Jun 2010


رویارویی دولت و دانشگاه آزاد

حامد دوستدار: مناقشه بر سر دانشگاه آزاد در ایران کماکان ادامه دار. در تازه‌ترین اظهار نظر در این‌باره، روز گذشته غلامحسین الهام، از اعضای شورای نگهبان، وقف اموال دانشگاه آزاد را «کمک به ادامه‌ی حیات فتنه» توصیف کرده است. الهام هم‌چنین گفته که وقف اموال این دانشگاه، «پول‌شویی» است. حامیان دولت می‌گویند که دانشگاه آزاد، اموال و امکاناتش را در اختیار مخالفان و معترضان به نتیجه‌ی انتخابات قرار داده است.



گفت‌وگو با دکتر کورش عرفانی درباره‌ی ظرفیت ترمیم و اصلاحات سیاسی و اجتماعی در جمهوری اسلامی
نگاه شاعرانه موسوی به مشکلات سیاسی

پانته‌آ بهرامی: فراز و نشیب‌های اجتماعی و سیاسی ایران در یک‌سال اخیر، یک پرسش کلیدی در مقابل جنبش اجتماعی پس از خرداد ۸۸ قرار داده است: آیا حاکمیت جمهوری اسلامی، ظرفیت ترمیم و اصلاحات اجتماعی و سیاسی را دارد؟ دو دیدگاه کلی در این زمینه وجود دارد. دکتر کورش عرفانی، جامعه‌شناس بر این باور است که حقانیت این دیدگاه‌ها نه در برداشت‌های نظری آنان، بلکه در واقعیت عریانی است که بر جامعه حکمرانی می‌کند.



احمدی‌نژاد؛ از عوام‌گرایی تا عوام‌فریبی

مرتضی اصلاحچی: تأکید او بر مردم، لحن منحصر به‌فرد و ادبیات خاص، جنس شعارها و در نهایت پیوند ونزدیکی‌اش با بزرگ‌ترین سیاستمدار پوپولیست حال حاضر دنیا یعنی هوگو چاوز همگی نشانه‌ی این امر بودند که محمود احمدی‌نژاد یک «پوپولیست تمام عیار» است. «پوپولیست» همواره بر مردم تأکید می کند اما مردم از نظر او یک هویت بدون شکل است، هویتی که یکپارچه است و تکثر در آن راه ندارد.



گفت‌وگو با سعید مدنی، درباره‌ی تاثیرات اقتصادی تحریم‌های سازمان‌های جهانی بر ایران
کاغذپاره‌ای نگران‌کننده

ایرج ادیب‌زاده: تحریم‌های چهارم سازمان ملل متحد، تاثیرات خود را در ایران و بیش‌ از همه بر مردم نشان می‌دهد. نگرانی از کمبود احتمالی بنزین آن‌هم در فصل گرما که مسافرت‌های زمینی مردم آغاز شده است، موجب صف‌های طولانی اتومبیل‌ها برابر جایگاه‌های بنزین در بیش‌تر شهرهای ایران و بیش از همه در تهران و اصفهان شد. در این زمینه با سعید مدنی، نویسنده و پژوهشگر اجتماعی گفت‌وگو کرده‌ام.



فلسفه، سیاست‌مدار و چند پرسش

مینا مرادی: آن‌چه ما امروز از آن بسیار جدی رنج می‌بریم، این است که مرز میان فلسفه و سیاست را از بین برده‌ایم و سیاست‌مداران ما به‌خصوص در چند دهه‌ی گذشته از فیلسوفانند و سخنان درست بیان می‌کنند ولی به لحاظ عملی ضعیفند و برنامه‌ی مشخصی ندارند. اگر هم احیاناً در این بین کسانی پیدا شده‌اند که نسبتاً به مسائل عملی هم اندیشیده‌اند، ولی آنجا که باید برای حفظ منافع ملت کاری انجام دهند، بیش‌تر در پی اثبات نظرات فلسفی خویش بوده‌اند.



استثنا یا قاعده؟
تلاش برای خلع آیت‌الله صانعی از مرجعیت تقلید

سحاب سپهری: در روز ۲۳ خرداد ۱۳۸۹ خانه‌ی آیت‌الله صانعی در قم مورد حمله قرار گرفت و وسایل داخل آن تخریب شد. این حادثه در ادامه‌ی اعلامیه‌ای است که جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم در در روز ۱۲ دی منتشر کرد. آیا این اقدام‌ها استثناهایی بر یک قاعده قدیمی یا قدم‌هایی در ایجاد یک رویه‌ی جدید هستند؟ تقریباً تمامی کارشناسانی که رادیوهای فارسی‌زبان خارج از کشور با آنها مصاحبه کرده‌اند این اقدام‌ها را یک استثنا در یک قاعده قدیمی به حساب آورده‌اند.



