Apr 2010

«شبهه وجود گروه‏های تندرو برای حذف مخالفان»

مریم محمدی: بیانیه‏ی «دانشجویان و دانش‏آموختگان لیبرال دانشگاه‏های ایران» که به صراحت نسبت به سوءقصد به جان آقای مهدی کروبی، اعلام خطر کرده‏اند، آخرین هشدار در رابطه‏ با مهدی کروبی، یکی از دو کاندیدای اصلاح‏طلبان در انتخابات دوره‏ی دهم که همواره آماج حملات تبلیغاتی نیروهای حامی دولت بوده، به شمار می‌آید. با مهرداد بزرگ، یکی از دانشجویان عضو این گروه گفت‏وگو کرده‏ام.

تقابل سارکوزی تندرو با چین میانه‌رو

ایرج ادیب‌زاده: نیکولا سارکوزی، رئیس‌جمهوری فرانسه همراه همسرش برای یک دیدار سه‌روزه وارد چین شد. به‌گفته‌ی کارشناسان، یکی از اهداف سفر آقای سارکوزی در گفت‌وگو با اوجین تائو، رئیس جمهوری چین متقاعد کردن او به تشدید تحریم‌های ایران است. چین و فرانسه هر دو از اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل‌ و دارای حق وتو هستند. در این رابطه با دکتر فریدون خاوند، استاد اقتصاد در پاریس گفتگو کرده‌ام.

مصباح، انتخاب جناح تندرو برای رهبری؟

مریم محمدی: یکی از مراجع سرشناس حامی آیت‏الله خامنه‏ای، رهبر جمهوری اسلامی و دولت محمود احمدی‏نژاد، آیت‏الله مصباح یزدی است. سخنان او در دیدار با طلاب مدرسه‏ی فیضیه‏ی قم در روز سه‌شنبه، هفتم اردیبهشت‌ماه، اگرچه انعکاس محدودی در رسانه‏های داخل کشور داشت، اما می‏تواند از زاویه‌ای پرسش ‏برانگیز باشد. برخی از این پرسش‏ها را با حسن یوسفی اشکوری، محقق و دین‏پژوه ایرانی ساکن ایتالیا، مطرح کرده‏ام.

عبور از مرز خودی و غیرخودی، ضرورت جنبش سبز

مریم محمدی: میرحسین موسوی، اخیرا سخنانی ابراز کرد که در رسانه‏ها انعکاس وسیعی داشت. مطالبی که عنوان شد تازگی نداشتند؛ اما موضوعاتی مانند مسأله‏ی رهبری در جنبش سبز، مقایسه‏ی وضعیت امروز با گذشته و نگاه تأییدآمیز موسوی به دورانی که مورد انتقاد بسیاری از سیاسیون فعلی است، از مسائلی هستند که معمولا از جانب طیف سکولار حامیان جنبش سبز مورد انتقاد قرار گرفته‏اند. برخی از این موارد را با تقی رحمانی درمیان گذاشته‏ام.

«رزمایشی برای مصرف داخلی»

ایرج ادیب‌زاده: در شرایطی که تنش میان غرب و ایران بر سر مسئله‏ی هسته‏ای شدیدتر از پیش شده، برخی مقام‏های نظامی ایران، برپایی مانور سه روزه‏‌ای در تنگه‏ی هرمز را پاسخی به تهدیدهای دشمن توصیف کرده‏اند. آیا برپایی این مانور به‌دلیل نگرانی ایران از حمله‏ی احتمالی اسراییل و آمریکا و نیز تحریم‏های جهانی پیش‌ رو است، یا هدف آن تنها نوعی قدرت‏نمایی است؟ این پرسشی است که با دکتر محمدعلی توفیقی، در میان گذاشته‌ام.

دلایل سفر احمدی‌نژاد به زیمباوه و اوگاندا

ایرج ادیب‌زاده: محمود احمدی‌نژاد در ادامه‌ی سفر آفریقایی‌اش پس از زیمباوه به اوگاندا رفته است. محور اصلی سفر ریاست جمهوری اسلامی به اوگاندا مذاکرات برنامه‌ی هسته‌ای ایران و خطر تحریم‌های جدید است که از سوی آمریکا پیشنهاد شده است. سفر احمدی‌نژاد به زیمباوه با واکنش‌های منفی حزب تغییر جنبش دموکراتیک زیمباوه روبه‌رو شد. احمدی‌نژاد از این سفر آفریقایی چه هدفی دارد؟ این پرسشی است که با رضا تقی‌زاد استاد دانشگاه گلاسکو در میان گذاشتم.

اروپا و پذیرش پناهندگان سیاسی ایرانی

پژمان اکبرزاده: بسیاری از فعالان سیاسی، حقوق بشر و روزنامه‌نگاران ایرانی که از بیم امنیت خود از ایران گریخته‌اند در شرایط نامناسبی به‌سر می‌برند. علی‌رغم تاکید برخی کشورهای اروپایی برای پذیرش آنها، بسیاری از پناهجویان، از شرایط دشوار زندگی خود، به ویژه در ترکیه گلایه می‌کنند. ماریچه اسخاکه، نماینده حزب دموکرات هلند در پارلمان اروپا، به تازگی با تعدادی از پناجویان ایرانی در ترکیه دیدار کرده است و نسبت به وضعیت آنها واکنش نشان داده است.

