سیاست گفت و گو یا جنگ؟

نیک‌آهنگ کوثر

نیویورک تایمز صبح روز دوشنبه، به نقل از سردار جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گزارش داد یک شبکه جاسوسی وابسته به سازمان جاسوسی اسرائیل در هم شکسته شده است.

سردار جعفری گفته است این گروه تلاش می‌کرده اطلاعاتی از مراکز هسته‌ای و همچنین امور عملیاتی سپاه پاسداران و جزئیات مسایل نظامی و مقامات امنیتی به دست آورد.

چندی پیش نیز، ایران یک تاجر کالاهای الکترونیکی و مخابراتی را به اتهام انتقال اطلاعات هسته‌ای به موساد اعدام کرده بود.

نیویورک تایمز، روز شنبه در گزارشی به بررسی اعدام علی اشتری، تاجری که به همکاری با اسرائیل متهم شده بود، پرداخت.

در همین گزارش، به روایت سایت جهان‌نیوز از بازداشت یک وبلاگ‌نویس ایرانی به نام حسین درخشان که پیش از این به اسرائیل سفر کرده بود، نیز اشاره کرد.

سردار جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

اما گزارش مهم نیویورک‌تایمز در‌باره ایران که باعث اعتراض مقام‌های ایرانی هم شد، در‌باره جمع‌آوری مقادیر لازم اورانیوم برای تولید یک بمب اتمی بود.

بر اساس شاخص‌ها و گزارش‌های تهیه شده به وسیله بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران در نطنز موفق به تولید بیش از ۶۳۰ کیلوگرم اورانیوم به درجه غنی‌شدگی کم شده است.

اما کارشناسان معتقدند این رقم تنها زمانی ارزش دارد که ایران بازرسان را از کشور اخراج کند و به دور از توافق انجام شده، به طراحی کلاهک جنگی و ساخت سلاح بپردازد.

غربی‌ها شک دارند که ایران به فناوری لازم برای ساخت کلاهک هسته‌ای دست یافته باشد. البته ایران برای غنی‌سازی بیشتر همین مقدار اورانیوم، نیاز به سانتریفوژ طی ماه‌های آینده دارد.

تاماس کاکران، یک کارشناس شورای دفاع منابع طبیعی آمریکا معتقد است ایران، اورانیوم لازم برای درست کردن بمبی به اندازه بمب اتمی آمریکایی که ناکازاکی را ویران کرد، دارد.

اما تلاش برای تبدیل این میزان اورانیوم به ماده مورد نیاز برای تولید کلاهک هسته‌ای نمی‌تواند از چشمان کارشناسان و بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دور بماند.

تلاش ایران برای افزایش تعداد دستگاه‌های سانتریفوژ برای غنی‌سازی، مطمئناً با شک و تردید و بی‌اعتمادی زیاد کشورهای غربی و آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای همراه خواهد بود.

تاماس فریدمن، تحلیل‌گر معروف نیویورک تایمز

این مسأله برای باراک اوباما که در ۲۰ ژانویه سال آینده زمام امور را در واشینگتن به دست می‌گیرد، اهمیت زیادی دارد.

باراک اوباما نمی‌تواند فضا را به سمتی ببرد که ایران با خیال راحت به سوی تبدیل شدن به یک نیروی هسته‌ای در منطقه پیش برود.

اوباما پیش از این گفته بود که خواهان گفت و گوی بدون پیش‌شرط با ایران است، اما به گزینه‌های مختلف هم بی‌توجه نخواهد بود. یکی از گزینه‌های همیشگی آمریکا، نشان دادن برتری نظامی‌اش است.

اما تاماس فریدمن، تحلیل‌گر معروف نیویورک تایمز چندی پیش نوشت فضای مثبتی که در جهان اسلام برای باراک حسین اوباما وجود دارد، با تغییر سیاست از گفت و گو به جنگ می‌تواند تغییر کند.

هرالد تریبیون نیز صبح روز دوشنبه نوشت اروپا با دقت برخورد اوباما با ایران را زیر نظر خواهد داشت. کشورهای اروپایی به خصوص فرانسه که رییس دورهای اتحادیه اروپاست با نگرانی برنامه‌های اوباما در قبال ایران را پیگیری می‌کنند.

هیلاری کلینتون از مخالفان گفت و گوی بدون پیش‌شرط با ایران است /عکس: رویترز

یکی از نگرانی‌ها این خواهد بود که در صورت گفت و گوی مستقیم میان ایران و آمریکا، اروپا نقش کمتری خواهد داشت و اگر کار به درگیری نظامی بیانجامد، شاید امکان منع موفقیت‌آمیز حمله را از دست بدهند.

البته باید دید در صورت انتصاب هیلاری کلینتون به وزارت خارجه آمریکا، این کشور چه زبانی برای گفت و گو با ایران انتخاب خواهد کرد.

هر چه باشد، اروپایی‌ها از جمله فرانسوی‌ها، تمایل چندانی به کاهش موقعیت خود در مذاکرات ندارند. اروپایی‌ها امیدوارند با کشاندن روسیه به سمت خود، بتوانند خواسته‌های احتمالی ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را مهار کنند.

اما مهار ایران از طریق دیپلماتیک با مهار اسرائیلی‌ها که درگیر تمرین‌های نظامی هستند، مطمئناً فرق خواهد کرد.