«نشانه های مثبتی از انتخابات آزاد نمی‌بینیم»

مریم محمدی

گفتگو با آذر منصوری را از این‌جا بشنوید.

‌ ‌

حزب مشارکت ایران در بیانیه پایانی کنگره دهم این حزب که بیش از یک ماه بعد از این کنگره منتشر شده است، نوشته: «ما به صراحت اعلام می‌کنیم که تنها راه نجات کشور، هم‌چنان اصلاحات تدریجی و قانونی است. اصلاحاتی که بر اساس تعمیق و گسترش دموکراسی و مؤلفه‌های آن جلوه‌گر است. یعنی دستگاه قضایی و قضات مستقل، مطبوعات آزاد مستقل، آزادی پرسش‌گری و در برابر، ناگزیر بودن ارکان حکومت به پاسخگویی، جامعه مدنی قوام‌یافته و توانمند و رها از قید و بندهای دولتی، تداوم قدرت و امکان برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه و سالم.» درباره‌ی محتوای این بیانیه با آذر منصوری، معاون سیاسی دبیر کل حزب مشارکت گفتگو کردیم.

انتشار بیانیه تقریباً یک ماه بعد از تشکیل کنگره، آیا علت خاصی داشته یا این‌که روال معمول است؟

بله! بر اساس روالی مانند قبل است. چون بیانیه کنگره، مهم‌ترین مواضع را در مورد مسائل ملی و بین‌المللی اعلام می‌کند، به طور طبیعی حساسیت‌های ویژه‌ای به این بیانیه وجود دارد و فکر می‌کنم با توجه به روالی که خدمتتان عرض کردم، این بیانیه این حداقل زمان را می‌برد. همان طور که در دوره‌های گذشته هم ما بلافاصله بعد از تشکیل کنگره، اقدام به صدور بیانیه نکردیم.

فکر می‌کنید نکته اساسی که بیانیه کنگره دهم طرح کرده و باید به آن توجه شود، چیست؟

در واقع مخلص کلام ما، و سخن آخر ما که در بیانیه هم به طور جدی قید شده و مورد تأکید قرار گرفته، این است که می‌بایستی کشور بر اساس معیارها و رفتارهای عقلانی اداره شود. چه حوزه سیاست داخلی، رفتارهایی که در داخل کشور صورت می‌گیرد و چه حوزه روابط بین‌المللی و سیاست خارجی که تأکید کردیم مسئولین کشور و حاکمیت نسبت به آن توجه داشته باشند. به ویژه با تأکید و مصداق قرار دادن انتخاباتی که در پیش رو قرار داریم.

خانم منصوری، مصداق عقلانیت را در سیاست داخلی و خارجی در چه می‌بینید؟

در حوزه سیاست داخلی، همان طور که در بیانیه هم قید شده، ما به شدت به رفتارهای حاکمیت در حوزه جامعه مدنی انتقاد داریم. برخوردی که با روزنامه‌نگاران، نویسندگان و فعالان سیاسی و مدنی صورت گرفته، چه آن‌هایی که در زندان هستند و چه کسانی که فعالیت می‌کنند و در معرض آسیب‌ها و تهدیدهای جدی قرار گرفتند. برخوردی که با صنوف مختلف صورت گرفته، مخصوصا در مورد تشکل‌های صنفی و به ویژه فرهنگیان و کارگران، متأسفانه جایگاه کشور ما را به لحاظ رعایت مفاد حقوق بشر، زیر سؤال برده‌ است.

در حوزه اقتصاد نیز با توجه به چند برابر شدن درآمد حاصل از افزایش قیمت نفت، می‌بایستی که بر اساس معیارهای عقلانی و استفاده از تجربه‌های گذشته، به ویژه سندهایی که در دوره‌های گذشته به تصویب رسیده و می‌بایست مبنای عمل مدیران کشور قرار بگیرد، شدیدا تأکید کرده و به شدت توصیه کردیم که به ویژه بر اساس چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران و برنامه چهارم توسعه، این برنامه‌ها و رفتارها حالت اجرایی به خودش بگیرد.

