حضور سحابی: نامزد انتخاب یا نامزد رد صلاحیت؟

مریم محمدی

انتخابات دهمین دوره‏ی ریاست جمهوری در ایران، در مقایسه با همه‏ی دوره‏های پیشین، بسیار زودهنگام طرح شده است.

هم‏چنین در گفت و گوی کوتاهی، نظر آقای سحابی را در مورد احتمال نامزدی‏شان سوال کرده‏ام.

ملی مذهبی‏ها اطلاعیه‏ای داده‏اند و در آن نظرات اولیه‏شان را مطرح کرده‏اند. در این اطلاعیه انتخابات را به صورت فرایندی می‏بینند که در آن مشارکت‏های مقطعی خواهند داشت. از اول رد نمی‏کنند.

احتمال نامزدی آقای سحابی هم طرح شده است؟

این‌که آقای مهندس سحابی کاندیدا هستند یا نه را، من هم به صورت شایعه شنیده‏ام. ولی در کل، بین ملی مذهبی‏ها و سایر گروه‏های سیاسی، تا آن‏جایی که می‏دانم، چند نظر وجود دارد.

یک نظر که خیلی قوی هم هست و عده‏ی زیادی از استخوان‏دارهای سیاسی مملکت ـ در اپوزیسیون یا خارج از اپوزیسیون ـ از آن دفاع می‏کنند، این است که عده‏ی زیادی افراد و جمعیت خاموش وجود دارد که اگر قرار باشد کاندیداهای اصلاح‏طلبان را فقط به یکی دو مورد منحصر و محدود کنیم، ممکن است این گروه خاموش را جذب نکند.

مرضیه مرتاضی لنگرودی، از اعضای شورای ملی مذهبی در تهران

می‏توانیم نتیجه بگیریم که بر پایه این استدلال، جمعیت ملی مذهبیون، آقای سحابی را نماینده‏ی آن جمعیت خاموش می‏دانند؟

این‌که آقای مهندس سحابی کاندیدای ملی مذهبی باشد، فعلاً در حد گفت و گو و شایعه است. پاسخ این سوال شما را نه با تأکید بر کاندیداتوری مهندس سحابی، بلکه با تأکید بر این‌که نظری وجود دارد مبنی بر این‌که، عده‏ی خاموشی هستند که اتفاقاً گروه‏های مختلفی را نمایندگی می‏کنند، جواب می‌دهم.

ممکن است گروه‏های مختلف سیاسی کاندیداهایی را مطرح کنند که در این فرصت انتخاباتی، با استفاده از فضای انتخاباتی بتوانند به طرح شعارهای‏شان بپردازند و با آوردن کاندیدای خود به صحنه، شور و شوق مشارکت مردم را در سرنوشت خود و روند تقویت دمکراسی، پی بگیرند.

می‏دانیم که مسأله‏ی کاندیداتوری آقای سحابی، به عنوان یک شایعه مطرح است، اما در شورای ملی مذهبی هم این فقط یک شایعه است یا گفت و گو شده است؟

بله، عده‏ای از شورای فعالان ملی مذهبی این طرح را دارند و پیشنهاد کرده‏اند. ولی نه آقای مهندس سحابی جوابی داده است و نه به صورت قطعی در آمده است. این فقط به صورت یک نظر بین بعضی از اعضای شورای فعالان وجود دارد.

نظر شما به عنوان یکی از فعالان شورای ملی مذهبی چیست؟

با چنین نظری، خیلی موافق هستم. آقای مهندس سحابی از اقبال جمعی و مردمی خیلی خوبی در ایران برخوردار است، شخصیت، سوابق مبارزاتی ایشان و محبوبیت بالایی که دارند، می‏تواند باعث شود عده‏ی زیادی از آن افراد خاموش را به صحنه بکشد و شوق مبارزات انتخاباتی را بیشتر کند.

سوالی که این‏جا مطرح می‏شود، این است که شما احتمال رد صلاحیت ایشان را هم از طریق نظارت استصوابی در نظر دارید؟

آقای مهندس سحابی مانند آقای پیمان و بسیاری دیگر از نیروهای ملی مذهبی، پرونده‏ و احکامی دارند که این احکام بعد از شش سال هم‏چنان به قوت خود باقی است و خانه‏های اغلب ما به عنوان وثیقه‏ی آزادی این افراد، در دادگاه انقلاب است. بنابراین بعید می‏دانم صلاحیت‏شان تأیید شود.

به این ترتیب، به جای این‌که یک هدف انتخاباتی باشد، یک مانور سیاسی و یا تبلیغاتی می‏تواند باشد؟

نه، این همان گلوگاه و گیری است که وجود دارد. ما نیروهای ملی مذهبی، به عنوان نیروهای صادق و اخلاق‏مداری که در جامعه مطرح هستند، نمی‏خواهیم وارد بازی‏های سیاسی به این معنا بشویم.

به همین دلیل، اگر چنین بیمی وجود نداشت که آقای مهندس سحابی یا دیگر شخصیت‏های ملی مذهبی را رد صلاحیت کنند، خیلی سریع‏تر می‏توانستیم به تصمیم برسیم.

بنابراین، فارغ از بازی‏های سیاسی که بخواهیم وارد آن بازی‏ها نشویم، مشکل ‏ما همین است که کاری نکنیم که صرفاً نمادین باشد. این بحث و گفت ‏و گویی است که هم‏اکنون در شورای فعالان ملی مذهبی جاری است و داریم راجع به آن فکر می‏کنیم.

قطعاً می‏‏دانید که مسأله‏ی حضور نمادین در هر انتخاباتی مطرح می‏شود، یعنی این‌که با وجود حتی اطمینان به رد صلاحیت، نیروهایی در اپوزیسیون هستند که فکر می‏کنند حضور نمادین هم یک‌جور حضور سیاسی است. چرا شما این را منافی اخلاق سیاسی می‏دانید؟

به این دلیل که فکر می‏کنم، نیروی سیاسی که قرار است ادعا کند می‏تواند کاری انجام دهد و جایگزین قدرت بشود، باید دست و بالش خیلی بازتر و آزادتر از این‏ها باشد.

اگر حضور نمادین ظرفیت‏های موجود را نداشته باشد، آن‏گاه این حضور جز این‌که آن نماد را زیر سوال ببرد، فایده‏ی دیگری ندارد.

در شرایطی که نیروهای ملی مذهبی تحت سرکوب و فشار بوده‏اند، شاید هم‏دلی و موافقت جمعی مردم را داشته باشند، ولی نیروهایی که برای اداره‏ی کشور لازم است، سوای این چیزها، معمولاً در یک محیط امن دور گروه‏های سیاسی جمع می‏شوند.

مهندس عزت‌الله سحابی

با آقای مهندس سحابی تماس می‏گیرم که اصرار دارند در این زمینه هنور نمی‏توانند گفت و گو کنند.

اولاً که هنوز تصمیم نگرفتیم. بین دوستانمان بحث است. ثانیاً، اگر این قانون که از مجلس گذشته (قانون انتخابات ریاست جمهوری) در شورای نگهبان تأیید شود، دیگر ما نمی‏توانیم کاندیدا بشویم.

منظورتان کدام بخش قانون است؟

این‌که سن را ۷۵ سال گذاشته‏اند.

مگر شما بیشتر از ۷۵ سال سن دارید؟

ما پیر شدیم خانم، ۷۸ سالمان است.