احمد منتظری: حاکمیت به شعارهای مردم گوش کند

مریم محمدی

این آخرین برنامه‏ای است که به پیش‏بینی‏ها، احتمالات مطرح شده و نظریات گوناگون در مورد چگونگی راه‏پیمایی بیست و دوم بهمن، می‏پردازد.

هم‏چنین در گفت‏وگوی کوتاهی با همسر یکی از زندانیان سرشناس سیاسی و دانشجویی در تهران، از آنان در باره‏ی راه‏پیمایی ۲۲ بهمن پرسیده‏ام.

آقای احمد منتظری در پاسخ به این پرسش که به نظر ایشان تظاهرات ۲۲ بهمن چگونه برگزار خواهد شد، می‏گویند:

فکر می‏کنم جنبش در سطح فراگیری شرکت کند. امیدوارم حاکمیت از این فرصت استفاده کند و حق قانونی و شرعی مردم را که آزادی بیان تصریح شده در قانون اساسی است، رعایت کند و اجازه بدهند مردم خواسته‏های خود را به صورت مسالمت‏آمیز بیان کنند.

آقای منتظری، برخی از رهبران جنبش سبز نگرانند که شعارهای ساختار شکنانه و براندازانه داده شود.

هیچ کس معتقد به براندازی نیست. براندازی خسارت‏های زیادی برای مردم و برای نهضت دارد که همه به آن واقف هستند. تجربه هم نشان داده است زمانی که مردم مورد حمله قرار می‏گرفتند و کتک می‏خوردند شعارهای ساختارشکن داده می‏شد. در غیر این صورت مردم واقعا به براندازی معتقد نیستند. همه فقط طرف‏دار اصلاحات‏اند.

احمد منتظری، فرزند آیت‏الله منتظری

به این ترتیب، شما فکر می‏کنید اگر حمله‏ای به مردم نشود، شعارهای ساختار شکنانه هم که برخی رهبران جنبش سبز نگران آن هستند، داده نخواهد شد؟

همین‏طور است و مسئول هر شعار ساختارشکنی کسانی هستند که خشونت‏ورزند و بی‏جهت به مردمی که دارند با آرامش کامل شعارها و خواسته‏های خود را مطرح می‏کنند، حمله می‏کنند. امیدوارم حاکمیت درس بگیرد و یک اصلاح مسیری صورت بگیرد.

البته شما گفتید که امیدوار هستید راه‏پیمایی در آرامش برگزار شود؛ ولی با توجه به مجموعه‏ی شواهدی که در جامعه و در حاکمیت می‏بینید، چقدر احتمال می‏دهید که این اتفاق بیفتد؟

من واقعا امیدوارم! چون نظام و حاکمیت هیچ بهره‏ای غیر از خسارت، از حوادث قبلی و از جریان عاشورا نبرد. امیدوارم این درسی باشد و فردا شعارهای آرام مردم را تحمل کنند و از آن‏ها الهام بگیرند. ببینند چند درصد مردم چه شعارهایی می‏دهند و چه می‏خواهند، به آن‏ها توجه کنند.

اگر نظامی واقعا مقتدر باشد، باید به شعارها و نظرات همه‏ی مردم گوش کند و نه فقط به قشر خاصی. توجه به نظرات مخالفین است که یک نظام مقتدر را مقتدرتر و پایدارتر می‏کند.

در باره‏ی پرسش اول من که چه کمیتی از جنبش سبز در تظاهرات فردا شرکت خواهد کرد، خانم لنگرودی می‏گویند:

طبیعی است که فعالان جنبش سبز ایران به دلیل نیاز تاریخی ملت ایران به آزادی و دمکراسی، خیابان‏ها را یکی از مراکز اصلی بیان خواست‏ها و نیازهای‏شان تعیین کرده‏اند. اما تصمیم‏گیری برای شرکت یا عدم شرکت در یک راه‏پیمایی، یک تصمیم شخصی است. به همین دلیل من نمی‏توانم بگویم چه تعدادی خواهند آمد.

بعضی از فعالان جنبش سبز اصرار دارند که برخی از روزها را خیلی تعیین کننده و تاریخ‏ساز جلوه بدهند. اما از نظر من این‏طور نیست. روزها و وقایعی که اتفاق می‏افتند حرف اول و آخر را نمی‏زنند، بلکه انسان‏ها هستند که حرف اول و آخر را خواهند زد.

در مورد امکان طرح شعارهای ساختارشکن یا به نوعی خشونت‏آمیز، خانم لنگرودی می‏گویند:

طبیعتاً وقتی خواست و نیازی استراتژی حرکت‏اش مبتنی بر گفت‏وگو و بیان باشد، از خشونت دوری می‏کند و رفتارهای خیابانی‏اش رفتارهایی توام با زدوخورد نیست و نباید هم باشد.