سیاست آمریکا در قبال ایران؛ ناروشنی یا اختلاف نظر؟

حسین علوی: اظهارنظرهای متفاوت مقامات آمریکایی، به ویژه مقامات وزارت دفاع این کشور، در قبال مناقشه‏ی هسته‏ای ایران، هم نگرانی‏ها را بیشتر کرده و هم از نظر برخی کارشناسان، نشانه‏ی ناروشنی در سیاست آمریکا در برابر ایران است. اما آیا به راستی مسأله بر سر ناروشنی و بلاتکلیفی است یا این‌ها نشانه‌های تازه از اختلاف نظر در بالای هرم قدرت در آمریکا هستند؟ با دکتر رسول نفیسی، استاد دانشگاه در واشینگتن و تحلیل‌گر سیاسی در این باره گفت‌وگو کرده‌‌ام.

عزت‌الله سحابی توان مردم را باور ندارد

بهداد بردبار: عزت‌الله سحابی از فعالان سیاسی با سابقه، سال‌ها در زمان شاه و در دوران انقلاب به‌خاطر فعالیت‌های سیاسی، زندانی بوده است. در هفته‌های اخیر سحابی با انتشار نامه‌ای به هم‌وطنان خارج از کشور و با انتشار رنج‌نامه‌ی خود، ایرانیان را خطاب قرار داده است. پیشتر آرش جودکی، حمید دباشی و محمود دلخواسته، هرکدام نقد خود را به نامه‌ی سحابی وارد کرده بودند. در این نوشتار قصد دارم مصاحبه اخیر سحابی را با همکارم مریم محمدی مورد واکاوی قرار دهم.

رضایت احمدی‌نژاد ازهمراهی مجلس

مریم محمدی: به‏نظر می‏آید که طرح هدف‏مند کردن یارانه‏ها به سرانجامی رسیده است. نمایندگان و سخن‏گویان مجلس، در طی این مدت، کمتر از این توافق با دولت سخن گفته‏اند اما روز چهارشنبه اعلام شد که این موافقت‏نامه میان دولت و مجلس رسمی شده است. در گفت‏وگوهایی با محسن شمشیری، کارشناس اقتصادی مطبوعات و مهندس هوشنگ ادهمی، از اعضای «اتاق بازرگانی صنایع و معادن ایران» و نایب‏رییس هیأت مدیره‏ی «شرکت ملی روی و سرب» به بررسی این موضوع پرداخته‏ام.

ایران و درخواست عضویت در شورای حقوق بشر

حسین علوی: جمهوری اسلامی بار دیگر خواستار عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل شده است. پیش از این، یک بار درخواست جمهوری اسلامی در مجمع عمومی رای نیاورده بود. بسیاری از فعالان حقوق بشر با این درخواست ایران مخالفند و شیرین عبادی حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل از دبیرکل سازمان ملل خواسته است که مانع عضویت جمهوری اسلامی در شورای حقوق بشر شود. با الاهه هیکس، فعال حقوق بشر در تحلیلی بر این مسأله گفت‌وگو کرده‌ام.

پیامدهای واگذاری پروژه‌ی پارس جنوبی به سپاه

ایرج ادیب‌زاده: به گزارش سایت خبری نفت نیوز در پی کناره‌گیری ترکیه از سرمایه‌گذاری در پارس جنوبی، مشارکت و سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری از سه فاز ۲۲ تا ۲۴ میدان گازی مشترک پارس جنوبی به قرارگاه خاتم‌الانبیا، وابسته به سپاه پاسداران، واگذار شد. با توجه به طرح‌های ناتمام پارس جنوبی که پیش‌تر به سپاه پاسداران واگذار شده است، این واگذاری تازه چه مسئله‌ای را ایجاد می‌کند. این پرسشی است که با رضا تقی‌زاده تحلیل‌گر سیاسی در میان گذاشته‌ام.

«جنبش سبز به سمت بلوغ می‌رود»

مریم محمدی: پس از گذشت بیش از ده ماه از انتخابات، اکنون جنبش سبز و فعالان این جنبش در داخل کشور نه تنها مشکل برخورد با فشارهای حکومتی را دارند، بلکه با انتقاداتی از جانب دوستان و مخالفان خود در درون اپوزیسیون نیز روبه‌رو هستند. تأملی بر این انتقادات و بررسی دست‌آوردها و خواست‌های کنونی این جنبش موضوع گفت‌وگوی من است با دکتر حبیب‌اله پیمان، پژوهش‌گر و تحلیل‌گر سیاسی و فعال ملی‌ ـ مذهبی.

