«تقابل مجلس و دولت؛ مهم‌ترین دلیل صدور بیانیه»

مریم محمدی

«فکری به حال ایران بکنید!» این عنوان بیانیه‏ای است که در آستانه‏‏ی سال نو از جانب چهار شخصیت سیاسی شناخته شده در ایران: خانم اعظم طالقانی و مهندس عزت‏الله سحابی از اعضای شورای فعالان ملی- مذهبی در تهران، آقای احمد صدر حاج سید جوادی از اعضای مؤسس نهضت آزادی و هم‏چنین آقای حسین شاه‏حسینی از قدیمی‏ترین اعضای جبهه‏ی ملی ایران، منتشر شد.

در گفت‏وگویی با آقای حسین شاه‏حسینی، یکی از امضا کنندگان این بیانیه، از ایشان پرسیدم: با توجه به این که امضا کنندگان بیانیه هریک از سازمان‏ها و گروه‏های سیاسی موجود بوده‏اند، چرا بیانیه با امضای چهار نفر منتشر شده است؟

در ارتباط با نیروهای ملی- مذهبی که من هم افتخار آن را دارم در خدمت مهندس سحابی باشم و با ایشان همکاری ‏کنم و بر مبنای اعتمادی که به ایشان دارم، با ایشان امضا می‏گذارم، معمولا این‏طور است که تعدادی از رفقا آمادگی پیدا می‏کنند و می‏گویند در شرایط موجود این نظر را بدهیم و چون دموکراسی به صورت کلی در میا‏شان گسترش پیدا کرده، بعضی‏ها بالاخره مشکلاتی دارند و بعضی‏ها نه. آن‏هایی که مشکلاتی ندارند، مقداری صریح‏تر و قاطع‏تر موضع می‏گیرند و امضا می‏کنند.

مهندس عزت‏الله سحابی از اعضای شورای فعالان ملی- مذهبی و یکی از امضا کنندگان بیانیه

مهم‏ترین علتی که موجب شد شما در آستانه‏ی سال نو چنین بیانیه‏ای را صادر کنید، چیست؟

در یک ماه اخیر، متاسفانه مسائلی بین مجلس و دولت پیش آمد که دولت تقریباً به نظریات مجلس تمکین نمی‏کند و مجلس هم روی لوایح و طرح‏های دولت خیلی انگشت می‏گذارد و این عدم هماهنگی بین دولت مجلس که حتما مجلس باید طرح‏های دولت را تایید کند تا دولت بتواند آن‏ها را اجرایی کند، باعث تشتت و تفرقه‏ می‏شود و عدم وحدت گسترش پیدا می‏کند و در نتیجه به تمام حیثیت مملکت لطمه می‏خورد.

ممکن است به یکی از نمونه‏های عملی این موارد اختلاف که موجب نگرانی شما شده است، اشاره کنید؟

در چند وقت اخیر می‏بینیم، امتیازهایی که در این مملکت به برخی از کشورها داده می‏شود را حتی به مجلس نمی‏برند و بر خلاف آن‏چه قانون اساسی تصویب کرده است که باید مجلس در مورد این مسائل اظهار نظر کند وگرنه جنبه‏ی قانونی پیدا نمی‏کند، دولت بدون اطلاع مجلس مبادرت به اجرای چنین طرح‏هایی می‏کند.

عدم اطلاع مجلس از کارهای دولت، روز به روز شکاف بین دولت و مجلس را افزایش می‏دهد. چنین شرایطی هم خطرناک است و هم دال بر این است که طرفین یک‏دیگر را قبول ندارند. این قبول نداشتن به ضرر مملکت و منافع ملی ماست .

از این جهت ما آگاهی می‏دهیم که این کارها عواقب بسیار وخیمی دارد. تکلیف مملکت را قانون معین می‏کند.

احمد صدر حاج سید جوادی از اعضای مؤسس نهضت آزادی

شما دلایل‏تان را در چهار مورد برای مخرب بودن کارکرد دولت احمدی‏نژاد شمرده‏اید و توضیح داده‏اید. اما راه‏کار به آن معنا که چه باید کرد، کدام است؟

راه‏کار در معنای کلی آن است که دولت را مجلس بپذیرد. مجلس وقتی دولتی را قبول ندارد، این عدم تفاهم پیش می‏آید و دولت بدون نظر مجلس کارهایی می‏کند که منافع ملی به خطر می‏افتد. متقابلا مجلس هم بدون اطلاع دولت، مصوباتی می‏گذراند.

در نتیجه اصلا نظم مملکت از بین می‏رود. باید قانون پذیرفته شود. اگر قانون غلط هم هست، مجلس آن را تصویب کرده، یعنی آرای مردم را پشت‏اش داشته است و باید پذیرفته شود.

