Nov 2009

ابراهیم یزدی: هاشمی برسر دو راهی است

مریم محمدی: از آغاز شکل‏گیری تظاهرات اعتراضی به نتیجه‏ی انتخابات، حملات تند و بی‏سابقه‏ای علیه هاشمی رفسنجانی و خانواده‏ی وی صورت می‏گیرد. اما به تازگی آیت‏الله خامنه‏ای، طی سخنانی اذهان را متوجه دل‏جویی از هاشمی کرد. در محافل سیاسی، این تغییرات در اشارات کلامی رهبران نظام، پرسش‏هایی را مطرح کرده است. برخی از این پرسش‏ها را با دکتر ابراهیم یزدی، دبیرکل نهضت آزادی ایران، طرح کرده‏ام.

دلایل بحران مالی دوبی چیست؟

حسین علوی: بحران مالی بانک‌های عمده‌ی دوبی، نگرانی‌های جدی در مورد اقتصاد و سرمایه‌گذاری‌های تولیدی در دوبی و نیز تاثیر این بحران بر بازارهای مالی منطقه بوجود آورده است. دولت ابوظبی و بانک مرکزی امارات متحده در اولین واکنش خود، اعلام کرده‌اند که برای پرداخت بدهی بانک‌های دوبی کمک خواهند کرد. در همین زمینه با دکتر جمشید اسدی، کارشناس اقتصاد در پاریس، گفت‌وگو کرده‌ام؟

مهرداد خوانساری: روسیه و چین حامیان ایران نیستند

فرنگیس محبی: قطعنامه‌ی اخیر شورای حکام سازمان انرژی اتمی و رأی مثبت روسیه و چین به این قطعنامه، این پرسش را ایجاد کرده که چه عواملی باعث شده تا روسیه و چین که ظاهرا جانب‌دار ایران بوده‌اند، این‌بار علیه ایران رأی دهند. در گفت‌وگو با مهرداد خوانساری، کارشناس مرکز مطالعات خاورمیانه در لندن، به بررسی این موضوع پرداخته‌ام.

۱۶ آذر، مردم هم به دانشجویان خواهند پیوست

حسین علوی: در آستانه ۱۶ آذر، بازداشت فعالان دانشجویی اوج تازه‌ای گرفته است. این در حالی است که تعدادی از دانشجویانی که در جریان رویدادهای پس از انتخابات بازداشت شدند، همچنان در زندان به سر می‌برند. برخی تحلیل‌گران افزایش فشار بر دانشجویان را در ارتباط با نگرانی نیروهای امنیتی از روز دانشجو ارزیابی می‌کنند. در این زمینه با بهاره هدایت، عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت، گفت‌وگو کرده‌ام.

جنبش سبز ایران و پیچیده‌تر شدن مذاکرات هسته‌ای

احسان نوروزی (ترجمه از تایم): در حالی که دولت اوباما مذاکره با هم‌پیمانان بین‌المللی خود را برای تشدید تحریم‌ها و اقدامات تنبیهی بر ضد ایران آغاز کرده است، مخملباف و دیگر چهره‌های سرشناس اپوزیسیون از ایالات متحده خواسته‌اند که پیش و بیش از هر چیز، سپاه پاسداران را هدف این تحریم‌ها قرار دهد. این نهاد نظامی، در حال تبدیل شدن به یک غول اقتصادی و سیاسی است و نقش حیاتی و پررنگی در حمایت از رژیم بحران‌زده‌ی ایران دارد.

«تعلل در توسعه میدان‌های نفتی متضررمان می‌کند»

مریم محمدی: در تیتر اخبار روز چهارشنبه‌ی ایران، دو خبر جلب توجه می‏کرد که یکی خبر از سرمایه‏گذاری ایران در حوزه‏ی نفت و گاز در کشور بولیوی می‏داد و دیگری حاکی از آمادگی کشور چین برای سرمایه‏گذاری در حوزه‏ی نفت و گاز در ایران است. این مسأله را با آقای حسن شمشیری، پژوهش‏گر اقتصادی در زمینه‏ی نفت و گاز در ایران، در میان گذاشته‏ام.

«سفر احمدی‌نژاد به برزیل، مانور تبلیغاتی بود»

ایرج ادیب‌زاده: رضا تقی‏زاده، تحلیل‌گر سیاسی در لندن در خصوص دستاوردهای سفر احمدی‌نژاد به برزیل می‌گوید: «دستاورد کوتاه‌مدت این سفر می‏تواند تبلیغ تازه‌ای برای شخص آقای احمدی‌نژاد باشد. در واقع احمدی‌نژاد از این فرصت برای تبلیغات فردی و فکری خودش استفاده کرد. تجربه هم نشان داده که این موضوع برای ایشان یک نکته‌ی مثبت است. البته باید در نظر داشت که رسانه‌های جهانی هم به این موضوع توجه دارند.»

