یک میلیارد دلار گم شده و دروغ‌های دولت

مریم محمدی

در تاریخ شانزدهم ماه جاری، دیوان محاسبات کشور گزارش تفریغ بودجه‏ی سال ۱۳۸۵ را پس از دو ماه دیرکرد، به مجلس ارائه داد.

این برنامه در گفت‏وگو با خبرنگار پارلمانی، خانم سارا احمدی، و هم‏چنین نماینده‏ی مردم آمل در مجلس شورای اسلامی، آقای عزت‏الله یوسفیان مولا، به پی‏گیری همین مساله اختصاص دارد.

خانم احمدی، صحبت‏های آقای رییس جمهور در مجلس چگونه بررسی شد؟

بیشتر روی دو محور از صحبت‏های آقای رییس جمهور انتقاد شد. یکی در مورد یک میلیارد درآمد مازاد نفت که بر حسب گزارش دیوان محاسبات مفقود شده و مشخص نیست دولت آن را در کجا هزینه کرده است …

استناد مجلس دقیقا بر چه مبنایی بود؟

استناد مجلس به گزارش دیوان محاسبات از تفریغ بودجه‏ی سال ۱۳۸۵ است. یعنی مربوط به سه سال پیش است. اما چون معمولا دیوان محاسبات که مسئول تدوین گزارش تفریغ است، با تاخیر این گزارش‏ها را ارائه می‏دهد، چند سالی فاصله می‏افتد.

جالب است که آقای لاریجانی در پاسخ خود اعلام کرد، این گزارش زمانی تدوین شده که آقای رحیمی که در حال حاضر معاون پارلمانی آقای احمدی‏نژاد است، رییس دیوان محاسبات بوده است. یعنی آن زمان آقای رحیمی هم مفقود شدن این یک میلیارد را تائید کرده است.

ولی این توجیه رییس جمهور مبنی بر این که دولت کالاهایی را خریداری کرده که هنوز به ایران نرسیده و به همین دلیل است که این یک میلیارد گم شده، توجیهی است که حتا برای نماینده‏ها هم قابل قبول نیست.
آقای لاریجانی هم امروز تاکید کرد که مبنا برای مجلس، گزارش دیوان محاسبات است.

البته، آقای یوسفیان مولا، نماینده‏ی آمل، در این باره تفسیر دیگری دارند:

دیوان محاسبات برای رسیدگی به مسایل مراحل مختلفی دارد. مثل دستگاه قضایی است. اگر هم‏اکنون اتفاقی در دستگاه قضایی بیفتد، اول ضابطین نیروی انتظامی می‏روند و از آن اتفاق گزارش تهیه ‏می‏کنند، این گزارش به دادسرا می‏آید، زیر نظر دادستان، دادیار و بازپرس بررسی می‏شود، بعد به دادگاه بدوی شهرستان می‏رود، در دادگاه تجدید نظر هم بررسی می‏شود و بعد به دیوان عالی کشور می‏رود، آن‏جا بررسی تمام می‏شود. حال متهم یا تبرئه می‏شود، یا محکوم می‏شود.

در دیوان محاسبات هم همین است. گزارشی را که حساب‏رس تهیه کرد، دردادسرا و هیأت مستشاری بررسی می‏شود، بعد می‏رود و رأی قطعی می‏شود.

صحبت این است که متاسفانه، الان موضوعی که در حد گزارش است و مراحل مختلف را طی نکرده، اعلام می‏شود. اگر گزارش دیوان محاسبات مبنی بر گم شدن این یک میلیارد، واقعا این مراحلی را که باید طی کند، طی کرده، خُب بیاید محکم اعلام کند، مجلس هم حمایت می‏کند.

بله، اما آقای لاریجانی گفتند که تفریغ بودجه‏ حرف آخر را می‏زند.

تفریغ بودجه حرف آخر را نمی‏زند. تفریغ بودجه یک گزارش است. این گزارش باید در دادسرای دیوان محاسبات رسیدگی شود، بعد در هیأت مستشاری دیوان هم بررسی شود، آن وقت این تفریغ حکم خواهد بود و آن وقت قابل اعلام است.

ولی وقتی در حد یک گزارش است، گزارشی که باید هنوز چهار مرحله را طی کند، این اتفاق، اتفاق خوبی نیست.

در دستگاه قضایی به مراتب مسایل مهم‏‏تری وجود دارد، یک نفر می‏رود چند نفر را می‏کشد، اما قضات اجازه نمی‏دهند کسی پرونده را ببیند و از آن گزارش تهیه کند تا رأی در دیوان عالی کشور قطعی بشود.
متاسفانه‏، این رویه‏ی بدی است که تا رأی قطعی نشده و تمامی مراحل لازم را طی نکرده، دیوان محاسبات آن را اعلام می‏کند.

ولی مجلس بر اساس گزارش دیوان محاسبات این اعلام را کرده است.

هر مرجعی که اعلام کرده باشد، باید زمانی اعلام کند که رأی قطعی و لازم‏الجرا دست او باشد. نه تحت عنوان یک گزارش که ممکن است چندین مرحله را بگذراند و اصلا همه‏چیز آن تغییر کند و جابجا شود. چه نماینده باشد، او هم اشتباه کرده نباید این کار را بکند و چه دیوان محاسبات باشد. دیوان محاسبات باید از دامن زدن به این مسایل پرهیز کند.

دیوان محاسبات باید رأی قطعی لازم‏‏الجرا را، آن هم اگر لازم شد، اعلام کند. رییس دیوان محاسبات هفته‏ی پیش در رادیو این مساله را تکذیب کرده است. این را رییس کمیسیون بودجه به من گفت.

