اسراییل با ایران چه خواهد کرد؟

مایکل هرش
ترجمه و تلخیص: بنفشه سرتیپی

ايهود اولمرت نخست وزير اسرائيل، مثل جرج بوش سخت در تلاش است تا نشان دهد که چیزی تغيير نكرده و ائتلاف ديپلماتيك بين المللي علیه ايران هنوز به قوت خود باقی است. اولمرت گفته است: «گزارش سازمان‌هاي اطلاعاتي آمريكا درباره فعالیت‌های هسته‌ای ايران مباحث جنجال برانگیزی در اسرائيل به راه انداخته است؛ تاجایی که برخي از ما این گزارش را نشانه عقب‌نشيني آمريكا در حمايت از اسرائيل تفسير كرده‌اند. اما اين برداشت درستی نیست و من مطمئن هستم كه آمريكا همچنان رهبریِ بين‌المللي به منظورتوقف برنامه‌های هسته‌اي ايران را برعهده دارد.

اما اولمرت حضرت موسي نيست، او نمي‌تواند ساز و کار‌های تعيين كننده را به تنهايي از حركت بازدارد. جريان‌های اطلاعاتي، امنيتي و ملي اسرائيل به طور گسترده‌ای به اين نتيجه رسيده‌اند كه گزارش اخير، نشانه عقب‌نشینی آمريكا، به‌ويژه نشانه انزواي اسرائيل در مسئله هسته‌ای ايران است. ژنرال افرايم سنه، معاون سابق وزير دفاع اسرائيل كه سال‌ها هشدار داده اين رژيم در نهايت ناچار خواهد شد به تنهايي مقابل ايران بايستد به من می‌گوید: هم‌اکنون در مقايسه با سه هفته قبل به اين مرحله (رویارویی) نزديك‌تر شده‌ايم و ناچاريم خودمان فكري به حال اين تهديد بكنيم.

بروس ريدل یک مقام سابق سيا و مشاور ارشد سه رئيس جمهور آمريكا -از جمله بوش در زمینه خاورمیانه و جنوب آسیا - هم مي‌گويد: «برخی کارشناسان معتقدند اسراییل به ایران حمله می کند.» او تاکید می‌کند: «در سفري كه ماه نوامبر به اسرائيل داشته، مطمئن شده است که اسراییل به ايران حمله خواهد كرد.» او همچنین می‌گوید: «اسرائيل سابق بر این نيز چنين تصمیمی داشته است، اما بعد از انتشار گزارش احتمال آن تقویت شده است؛ چراکه اسرائيل اجازه نخواهد داد انحصار هسته‌اي‌اش تهديد شود.»

ريدل می‌افزاید: «دولت بوش با بیخبر گذاشتن اسرائيل در خصوص این گزارش، مشكل را حادتر كرد. چنين گزارشي بايد از طريق كانال‌هاي اطلاعاتي به اسرائيل داده می‌شد.» یووال استين‌تز عضو حزب راست گرای لیکود مي‌گويد چند روز پیش از انتشار گزارش، ديداري با مقام‌های بلند‌پایه آمريكايي داشته و درباره ايران با آن‌ها بحث كرده است، اما چنين به نظر مي‌رسيد كه آن‌ها هيچ اطلاعي از این گزارش ندارند.

محتوا ی گزارش بسياري از كارشناسان اسرائيلي را دچار شوک کرده است. اين گزارش با اطمينان زياد اعلام کرده است كه ايران برنامه نظامی هسته‌اي خود را در سال 2003 متوقف كرده است. اين گزارش با وجود تاكيد واشنگتن به داشتن مدارك محكم درباره برنامه هسته‌اي ايران و برخلاف ادامه يافتن برنامه های گستاخانه غني‌سازي در ايران به نتيجه مزبور رسيده است.