گفت‌وگو با علیرضا نوری‌زاده درباره‌ی ارسال ماهواره‌ی جاسوسی جدید اسرائیل
«هدف اسرائیل، کنترل نظامی ایران است»

ایرج ادیب‌زاده: اسراییل، به‌تازگی ماهواره‏ی جاسوسی تازه‌ای را روی ایران قرار داده است. بر اساس اعلامیه‏ی وزارت دفاع اسراییل، این ماهواره‏ی جاسوسی از پایگاه پالماخیم در جنوب آن کشور به فضا پرتاب شده است. پرتاب ماهواره‏ی تازه‏ی جاسوسی اسراییل روی ایران، در شرایط بحرانی کنونی در خاورمیانه، پس از تصویب قطعنامه‏ی جدید تحریمی شورای امنیت، چه اهمیتی می‏تواند داشته باشد؟ این پرسشی است که با آقای علیرضا نوری‏زاده، در میان گذاشته‌ام.



گفت‌وگو با ابوالحسن بنی‌صدر، نخستین رییس جمهوری اسلامی
بنی‌صدر: من تمام سعی خودم را کردم

مریم محمدی: نخستین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ چندهزارساله‏ی ایران، بر روالی که پیش‏بینی می‏شد، ادامه نیافت و یکی از مهم‏ترین چالش‏های سیاسی را پیش پای نوزاد انقلاب ایران گذاشت. از میان دو چهره‏ی اصلی آن بحران سیاسی، آیت‏الله خمینی درگذشته، اما ابوالحسن بنی‏صدر در این زمینه، کتاب‏ها و مقالات زیادی نوشته و سخنان بسیاری گفته و هنوز به پرسش‏ها در این زمینه پاسخ می‏دهد. از ایشان می‏پرسم: نزاع به‏واقع کجا بود و از چه زمانی آغاز شد؟



گفت‌وگو با فریدون خاوند پس از کناره‌گیری پاکستان از طرح خط لوله‌ی گاز ایران در پی تحریم‌های آمریکا
کناره‌گیری پاکستان و زیان‌های احتمالی

ایرج ادیب‌زاده: گیلانی، نخست وزیر پاکستان اعلام کرد، کشورش به دلیل تحریم‌های آمریکا از پروژه‌ی انتقال خط لوله‌ی انتقال گاز کناره‌گیری می‌کند. آمریکا، یکشنبه‌ی پیش به پاکستان هشدار داده بود ممکن است خط لوله‌ی گاز میان ایران و پاکستان را که هفته‌ی پیش به امضای پایانی رسید، در فهرست تحریم‌ها قرار دهد. کناره‌گیری پاکستان و پیش‌تر هند از طرح خط لوله‌ی گاز چه زیان‌هایی برای ایران به همراه خواهد داشت؟ در این‌باره با دکتر فریدون خاوند گفت‌وگو کرده‌ام.



نگاهی به بیانیه مهدی کروبی درباره اختیارات ولایت فقیه در گفت‌وگو با محمد جواد اکبرین، دین‌پژوه و روزنامه‌نگار ساکن پاریس
ولایت فقیه؛ سقوط از جایگاه خداوندی

کیارش پارسا عالی‌پور: مهدی کروبی از رهبران جنبش اعتراضی در ایران و دبیر کل حزب اعتماد ملی روز گذشته با صدور بیانیه‌ای به انتقاد شدید از ولایت فقیه پرداخت و گفت که گمان نمی‌کند حتی خدا نیز برای برخورد با بندگانش چنین حقی را برای خود در نظر گرفته باشد. در همین راستا و برای بررسی این بیانیه به سراغ محمد جواد اکبرین، دین‌پژوه و روزنامه‌نگار ساکن پاریس رفتم و با او به گفت‌وگو نشستم.



