درخواست هشت حزب داخل و خارج برای پذیرش تعلیق

مریم محمدی

همواره شاهد اوج و فرود مشکلات در بحران پرونده هسته‌ای ایران با غرب بوده‌ایم؛ ولی به جرأت می‌توان گفت که شرایط فعلی در تمام دوران بروز و ادامه این مشکل، به‌ویژه در دوران سه ساله اخیر که دولت آقای احمدی‌نژاد بر سر کار است، بی‌نظیر است.

برای آگاهی از مواضع نیروهای سیاسی داخل و خارج کشور نسبت به فضای فعلی و نوع موضع‌گیری آن‌ها نسبت به این موضوع با مسوولین هشت سازمان سیاسی در داخل و خارج گفت و گو کردم.

آقای دکتر ‌ابراهیم یزدی،‌ از نهضت آزادی ایران می‌گوید:

ما بر این باوریم که ایران می‌تواند به شرط این‌که آن امتیازاتی که می‌خواهند به ایران بدهند، شامل امتیازات استراتژیک باشد، غنی‌سازی را متوقف کند.

این اتفاق پیامدهایی به نفع ایران خواهد داشت. از جمله این‌که اگر ایران غنی‌سازی را متوقف بکند به شرط این‌که آن امتیازات را بگیرد، روسیه بهانه‌ای نخواهد داشت و بالاجبار باید نیروگاه اتمی را تحویل بدهد و برای اولین بار بعد از چهل سال و میلیون‌ها دلار هزینه، ایران بالاخره می‌تواند بگوید که انرژی هسته‌ای وارد مدار برق رسانی ایران شده است.

به علاوه با توقف غنی‌سازی، فضایی به‌وجود می‌آید که اروپا و روسیه و چین نیازی نخواهند داشت یا مجبور نیستند به دنبال آمریکا حرکت بکنند. بنابراین شکستی در جبهه واحد علیه ایران به‌وجود می‌آید و این به نفع ایران است.

دکتر ابراهیم یزدی، دبیرکل نهضت آزادی ایران

در مرحله سوم هنگامی که توقف غنی‌سازی صورت بگیرد، فضای بین‌المللی به گونه‌ای خواهد بود که دولت ایران که می‌گوید کشورهای خارجی،‌ دولت‌ها، شرکت‌ها بیایند در غنی‌سازی اورانیوم مشارکت بکنند؛ در آن فضایی که به‌وجود می‌آید، چنین چیزی امکان‌پذیر خواهد بود. بنابراین نهضت آزادی معتقد است که توقف غنی‌سازی به نفع ایران خواهد بود.

پس سمت و سوی اتفاقات در شرایط فعلی را در همین جهت ارزیابی می‌کنید یا خیر؟

به نظر من آن‌چه در روز گذشته وزیر اسبق خارجه ایران و مشاور رهبری درباره‌ی ضرورت پذیرش قطعنامه گفت، نشان از این است که در مقامات بالاتر، در مراکز تصمیم سازی، آمادگی برای پذیرفتن بسته با شرایط ویژه وجود دارد.

با آقای بهروز خلیق‌، مسوول سازمان فداییان خلق ایران- اکثریت‌ در آلمان به زمانه می‌گوید:

ما طی دو اعلامیه‌ای که منتشر کردیم، درخواست داشتیم که بسته پیشنهادی به عنوان مبنای مذاکره پذیرفته بشود. چون در این بسته، چیزهایی هست که می‌شود روی آن مذاکره کرد و منافع ملی ما را تأمین بکند.

این بار برخلاف دفعه قبل به نظر می‌رسد که صداهای مختلفی دارد شنیده می شود که هم در جهت نفی و هم در جهت فراهم آوردن زمینه برای مذاکره است.

صحبت‌هایی که متکی داشته و یا مطلبی که ولایتی بیان کرده، یا آن چیزی که در برخی سایت‌ها از جمله تابناک منعکس شده، نشان می‌دهد که این دفعه گرایش دیگری شکل گرفته مبنی بر این‌که بسته پیشنهادی به عنوان مبنای مذاکره پذیرفته بشود و در حالت موقت هم شده‌، غنی‌سازی اورانیوم متوقف بشود.