در حوزه اقوام و آزادی‌های قومی، چه تفاوتی بین این دوره و دوره اصلاحات می‌بینید؟

دولت اصلاحات به شدت در جهت رفع تبعیضی که در حوزه اقوام به چشم می‌خورد و به شدت ممکن بود که رفتارهای تجزیه‌طلبانه را دامن بزند، تلاش می‌کرد و سعی می‌کرد مشارکت آن‌ها را در حوزه مدیریت‌ها و در بخش‌هایی از کشور، بیشتر کند. نشریاتی را که به زبان کردی منتشر می‌شد، توسعه بدهد و با یک نگاه کاملاً مشارکت‌طلبانه‌. به هر شکل برنامه‌ریزی‌هایی که داشت، در این راستا بود.

در مورد سیاست خارجی، مهم‌ترین مسأله کنونی، بحرانی است که ایران در پرونده‌ی انرژی هسته‌ای در آن گرفتار است. در این‌مورد سیاست مشخص حزب مشارکت چیست؟

ما از همان ابتدای که چنین مشیی را دولت نهم در سیاست خارجی در پیش‌ گرفت، هشدار دادیم. ما قبل از این‌که پرونده ایران به شورای امنیت برود، به طور جدی موضع خودمان را اعلام کردیم و خواستار اتخاذ رفتارهایی شدیم که از رفتن پرونده به شورای امنیت جلوگیری کند. در شرایط فعلی هم که از این مسأله دو سال گذشته است، پرونده ایران به شورای امنیت رفته و دو قطعنامه علیه ایران در شورای امنیت صادر شده و فکر می‌کنیم که کشور در شرایط ویژه در معرض تحریم‌های گسترده و تحریم‌های جدی در محافل بین‌المللی قرار گرفته است.

در این شرایط توصیه ما و رویکرد ما، بازگشت به دیپلماسی تنش‌زدایی دولت اصلاحات و رفع سوء تفاهم‌هایی است که فکر می‌کنیم بر آن اساس یک اجماع جهانی علیه ایران در حال شکل‌گیری است. همچنین استفاده از رفتارها و ادبیاتی که به این مسأله دامن نزند، حائز اهمیت است. در این شرایط، دیپلماسی تهاجمی که دولتمردان فعلی در پیش گرفته‌ اند، حاصلی برای کشور ما در بر نداشته و به نظر من بیشتر مصرف تبلیغات داخلی از این رفتارها مورد نظر است.

در زمان برگزاری کنگره، من از شما سؤال کردم که چه مقدار امید به فضای آزاد انتخابات آینده دارید. شما گفتید که امیدوار هستید فضا بهتر از انتخابات قبل باشد. هنوز همین طور فکر می‌کنید؟

افقی که در پیش رو داریم با توجه به شرایط نظارت استصوابی و بخشی که نقش اجراکننده‌ی این انتخابات را دارند، این رفتارها نشانه مثبتی از یک انتخابات آزاد و عادلانه نیست؛ ولی ما همه تلاشمان را می‌کنیم و بارها هم اعلام کردیم که از ترس مرگ، تن به خودکشی نمی‌دهیم. ما مطالبات خود را برای یک انتخابات آزادانه و سالم مطرح می‌کنیم و انتظار داریم که ائتلاف اصلاح‌طلبان نسبت به این مسأله تأکید و توجه جدی داشته باشد.

به طور قطع ما همچنان همه شرایط را در نظر داریم. محوریت آقای خاتمی و بحث جمعی که در میان اصلاح‌طلبان مطرح است، افق‌های روشنی را از این جهت پیش روی ما قرار داده است. ولی در هر حال ما در انتخاباتی شرکت نمی‌کنیم که مانند انتخابات مجلس هفتم، تکلیف ۱۹۰ کرسی آن از قبل روشن و مشخص شده باشد. در واقع چنین حضوری برای ما جنبه نمایشی خواهد داشت.