«نشانی از کوتاه آمدن در لحن حاکمیت نیست»

سراج‌الدین میردامادی

آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی که هم‌واره از جریان اصول‌گرایان تندرو حمایت می‌کند در سخنرانی روز سه شنبه ۱۳ بهمن خود در جمع اساتید دانشگاه تهران لحنی تا اندازه‌ای متفاوت با گذشته را برگزید و خطاب به رهبران اعتراضات از واژه غفلت استفاده نمود:

به هر حال، این‌ها علامت‌هایی است که ایشان به شما می‌دهند برای تغییر مسیر و تقویت وحدت ملی. امیدوارم این فرصت‌ها مغتنم شمرده شود و اولین اثر آن این باشد که راه پیمایی ۲۲ بهمن مظهر وحدت ملی و نقطه پایان بحران خود ساخته کنونی باشد.»

احمد سلامتیان، تحلیل‌گر سیاسی

ابتدا از آقای احمد سلامتیان تحلیل‌گر سیاسی پرسیدم نظر ایشان در خصوص بکارگیری واژه غفلت از سوی آیت‌الله خامنه‌ای چیست، و آیا ایشان با برداشت آقای علی مطهری از این واژه موافق هستند یا نه؟

متأسفانه وضعیتی وجود دارد که بعضی از اصطلاحات و استعاره‌ها و شبیه‌سازی‌های تاریخی در ارتباط با حوادث کنونی ساخته می‌شود که اغلب دوپهلو هستند، صریح و روشن نیستند و زمینه برای تفسیرهای مختلف و گوناگون را باز می‌کنند.

ما امروز در وضعیتی هستیم که یک بخش عمده‌ای از دست‌اندرکاران امور امنیتی، امور انتظامی و امور قضائی با تأکید بر این امر که «آن‌چه که خسرو بپسندد نیکو بود» همه اعمال و رفتار و اقدامات خودشان را پشت سر آیت‌الله خامنه‌ای انجام می‌دهند و بیان می‌کنند.

اگر دقت کنید در نحوه پاسخ آقای ضرغامی به سید حسن خمینی، عملا ایشان پشت سپر رهبری خودش را مخفی می‌کند و می گوید دارد رهنمودها و منویات ایشان را در مورد برنامه‌هایی هم‌چون برنامه‌های موسوم به شاخص اجراء می‌کند.

متناسب با این وضعیت دستور روشن و صریح و مشخصی از سوی آیت‌الله خامنه‌ای وجود ندارد که بالاخره این آقایان سران فتنه هستند آن‌چنان که برخی از مسئولان و نمایندگی های نظام در خارج از کشور حتی به مطبوعات خارجی گفته‌اند حقوق‌بگیر سیا هستند، و یا آن‌چنان‌که آقای خامنه‌ای در فردای انتخابات گفتند فرزندان انقلاب هستند.

یا این گونه که امروز از یک کلمه ایشان آقای مطهری استنباط می‌کنند دچار غفلت هستند، یا آن‌طور که خود آقای خامنه‌ای گفته‌اند در صورتی‌که اگر بازگردند و توبه کنند از جمله توابین روز عاشورا هستند که گرچه اجرشان با خداوند است اما لحظه را درک نکرده‌اند بنابر این از بهشت حکومت و سیاست ایران ساقط شده‌اند، و باید اخراج‌شان کرد.

مسأله‌ی سرنوشت سیاسی اصلاح‌طلبان و افرادی مثل آقای موسوی و کروبی و خاتمی و رفسنجانی بیش‌تر مطرح است، تا سرنوشت شخصی این افراد.

از این دیدگاه آقای خامنه‌ای موضع‌شان بیش‌تر تحت سیطره آن تفاسیری قرار گرفته است که مرحله کنونی را مرحله نهایی به‌طور کلی حذف این شخصیت‌ها از صحنه سیاسی ایران است.

به همین دلیل هم بیش از هر زمان شبیه سازی شده است با حوادث سال‌های ۱۳۶۰ از جانب ارگان‌ها و مسئولین حکومتی که این با حرف آقای مطهری تفاوت دارد.

بیژن حکمت، عضو مرکزیت اتحاد جمهوری‌خواهان

در انتها از بیژن حکمت عضو مرکزیت اتحاد جمهوری‌خواهان، پرسیدم واژه غفلت که از سوی آیت‌الله خامنه‌ای به‌کار رفته چه مفهوم سیاسی را در بر دارد؛ و آیا لحن ایشان با این واژگان دایر بر اتخاذ موضع ملایم‌تری نسبت به گذشته است؟

اگر آقای خامنه‌ای با مولانا انس بیش‌تری داشت می‌دانست که به‌قول او: اُستن این عالم ای جان غفلت است،
یعنی اگر ما به همه نتایج و عواقب اعمال‌مان آگاه بودیم شاید دست به هیچ کاری نمی‌زدیم.