درست است که مرجعی بیاید چیزی را اعلام کند، بعد دوباره تکذیب کند. خُب این مشکلاتی که پیش می‏آید، از کجا است؟ ظرف این چند ماه دارد این اتفاقات می‏افتد.

انتظار ما این است که اگر واقعا موضوعی اتفاق افتاده، به طور قطع مراحل‏اش را هم طی کرده و حکم محکومیت هم صادر شده، دیوان محاسبات اعلام کند، نماینده‏ها هم پشت او بایستند و با متخلف برخورد کنند، هرکس و در هر مقامی که هست.

ولی وقتی در حد گزارشی است که هنوز معلوم نیست این گزارش به کجا می‏رود و چه می‏شود، این که درست نیست.

به این ترتیب، شما با آقای احمد توکلی، رییس مرکز پژوهش‏های مجلس، در این مورد اختلاف‏نظر دارید؟

حرف من این است که تصمیمی که اعلام می‏شود، باید قطعی باشد. نه این که امروز یک چیزی اعلام شود، فردا در مرجع دیگری باطل شود. عقیده‏ی من این است که این کار، کار درستی نیست.

اما، خانم احمدی، خبرنگار پارلمانی، کماکان معتقد است که:

آقای یوسفیان عضو کمیسیون برنامه و بودجه است و می‏داند که در این کمیسیون موضوع این تخلف دولت مطرح شده است. آقای عبدالهی، رییس کمیسیون، تخلف دولت در این زمینه را قبلا اعلام کرده بود. این تخلف الان اعلام نشده، بلکه تابستان (دو فصل قبل از این) مجلس متوجه چنین تخلفی از طرف دولت شده و ابلاغ کرده بود.

از آن زمان تا کنون، هیچ پاسخ شفافی از طرف دولت به مجلس داده نشده، ولی هیچ‏وقت تکذیب هم نشده است. هربار که از وزیر نفت در این مورد سوال کردند، آن را تکذیب نکرد بلکه گفت با مجوز خود وی بوده است.


در مورد نامه‏ها هم خود وزیر در کمیسیون و در صحن علنی مجلس اعلام کرد که این نامه‏ها را به رییس جمهور داده است. به قول آقای توکلی، این وسط یا رییس جمهور دروغ می‏گویند یا وزیر نفت.

بخش دیگری از سخنان آقای رییس جمهور هم در جلسه‏ی امروز مجلس مطرح و به آن اعتراض شد.
خانم سارا احمدی در این باره می‏گوید:

بخش دیگر سخنان رییس جمهور که مورد انتقاد بود، در مورد واردات بنزین، بدون کسب اجازه از مجلس بود که دولت فقط تا سقف سه هزار میلیارد مجوز برای واردات بنزین داشته است.

در این مورد هم آقای رییس جمهور گفت، نیازی به برداشت بدون مجوز نداشته، چون تا همان سقف سه هزار میلیارد را هم هنوز برداشت نکرده است.

این سخنان آقای رییس جمهور در حالی است که وزیر نفت این برداشت را تائید کرده است.

وزیر نفت هم در کمیسیون برنامه و بودجه و هم در کمیسیون انرژی و هم‏چنین دو هفته پیش در صحن علنی مجلس، در پاسخ به سوال نمایندگان در مورد بودجه‏ی نفت، این برداشت اضافه را تائید و گفت که واردات بنزین بدون کسب اجازه از مجلس صورت گرفته است. ایشان گفت که این کار را با مسئولیت خود انجام داده، ولی رییس جمهور هم در جریان است.

آقای احمد توکلی، رییس مرکز پژوهش‏های مجلس هم امروز به همین نکته اشاره کرده و گفت که نامه‏ی وزیر نفت در این مورد، موجود است. در این مورد، آقای یوسفیان تقریبا با ایشان هم‏نظر است:

این مساله‏ی دیگری است. این‏جا بحث دارد عوض می‏شود. در این مورد، رییس مجلس نظر داده و نظر ایشان حکم قانون است، ما آن را قبول داریم.

آقای لاریجانی، شخصا در این مورد اظهار نظر کرده و امروز هم در صحن علنی مجلس مطالبی گفته. نظر ایشان کاملا درست است و بدون خدشه و به دور از مسایل سیاسی، فقط در جهت نظارت است. من نظر ایشان را کاملا قبول دارم.

در رابطه با همین اشاره‏‏ی شما که تشخیص آقای لاریجانی دور از شائبه‏های سیاسی است، آقای الهام، سخن‏گوی دولت، گفته‏ است که این برخوردها و طرح چنین مسایلی علیه دولت نهم را سیاسی می‏داند.
فکر می‏کنید، در فضای پیش انتخاباتی فعلی این تفسیر درست است؟

ممکن است. البته بعید می‏دانم در دیوان محاسبات کسی بخواهد چنین برخوردی بکند. اما در بیرون صد درصد این‏طور است. کسانی که این مسایل را در مطبوعات قرار می‏دهند، منتظر هستند چیزی از دیوان محاسبات بگیرند، بهانه کنند و علیه دولت قلم‏فرسایی کنند.

خود رییس جمهور هم خیلی چیزها را گفته، یعنی خوراکی را خواسته و ناخواسته به افرادی بدهند که بخواهند از این خوراک استفاده‏ی سیاسی کنند. مطمئن هستم که در دیوان محاسبات و در مجلس، نظر انتخاباتی و سیاسی نیست، ولی در خارج از مجلس و به خصوص در بخشی از رسانه‏ها قطعا این‏طور است.