از نظر سازمان ما اگر چنین برخوردی صورت بگیرد، برخوردی مثبت و بخردانه‌ای است و این به سود منافع ملی کشور ما است.

مثبت بودن این روند را شما از چه نظر ارزیابی می‌کنید، فکر می‌کنید چه نتایج مثبتی به سود منافع ملی دارد‌؟

نتایج مثبت آن یکی در این است که خب، مساله خطر جنگ را که الان روز به روز دارد افزایش پیدا می‌کند، منتفی خواهد کرد.

دوم این‌که تحریم‌های بین‌المللی متوقف می‌شود و اگر مذاکره هم پیش برود تبعاً آن اقداماتی که در سطح بین الملل علیه ایران صورت گرفته، منتفی خواهد شد و همین‌طور قطعنامه‌هایی که شورای امنیت صادر کرده مبنی بر تحریم ایران در جنبه‌های مختلف، به خصوص به لحاظ اقتصادی، و محدودیت‌هایی که به‌وجود آمده، برطرف خواهد شد.

تاثیراتی که این محدویت‌ها روی اقتصاد کشور ما داشت، موجب شده که هزینه‌های تولید بالا برود و رشد تورم در سطح زندگی مردم تاثیرگذار شود. همچنین با تحریم‌ها بخش تولیدی کشور آسیب دیده، چرا که هزینه‌ها بالا رفته و کالاهایی با قیمت بالا‌تولید می‌شود.

توقف غنی‌سازی موجب خواهد شد که چرخه تولید در کشور ما لااقل مثل سابق عمل بکند. و همچنین در رابطه با وضعیت زندگی مردم که به جهت رشد تورم روز به روز بدتر و بدتر می‌شود و یکی از عواملی که تاثیرگذار بوده بر افزایش تورم، همین مساله‌ی تحریم‌ها‌ست. تبعا اگر تحریم‌ها برداشته بشود، بر وضعیت مردم هم تاثیراتی خواهد داشت.

علی مزروعی، نماینده مجلس ششم و عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت

آقای علی مزروعی، از شورای مرکزی حزب مشارکت در ایران می‌گوید:

ما کلاً قبل از این‌که پرونده ما به شورای امنیت برود، معتقد بودیم که باید ایران تعلیق را بپذیرد و پرونده ایران به شورای امنیت نرود. طبیعی است که ما با روند طی شده موافقتی نداشتیم و الان هم فکر می‌کنیم که اگر ایران بتواند مذاکره را بپذیرد و تعلیق بکند، این به نفع ایران است.

آقای مزروعی، شما این شرایط را الان آماده می‌بینید؟

در ایران ما با یک شرایط دوگانه مواجه هستیم. یعنی عده‌ای هیچ‌گونه موافقتی با این مذاکره و پذیرش تعلیق ندارند. ولی خب، عده‌ی دیگر که باز در جناح اصول‌گرا جا می‌گیرند، و شخصیت‌های با نفوذی هم هستند؛ علایمی نشان داده‌اند که حاضر به پذیرش مذاکره هستند. بنابراین خیلی سخت است که بشود جمع‌بندی کرد که الان تصمیم نهایی چه خواهد بود.

شما آنچه را در سیاست ایران فعلاً جریان دارد، مثبت و به سود حل مساله ارزیابی می‌کنید؟

احساس شخصی من این است که شرایط الان، مثبت است و به‌سوی حل مشکل دارد پیش می‌رود.

دکتر ابوالحسن بنی‌صدر، از انجمن ایرانیان مسلمان می‌گوید:

آن‌چه محقق است این است که در مجلس گفته شده که ایران از هفته آینده ایران مذاکرات را درباره بسته پیشنهادی آغاز می‌کند. بنابراین حکومت دارد در بحران اتمی وارد یک مرحله جدیدی می‌شود.

معنای کارش این است که آن‌ها همان رویه را رژیم در پیش گرفت‌هاند که در قضیه گروگان‌گیری یا در جنگ هشت ساله داشتند. یعنی بحران را رسانده به جایی که دیگر بیشتر از این نمی‌تواند برود و حالا می‌خواهد به بحران خاتمه بدهد.