آقای شاه‏حسینی، اشاره می‏کنید که دولت خلاف قوانینی که باید با مجلس رفتار می‏کند و مجلس هم در مواردی شاید خلاف قوانین، مصوباتی را بدون اطلاع دولت تصویب می‏کند. در نهایت، پذیرشی که مد نظر شما است، از جانب کدام نیرو باید اتفاق بیفتد؟ دولت یا مجلس؟

فعلا دولت است که دل‏اش می‏خواهد تمام آن‏چه را به مجلس می‏برد، دربست پذیرفته شود. اما چون مجلس از نمایندگان مردم تشکیل شده و کم‏وبیش اطلاعاتی از مشکلات مردم دارد و مقداری جامع‏تر فکر می‏کند، این مجلس است که باید تصویب کند و دولت عمل کند. متاسفانه وقتی دولت عمل نمی‏کند، دولت یک دولت خودسر و مجلس، یک مجلس قانونی است.

مجلس مورد تایید مردم بوده، رهبری مملکت هم تایید می‏کند که آرای مجلس باید مورد تایید قرار بگیرد و رأی را رأی مردم می‏دانند و نمایندگان رأی مردم را هم مجلس می‏دانند. باید کوشش شود که آقایان تسلیم به قانون باشند. اگر لوایحی را می‏خواهند به مجلس بدهند و تصویب کنند، اگر مجلس تصویب کرد، هوالمطلوب! وگرنه نمی‏توانند مملکت را در اختیار رأی فردی بگذارند.

اعظم طالقانی، دبیرکل جامعه‏ی اسلامی زنان و از فعالان ملی مذهبی

همان‏طور که در بیانیه‏ی‏ شما نیز آمده است، بیشتر این مسائل ریشه در انتخابات ریاست جمهوری دارد. پس از انتخابات، بر همین مبنا، خیلی‏ها خواستار ابطال انتخابات و برگزاری مجدد آن شدند. مدتی است که از این مساله به صراحت صحبتی نمی‏شود. در بیانیه‏ی شما هم به آن اشاره‏ای نشده است. فکر می‏کنید دیگر زمان برگزاری انتخابات مجدد سپری شده است؟ یا شما به دلایلی نخواستید از آن نام ببرید؟

الان من احتمال این را می‏دهم که اگر دولت تسلیم مصوبات مجلس بشود، نیازی به این مسائل نیست. اما اگر تسلیم نشود، خود‏به‏خود همین راه‏ها پیش می‏آید و این راه‏ها مقداری مشکل‏آفرین خواهد بود.

شما در این بیانیه گفته‏اید که بر اساس تجربیات خودتان و توازن قوا، با تغییر ساختار هم مخالف‏اید و آن را به صلاح نمی‏دانید. اگر ممکن است در این مورد توضیح بدهید.

یقیناً به نفع مملکت نیست که در شرایط موجود زیربنا متزلزل شود و حتی حرفی در این مورد زده شود. باید یک تفاهم کلی باشد و تفاهم کلی آن است که این دولت است که باید از مجلس رأی بگیرد. چون مجلس رأی مردم را دارد.

چشم‏انداز شما چیست؟ چه امید یا چه بیمی برای سال آینده دارید؟

من احتمال می‏دهم، با شرایط و اوضاع و احوالی که روز به روز دارد پیش می‏آید، دولت تسلیم مجلس شود. من انتظار دارم تسلیم شدن دولت به مجلس آن موقعی باشد که شاید بتوانند نتایج مثبت‏تری بگیرند.

دوران هیاهو شعار و این که آن‏جا این استقبال شد و این دسته فلان حرف را زد و جمعیت چنین گفت و… تقریباً تمام شده است. باید واقعیت‏ها را در نظر بگیریم و مبنای حاکمیت را بر مبنای واقعیت‏ها بگذاریم. واقعیت هم استقرار حکومت قانون است در قالب این که دولت از قانونی که تصویب می‏شود، تبعیت کند.

حسین شاه‏حسینی از قدیمی‏ترین اعضای جبهه‏ی ملی ایران

موقعیت ایران را در صحنه‏ی بین‏المللی در سال آینده چگونه می‏بینید؟

مسائلی که در ترکیه وجود دارد، مسائلی که در خلیج هست، مسائل افغانستان و… موقعیت ما را مقداری مشکل می‏کند.

تمام جهانیان هم اگر بخواهند در این مورد اظهار نظر کنند، مساله این است که ملت‏ها باید دولت‏ها را مشخص کنند. چون اگر اشتباه هم کردند، راه برگشت دارد. ولی در دولت‏ها راه برگشت ندارد، مگر تعویض دولت.