«تجربه‏ ثابت کرد، ادغام دین در سیاست درست نبود»

مریم محمدی: ساختار حکومت ایران طبق هر تعریفی دینی است و روحانیون و دین‏داران در دستگاه حکومت ایران جایگاه ویژه‏ دارند. همچنین مساله‏ی استقلال نهاد دین از حکومت، برای روحانیت هم امری بوده که علمای شیعه در طی تاریخ، همواره بر آن پافشاری کرده‏اند. اما در ساختار دینی حکومت ایران این استقلال چه معنا و چه جایگاهی دارد؟ در این زمینه با محمد جواد اکبرین، دین‏پژوه، گفت‌وگو کرده‏ام.

یارکشی دیپلماتیک در برابر تحریم‌های احتمالی

ایرج ادیب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زاده: محمود احمدی‌نژاد، روز یکشنبه سفر پنج روزه‌ای را به آمریکای لاتین و آفریقا آغاز کرد. این سفر در شرایطی صورت گرفته که خطر تحریم‌های شدید از سوی شش قدرت بزرگ جهانی بار دیگر بالا گرفته است و به نظر می‌آید جمهوری اسلامی به دنبال آن است که در این برهه، در زمینه‌ی دیپلماتیک همراهانی برای خودش پیدا کند. در تحلیلی بر این موضوع با جمشید اسدی، استاد استراتژی اقتصاد گفت‌وگو کرده‌ام.

خامنه‌ای آخرین رهبر ایران خواهد بود

نیوزویک، ترجمه‌ی آرمین تفاخری: روی کاغذ، مجلس خبرگان که متشکل از ۸۶ عضو است و ریاست آن بر عهده رییس‌جمهور اسبق، هاشمی رفسنجانی است که گوشه‌چشمی هم به جایگاه رهبری دارد، می‌تواند خامنه‌ای را از مقام رهبری عزل کند. اما ذوالنور تقریبا درست گفت که خامنه‌ای قرار نیست عزل شود، چون خامنه‌ای و دیگر تندروهای حاکم بر این ساختار سیاسی، معمولا توانایی لازم برای عزل و نصب خبرگان را دارند.

جنگ‌های نیابتی

فرنگیس محبی: درگیری میان گروه شیعیان حوثی در یمن با دولت این کشور و اقدام نیروهای عربستان سعودی در عقب راندن این شورشیان از مناطق مرزی و خاک عربستان، ابعاد سیاسی و بازتاب رسانه‌ای گسترده‌تری یافته است. در بررسی دلایل و زمینه‌های این اختلافات و هم‌چنین تأثیر این درگیری‌ها در روابط دیپلماتیک ایران با علیرضا نوری‌زاده روزنامه‌نگار و مدیر مرکز مطالعات ایران و عرب گفت‌وگو کرده‌ام.

مازیار بهاری: در زندان دو بار به فکر خودکشی افتادم

مازیار بهاری، روزنامه نگار تازه آزاد شده‌ی ایرانی، امروز در سی.ان.ان حضور یافت و فرید زکریا، با وی گفت‌وگویی انجام داد که چندین بار پخش شد. در بخشی از مصاحبه بهاری گفت: «زمانی که فهمیدم راهی اوین هستم، خاطراتی را به یاد آوردم که برایم وحشتناک بود.» مازیار بهاری که در آمستردام بسر می‌برد، در پاسخ به درخواست زمانه برای گفت‌وگو،اظهار داشت که با رسانه‌های ایرانی به دلیل پیامد‌های آن مصاحبه نمی‌کند.

گمانه‌زنی‌ها در باره فهرست مراجع جامع‏الشرایط

مریم محمدی: هفته‏ی گذشته خبری ابتدا به صورت شایعه و روز چهارشنبه، به عنوان خبری قطعی، روی سایت‏های داخل کشور آمد که «جامعه‏ی مدرسین حوزه‏ی علمیه‏ی قم به زودی فهرست مراجع جامع‏الشرایط را اعلام خواهد کرد.» با توجه به اختلافات نظر‏ی‏ای که این روزها در سطح بالای روحانیت بروز کرده است، این موضوع از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است. با احمد قابل، اسلام‏شناس و تحلیل‏گر سیاسی در این زمینه گفت‌وگو کرده‌ام.

«اعمال فشار نسبت به وکلای دادگستری»

حسین علوی: دادگستری کل استان تهران احکام تعدادی از متهمان حوادث پس از انتخابات را صادر کرده‌است. این‌که این احکام تحت چه شرایطی صادر شده‌اند و آیا متهمان از حقوقی که می‌بایست در موردشان رعایت شود، برخوردار بوده‌اند یا خیر، مسأله‌ای است که با نسرین ستوده، حقوقدان و وکیل دادگستری مطرح کرده‌ایم. ایشان شرح می‌دهند که نه تنها اغلب، عمده‌ی حقوق متهمان نقض شده‌است و حتی از ملاقات وکیل خود محروم بوده‌اند، بلکه از آن‌سو وکلا هم تحت فشار بی‌سابقه‌ای بوده‌اند.