گفت‌وگو با سعید رضوی فقیه در مورد اظهارات اخیر هاشمی رفسنجانی در ماهنامه‌ی ارتباطات
«برای حفظ تعادل، بهتر است هاشمی در صحنه باشد»

مریم محمدی: در میان چهره‏های روحانی‏ که از روزهای آغازین انقلاب ۱۳۵۷ مطرح بودند و از نخستین روزهای ورود آیت‏الله خمینی، در کنار وی و در مناصب مهم مملکتی قرار گرفتند، شاید جز آیت‏الله هاشمی رفسنجانی، امروز کسی در صحنه‏ی قدرت سیاسی رسمی ایران باقی نمانده باشد. گفت‏وگوی همه‏‏‌جانبه‏‌ی وی با ماهنامه‏ی «ارتباطات» در تهران از وجوه مختلف قابل تامل است. در این باره با آقای سعید رضوی‏فقیه، گفت‌وگو کرده‌ام.



گفت‌وگو با دکتر جلال ایجادی، درباره‌ی سخنرانی ایشان در مجلس سنای فرانسه، درمورد برنامه‌ی اتمی ایران
سیاست سانسور در ارتباط با پرونده‌ی اتمی ایران

ایرج ادیب‌زاده: برنامه‌ی اتمی ایران، روز گشته موضوع بحث مجلس سنای فرانسه بود. این جلسه به ریاست خانم دومنیک وینه، سناتور از حزب سبز‌های فرانسه و حضور چهار کارشناس فرانسوی و دو استاد دانشگاه ایرانی برگزار شد. دکتر جلال ایجادی درباره‌ی این که «آیا انتخاب مسئله‌ی اتمی چه از نظر نظامی، چه اقتصادی، گزینه‌ی درستی برای اقتصاد و جامعه‌ ایران هست یا نه؟» به گفت وگو پرداخت. با وی در همین زمینه به گفت‌وگو پرداخته‌ام.



گفتگو با رضا تقی‌زاده، درباره‌ی تصویب تحریم‌های تازه از سوی اتحادیه‌ی اروپا درمورد ایران
«روسیه در مورد ایران با آمریکا معامله می‌کند»

شیرین فامیلی: رهبران اتحادیه‌ی اروپا، روز پنجشنبه تصمیم گرفتند تحریم‌های بیشتری را علیه ایران اعمال کنند.
پیش از آن ایالات متحده‌ی آمریکا نیز اعلام کرده بود این کشور تحریم‌های علیه ایران را افزایش خواهد داد. اما وزیران ۲۷ کشور اتحادیه‌ی اروپا در بروکسل اعلام کردند علاوه بر تحریم‌های شورای امنیت، تحریم‌های تازه‌ای علیه ایران وضع خواهند کرد. در این رابطه با دکتر رضا تقی‌زاده گفت‌وگو کرده‌ام.



گفت‌وگو با شریعتمداری و فتاپور، درباره‌ی اعتراف‌نامه‌ی مصطفی تاج‌زاده
«اعتراف‌ تاج‌زاده، اعتراف یک فرد نیست»

مریم محمدی: پس از گذشت یک‌سال از رویدادهای حاصل از انتخابات، به‌ویژه حرکت موسوم به جنبش سبز، هنوز مهم‌ترین و بیش‌ترین اخبار را در صحنه‌ی سیاست داخلی ایران به خود اختصاص داده است. انتشار نامه‌ی مصطفی تاج‌زاده، عضو رهبری جبهه‌ی مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، در روز ۲۳ خرداد، یکی از این اخبار قابل توجه بود. در گفت‌وگویی با حسن شریعتمداری و فتاپور به بررسی این اعتراف‌نامه پرداخته‌ام.



گفت‌وگو با دکتر حسین لاجوردی، درباره‌ی همه پرسی انجمن پژوهشگران ایران با موضوع جنبش سبز و دیدگاه‌های مردم
«همه‌پرسی، اصلی فراموش شده»

ایرج ادیب‌زاده: تاکنون سه همه‌پرسی در ایران پس از انقلاب انجام شده است که یکی از آنها در فروردین ماه سال ۱۳۵۸ بود با پاسخ آری یا نه برای تعیین نوع نظام. در کشورهای دموکراتیک جهان اما، مراجعه‌ی مستقیم به آرای عمومی مردم و همه‌پرسی از ‌آنها یک اصل مهم به حساب می‌آید. همه‌پرسی انجمن پژوهشگران ایران با موضوع جنبش سبز و دیدگاه‌های مردم چگونه انجام گرفت و چه مدت طول کشید؟ این پرسشی است که با حسین لاجوردی در میان گذاشته‌ام.



