آیا مقابله با پارازیت‌های ایران عملی است؟

حسین علوی

وزرای خارجه ۲۷ کشور اتحادیه اروپا، در اجلاس اخیر خود، ضمن محکوم کردن جمهوری اسلامی ایران به خاطر پخش پارازیت و ایجاد اختلالات الکترونیک، اعلام کردند که برای مقابله با این اقدام تهران به توافق رسیده‌اند. علی محجوبی عضو حزب سبزها در آلمان به زمانه می‌گوید که این توافق در گام اول یک اقدام سیاسی است، اما غرب برای یک اقدام عملی در این زمینه می‌تواند پخش برنامه‌های اینترنتی و تلویزیونی از کشورهای اروپای غربی بر روی ایران را، به ماهواره‌های دیگری واگذار کند.

به نظر من این توافق در اتحادیه اروپا یک اقدام سیاسی است و می‌خواهند به رژیم ایران بفهمانند که اساسا ایجاد اختلالات الکترونیکی ماهواره‌ای، نقض قراردادی است که ایران نیز آن را امضا کرده است و با این گام در واقع یک‌جور فشار سیاسی بیاورند. ولی به نظر من این گام سیاسی کافی نیست، توافق اتحادیه اروپا باید به معنی امکان تصمیم‌گری برای نفروختن و محدود کردن صادرات تکنولوژی تجهیزات مدرن به ایران باشد.

اروپا مثل یک تانکر چند صد هزار تنی می‌ماند که تا تصمیم بگیرد ماه‌ها طول می‌کشد و این اقدام علنی برای محدود کردن تکنولوژی‌های مدرن و صادراتش به ایران، می‌تواند در سطح ملی کشورها و با کمک گمرک‌های کشورهای اروپایی جلویش گرفته شود. در هر حال این بیشتر یک گام سیاسی است.

بنا به گزارش‌ها، جمهوری اسلامی برای ارسال پارازیت روی این سیستم‌ها و ایجاد اختلالات الکترونیک از امکانات تکنولوژیک چین و برخی کشور‌های دیگر نیز استفاده می‌کند، فکر می‌کنید آن بخشی که احتمالا از طرف اروپا تامین می‌شود، چقدر تاثیر گذار است؟

البته این‌ مشکلی است که جامعه‌ی جهانی در رابطه با تحریم‌ها دارد. ولی واقعیت این است و خود جمهوری اسلامی نیز می‌داند که برخی از تکنولوژی‌های کلیدی باید از اروپا خریداری شود ولی مهم‌ترین قضیه در این رابطه درواقع نقض قرار‌داد استفاده از ماهواره‌های شرکت‌های خصوصی است، در این رابطه خود شرکت یوتل‌ست هم دو متن شکایت‌نامه تنظیم کرده است ولی این شکایت‌ها باید در دادگاه بین‌المللی اقتصادی رسیدگی شود و همین می‌تواند ماه‌ها طول بکشد.

مهم‌ترین گام در این رابطه این است که دولت‌های اروپایی، امکانات فنی دیگری برای دور زدن اقدامات جمهوری اسلامی و جلوگیری از عملی ساختن اختلالات اکترونیکی به وجود بیاورند.

علی محجوبی، عضو حزب سبزها در آلمان

چنین اقدامی از نظر فنی چگونه امکان‌پذیر است؟ یعنی غرب چه امکاناتی را می‌تواند فراهم کند و هچنین از نظر حقوقی چه‌قدر امکان پذیر است؟

این قطعا در درجه اول یک تصمیم سیاسی است که البته می‌تواند هزینه اقتصادی زیادی نیز دربر داشته باشد. در هر حال امکان گسترش ماهواره‌ای ایران با برنامه‌ی تلویزیونی، اینترنتی لازمه‌ی خرج سنگینی است، ولی اگر غرب علاقه‌ی زیادی به ایجاد امکاناتی برای آزادی‌های رسانه‌ای در یک کشور دارد، می‌تواند پخش برنامه‌های اینترنتی و تلویزیونی از کشورهای اروپای غربی را، به ماهواره‌های دیگری واگذار کند که سطح گسترششان وسیع‌تر از شرکت‌های خصوصی است و به فکر سرمایه‌گذاری روی تکنولوژی‌هایی باشد که امروزه از نظر عملی امکان‌پذیر باشد، ولی خرج نسبتا سنگینی دربر حواهد داشت.