بهانه‌های فنی، ناشی از دلایل سیاسی است

حسین علوی: منوچهر متکی وزیر خارجه ایران در تازه‌ترین اظهارنظر پیرامون مناقشه‌ی هسته‌ای گفته است که تهران اورانیوم با غنای ۳/۵ درصد خود را از کشور خارج نخواهد کرد، ولی حاضر است که برای مبادله‌ی هم‌زمان سوخت، بحث کند. در این میان هم ظاهراً اختلاف در درون نظام سیاسی ایران بر سر چگونگی حل مناقشه‌ی هسته‌ای، بیش از گذشته بالا گرفته است. در این رابطه با رضا تقی‌زاده، کارشناس انرژی و تحلیل‌گر مسائل هسته‌ای ایران گفت‌وگو کرده‌ام.

«رهبری نیازی به محدوده‏ی جغرافیایی ندارد»

نیک‌آهنگ کوثر: در دوران پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران،بسیاری از رسانه‏های معظم، وابسته به ویدیوهایی که بر روی یوتیوب می‌آمدند و خبرهایی که از روی فیس‏بوک و تویتر، دو شبکه‏ی اجتماعی دیگر استخراج می‏کردند، بودند. گفت‌وگویی انجام داده‌ام با مهدی جلالی، کارشناس مسائل و روابط بین‏المللی از دانشگاه کلمبیا و هم‏چنین روزبه میرابراهیمی، روزنامه‏نگار و وبلاگ‏نویس ساکن نیویورک، در اهمیت نقش شهروند روزنامه‌نگار و هم‌چنین شبکه‌های اجتماعی بر رخدادها و به‌ویژه وقایع پس از انتخابات ایران.

«فقط جنگ‌طلبان و تندروها از نایاک انتقاد می‌کنند»

نیک‌آهنگ کوثر: به دنبال انتشار گزارش روزنامه‌ی واشینگتن تایمز درباره‌ی نایاک یا شورای ملی آمریکایی‌های ایرانی‌تبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های زیادی در نشریات آنلاین و چاپی آمریکا منتشر شده است. در همین زمینه با تریتا پارسی، رییس نایاک گفت‌وگو کرده‌ام.

«مبارزه را به تقابل اسلام و سکولاریسم نکشیم»

مریم محمدی: شاید یک روز پیش از انتخابات هم تحلیل‏گران سیاسی نمی‏توانستند پیش‏بینی کنند که این انتخابات موجب پیدایش جنبشی در ایران می‏شود که در تمام وقایع و روی‏دادهای کشور حضور داشته باشد و به مساله‏ی روزمره‏ی حکومت تبدیل گردد. ولی این اتفاق افتاده است و این جنبش که سرانجام خود را با نام «سبز» تثبیت کرده، در هر فرصتی اعلام وجود می‏کند. در این زمینه با تقی رحمانی، گفت‌وگو کرده‏ام.

دولت، با بحران عدم همکاری کارشناسان روبروست

حسین علوی: مجلس شورای اسلامی به سه نامزد معرفی شده از سوی محمود احمدی‌نژاد، رأی اعتماد داد. بنا به اظهار برخی از اعضای هیات رئیسه مجلس، رأی اعتماد به کابینه‌ی آقای احمدی‌نژاد از ابتدا و با وجود مخالفت‌های جدی نمایندگان، تحت تأثیر خواست و توصیه‌ی مستقیم رهبر جمهوری اسلامی به دست آمده است. چالش‌های پیش روی این کابینه را با دکتر علیرضا نامور حقیقی، تحلیل‌گر سیاسی در میان نهاده‌ام.

«خشونت‌ها تاییدی بود بر ناموجه بودن انتخابات»

مریم محمدی: در میان رؤسای جمهور بعد از انقلاب ایران و یا شاید اساساً در میان دولت‏مردان دهه‏های پیش از انقلاب ۵۷، هیچ‏کس به اندازه‏ی محمود احمدی‏نژاد از لزوم مبارزه با مفاسد اقتصادی و اجتماعی صحبت نکرده و در عین حال هیچ‌کس هم به اندازه‏ی او در میان مخالفان خود به دروغ و تقلب متهم نشده است. در این زمینه با دکتر علیرضا رجایی، تحلیل‏گر سیاسی و از اعضای شورای فعالان ملی مذهبی در تهران، گفت‌وگو کرده‌ام.