه هم نوشته‌ایم این است: انتظار داریم شرایط افرادی که بدون محاکمه در زندان مانده‌اند، به اتهامات سنگین متهم شده‌اند و هنوز روند محاکمه‌‌‌‌‌شان طی و تمام نشده، بازبینی شود و موارد حقوقی و قانونی مطابق ضوابط بین‌المللی در مورد آن‌ها رعایت شود. آقای نگهدار در بازدیدهای قبلی گزارشگران حقوق بشراز ایران، در سالهای ۲۰۰۲، ۲۰۰۵ و اخرین بار هم در سال ۲۰۰۶، این گزارشگران آزادی عمل نداشتند. فکر می‌کنید این‌بار اگر این گزارشگران بتوانند به ایران بروند، آیا باید شرط و شروطی بگذارند؟ چه ضمانتی وجود دارد که آزادی عمل داشته باشند و بازید آنان چه فایده‌ای دارد اگر این آزادی عمل را نداشته باشند؟ ما به‌شدت نگران این محدودیت‌ها هستیم که اگر موفق شویم و این گام اول برداشته شود و گزارشگران ویژه به ایران بروند، آن وقت باز ممکن است ما با محدودیت‌های بسیاری ممکن است که مواجه شویم. ما در نامه‌ی خودمان متذکر شده‌ایم که شرط ثمربخشی بازدید از ایران عبارت است از این که اولاً از زندان‌ها و زندانیان بازدید به عمل آید، با آن‌ها صحبت و مصاحبه شود. ثانیاً امکان دسترسی به پرونده‌هایی که تاکنون علیه این متهمین، چه آن‌هایی که اعدام شده‌اند، چه آن‌هایی که دارای حکم هستند و چه آن‌هایی که هنوز حکم‌شان صادر نشده است، وجود داشته باشد. سوماً این که بتوانند با خانواده‌ها و با کسانی که می‌توانند شهادت بدهند در مورد نحوه‌ی صدور حکم، مصاحبه داشته باشند. چنان که فشار اجتماعی، فشار بین‌المللی، افکار عمومی بسیج شود، ما امیدواریم که بتوانیم قوه قضاییه و مقامات مسئول ایران را به این کار واداریم تا این امکانات را در دسترس این گزارشگران بگذارند تا وظیفه‌ی خودشان را به‌درستی انجام دهند. ولی خب تلاش است و همه‌اش مبارزه است. ما نمی‌توانیم این‌جا ساکت بنشینیم و فکر کنیم که این اتفاقات هم می‌افتد. اگر اعزام بازرسان ویژهی سازمان ملل متحد به ایران ممکن شود، این بازرسان برای تهیه‌ی گزارش خود درباره‌ی بازداشت‌های خودسرانه، اعدام‌های فراقانونی و شکنجه با چه محدودیت‌هایی مواجه هستند؟ هیچ معلوم نیست. البته وقتی که گزارشگر ویژهی مربوط به سازمان ملل به ایران می‌رود، ما و نمایندگان سازمان ملل، یا حتی گروه‌های حقوق بشری در ایران می‌خواهیم که دولت ایران با این نهادها همکاری کنند، ولی معلوم نیست که آن‌ها موافقت کامل داشته باشند با این سفرهای مختلف به ایران و همکاری با این نهادها. ما گاهی اوقات در گذشته هم دیدیم که مسئولین مثلا زندان اوین سعی کردند که اجازه ندهند به گروه بازرسی بازداشت‌های خودسرانه که به بخش ۲۰۹ بروند. ولی بالاخره توانستند به آن‌جا بروند. در یک سفر دیگر مثلاً وقتی گزارشگر ویژه مربوط به آزادی بیان در سال ۲۰۰۵ به آن‌جا رفت، اگر یادم باشد، آخرین کتاب قانون مجازات را به آن‌ها ندادند. البته وقتی آن‌ها متوجه شدند که آخرین کتاب قانون مجازات را ندارند، از مقامات ایران آن را خواستند. البته این‌ها نمونه‌هایی است از این که متأسفانه دولت ایران یا مقامات رسمی ایران در گذشته همکاری نکردند. البته ما امیدوار هستیم اگر این بار در صورتی که اجازه دهند که یکی از گزارشگران حقوق بشری توسط سازمان ملل به ایران برود، همکاری با آن‌ها شرط اصلی باشد. اگر گزارشگری برود و این همکاری انجام نشود، خب این یک سفر سفری بی‌معنا خواهد بود. این سفر برای پیشرفت وضعیت حقوق بشری خیلی مهم است. کاش سال گذشته می‌توانستند بروند، ولی اجازه ندادند. اگر تصمیم بگیرند که با نماینده‌ی سازمان ملل همکاری کنند، ما امیدوار هستیم که بعد از آن هم اجازه دهند که نمایندگان سازمان عفو بین‌الملل بعد از سی و یک‌سال بتوانند به ایران سفر کنند، برای این که بتوانند وضعیت را بررسی کنند و پیشنهادات خودشان را با دولت ایران مطرح کنند. در همین حال سازمان عفو بین‌الملل در ادامه‌ی برگزاری تظاهرات سال گذشته علیه خشونت با معترضان انتخابات ایران، تظاهراتی را در روز ۱۲ ژوئن، سال‌روز انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران، در سراسر جهان ترتیب داده است. دوروری دایک در مورد این تظاهرات می‌گوید: ما امیدوار هستیم که آن‌ها که علاقه دارند به وضعیت حقوق بشری ایران، همکاری کنند با تظاهراتی که ما و همفکران خودمان برگزار می‌کنیم در زمان سال‌روز انتخابات دهمین انتخابات ریاست جمهوری. ما فکر می‌کنیم که باهم می‌توانیم و وظیفه داریم که صدای خودمان را درباره‌ی ایران در جهان منعکس کنیم. روز ۱۲ ژوئن که این تظاهرات را برگزار می‌کنیم جلوی سفارت جمهوری اسلامی و نه فقط در لندن، بلکه در جاهای دیگر دنیا، برای این که زندانیان گمنام را فراموش نکنیم و یادشان همیشه در ذهن‌مان باشد. در چند کشور قرار است این تظاهرات برگزار شود؟ الان به‌طور دقیق نمی‌شود گفت، برای این که جاهای مختلفی خواهد بود. اما حدس می‌زنم که حداقل در ۱۰ کشور برگزار شود. چه گروه‌هایی در این زمینه با شما همکاری کرده‌اند؟ گروه‌های دانشجویی، فعالان مدنی، فعالان حقوق بشری و یا گزارشگران بدون مرز، ماده‌ی نوزدهم و ... نهادهای مختلف.  Interviewee: Farrokh Negahdar &
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.
|
لینکدونی
آخرین مطالب
موضوعات
آرشیو ماهانه
|
||
 |