بعضی از كارشناس‌ها سوال مي‌كنند آيا اسرائيل واقعا توانايي صدمه زدن به برنامه هسته‌اي ايران را دارد؟ برخي ديگر بر این باورند که گزارش جديد سازمان‌هاي اطلاعاتي آمريكا داده‌های خوبي درباره موقعيت تاسيسات هسته‌اي ايران ارایه کرده است. افرايم سنه مي‌گويد: «در اين گزارش براي اولين بار فاش شده است كه ايران تا سال 2003 برنامه تسليحات هسته‌اي داشته و اين نکته بسيار مهمي است و اقدام سخت‌تر عليه ايران را توجيه مي‌كند.»

برخي كارشناسان مثل ديويد آلبرايت كارشناس مركز مطالعات علوم و امنيت بين‌الملل واشنگتن نيز معتقدند: «هنوز هم اطلاعات ناچيزي درباره سانتريفوژهاي مخفي و تاسيسات ايران در اختیار است، اما با اين وجود اسرائيلي‌ها ممكن است منفعلانه به ايران حمله كنند.»

او می گوید اسرائیلی ها از اینکه در مقابل حمله ماه سپتامبر خود به سوره واکنشی دریافت نکردند تشویق شده باشند که حمله مشابهی به ایران انجام دهند. گفته می شد که در آن حمله تاسیسات هسته ای مورد هدف قرار گرفته بوده است. حمله ای که می تواند آزمونی برای تهران یا دست کم اخطاری به تهران باشد.

آلبرایت معتقد است که هرگونه اقدام پیشدستانه اسرائیل ممکن است به قالب حمله سنتی نباشد و بیشتر شامل کارهای خرابکارانه باشد. «اسرائیلی ها می‌دانند که دولت‌های عرب هم از ایران هسته‌ای می‌ترسند و بنابرین ممکن است راهی برای مقابله با آن مثل چنین اقداماتی را استقبال کنند.»

قطعنامه سوم شوراي امنيت عليه ايران احتمالا در سال جديد تصويب خواهد شد، اما به علت مخالفت‌هاي روسيه و چين اين قطعنامه نيز اثری نخواهد داشت. يكی از اهداف سفر نه روزه بوش در ماه ژانويه كه به طور ناگهانی اعلام شد، برطرف کردن تاثيرات ناشي از انتشار گزارش سازمان هاي اطلاعاتي است. تاثير اين گزارش ممكن است اقدام يك‌جانبه اسرائيل عليه ايران و هم چنين مرگ دست‌آورد آناپوليس باشد. سفر بوش تا حدودي تاييد ضمني بر موضع جنگ طلبانی است كه معتقدند گزارش اخير زیاده خوش‌بینانه است. اين سفر همچنين تلاش زیرکانه‌ای است براي اطمينان دادن به اسرائيل و كشورهاي عربي مبني بر اين‌كه واشنگتن در برابر جاه طلبي هاي هژمونيك و مداخله گرایانه ايران ایستادگی خواهد کرد. باوری كه اين روزها در كشورهاي عربي شكل گرفته اين است كه واشنگتن مي‌خواهد در ازاي همكاري ايران در عراق با تهران بر سر ادامه فعالیت های هسته ای این کشور معامله كند.

بوش همچنين ممكن است براي مطمئن كردن متحدان عرب و اسرائيلي خود اعلام کند در گزارش اخير اغراق كرده است. با اين وجود مايك مك‌كانل مدير اطلاعات ملي امريكا در گزارشي به نمایندگان خشمگین كنگره گفته است: «ما مي‌توانستيم بخش‌هايي از اين گزارش را حتی بسيار شفاف‌تر از حالت كنونی بنويسيم.»

پيتر هوكاسترا عضو جمهوري‌خواه کمیته اطلاعاتی کنگره نیز معتقد است: «به اعتقاد اكثر مردم دنيا، گزارش جديد رسوايي ديگري براي دستگاه‌هاي اطلاعاتي آمريكا است؛ چراکه اين دستگاه‌ها بار ديگر موضع خود را تغيير داده‌اند و شايد واشنگتن اين بار مجبور باشد به‌خاطر جلوگيري از اقدام يك‌جانبه اسرائيل حرف خود را پس بگيرد.»

منبع: نیوزویک