پرثمرترین مبارزه‌های سیاسی مسالمت‏جویانه بوده است

مریم محمدی: امروز پس از گذشت ۱۰ ماه از جنبش اعتراضی مردم ایران که نام جنبش سبز به خود گرفت، طرح این سئوال که جنبش در کجا ایستاده است و چه افقی را پیش رو دارد، بدیهی به نظر می‌رسد. این پرسش به‌خصوص در قبال ادامه‏ی فشارها و سرکوب‏هایی که بر فعالان جنبش سیاسی و مدنی ایران اعمال می‏شود، ضرورت پیدا می‏کند. در این زمینه با آقایان دکتر علیرضا رجایی، و سعید رضوی‏فقیه، از تحلیل‌گران سیاسی گفت‌وگو کرده‌ام.

کنفرانس تهران: شعارها و واقعیت‌ها

حسین علوی: روزهای ۲۸ و ۲۹ فروردین ماه، کنفرانسی در تهران برگزار شد تحت عنوان «انرژی هسته‌ای برای همه، سلاح هسته‌ای برای هیچ‌کس». اما بسیاری از کارشناسان، شعارهای مطرح شده در این کنفرانس مانند تغییر ساختار شورای امنیت، تجدید نظر در پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و نیز تغییر ساختار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را غیرواقع‌بینانه و نشان غیرجدی بودن کنفرانس ارزیابی کردند. در این زمینه با دکتر سعید محمودی، گفت‌وگو کرده‌ام.

«در مکاتبه احمدی‌نژاد با اوباما، بازنده اوباماست»

مریم محمدی: هفته‌ی گذشته محمود احمدی‌نژاد، در یک برنامه‌ی زنده تلویزیونی اعلام کرد نامه‌ی دیگری به باراک اوباما نوشته است. یک روز پس از اظهارات احمدی‌نژاد، اسفندیار رحیم مشایی، هم گفت رئیس جمهور در این نامه براساس ادعاهای اوباما مبنی بر اصلاح و تغییر پرسش‌هایی کرده است. اما چرا در چنین شرایطی این نامه نوشته می‌شود، و محتوی و مضمون آن چه می‌تواند؟ این‌ها بخشی از پرسش‌هایی هستند که با آقای هوشنگ امیراحمدی، در میان گذاشته‌ام.

«حاکمیت احساس قدرت نمی‌کند»

مریم محمدی: پنجشنبه گذشته، در حالی که تهران در حال تدارک یک همایش سه روزه پیرامون خلع سلاح اتمی بود، از سفر محمد خاتمی، به هیروشیمای ژاپن جلوگیری شد. آیا جلوگیری از سفر خاتمی، فقط یک اتفاق سیاسی با زمینه‏های محدود است یا ربطی به همایش سه روزه خلع سلاح اتمی در تهران دارد؟ یا اصلا دلایل آن را باید در زمینه‏های سیاسی دیگری جست‌وجو کرد؟ سعید رضوی فقیه، جنبه‌های گوناگون این رویداد سیاسی را در گفت‌وگویی کوتاه مورد بررسی قرار داده است.

اجلاس خلع سلاح اتمی تهران؛ بی‌رونق و ناکارآمد

ایرج ادیب‌زاده: کنفرانس انرژی اتمی، روز شنبه در تهران با شعار «انرژی اتمی برای همه، سلاح اتمی برای هیچ‌کس» با پیام رهبر جمهوری اسلامی برگزار شد. در کنفرانس خلع سلاح تهران، در حالی که ٦٠ کشور دعوت شده بودند، فقط ١٤ وزیر خارجه و چند معاون وزیر شرکت کردند. آیا جمهوری اسلامی می‌تواند از کنفرانس خلع سلاح بهره‌ی لازم را ببرد؟ این پرسشی است که با دکتر جمشید اسدی، استاد استراتژی اقتصاد در پاریس در میان می‌گذارم.

«کنفرانس واشینگتن، موفقیت‌آمیز بوده است»

ایرج ادیب‌زاده: رهبران ۴۷ کشور جهان در کنفرانس امنیت هسته‏‌ای در واشنگتن، از درخواست پرزیدنت بارک اوباما، رییس جمهوری امریکا برای حفاظت از تمامی مواد هسته‏ای خطرناک ظرف چهار سال آینده، در جهت مبارزه با احتمال تروریسم اتمی، حمایت کردند. این مهم‏ترین دست‏‌آورد کنفرانس دو روزه‏ی امنیت هسته‏ای در واشنگتن بود. در رابطه با این کنفرانس با رضا تقی‌زاده، استاد دانشگاه گلاسکو گفتگو کرده‌ام.

چرا از سفر محمد خاتمی جلوگیری شد؟

حسین علوی: بنا به گزارش‌ها، در حالی که روز پنج‌شنبه ۲۶ فروردین ماه، محمد خاتمی رئیس جمهور پیشین ایران برای شرکت در کنفرانس سالانه شورای تعامل در زمینه خلع سلاح هسته‌ای عازم ژاپن بود، از سفر وی جلوگیری شد. مهندس حسن شریعتمداری تحلیل‌گر و فعال سیاسی در آلمان، به زمانه می‌گوید که این اقدام، خواست دیرینه جناح احمدی‌نژاد بوده و کنفرانس ژاپن بهانه‌ای برای اجرای آن شده است.