گفت‌وگو با دکتر شاهین فاطمی درباره‌ی صحبت‌های اخیر لاریجانی و صالحی و هشدارهای تند آن‌ها به دنیای غرب
تضعیف در جبهه‌ی داخلی

ایرج ادیب‌زاده: علی لاریجانی، رییس مجلس هشدارهای تندی به دنیای غرب داده و علی‏اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی سیاست‏‌های کشورهای غربی را دوپهلو خوانده و گفته است: «حال ما نیز راهبردی دوگانه را درپیش داریم.» آیا می‌توان سخنان رییس مجلس شورای اسلامی و رییس سازمان انرژی اتمی ایران را نشانی از سخت‏تر شدن موضع جمهوری اسلامی در برابر دنیای غرب به‌حساب آورد؟ این پرسشی است که با دکتر شاهین فاطمی درمیان گذاشته‏ام.



گفت‌وگو با دکتر کمال اطهاری درباره‌ی وضعیت اقتصاد ایران پس از تصویب قطعنامه چهارم تحریم‌ها و بررسی برنامه‌ی پنجم توسعه در مجلس
برنامه پنجم توسعه و تحریم‌های اقتصادی

مریم محمدی: در گزارش‌های رسانه‏‌های داخل کشور، بیش‌ترین گزارش‏ها در مورد افزایش قیمت‏ها و شکایت‌های روزانه‏ی مردم از گرانی است. امری که دولت‏‌های نهم و دهم، هرروز وعده‏ی برطرف کردن آن را داده‏اند. این روزها برنامه‏ی پنجم توسعه در مجلس در حال بررسی است؛ در حالی که یکی از نمایندگان دولت در اولین روز بررسی آن، در اعتراض به اصلاحاتی که کمیسیون اقتصادی به آن وارد می‏کرد، کمیسیون را ترک کرد. در این‌باره با دکتر کمال اطهاری گفت‌وگو کرده‌ام.



گفت‌وگو با دکتر عباس میلانی و دکتر رامین جهانبگلو:
یکسال جنبش سبز، دست‌آوردها و نگرانی‌ها

حسین علوی: در یک‌سالگی جنبش سبز، مهم‌ترین دستاوردهای این جنبش چیست؟ چگونه می‌توان این دستاوردها را حفظ کرد؟ چشم‌انداز آینده‌ی این جنبش با چه اشکالی از فعالیت مدنی و سیاسی رقم خواهد خورد؟ این‌ها پرسش‌هایی است که به مناسبت یک‌سالگی جنبش سبز، با دو پژوهشگر و استاد علوم سیاسی، دکتر عباس میلانی و دکتر رامین جهانبگلو در میان گذاشته‌ا‌م.



گفت‌وگو با ماشاء‌الله شمس‌الواعظین، روزنامه نگار و تحلیل‌گر سیاسی
لبنان، برزیل، ترکیه؛ دوستی یا فرصت‌طلبی؟

مریم محمدی: موضع‏گیری برزیل، ترکیه و لبنان در جریان تصویب چهارمین قطعنامه‏ی تحریم‏ها علیه ایران، چنان‏که آقای ماشاالله شمس‏الواعظین، روزنامه‏نگار و کارشناس مسائل خاورمیانه می‏گوید، دور از انتظار نبود. اما نگاهی به زمینه‏ی سیاسی و اقتصادی این تصمیم و بررسی جایگاه این کشورها در مناسبات و تحولات سیاسی آینده، مسائلی هستند که درباره‏ی آن‏ها با آقای شمس‏الواعظین بیش‌تر گفت‏وگو کرده‏ام.



مرجعیت شیعه در دو راهی سقوط یا مخالفت علنی

سروش م: سوم خرداد ۸۹، هنگامی که تلویزیون رسمی ایران به‌صورتی زنده گفت‌وگوی مجری طرفدار ولایت با علی شمخانی را پخش کرد، همگان دیدند که این امیردریابان بود که در آن دیالوگ به تایید ضمنی اصلاح‌طلبان پرداخت و سعی کرد حتی از به‌کار بردن کلمه‌ی «فتنه» هم پرهیز کند. این گفت‌وگو اما بیش از هر چیز یک نکته را آشکار کرد. اینکه در سطوح حاکمیت، افراد ذی‌نفوذی قرار دارند که مخالف تحرکات تمام عیار بخش فاسد سپاه هستند.