بر فرض دست زدن غرب به چنین طرح پر هزینه ای، دسترسی به این امکانات در ایران از طریق اینترنت خواهد بود؟

از طریق اینترنت و ابزارهای دریافت که دست مردم خواهد بود، طبیعی است که در ایران همه این دستگاه‌ها را در اختیار ندارند ولی بخشی از مردم که این دستگاه‌ها را در اختیار دارند می‌توانند از این امکان استفاده کنند. در هر حال جمهوری اسلامی یک گام از این پیشرفت‌های تکنولوژیک عقب خواهد ماند. اما تاکید می‌کنم شرط اصلی پیاده‌سازی این برنامه یک تصمیم بزرگ سیاسی است که هزینه اقتصادی نسبتا قابل توجهی نیز دارد.

اگر چنین تصمیمی از نظر سیاسی امکان‌پذیر باشد، از نظر کنترل سرعت اینترنت در ایران، که توسط وزارت مخابرات و ارگان‌های دولتی انجام می‌شود، وضع چگونه خواهد بود؟ آیا سرعت اینترنت در ایران مانعی برای استفاده از این امکان نخواهد بود؟

تا آنجایی که من می‌دانم این امکان اینترنتی، به موازات اینترنتی خواهد بود که دولت ایران در اختیار مردم می گذارد.

شما از رسیدگی به شکایت شرکت یوتل‌ست در دادگاه بین‌المللی اقتصادی نام بردید، امکانات حقوقی‌ این دادگاه برای رسیگی به چنین دعاوی تا چه حد است؟

تا جایی که من می‌دانم وضعیت مشابهی در رابطه با تلویزیون حزب پ.ک.ک، حزب کارگران کردستان ترکیه، وجود داشت که دولت ترکیه فشارهای زیادی به اتحادیه‌ی اروپا و کشورهای دوست خودش برای جلوگیری از پخش آن آورد، ولی چون این فرستنده‌ی تلویزیونی از طریق ماهواره‌های شرکت‌های خصوصی پوشش داده می‌شود، امکان جلوگیری از ادامه‌ی پخش این برنامه‌ها نبود. هرچند که حزب پ.ک.ک در اکثر کشور‌های اروپایی به عنوان یک حزب ممنوعه قلمداد می‌شود. مشکل در مورد همین ترکیب خصوصی و دولتی‌ شرکت‌هاست.

دولت‌های اروپای غربی نمی‌توانند به این سادگی حقوق اقتصادی شرکت‌های خصوصی را محدود کنند و این در حقیقت شانسی هست که جمهوری اسلامی در واقع به شکرانه‌ی بازار آزاد اقتصادی دارد، ولی تهدیدی که کشورهای اروپایی در دیدار اخیر‌شان داشته‌اند که برنامه‌های تلویزیون جمهوری اسلامی را در اروپا محدود می‌کنند، به نظر من کمی بی‌آینده است چون اساسا این برنامه در اروپا چندان بیننده‌ای ندارد.

اگر این دولت‌ها واقعا می‌خواهند از طریق شرکت‌های خصوصی دیگری، به خاطر نقض قرار‌داد توسط ایران، فرستنده‌های تلویزیونی ایرانی را محدود کنند، باید امکانات پخش برنامه‌های جمهوری اسلامی در کشورهای همسایه‌ی ایران و کشورهای عربی را محدود کنند.