لبنان؛ دور تازه اختلافات داخلی

  بالاگرفتن اختلافات میان حزب الله و مخالفان‌اش در لبنان ، راه را برای بازسازی اقتصاد و  نهادهای دولتی این کشور در پی جنگ ویرانگر اسراییل با چریک‌های شیعه دشوارتر خواهد کرد.

روز جمعه، درحالی که قرار است آخرین سربازهای اسرائیلی به زودی جنوب لبنان را ترک کنند، حزب الله با به راه انداختن راهپیمایی گسترده ای "پیروزی الهی" خود را در این جنگ سی وچهار روزه جشن گرفت.

منتقدان حزب الله  در میان مسلمانان سنی، دروزها و مسیحیان قهرمانی چریک‌ها را در برابر ماشین جنگی اسرائیل تحسین کردند؛ با این همه  تمام شدن جنگی که  در پی به گروگان گرفته شدن دو سرباز اسرائیلی آغاز شد، به قیمت جان حدود 1200 نفر در لبنان و میلیاردها دلار خسارت اقتصادی از نظر این عده سئوال برانگیز است.

  یک دیپلمات غربی معتقد است که مسائل زیادی باید حل شوند و شرایط فعلی در لبنان شکننده است.

لبنان، در حالی که یک بار دیگر جنگ را پشت سر گذاشته، با دشواری‌های تازه‌ای برای تعیین سرنوشت خود روبروست. حاصل مبارزه با این دشواری‌ها همان‌قدر که به درگیری‌های منطقه‌ای بستگی دارد ،  به نتیجه مناقشه داخلی در کشور، در بطن نظام پیچیده تقسیم قدرت بین مسلمانان و مسیحیان وابسته  است.

در مجموع لبنان  بین دو دیدگاه ناهمگون دست و پا می‌زند. سید حسن نصرالله ، رهبر حزب الله، لبنان را دولت مقاومت و متحد سوریه ، ایران و گروه های مسلح فلسطینی می داند و معتقد است چریک های حزب الله جهت حفظ قدرت بازدارندگی خود در برابر اسرائیل و در صورت لزوم مبارزه احتمالی با آن نباید اسلحه خود را بر زمین بگذارند.

این دیدگاه برای ائتلاف ضد سوریه که بر پارلمان و دولت لبنان غلبه دارد و برای همکاری با حزب الله و متحدانش با دشواری روبروست، غیرقابل قبول است . رهبراین این ائتلاف طرفدار دولتی غرب‌گرا، ولو فرقه‌ای است که با حمایت بین المللی در تلاش است قدرت خود را تا مواضع حزب الله در جنوب گسترش دهد و آنها را به خلع سلاح و جذب در یک ارتش متحد متقاعد کند.

از زمانی که سازمان ملل متحد با قطعنامه آتش بس در 14 آگوست، جنگ را پایان داد، وحدتی که میان دولت لبنان و حزب الله در دوران جنگ وجود داشت، کم‌رنگ شد و اتهام‌های دوسویه که به جو بی‌اعتمادی دامن می‌زد آغاز شد. حزب الله خواستار تشکیل دولت ائتلاف ملی است تا ميشل عون، رهبر اپوزیسیون طرفدار سوریه را وارد کابینه کند. سینوره، نخست وزیر لبنان تأکيد می‌کند که دولت وی برآمده از خواست اکثریت پارلمان است. میشل عون و دیگران از منتقدان جدی قانون انتخابات لبنان و نتایج حاصل از آن هستند.

خبرگزاری رویترز

مخالفان حزب الله می‌گویند این گروه می‌کوشد در فرایند دموکراتیک در لبنان اخلال کند و بحران قانون اساسی پدیدآورد.

دیدگاه‌ها درباره اين‌که چه کسی دست بالا را دارد، اختلاف نظرها را درباره تأثير جنگ بر حزب الله بازمی‌تاباند. حزب الله لبنان جنبشی اسلامی است که محبوبیت عمومی آن در میان شيعيان از طریق شبکه موسسات خدماتی و خیریه و توان نظامی آن روز به روز گسترش يافته است.

ميشل يانگ، تحليل‌گری لبنانی می‌گويد: «حزب الله به شکلی بنیادی ضعيف شده است. نصرالله در پی آن است که در سیاست داخلی ابتکار عمل به خرج دهد و اجتماع روز جمعه نیز در همین راستا بوده است.»

با این همه ، وی می‌افزاید که وزیران حزب الله در دولت باقی مانده‌اند و نصرالله ممکن است به موقعیت دوقطبی بیش از این دامن نزند، زیرا وی نمی‌خواهد مسئول خشونت‌های خیابانی محتمل در آينده يا بن بست سیاسی شناخته شود.

در عوض، نديم شهادی، یکی دیگر از تحلیل‌گران لبنانی می‌گويد این سیاست‌مداران پشت‌گرم به غرب هستند که در موقعیت دفاعی و انفعالی قراردارند زیرا پشتیبانی آمریکا از «سبعیت» اسراییل وجاهت ملی آنان را خدشه‌دار کرده است. ندیم شهادی با ذکر این نکته که لبنان هیچ پشتیبانی از خارج دریافت نکرده گفت: «تصویر حزب الله به مثابه نیروی مقاومت اکنون نیرومندتر شده است؛ زیرا حمله نظامی اسراییل، موجودیت حزب الله را موجه کرده است.»

با آن‌که قطعنامه اخیر سازمان ملل متحد ه به طور ضمنی خواستار خلع سلاح حزب الله شده است؛ کارشناسان سیاسی می‌گويند مسأله خلع سلاح این گروه بسیار نامحتمل به نظر می‌رسد. در قطعنامه 1701 شورای امنیت پیش بینی شده در کنار پانزده هزار سرباز ارتش لبنان، نیروی پاسدار صلح به جای چریک‌های حزب الله در جنوب لبنان مستقر شوند. این منطقه طی دهه‌های اخیر خارج از کنترل دولت بوده است. با این همه، حزب الله اعلام کرده که اجازه نخواهد داد جنوب لبنان از چریک‌های این گروه پاکسازی شود. در این منطقه زرادخانه‌های حزب الله پنهان شده است.

پیشتر در یک قطعنامه دیگر هم سازمان ملل خواستار خلع سلاح حزب الله شده بود، اما پس از آن‌که اسراییل نتوانست با زور حزب الله را خلع سلاح کند، قدرت‌های بزرگ جهان پذیرفتند که تنها راه حلی سیاسی برای این مسأله در پیش گیرند. يک دیپلمات غربی می‌گوید این یک معما برای دولت لبنان است که چگونه می‌تواند راهی حلی برای این بحران بیابد بدون آن‌که به «خودکشی سیاسی» دست بزند.