اگر در این کار موفق بشود، به نظر شما نتایج آن برای کشور مثبت است یا خیر؟

این‌ها زیان‌های بزرگی تا به حال به پای این ملت نوشتند و به مردم تحمیل کردند. روز اول هم می‌توانستند در این باب وارد گفت و گو بشوند و این امتیازات را بگیرند، بدون این‌که محاصره اقتصادی بشوند، قطعنامه‌ها صادر شود، شرایط سخت زندگی باشد و ملتی دائم در هراس موشک‌باران، وانزوای بین المللی و... قرار بگیرد.

دکتر ابوالحسن بنی‌صدر، از انجمن ایرانیان مسلمان

شما در پذیرش این قضیه منافعی برای کشور می‌بینید یا خیر؟

یک نفعش این است که آن ضررها دیگر ادامه پیدا نمی‌کند. این، کم نیست.

آقای بابک امیر خسروی، از حزب دموکراتیک مردم ایران در در پاریس می‌گوید:

آن چیزی که من از مجموعه این صحبت‌ها و اعلام موضع‌هایی که اخیراً در همین چند روز صورت گرفته، دستگیرم شده است، چنین استنباط می‌شود که در واقع دولت جمهوری اسلامی می‌خواهد به یک ترتیبی این معضل هسته‌ای را از راه تفاهم با جامعه بین‌المللی حل بکند.

اگر چنین باشد، باید از این استقبال کرد و بی‌گمان حزب دموکراتیک مردم ایران که همواره در حل این‌گونه مسایل بر مبنای گفت و گو و تفاهم و احترام متقابل گام برمی‌دارد، از این روند حمایت می‌کند.

شما مجموعه حاکمیت را برای پذیرش این پیشنهاداتی که مثبت ارزیابی می‌کنید، آماده می‌بینید؟

مجموعاً چنین به نظر می‌رسد. من به خصوص روی صحبت‌های آقای دکتر ولایتی که هم دیپلمات پرتجربه و مجربی است، و هم در عین حال مشاور مسایل بین‌المللی رهبر هم هست نشانه‌هایی می‌بینم که به هر حال اصل را بر این گذاشته است که باید حتماً از این فرصتی که الان ۵+۱ در اختیار ایران گذاشته است، استقبال کرد و آن را رد نکرد، و چنین معضلی دیگر از شعار دادن‌ها ـ که به نظر من اشاره‌ها به دولت آقای احمدی‌نژاد است ـ یا با بیان سخنان تحریک‌آمیز که افکار بین‌المللی را علیه ایران تجهیز می‌کند، باید خودداری کرد.

این آغاز روندی است که به نظر من می‌شود گفت ممکن است به‌سوی یک نشستی بر پایه تفاهم متقابل برود‌، که خب، طبیعتاً باید براساس تعلیق موقت غنی‌سازی از طرف جمهوری اسلامی در زمان مذاکره، و متعاقباً تعلیق موقت تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی شکل بگیرد؛ و در حقیقت هر کس به این ترتیب امتیازی متقابل می‌دهد، برای این‌که بتوانند بنشینند دور یک میز و مذاکره کنند و مساله را فیصله بدهند.

آقای دکتر حبیب‌الله پیمان، از جنبش مسلمانان مبارز در تهران می‌گوید:

قرائن حاکی از این است که تمایل مثبتی در درون حاکمیت جمهوری اسلامی برای برخورد مثبت با پیشنهاد جدید اروپا وجود دارد؛ و صحبتی که اخیراً از طرف آقایان شده، بر وجود گرایشی در حاکمیت برای آغاز مذاکرات و جلوگیری از وخیم‌تر شدن روابط دلالت دارد.

آیا جنبش مسلمانان مبارز روند فعلی را مثبت ارزیابی می‌کند؟

بله. ما هر اقدامی را که بتواند تنش‌ها را در روابط بین‌المللی کاهش بدهد و بهبود شرایط داخلی، بینجامد، مثبت ارزیابی می‌کنیم.

