اوستیای جنوبی، محور اجلاس شانگهای

رسول شادان

اجلاس «سازمان همکاری‌های شانگهای» با حضور سران کشورهای چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان در شهر «دوشنبه»، ‌پایتخت تاجیکستان، از روز ‌پنج‌شنبه‌ی گذشته در‌باره‌ی موضوعاتی چون امنیت، انرژی و اقتصاد آغاز شد.

ایران هم به‌عنوان یکی از کشورهای ناظر در این اجلاس شرکت کرده بود.

همایش سران کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای در شهر دوشنبه، با امضای چند سند در مورد مبارزه با تروریسم، قاچاق مواد مخدر و همکاری میان بانک ارو‌پا - آسیایی روس با بانک‌های کشورهای عضو، به ‌پایان رسید.

به جز چین و روسیه، کشورهای دیگر عضو و ناظر در این اجلاس، بیشتر به تحکیم همکاری‌های اقتصادی علاقه‌مند بودند.

برای مثال، نورسلطان نظربایف، رییس‌جمهور قزاقستان، همکاری‌های اقتصادی در چهارچوب این سازمان را ناکافی خواند.

روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان کشورهای عضو سازمان شانگهای هستند

آقای نظربایف در این زمینه می‌گوید: «با وجودی که ما اسناد زیادی در زمینه‌ی همکاری‌های اقتصادی به امضا رسانده‌ایم، متأسفانه همکاری‌های واقعی اقتصادی در قلمرو کشورهای عضو، ضعیف به نظر می‌رسد.»

وی تشکیل یک سیستم انرژی، احداث راه‌های آهن و جاده‌هایی را که می‌توانند این کشورها را به هم متصل کنند، در ‌پیشرفت اقتصاد کشورهای عضو مهم خواند.

محتوای سخنان رؤسای جمهور تاجیکستان و قرقیزستان نیز همین بود. ولی رؤسای جمهور روسیه، چین و ازبکستان بیشتر بر مسایل امنیت در منطقه، مبارزه علیه تروریسم و جدایی‌طلبی تأکید کردند.

اسلام کریم‌اُف، رییس‌جمهور ازبکستان، با آن‌که همکاری‌های اقتصادی در منطقه را ناکام ارزیابی کرد، با در نظر گرفتن وضع فعلی در افغانستان، فعالیت نیروهای ناتو و ائتلاف ضد‌ تروریستی در افغانستان را ناکافی خواند و پیشنهاد کرد سیاست در قبال افغانستان تغییر کند.

دیمیتری مدودوف، رییس‌جمهور روسیه، تنها بر مسایل امنیتی تأکید کرد و از اقدام گرجستان علیه اوسیتای جنوبی و آبخازیا انتقاد کرد.

آقای مدویدوف می‌گوید: «متأسفانه باید بگویم برخی از کشورها برای رسیدن به اهداف خود از نیروی نظامی استفاده می‌کنند. چنین اقدامی را گرجستان علیه اوسیتای جنوبی انجام داد.

ما خوب می‌دانیم که کدام کشور گرجستان را در این اقدام راهنمایی کرده است. چنین اقدامی نادرست است و کسی که به این اقدام دست زده است، باید مجازات شود.»

در نشست دوره‌ای سازمان همکاری‌های شانگهای، حضور روسیه در خاک گرجستان به یکی از موضوعات کلیدی تبدیل شد.

در سخنرانی‌های پایانی سران کشورهای عضو این سازمان (روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان) تأکید شده است که روسیه باید نقش فعال‌اش را در روند صلح قفقاز ادامه بدهد؛ ولی هیچ کدام از کشورهای عضو، اعلام استقلال دو منطقه‌ی جدایی‌خواه گرجستان از سوی روسیه را ‌پشتیبانی نکردند.

کشورهای عضو بر آن‌اند که روسیه باید بر طبق شش اصول توافق شده میان رؤسای جمهور روسیه و فرانسه اقدام کند.

ایران به عنوان کشور ناظر در این سازمان شرکت دارد

محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور ایران نیز در سخنرانی خود به عدم ‌پیشرفت اقتصاد و روابط کشورهای عضو در برخی از موارد، و دخالت کشورهای غربی اشاره کرد.

وی توان سازمان همکاری‌های شانگهای در مقابله با تهدیدها و مخالفت‌ها را چنین توضیح داد: «در چنین شرایطی سازمان همکاری‌های شانگهای می‌تواند موقعیت و فرصت ممتازی در حل مشکلات اقتصادی، مناقشات منطقه‌ای و بین‌المللی و تهدیدهای فوق‌الذکر احراز نماید و ‌پرچم‌دار صلح و دوستی در جهان باشد.»

ایران به‌عنوان کشور ناظر در این سازمان شرکت دارد و رسما ً تقاضای ملحق شدن به این سازمان را کرده است.

در نشست دوشنبه، سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، اظهار نمودند «درهای این نهاد منطقه‌ای برای کشورهایی که می‌خواهند به این سازمان بپیوندند، باز است.»

این در حالی است که کشورهای هندوستان، پاکستان، افغانستان، مغولستان و ایران در این سازمان مقام ناظر دارند.

به این منظور، سازمان همکاری‌های شانگهای در شهر دوشنبه، گروه تماسی را تشکیل داده است که با کشورهایی که می‌خواهند به این سازمان بپیوندند، تماس بگیرند.