مسلما موسوی هم نمی‌دانست روزی‌که نتایج انتخابات را رد می‌کند این اقدام او می‌تواند با چه واکنش مثبتی میان مردم مواجه، و منجر به جنبش بزرگی شود. و آن‌چه را که اخلاقا درست می‌دانست انجام داد.

درست هم همین است. ما وقتی کاری را درست می‌دانیم و انجام می‌دهیم شاید نتایج آنرا پیشاپیش ندانیم و به این اعتبار بتوان از آن غفلت یاد کرد باز اگر به مولوی مراجعه کنیم می‌گوید:

ای خداوند بزرگ خوش‌سخن
عیب کار بد زما پنهان مکن
عیب کار نیک را منما بما
تا نگردبم از روش سرد و هبا

یعنی سرد نشویم در رفتار خودمان. به هر‌حال از این جنبه حرف ایشان اگر بگذریم من فکر می‌کنم حرف آقای خامنه‌ای نشانه هیچ‌گونه نرمشی نیست.

از آغاز هم معلوم است سران سپاه و دولت احمدی نژاد می‌خواستند آقایان موسوی و کروبی و حتی خاتمی دستگیر شوند و آن‌ها را سران فتنه می‌نامیدند. و آقای خامنه‌ای از بدو امر با این مسئله مخالفت کرده.

نه به این علت که نرمش نشان بدهد؛ بل‌که برای این‌که از عواقب چنین حرکتی و حذف کامل جناح اصلاح‌طلب در جمهوری اسلامی می‌ترسد.

ولی اگر حتی این واژه غفلتی که آقای خامنه‌ای به‌کار برده، معنای متداولش را هم بگیریم باید انسان از خودش بپرسد این چه رفتاری است که آقای خامنه‌ای با غافلان انجام می‌دهد؟

چرا مشاوران موسوی و رهبران مشارکت همه در زندان و زیر شکنجه و آزار هستند؟ این چه نوع رفتار با غافلان است؟ این حرف‌های آقای خامنه‌ای به اوائل این جنبش بر می‌گردد در صورتی‌که الان یک جنبش بزرگی در ایران شکل گرفته و خواسته‌هایی دارد.

و حداقل این خواسته‌ها در بیانیه‌های آقایان موسوی و کروبی بازتاب پیدا کرده و اگر بخواهیم از نرمش صحبت کنیم دقیقا پذیرش برخی از این خواسته‌ها است، که یکی از آن‌ها آزادی زندانیان سیاسی است و این درحالی است که نه تنها زندانیان سیاسی را آزاد نمی‌کنند؛

بل‌که روزبه‌روز تعداد زندانیان بیش‌تر می‌شود و اعدام صورت می‌گیرد. و تهدید به اعدام می‌کنند؛ و هیچ‌کدام از این‌ها نشانه نرمش نیست. و آقای خامنه‌ای و دولت و سپاه به نظرم سرسختانه جلوی مردم ایستاده‌اند و مردم جواب این سرسختی را هم با مبارزه در اشکال گوناگونش می‌دهند.

آقای حکمت، به نظر شما این‌گونه نبود که درآستانه راهپیمایی ۲۲ بهمن شاید به‌نوعی استفاده از واژگان کمی ملایم نسبت به رهبران اعتراضات، و گلایه از این‌که معترضان هم‌چنان به اعتراضات خودشان و دعوت به حضور مردم در خیابان‌ها ادامه می‌دهند، دائر بر نوعی ضعف و ترس از حضور گسترده مردم برای حضور در راهپیمایی ۲۲ بهمن در اعتراض به حاکمیت باشد؟

حتما این هم هست. زیرا سرمایه‌گذاری زیادی بر راهپیمایی ۲۲ بهمن کرده‌اند. همان‌طور که می‌دانید بسیاری از سران سپاه گفته‌اند فتنه را در روز ۲۲ بهمن جمع می‌کنیم. مسلم است که در تشویش آن هستند که در این روز چه خواهد گذشت و مردم سبز به چه میزان به صحنه خواهند آمد؛ و این حضور پاسخی به سرسختی‌های حاکمیت خواهد داد.