چون بین افزایش تنش بین حاکمیت و نظام جمهوری اسلامی با قدرت‌های خارجی، و وخامت اوضاع اقتصادی، سیاسی و اجتماعی داخل کشور، ارتباطی وجود دارد.

از این بابت ما هم مثبت تلقی می‌کنیم برای این‌که شاید شرایط داخلی هم آرام‌تر بشود و هم در فضای سیاسی، و هم اجتماعی اقتصادی بهبودی حاصل بشود.

آقای مهدی فتاپور، مسوول هیات سیاسی سازمان اتحاد جمهوری‌خواهان ایران صحبت در آلمان می‌گوید:

به هرحال در بسته‌ای که پیشنهاد شده، نکاتی وجود دارد که بعضی از مسایل مورد توجه ایران را در برمی‌گیرد. یعنی این‌که به هرحال در جهت تامین سوخت هسته‌ای ایران و امکانات برای گسترش فن‌آوری و دانش هسته‌ای اطمینان‌هایی داده شده است.

ما همان‌طور که در اطلاعیه‌های‌مان منعکس کردیم، اعتقاد داریم که سیاست سرسختانه‌ای که مسوولین حکومت در این چند سال پیش بردند، ضربات سنگین اقتصادی و سیاسی به ایران وارد کرده و این سیاست باید دگرگون بشود و ایران با برخورد مثبت با پیشنهاداتی که مطرح می‌شود، بتواند وارد برای حل مساله مذاکره کند.

شما در شرایط فعلی در مجموعه حکومت آمادگی برای حل این مساله می بینید؟

متاسفانه مسوولین رژیم هنوز هیچ قرینه‌ای که نشان بدهد این برداشت‌ها و برخوردها توانسته تاثیری بگذارد، و دگرگونی دیده بشود تا این لحظه دیده نمی‌شود. ولی به هرحال این واقعیتی است که وجود دارد و این نظرات مطرح هست.

کوروش زعیم، از جبهه ملی ایران

آقای کوروش زعیم، از جبهه ملی ایران در تهران می‌گوید:

به‌طور کلی من تصور می‌کنم که این پیشنهاد، آخرین فرصت جمهوری اسلامی ‌‌برای جلوگیری از پیامدهای سخت‌تر اقتصادی و احیاناً سخت‌افزاری در این بحران محسوب می‌شود.

واضح است که جناح‌های مختلف درون نظام در این مورد توافق ندارند و شخصیت‌های مختلف، نظرات متضادی را ابراز می‌کنند و گاهی همدیگر را خنثی می‌کنند. ولی من تصور می‌کنم که این‌بار بازی با این پرونده، خطرناک‌تر از دفعات گذشته است و با توافق روی تعلیق موقت باید به مذاکره نشست.

مذاکره کردن هم به معنای تسلیم یا شکست نیست، بلکه خردمندی طرفین را می‌رساند. چون در هر مذاکره می‌شود با هوشمندی امتیازات خود را افزایش بدهد.

پیشنهاد گروه ۵+۱ هم این‌بار بسیار سازنده و قابل مذاکره است و می‌شود روی آن مانور داد. هرچند که فکر کنم توافق روی این پرونده هسته‌ای اگر هم انجام بگیرد، پایان کار نخواهد بود.

چرا اگر توافق صورت بگیرد، باز هم پایان کار نخواهد بود؟

خب، ببینید خواسته‌های جامعه بین المللی فقط حل مساله‌ی هسته‌ای ایران نیست. این یک نکتهاست که به مقررات و قوانین بین المللی برمی‌گردد. ولی خواسته‌های دیگری هم از جمهوری اسلامی هم، هم‌زمان یا بعداً مطرح خواهد شد.

ولی ما تصور می‌کنیم که اگر روی این پرونده هسته‌ای توافقی بشود و به مذاکره بنشینند، ایران دست‌کم پایگاه استوارتری برای تعامل در مذاکرات بعدی در اختیار خواهد داشت. من تصور می‌کنم که در حال حاضر فقط جناح پشتیبان ریاست‌جمهوری با تعلیق و مذاکره مخالف است. بقیه می‌خواهند فقط آبرومندانه سر میز مذاکره بنشینند.