به هرحال مسائلی در عاشور اتفاق افتاد که مردم در واکنش به خشونت و یا در مقام دفاع، گاهی به خشونت متوسل شدند. این نگرانی وجود دارد که این اتفاق فردا هم بیفتد. شما این احتمال را چگونه می‏بینید؟

من فکر می‏کنم جنبش سبز تغییر چندانی نکرده است. این فعالان جنبش سبز همان‏هایی هستند که ۲۵ خرداد، ۳۰ خرداد، ۱۸ تیر، ۱۳ آبان، ۱۶ آذر و هم‏چنین روز عاشورا به خیابان آمده‏اند. آنان مورد حمله و تهاجم قرار گرفتند. تعداد زیادی از جوانان زخمی شدند، عده‏ای متاسفانه کشته شدند و عده‏ی بیشماری هم به زندان افتادند.

ولی ماهیت رفتار آن‏ها و کیفیت رفتارشان در رابطه با بیان خواسته‏های‏شان که از طریق مدنی با گفت‏وگو و پای‏بندی به اصل عدم خشونت همراه بوده است، تفاوتی نکرده است.

مینو مرتاضی لنگرودی، تحلیل‏گر سیاسی و فعال جنبش زنان

روز ۲۲ بهمن هم فعالان جنبش سبز با توجه به همین نیازها و آرمان‏ها، هم‏چنان در یک رفتار مدنی، با پرهیز از شعارهای تند که نمی‏تواند بیانگر خواست‏ها و نیازهای آنان باشد، باز هم می‏آیند و خواسته‏های‏شان را در قالب شعارهایی که قطعاً ساختارشکنانه نیست، بیان می‏کنند.

با همسر یکی از زندانیان سیاسی که به دلیل شرایط خاص، از بردن نام ایشان خودداری می‏کنیم، گفت‏وگوی کوتاهی داشته‏ام:

قرار که هست همه شرکت کنند. اما باید نشست و دید انشاالله.

شما هم شرکت می‏کنید؟

بله حتما شرکت می‏کنم.

فکر می‏کنید تظاهرات چگونه برگزار شود؟ آیا ممکن است با آرامش به پایان برسد؟

انشاالله که این‏طور باشد. اما فکر می‏کنم جسته و گریخته، درگیری‏هایی هم به وجود بیاید. انشاالله که خدا بهمون کمک کند.

سامان احمدی، یکی از فعالین جنبش دانشجویی می‏گوید:

با توجه به دستگیری‏هایی که در این مدت اتفاق افتاده است، احتمالا از تعداد کسانی که قبلا شرکت می‏کردند، کم شده باشند. ولی حالا افراد جدیدی به جنبش اضافه شده‏اند. کسانی که از اتفاقاتی که این مدت افتاده است، شاکی‏اند و تجدید نظر کرده‏اند. مطمئن هستم با همان قوت و حتی بهتر و با آدم‏های جدید و تازه نفس انشاالله حضوری پررنگ و سبز را شاهد خواهیم بود.

در گفت‏وگوی روزانه با مردم، آیا به این نتیجه رسیده‏اید که شرکت وسیع خواهد بود؟

بله با توجه به این که روز، روزی کاملا خبری است و هر سال بیشترین پوشش خبری در ایران در این روز صورت می‏گیرد و یک سال همه‏ی تلاش‏شان را می‏کنند که روز ۲۲ بهمن ایران دوباره در رسانه‏های جهانی مطرح شود، فکر می‏کنم خشونت در برخورد با تظاهر کننده‏ها کم‏تر خواهد بود.

مردم نیز این را می‏دانند و با محاسبه‏ی این قضیه روی‏کرد اکثر کسانی که من می‏شناسم، این است که انشاالله فردا شرکت کنند.

به نظر می‏رسد تحلیل خود شما نیز این است که فردا با خشونت برخورد نخواهد شد.

بله مانند روز قدس، به خاطر این که آحاد ملت از همه‏ی گرو‏ها و اقشار حضور دارند و از سوی دیگر فردا روزی است که در هر کوچه و در هر پنجره‏ای دوربینی هست و قرار است یک روز خبری برای نظام باشد. به همین دلیل دست و بالشان مقداری بسته است و با در نظر گرفتن این فاکتور، فکر می‏کنم فردا روزی است که همه تا حدی می‏توانند حرف خودشان را بزنند.

بیانیه‏های مختلف و گاهی متضادی برای شیوه‏ی حضور در تظاهرات فردا منتشر می‏‏‏شود. شما فکر می‏کنید مؤثرترین شکل حضور جنبش سبز چیست؟

تاریخ نشان داده است که مبارزه‏ی آرام همیشه هم بیشتر جواب داده است و هم می‏تواند ممتد باشد.
با توجه به این که اگر قرار باشد به خشونت کشیده شود، طرف مقابل از شرارتی برخوردار است که طبیعتا جنبش سبز نمی‏تواند رویاروی‏اش قرار بگیرد، کم کم تمام اعضای جنبش سبز به این نتیجه رسیده‏اند که راهی اگر برای موفقیت باشد، از آرامش، سکوت و پایداری و سعه‏ی صدر می‏گذرد.

بنابراین فردا اگر شعاری هم باشد، برداشت من این است که درگیری‏ای وجود نخواهد داشت و کار به صورت آرام پیش خواهد رفت؛ مانند روز قدس.