نگرانی از نبود آزادی بیان در روسیه

مراسم خاکسپاری روزنامه‌نگار روسی با حضور دوستداران او در مسکو -عکس:خبرگزاری فرانسه

مراسم تدفين آنا پولیتکوفسکایا با حضور پدر و مادر، دوستان و علاقه‌مندان اين روزنامه‌نگار مقتول روس، سه‌شنبه در مسكو برگزار شد. پولیتکوفسکایا 48 ساله كه منتقد كاخ كرملين در جريان جنگ چچن به شمار مي‌آمد، روز شنبه در آسانسور آپارتمانش با ضربات گلوله به قتل رسيد.

مرگ اين روزنامه‌نگار، موج نگراني و خشم را در جهان نسبت به نبود آزادي بيان در روسيه، افزايش داده است. ژاك شيراك، رييس جمهور فرانسه، روز سه‌شنبه اعلام كرد كه قتل فجيع اين روزنامه‌نگار او را مثل ساير مردم فرانسه و تمامي طرفداران آزادي مطبوعات در جهان، به شدت متأثر و شوكه كرد.

مردم گل‌هايي را به نشانه احترام، دور ساختمان محل زندگي آنا پولیتکوفسکایا قرار داده‌اند، كسي كه از اين پس براي هميشه در يكي از قبرستان‌هاي مسكو با خاك هم‌آغوش شده است.

وزارت دادگستري روسيه اعلام كرده كه احتمالا اين قتل به شغل روزنامه‌نگاري پولیتکوفسکایا مربوط است، اما تاكنون در اين‌باره هيچ مدركي به دست نيامده است.

ولادمير پوتين نيز تاكنون به طور رسمي در اين‌باره سخني نگفته است، اما كاخ كرملين روز دوشنبه اعلام كرد كه پوتين با هم‌تاي آمريكايي خود، جورج بوش، در اين‌باره تلفني صحبت كرده‌ است. پوتين در اين مكالمه به بوش اطمينان داده كه پرونده‌اي در اين زمينه تشكيل شود. اين درحالي است رييس‌جمهور روسيه روز سه‌شنبه سفري دو روزه را به آلمان آغاز كرد.

سرگئي ميرونف، يكي از مقامات عالي مجلس روسيه گفته است: «بهترين راه براي مقابله با چنين جناياتي اين است كه نه تنها طراحان، بلكه عاملان اين فاجعه نيز دستگير و مجازات شوند.»

با اين‌كه وزير دادگستري روسيه، يوري چايكا، از تشكيل پرونده قضايي براي قتل آنا پولیتکوفسکایا حمايت مي‌كند، اما همكاران اين روزنامه‌نگار به نتايج تحقيقات دادگستري روسيه خوش‌بين نيستند و به همراه مسئولان روزنامه‌اي كه پولیتکوفسکایا در آن كار مي‌كرد، تصميم گرفته‌اند تا پرنده خاصي را در اين زمينه تشكيل دهند. آن‌ها جايزه‌اي را به قيمت ۲۵ ميليون روبل (929.700 دلار؛ 737.800 يورو) براي اطلاعاتي كه منجر به كشف قاتلان شود، در نظر گرفته‌اند.

آنا پولیتکوفسکایا مقاله‌هاي متعددي درباره باج‌گيري كارمندان چچني از روسيه در جنگ چچن نوشته بود. بر اساس اظهارات همكاران اين روزنامه‌نگار، پولیتکوفسکایا به موارد شكنجه و آدم‌ربايي در جمهوري‌ قفقاز مي‌پرداخت و رمضان كاديرف، نخست وزير چچن را كه از سوي كرملين حمايت مي‌شود، مسئول‌ آن‌ها مي‌دانست. كاديرف در مصاحبه‌اي كه روز دوشنبه از وي در مطبوعات روسيه منتشر شد، هرگونه ارتباط چچن را با اين قتل رد كرد.

روسيه بعد از عراق و الجزاير، سومين كشوري است كه آمار بالاي قتل روزنامه‌نگاران را به خود اختصاص داده است. آنا پولیتکوفسکایا، چهل و سومين روزنامه‌نگاري است كه از سال 1993 در روسيه به قتل مي‌رسد. اين قتل‌ها كه تمامي‌شان در ارتباط با شغل روزنامه‌نگاري است، آزادي بيان و مطبوعات را در روسيه به شدت تهديد كرده است.